آژانس چه زمانی پاسخ ایران درباره دو مکان ادعایی را قبول خواهد کرد؟

ساسان کریمی تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، در خصوص ارزیابی خود از جلسات برگزار شده میان آقای گروسی و اسلامی درباره برنامه هسته‌ای ایران، گفت: حدسم این است که آقای گروسی استدلال‌های ایران را شنیده و احتمالا به طور کامل مورد قبول او قرار نگرفته باشد. 

وی در مورد اینکه گروسی صحبت از برداشتن گام‌های عملیاتی از سوی ایران کرد، گفت: به نظرم می‌رسد منظور گروسی از برداشتن گام‌های مشخص طوری بوده که بتواند قابل اندازه‌گیری باشد. به نظرم بیشتر منظورشان ناظر به غنی‌سازی باشد. گام‌های مشخص در واقع مربوط به دو مکان است و ایشان دوست دارد به عنوان قدم اولی که ایران برمی‌دارد از بخش و درصد زیادی از غنی‌سازی صرف‌نظر کند و این توقع گزافی است.

کریمی در پاسخ به این سوال که با توجه به این صحبت‌ها آیا ما شاهد تغییری در حضور بازرسان آژانس خواهیم بود، گفت: ایران هیچ‌زمان مشکلی با بازرس‌ها نداشته است. یکی از حقوق هر یک اعضای آژانس این است که بتواند بخشی از بازرسان را نپذیرد. تنها ملاحظه این است که اگر بازرس‌های تعویض شده را به طور مکرر نپذیرد مسأله‌دار می‌شود و در غیر این صورت شما می‌توانید بازرسی را نپذیرید. ایران از بین تعداد زیادی بازرس، ۸ نفر را به دلایلی که ارائه کرد نپذیرفته است و ۱۳۰ بازرس را پذیرفته و مشکلی از جهت بازرسی از خودش نشان نداده است. بنابراین حرف آژانس بیهوده است.

ابن تحلیل‌گر مسائل بین‌المللی در مورد تاثیر این دیدار بر ریل‌گذاری برای دور جدید مذاکرات رفع تحریم‌ها گفت: من فکر نمی‌کنم ریل‌گذاری جدیدی صورت گرفته باشد، اما هم ایران روی مواضع خود ایستاده است و هم آژانس و ایالات‌متحده از عدم افزایش تنش استقبال می‌کنند.

این تحلیل‌گر مسائل بین الملل در پاسخ به این سوال که با توجه بر اینکه مذاکرات رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و گروسی تاکید جدی بر بیانیه ماه مارس دارد، ارزیابی شما از اجرای مفاد باقی‌مانده این بیانیه چیست، گفت:‌ طرفین تأکید کردند که روی سند مارس ۲۰۲۳ توافق دارند. شاید ایده‌ای هم این می‌توانست باشد که بیانیه جدیدی صادر شود، ولی بنا به حدس من، نهایتا به این جمع‌بندی رسیده‌اند که چسبیدن به همان قطعنامه و بیانیه می‌تواند مفید فایده‌تر باشد. بنابراین به نظر می‌رسد که تأکید به آن بیانیه به منزله این است که مسیر ادامه پیدا می‌کند اما به هرحال خیلی کند بوده است. احتمال می‌رود توفیق مذاکرات این خواهد بود که یک مقدار سرعت رفع اختلافات را بیشتر کنند.

وی در مورد دستاوردهای کنفرانس بین‌المللی علوم و فنون هسته‌ای گفت: ایران از نظر تکنیکی، علمی و هسته‌ای به نقطه‌ای رسیده که فکر می‌کند می‌تواند حرفی در جامعه علمی داشته باشد. اما در حوزه سیاسی این یک فرآیند تأثیرگذار خواهد بود که می‌توان دید چه توانی از لحاظ علمی و تکنولوژیک در ایران وجود دارد که قطعا غیرقابل بازگشت است.

کریمی در پاسخ به این سوال که آقای گروسی پیشنهاداتی به ایران برای گام‌های آینده ارائه کرده به نظر شما این پیشنهادات شامل چه موضوعاتی خواهد بود، گفت: آقای گروسی قاعدتا پیشنهاد‌های قبلی‌شان را  مبنی‌بر حل اختلافات درباره دو مکان و موضوعات تعهدات برجامی ایران و غیره تکرار کرده است. ایران طبق ماده ۲۶ برجام، اعلام کرده که چنین قصدی ندارد که به طور یکجانبه تعهدات خودش را در ذیل برجام ایفا کند.

این تحلیل‌گر مسائل بین الملل در پاسخ به این سوال که به نظر شما توافق برای بسته شدن پرونده دو مکان باقی مانده مورد مناقشه چقدر می‌تواند محقق شود، گفت: ایران جواب سوالات را داده و آژانس تشکیک‌هایی کرده اما به نظر می‌رسد خیلی هم این موضوع مهم نیست و بیشتر شبیه بهانه‌جویی است. بنابراین به نظرم خیلی موضوع فنی نیست و آژانس در زمانی این را خواهد پذیرفت که اراده‌ای سیاسی برای پذیرفتنش به وجود بیاید.