جلیلی در میزگرد فرهنگی:
امکانات دولت سایه گسترده نبود که مدام در عرصه تبلیغاتی کار ارائه دهیم
نامزد انتخابات ریاست جمهوری گفت: در کارگروه‌های دولت سایه همه سلایق وجود داشتند. ما از هرکس که حرفی داشت پذیرا بودیم. اما پرسیدید که سهم فرهنگ در دولت سایه چرا اندک است؟ اولاً باید بگوییم که جمع‌بندی جلسات فرهنگی چون بسیار پی در پی و زیاد بود، تنها نتایج را به صورت فشرده و محدود بیان می‌کردیم. زیرا امکانات دولت سایه نیز بسیار گسترده نبود که مدام در عرصه تبلیغاتی کار ارائه دهیم.
به گزارش خبرنگار ایلنا، میزگرد فرهنگی سعید جلیلی (نامزد چهاردهمین انتخابات ریاست جمهوری) با حضور کارشناسان و مشاوران امشب در شبکه دوم سیما پخش شد.
در ابتدای این برنامه، سعید جلیلی با اشاره به شعار انتخاباتی خود، اظهار کرد: از مزیت‌های فرهنگی ما این است که مزیت‌های فراوانی برای ما ایجاد می‌کند. موفقیت‌های ما در عرصه‌های مختلف مدیون این ظرفیت فرهنگی در کشور است. مثلا در دفاع مقدس که عرصه سختی بود، آنچه موجب موفقیت ما شد همین فرهنگ بومی بود.
وی افزود: اگر در عرصه دفاع مقدس و سایر عرصه‌ها توانستیم به مدد فرهنگ موفق شویم، در خود عرصه فرهنگ نیز می‌توانیم از این ظرفیت فرهنگی برای حل معضلات فرهنگی استفاده کنیم. برای مثال هنر کارویژه‌ای به نام آوردن ذهن به عین دارد. ایرانی‌ای که قصد دارد نقشی پرشکوه ایفا کند، می‌تواند با ایجاد همدلی و همزیستی و با پیوند دل‌ها و ذهن‌ها، خود را از نظر فرهنگی و هنری غنی کند و می‌تواند به همه جهان و به ویژه مللی که مشترکات فرهنگی و ارزشی دارند، محصولات فرهنگی خود را صادر کند.
جلیلی تاکید کرد: فرهنگ قوی ما که فرهنگ ایرانی-اسلامی است، شامل فرهنگ مقاومت، فرهنگ توانستن و اراده و سایر ابعاد فرهنگی ما ویژگی بالقوه دارند. اینکه دشمن فرهنگ ما را منشاء ضربه قرار می‌دهد بخاطر این است که اتفاقا فرهنگ نقطه قوت ماست. حال سوال این است که نقش رئیس جمهور در استفاده از فرصت‌های فرهنگی این است که باید رئیس جمهور علاوه بر ریاست دولت، رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز هست. در آنجا یک قرارگاه برای هماهنگی سیاست‌های فرهنگی و راهبردهای حوزه فرهنگ است که باید طبق منویات رهبر انقلاب و سیاست‌های کلی نظام در آنجا راهبری کرد. دستگاه‌های فراوانی در فرهنگ سهیم هستند اما آنجا یک قرارگاه هماهنگی است.
این فعال سیاسی تصریح کرد: مدیران فرهنگی ما باید پخته و باتجربه باشند و عمق راهبردی لازم در عرصه فرهنگی را داشته باشند. اگر آن سطح از عمق راهبردی فکر را در عرصه فرهنگ نداشته باشیم، موفقیت لازم را نخواهیم داشت. مدیر فرهنگی یا باید تولیدکننده فرهنگی باشد و یا حداقل مصرف‌کننده حرفه‌ای محصولات فرهنگی باشد و کارهای فرهنگی مختلف را بشناسد. رابطه فرهنگ با سایر عرصه‌ها و ظرفیت فرهنگ برای هم افزایی سایر عرصه‌های سیاسی و اقتصادی و اجتماعی را بشناسد.
دبیر پیشین شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: ۱۳۰ نهاد در کشور بودجه فرهنگی دریافت می‌کنند. باید مشخص شود که بازده این نهادها در عرصه فرهنگی چقدر است. ما نباید صرفا در این حوزه شعار دهیم و شعار خود را باید خلاصه‌ای از برنامه خود قرار دهیم. ما معتقدیم در عرصه فرهنگ شخص رئیس جمهور و نهاد فرهنگی دولت هم باید نقش آفرین باشد و هم باید اجازه نقش آفرینی به شهروندان نیز بدهد.
