در نشست نقد و بررسی ساز و کار انتخاب اعضای کابینه چهاردهم مطرح شد؛
دولت آینده فرصت دستمزد و حقوق برابر و ارتقای شغلی را برای زنان فراهم کند
سیستمی که پزشکیان در انتخاب وزرا انتخاب کرد را به فال نیک بگیریم
جمعی از اساتید دانشگاه در نشستی علمی به بررسی ساز و کار ارزیابی و انتخاب اعضای کابینه چهاردهم پرداختند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، نشست علمی نقد و بررسی ساز و کار ارزیابی و انتخاب اعضای کابینه چهاردهم با حضور جمعی از چهره های دانشگاهی در سالن الغدیر دانشکده مدیریت دانشگاه تهران برگزار شد.
در کوله پشتی سربازان خارجی چیزی به نام توسعه وجود ندارد
در این مراسم آرین قلیپور رییس دانشکده مدیریت دولتی و علوم سازمانی دانشگاه تهران گفت: بحث ما سرنوشت هشتاد میلیون نفر است که امروز از بیتدبیریها رنج میبرند و مسلما بر آنیم که این بیتدبیری تکرار نشود. هر حزبی که بر سرکار باشد ما رسالت داریم که به کشور خودمان خدمت کنیم. در کوله پشتی سربازان خارجی چیزی به نام توسعه وجود ندارد. ما باید کشور خودمان را بسازیم. رهبران دولت چهاردهم که تصدی وزراتخانه ها را برعهده میگیرند را کمک کنیم، چرا که یک وزیر به تنهایی نمیتواند یک وزارتخانه را اداره کند.
باید بپذیریم مبانی حکمرانیِ هنوز خوب ترسیم نشده است
ابراهیم شیخ معاون توسعه منابع انسانی شهرداری تهران هم در این گفت: الان با چالش های زیادی از جمله ناترازی انرژی مواجه هستیم. سالهاست تصور من این است که عدم کسب نتایج مطلوب از حکمرانی ناشی از توجه نکردن به مدیریت علمی در کشور است اگر توجه کافی و مبنایی و تکنیکهای مدیریتی را در تمام سطوح سازمانها داشتیم، این نتیجه را بدست نمیآوردیم. اتفاقی که در این انتخابات روی داد که تقریبا در تاریخ ایران کم نظیر بود، و آن مسئله مطرح شدن منابع انسانی به عنوان یک چالش اصلی در دولت بود موضوع شناسایی مدیران و تصمیمگیری و تصمیمسازی تبدیل به یه یک چالش محوری در میان مناظرات کاندیداهای مختلف شده بود.
معاون سابق توسعه منابع انسانی شهرداری تهران گفت: در نامه رهبری به رییسجمهور هم واژه منابع انسانی ذکر شده است و نشان میدهند که منابع انسانی در بالاترین سطح کشور هم مورد نظر قرار گرفته است. کار ما از این به بعد سنگین تر از گذشته شده است چون منابع انسانی مهم است ولی شما باید بتوانید این مفهوم را در اداره کشور به اجرا درآورید. یک قولی آقای رییس جمهور دادهاند که آن هم کمند بود که یک ساز و کار کمیتهای ایجاد کنیم که مطالبات مردمی رصد و پایش شود و به منصه ظهور برسد. انشاالله این پایش و رصد ادامه پیدا کند و ما بتوانیم ثمرات خیر این انتخاب را ببینیم.
وی افزود: وقتی با صاحب نظران مدیریت و فعالان این حوزه صحبت میکنم در محافظهکارانه ترین شکل پاسخ میگویند رییس جمهور سه وظیفه مهم دارند. یک تنظیم رابطه قوای مجریه با سایر ارکان اداری کشور دو طراحی و اعمال سیاست اقتصادی درست در کشور به نحوی که رفاه را گسترش دهد و فقر را کاهش دهد و توسعه اقتصادی را پیش ببرد. بعضی ها هم معتقد هستند که انتخاب کابینه مهمترین وظیفه رییس جمهور انجام است. اعضای کابینه دو نقش دارند یک حضور در کابینه است به عنوان هییت دولت و تصویب مصوبات مورد نظر و دیگری به عنوان عالیترین مقام اجرایی که باید آن را ادره کنند.
شیخ گفت: اگر بخواهیم به مبانی حکمرانی و تاثر آن بر چینش کابینه استفاده کنیم چند نکته وجود دارد. افلاطون دیدگاهش برای اداره جوامع این هست که ما باید شایسته ترین و خردمندترین انسانها یک جامعه بریم اما ارسطو مخالف دید افلاطون است و میگوید کسانی که رای عامه مردم را بدست می آورند باید در حکمرانی دیدگاه تلفیقی داشته باشند. در دیدگاه تلفیقی تلاش میشود که عالیترین مقام یک جامعه هم رای مردم را کسب کند هم بتواند از شاسیتگان و خبرگان استفاده کند تا آرای مردم جذب کند و هم از دیدگاه نخبگان استفاده کند.