در ادامه این برنامه حسین انتظامی (کارشناس فرهنگی) با اشاره به نظرات جلیلی اظهار کرد: در افکار عمومی این تلقی درباره آقای جلیلی وجود دارد که این افکار آقای جلیلی قرار است باعث فشار حداکثری به ایران شود. سخت‌گیری در حوزه فرهنگی و اجتماعی و ممیزی‌های حوزه فرهنگ در حوزه‌های هنری، فضای مجازی، پوشش و… از تلقی‌هایی است که نسبت به دولت مدنظر شما در اذهان وجود دارد. نظر شما چیست؟
جلیلی در پاسخ جواب داد: این سوال خوب است و سعی می‌کنم افکار عمومی را روشن کنم! در زمان فشار حداکثری دشمن، دولت وقت اعلام می‌کرد که ما نمی‌توانیم در این شرایط نفت بفروشیم و شرایط خوبی نداریم. حرف ما این بود که می‌توان فشار حداکثری را شکست داد. ما راهکارهایی برای برخورد غیرمنفعلانه را دادیم که دولت قبل بخاطر نظرات خود قبول نکرد و دولت شهید رئیسی آن‌ها را پذیرفت. کار به جایی رسید که در زمان دولت سیزدهم خود مقامات ارشد غربی به شکست سیاست فشار حداکثری اعتراف کردند.
انتظامی پاسخ داد: ما البته وقتی دو میلیون بشکه نیز صادر کردیم، این صادرات محدود به کشورهای اندکی با شرایط خاصی است.
جلیلی جواب داد: در این زمینه توضیحاتی در جلسه میزگرد سیاسی توضیحاتی دادم. البته در حوزه فرهنگی ما مساله خارج کردن اولویت‌ها در حوزه فرهنگ را داریم. در دولت قبلی چقدر به امر فرهنگ توجه داده شد؟ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی باید به اندازه وزیر خارجی در دولت ضریب داشته باشد. ما دچار نوعی خودباختگی فرهنگی در این فضا شده‌ایم و در دولت قبل هم این امر را دیدیم. ما باید فرصت‌هایی فراهم کنیم که اتفاقا طبق برنامه دولت از ظرفیت‌های مردم استفاده شود. کشور ما مالامال از ظرفیت‌های فرهنگی است. ما در روستاهای دورمان نیز شاعران، هنرمندان و فرهنگ گستران قوی داریم و این ظرفیت تمام شدنی نیست.
دبیر پیشین شورای عالی امنیت ملی درباره محدودیت‌ها گفت: پاسخ ما به تهدیدات فضای مجازی، پاسخی فرهنگی باید باشد. اکنون فضای مجازی به عنوان یک فرصت، ابعاد مختلف دارد. این ابعاد با زندگی مردم هم عجین شده است. همانطور که در فضای واقعی تهدیداتی در جامعه داریم، در فضای مجازی هم تهدیداتی داریم. اگر ما مفهوم مسئولیت‌پذیری در برابر آسیب‌ها آشنا شویم، با تهدیدات فضای مجازی نیز با حداقل برخورد سخت و هزینه مواجه شده و آن را به فرصت تبدیل می‌کنیم.
الهام یاوری دیگر کارشناس این جلسه اظهار کرد: جمعی از نخبگان که در دیدار امروز رهبری حضور داشتند، این را شنیدند که نخبگان می‌توانند تاریخ را تغییر دهند. پس نخبه‌پروری یک امر لازم است. اما عرصه عدالت اجتماعی نیز در کشور و در حوزه فرهنگی اهمیت دارد. شما چطور میان این دو عرصه هماهنگی ایجاد می‌کنید؟
جلیلی در پاسخ به این سوال بیان کرد: در مقاطع مختلفی که در همین دو سه قرن اخیر به مدد پیشرفت علمی ناگهان جهش کرده و خود را وارد مرحله جدیدی از مناسبات جهانی کردند، ما در دوره پهلوی و قاجار و. . غایب بودیم و عقب افتادیم. امروزه اما یک نقطه عطف علمی دیگر در تاریخ وجود دارد که باید از این فرصت استفاده شود و نباید غفلت کرد. ما با همین نگاه می‌گوییم هر ایرانی یک نقش پرشکوه می‌تواند ایفا کند. ما با استفاده از این فرصت جهش خود را رقم بزنیم و دیگر عقب نیفتیم.
وی تصریح کرد: نظام نخبگی کشور باید با حکمرانی باید ارتباط داشته باشد. تعارض ارزش و علم یکی از بحث‌های غلط غربی‌ها بود که میان نخبگان و نظام برخی با طرح آن دنبال ایجاد شکاف بود. در بحث عدالت نسبت به نخبگان، ما معتقدیم باید نسبت به استعداد کشور از ظرفیت‌ها استفاده کرد. اگر عده‌ای فقط بتوانند به مدد قدرت سیاسی و اقتصادی به صورت محدود استعدادهای خود را بروز دهند، بی‌عدالتی است. ممکن است فردی در حوزه‌ای از هنر و علم مستعد باشد اما این استعداد باید پرورش پیدا کند و این دستگاه نخبه‌پروری ماست که باید به کشف استعداد نهفته اقدام کند.
شهاب اسفندیاری (فعال فرهنگی و کارشناس حوزه فرهنگ و هنر) در ادامه این برنامه اظهار کرد: موضوعات فرهنگی سایت حیات طیبه متعلق به شما مدت‌هاست که از سال ۱۳۹۸ بروزرسانی نمی‌شود. شما می‌گویید با بسیاری از اقشار شامل افکار مختلف تعامل دارید. مثلا در بخش سینما کارگروه‌های شما فعال نبودند. مثلا در سال ۱۳۹۹ دو دیدار با سینماگران دفاع مقدس دیداری داشتید اما هیچ گزارش و ایده و برنامه‌ای در حوزه فرهنگ دیده نشد و به نظر بنده فرهنگ در برنامه شما مظلوم است. سوال من این است که باید چه کرد که این بخش (فرهنگ) در برنامه و طرح شما دیده شود و آیا واقعا ایده محوری‌ای در کارگروه‌های دولت سایه خود نداشتید؟ در حوزه فضای مجازی در کارگروه‌های دولت سایه تنها در سال ۱۳۹۹ یک مصاحبه وجود دارد اما دغدغه‌های جدی رهبر انقلاب در حوزه فضای مجازی که نباید این فضا را رها کرد، چیزی ندیدیم! چگونه باید امیدوار باشیم که در حوزه فرهنگی دولت شما دارای برنامه داشته باشد؟ چرا برای دولت آقای رئیسی پیشنهاد فرهنگی نداشتید؟
جلیلی در پاسخ به اسفندیاری بیان کرد: در کارگروه‌های دولت سایه همه سلایق وجود داشتند. ما از هرکس که حرفی داشت پذیرا بودیم. اما پرسیدید که سهم فرهنگ در دولت سایه چرا اندک است؟ اولاً باید بگوییم که جمع‌بندی جلسات فرهنگی چون بسیار پی در پی و زیاد بود، تنها نتایج را به صورت فشرده و محدود بیان می‌کردیم. زیرا امکانات دولت سایه نیز بسیار گسترده نبود که مدام در عرصه تبلیغاتی کار ارائه دهیم.
وی افزود: بخصوص در حوزه آموزش و پرورش ما جلسه متعدد داشتیم که اگر در این وزارتخانه این میزان دانش آموز، معلم و هزینه خرج می‌کنیم، باید بروندادی داشته باشد که طرح مدرسه ما خروجی آن بود. یکی دیگر از آن‌ها طرح تکریم خانواده بود که آن را به دولت شهید رئیسی ارائه دادیم. مرحوم شهید رئیسی دستور پیگیری برخی از برنامه‌های ما را دادند. طرح دیگر استفاده از ظرفیت مساجد بود. مساجد ظرفیت‌هایی دارند که باید استفاده شود. ظرفیت مساجد فراتر از یک نمازخواندن ساده است که ما طرح‌هایی برای آن دادیم.
نامزد انتخابات چهاردهم ریاست جمهوری افزود: یکی از موضوعات فرهنگی دیگر در دولت سایه که در سایت حیات طیبه نیز وجود دارد، موضوع هوش مصنوعی و ملزومات آن است. کیسینجر در کتاب خود درباره هوش مصنوعی نیازمند کانت‌ها و دکارت‌های خود است و دنیای فکری جدیدی می‌طلبد. در حوادث ۱۴۰۱ من تلاش کردم در دانشگاه‌ها حضور پیدا کنیم. عمده این جلسات ۳ تا ۴ساعته بود. در آن زمان بحث‌های فضای مجازی نیز مطرح می‌شد. یکی از موضوعات شیرین در جلسات این بود که مفاهمه و فهم زبانی در جلسات ممکن بود.