وی ادامه داد: اما در دنیا ما با چند الگو مواجه بودیم که هر کدام مخالفتها و موافقتهای خودش را داشته است در کشورهایی که دیوان سالاری بسیار قوی داشته عمدتا بوروکراتها روند سیاسی را کند کردهاند و سعی کردند نقش بروکراسی را در اداره دولتها گسترش دهند در مقابل این دولت در کشورهایی که احزاب قدرتمند داشتند احزاب سیاسی تیغ بوروکراتها را کند میکنند و مناصب را به دست افراد سیاسی میسپارند. دولت منتخب تلاش میکند که خبرگان هر حوزه را در هر بخش کشور مشخص کند و آنها را مورد بررسی قرار دهد باید بپذیریم این مبانی حکمرانی هنوز خوب ترسیم نشده است اگر میتوانستیم شاید لازم بود یک مقدار راجع به مبانی حکمرانی هم کار کنیم یکی از محدودیتهایی که با آن مواجهیم، این بود که مجبور بودیم این پروسه را در زمان کوتاه به انجام برسانیم.
مدیران شایسته، مدیران شایسته بعدی را پرورش خواهند داد
سلیمی هم در ادامه این نشست گفت: آنچه که در کشورهای مختلف بررسی کردیم، این بود که گرایشهای حزبی اساس کار است و وقتی فردی انتخاب میشود دست او برای انتخاب کابینه باز است اما در برخی از کشورها محدودیتهای نهادی داریم مثل مجلس که تشخصی میدهد، این فرد مناسب است یا نه. چطور همگرایی اعضای کابینه را در یک جا ممکن کنیم. اگر مدیریت یک سازمان را احیا کنید آن سازمان درست خواهد شد، مدیران شایسته، مدیران شایسته بعدی را پرورش خواهند داد.
فردی که هیچ تجربه مدیریتی و سیاسی نداشته باشد، اصلا برای پست دولتی مناسب نیست
در ادامه محمد اسماعیلی با بیان اینکه در نظامهای سیاسی مختلف روشهای مختلفی برای تشکیل کابینه وجود دارد، گفت: علیرغم اهمیتی که برای تشکیل کابینه وجود دارد، هیچ قانون مشخصی در هیچ جای دنیا برای تشکیل کابینه وجود ندارد. وزرا بازیگران سیاسیای هستند که باید وزراتخانهها را اداره هم بکنند، باید بین مدیریت، سیاست و جامعه مدنی ارتباط برقرار کنند.
وی در ادامه با اشاره به اینکه تشکیل کمیته و انتخاب به شکل بوروکراتیک در دنیا بسیار متداول است، تصریح کرد: یکی از نکاتی که باید در انتخاب اعضای کابینه مورد توجه قرار گیرد توجه به شخصیت کابینه است که در انتخابها باید به آن توجه شود. اینکه رییس جمهور بتواند نقشهای مهم را در انتخاب وزرا، احزاب و ائتلافها به تنهایی و بدون فشار سیاسی ایفا کند و بدون پیشزمینه سیاسی این اتفاق بیفتد، خیلی مهم است. مطالعات میگوید فرد یک پیش زمینه کار دولتی و سیاسی داشته باشد، اولویت نباید بر تجربیات حزبی باشد ولی اهمیت دارند. این که فردی هیچ تجربه مدیریتی و سیاسی نداشته باشد، اصلا برای پست دولتی مناسب نیست.
مردم ۴ دوره پشت سر هم به دولت نمره زیر ۱۰ دادند
در ادامه قلی پور عنوان کرد: مردم چهار دوره پشت سر هم به دولت نمره زیر ۱۰ دادند؛ دو دوره مجلس و دو دوره ریاستجمهوری که نشان میدهد چالشهایی وجود دارد. شیوهای برای انتخاب کابینه در پیش گرفته شده است که این مکانیزم انتخاب وزرا، انتظار مردم را از عملکرد دولت بالا میبرد. انتخاب کابینه با رویکرد مشورتی در دولتهای قبل هم بوده است ولی شفاف نبوده است. یادمان نرود نیات خیر به نتایج خیر منجر نمیشود.
طباطبایی هم ضمن تاکید بر اهمیت مسئله محیط زیست در ایران و ارائه راهکارهایی در راستای حفاظت از محیط زیست، تاکید کرد: ایران دو رقیب دارد یکی غرب و دیگری عرب است، غرب و آمریکا رقیب جانانه ایران هستند، آنها می خواهند بگویند شما بروید و هر چه تاریخ است، برای ماست. اینها همیشه با ما مخالف خواهند بود. مدیرانی باید انتخاب شوند که تاریخ سه هزار را بلد باشند. نه مدیرانی که الان هم هستند و افتخارشان این بوده که یک بیت از حافظ نمیدانند. باید به منافع ایران فکر کنیم. دومین رقیب ما اعراب هستند و امکان ندارند دست از این رقابت بردارند.