در ادامه حسین انتظامی کارشناس میهمان برنامه میزگرد فرهنگی در سوالی از سعید جلیلی پرسید: اکنون در جامعه وقتی در تاکسی و کافه و رستوران خانمی حجاب بر سر ندارد صاحب تاکسی، کافه و رستوران را جریمه می‌کنند یا مسیر کسب و کار وی مسدود می‌شود مثلا خودرو به پارکینگ می‌رود یا رستوران تعطیل می‌شود، این اقدام منجر به درگیری و اختلاف میان مردم می‌شود و روی همبستگی اجتماعی اثر دارد شما هم با توجه به سابقه دبیری شورای عالی امنیت ملی دارید مطلع هستید که این موضوع چه میزان اهمیت دارد، تدبیر دولت شما در این رابطه چیست؟
در ادامه جلیلی در پاسخ به این سوال اظهار داشت: اتفاقا زمانی که این بحث در یکی دو سال اخیر که مطرح شد من در همان حوادث سال ۱۴۰۱ هم در دانشگاه های مختلف حضور پیدا کردم و در پرسش و پاسخ های متعدد با دانشجویان شرکت کردم. من معتقدم اگر امروز بحث هایی مانند حجاب یا زن در کشور مطرح می‌شود و برخی اینگونه نسبت به آن واکنش نشان می‌دهند. در زمانی که در جریان مذاکرات در اروپا بودم یک خانم دیپلمات نروژی که فارسی هم تا حدودی بلد بود صحبت کند و حدوداً ۴ سالی هم در کشور ما مأموریت داشت به من گفت من در دوره‌ای که در ایران بودم از فرصت استفاده کردم یک دوره ارشد فقه و مبانی اسلامی خواندم که آشنا شوم، به من می‌گفت شما چرا از نگاه تان به زن و دیدگاهی که دارید استفاده نمی‌کنید، این می‌تواند خیلی جذاب باشد. اگر فرصت های فرهنگی را بشناسیم با صحنه ای از فرصت‌ها آشنا می‌شویم.
وی ادامه داد: حجاب یکی از موضوعاتی است که شما اگر از زاویه فرصت و نقطه قوت به آن نگاه کنید، می‌توانید در جهان امروز این فرصت ها را به رخ بکشید و معرفی کنید.
کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری تصریح کرد: همین زن که اکنون مسأله می‌شود و می‌گویید اگر در رستوران چنان شد چه کار می‌شود، در اروپا ۱۹۲۰ تازه به حق رأی رسید، در قرآن داریم که زنان با پیامبر بیعت می‌کنند. ما نباید همیشه از آخر شروع کنیم باید علت را بشناسیم و مقهور چند فضاسازی نشویم. نباید تحت تاثیر فضاسازی غربی ها قرار گیریم که به کشتار زنان در غزه واکنش ندارند اما روی این مسأله واکنش نشان می‌دهند.
انتظامی در واکنش به سخنان جلیلی عنوان کرد: از فرمایش شما استفاده کردم اما پاسخ خود را دریافت نکردم، اگر در دولت شما اتفاقی مشابه آنچه که عرض کردم رخ دهد، چه موضعی دارید؟
جلیلی در ادامه پاسخ داد: مسأله این است که شما می‌بینید در جامعه زن خانه دار دارید، زن دانشمند دارید، زن سرپرست خانوار دارید، زن پزشک دارید، ده‌ها تیپ دارید که دولت شما باید به آن‌ها توجه کند و برای همه آن‌ها برنامه داشته باشد اما مسأله دیگری مورد توجه قرار می‌گیرد.
وی ادامه داد: در پاسخ به سوال شما طبیعی است، هر چیزی که گفته شده؛ هرچیزی در کشور قانونی دارد، قانون در بحث حجاب هم روشن گفته است، آن چیزی که جاری است به این معنا نیست که درست است یکی از بحث هایی که قائل بودیم این است که حتماً اگر در دولت قرار بگیرم خواهش می‌کنم کسانی دولت سایه ما باشند و نقص های ما را بررسی کنند و راهکار بدهند. در اقتصاد و فرهنگ و هنر در همه عرصه‌ها قانون باید فصل الخطاب قرار گیرد.
وی افزود: در همین موضوعی که الان در مجلس مطرح است هم دوستانی که خیلی معتقد به حجاب هستند به آن ایراد دارند و هم دوستان دیگر می‌گویند ایراد دارد.