معدل نخبگانی که در دولت هستند باید از معدل نخبگان جامعه بالاتر باشد
مرتضوی استاد دانشگاه تربیت مدرس هم ضمن انتقاد از افرادی که از کمیتههای انتخاب وزرا بیرون میآیند، گفت: حدود سی نفر در هر کمیته معرفی میشوند ولی از کدام سیستم میآیند. اگر سیستم سیاست ورزی وجود داشت، از یک سیستم دیگر می آمدند یعنی سیاست ورزی را یاد گرفته بودند. در بحث فرهنگ سیاسی خانواده و مدرسه موثر است. ما در عالم سیاست یک مشکلی داریم که در دهههای نخست انقلاب یکسری جوان ها کار را به دست گرفتند اما در ادامه کادرسازی نکردیم و آن مدیران پیر شدند.
وی ادامه داد: یکی از دلایلش این است که نظام سیاسی ما حزبی نیست. الان فرصتی پیش آمده که آقای پزشکیان با صداقت آمدهاند ولی کشور با یک بحران روبه بروست اگر قبلا یک سیستمی بود که این افراد رشد پیدا میکردند الان مشخص بود که چه شخصی باید وزیر شود. نمیشود بگوییم سی درصد از وزرا باید از زنان باشند و این گونه وزیر آموزش و پرورش یا کشاورزی را مشخص کنیم. معدل نخبگانی که در دولت هستند باید از معدل نخبگان جامعه بالاتر باشد. باید این افراد پرورش پیدا کنند و از قبل باید تمرین کرده باشند. راه حل این است که آقای پزشکیان باید کمک کند تا نظام حزبی شکل بگیرد، در این صورت حزبی خواهد بود که پاسخگو باشد، در حال حاضر برای اتفاقات کشور مثل کرسنت کسی پاسخگو نیست. قانون اساسی ما نظام حزبی را پذیرفته است و یکی از مطالبات این است که دولت به نظام حزبی کمک کنند تا رشد پیدا کند.
از دولت آینده انتظار داریم فرصتهای دستمزد و حقوق برابر و ارتقای شغلی را برای زنان فراهم کند
یزدیان رییس دانشکده علوم خانواده دانشگاه تهران هم با بیان اینکه سقف شیشهای زنان موانع نامحسوسی است که زنان در بحثهایی مثل موانع شغلی به آن بر میخورند، گفت: از دولت آینده این انتظار را داریم که فرصتهای دستمزد و حقوق برابر و ارتقای شغلی را برای زنان فراهم کند. عاملی که نقش مهمی در محدود کردن زنان دارد بحث فرهنگی است که از دولت انتظار داریم عدم تبعیض جنسیتی و فرهنگ سازمانی را گسترش دهد. عامل بعدی در سقف شیشه دسترسی به شبکههای حرفهای است که مانع ارتقا زنان در جایگاههای خودشان خواهد بود. نابرابری در فرصتهای حرفهای و آموزشهای حرفهای باعث شده است زنان از این برنامههای آموزشی و توسعه حرفهای جا بمانند.
آغاز سیستمی که پزشکیان در انتخاب وزرا انتخاب کرد را باید به فال نیک بگیریم
داوری عضو هییت علمی دانشکده کارآفرینی هم مسئله اصلی در انتخاب کابینه را دامنه گستره و تنوع افرادی که میخواهند در این پستها قرار گیرند دانست و تصریح کرد: یکی از مشکلاتی که داریم، نداشتن سیستم حزبی است که افرادی از پایین پرورش پیدا کنند و این افراد بیایند و مسئولیتها را در دست بگیرند. ما در چند سال آینده با کمبود نیروی کیفی مواجه هستیم. آغاز این سیستمی که آقای پزشکیان در انتخاب وزرا انتخاب کردند را باید به فال نیک بگیریم. یکی از بندهایی که در کمیتهها وجود دارد این است که افراد باید زیر پنجاه سال باشند و سابقه وزرات نداشتند، این بیشتر برای این است که فقط یکسری افراد نیایند. این اصل باعث میشود یکسری افراد جدید به صورت بالقوه وارد سیستم شوند. البته نباید در نظامهای سیاسی انتظار داشته باشیم همه بر اساس شایستگی حضور داشته باشند.
وی خاطرنشان کرد: ما باید توجه کنیم یک بخش داستان این کارگروهها هستند ولی ساز و کاری مشخص نشده است که اگر مجلس نفر اول لیست را نپذیرفت باید چه کاری انجام دهیم. ما وقتی میگویم اداره جامعه داریم، از بدنه سیاسی جامعه صحبت میکنیم نه مدیران اداری و اگر بتوانیم بدنه اداری و سیاسی جامعه را جدا کنیم، حساسیتها نسبت به انتخاب وزرا کمتر خواهد شد.