برخی فکر می کنند انقلابی بودن نیاز به توجیه عقلی ندارد

به گزارش خبرنگار ایلنا، علی لاریجانی رئیس پیشین شورای اسلامی در هفدهمین همایش سالانه انجمن علوم سیاسی با عنوان آینده نظامی جهانی سیاست‌ها و الگوی رفتار ایرانی  گفت: ارسطو به افلاطون می گوید اینقدر که بر وحدت اصرار دارید، این کار شما دو اشکال دارد اول اینکه این ارزش را به ضد ارزش تبدیل می کند و دوم مدینه (شهر) را به دهکده تبدیل می‌کنید. علم سیاست در ذات خود سختی‌های بیشتری دارد؛ همان‌طور که کانت می‌گوید شاید سخت‌ترین دانش‌ها در حوزه سیاست است چون در علوم دقیقه با موجودات بی جان طرف هستیم، اما در علم سیاست با انسان‌ها و اراده‌هایشان طرف هستیم.

وی افزود: امروز دیدگاهی وجود دارد که برخی می‌گویند جایگاه آمریکا و غرب در حال افول است و غرب از نقش تعیین کنندگی برای خود افول کرده است. امروز این دیدگاه زیاد دیده و شنیده می‌شود، اما آمریکا و غرب نقش تخریب کنندگی خود را دارد و توان درگیر کردن رقبایش را دارد. شاید علت بیان این دیدگاه به برخی ویژگی‌های ذاتی مدرنیته برگردد و برخی هم به نتیجه تجربی تحولات و اقدامات برمی‌گردد که سیاست مداران در علل رفتار آمریکا با آن مواجه شدند.

لاریجانی تصریح کرد: تکثر آراء در زمینه سیاست زیاد است و اتفاقا خوب هم هست. اگر این خصوصیت را از کشور بگیرید تبدیل به دهکده می‌شود. ما آنقدر مشکلات در کشور داریم که خیلی تفاوت زیادی ندارد که جهان را چند قطبی ببینیم.

وی افزود: در جنگ روسیه با اوکراین فضای جنگ را به مقابله با غرب کشاند و این شکاف جدی است و حتی بعید است با پایان جنگ این منازعه پایان باید. نکته بعدی مربوط به حضور چین در عرصه اقتصاد جهانی است. شاید کشورهایی که قدرت کمتری دارند به این نتیجه رسیدند اتکا به یک قدرت نمی‌تواند مشکلاتشان را حل کند. بنابراین ما نمی‌توانیم به یک قدرت اتکا کنیم.

لاریجانی تصریح کرد: همانطور که امام محمدباقر (ع) گفتند پاداش خداوند به اندازه عقل آدمی است اما امام صادق (ع) فرمودند اگر عقل چنین جایگاه ارجمندی دارد چرا امروز در تنگنا قرار گرفته است. امروز در یک نگاه کلی عقل حسابگر وجود ندارد که نتیجه این رفتار باعث به وجود آمدن وضعیت امروز جهان شده است.

وی افزود: مقولاتی از جمله ناسیوناسیم و پوپولیسم در دنیا نمود و بروز دارد و این مساله را در رفتار ترامپ و رییس‌جمهور آرژانتین می‌بینیم.  در رابطه با مقوله انرژی، انرژی‌های فسیلی هم چنان مورد توجه است و نگاه ریب‌آمیز شرق و غرب به خاورمیانه در این رابطه هم ادامه دارد، البته با نگاه‌ها و رویکردهای جدید برای تسلط بر این منابع.

وی تاکید کرد: باید مواجهه ما در دنیای آینده بر مدار منافع ملی باشد و نتیجه همه مراودات دیپلماتیک تسهیل توسعه ملی ایران باشد و شئون دیگر در اولویت‌های بعدی قرار گیرد. حفظ و سامان‌بخشی مزیت‌های منطقه‌ای را باید مورد توجه قرار داد و توجه به جریان «مقاومت» مزیت سرنوشت ساز برای ما دارد و جنبه سیاسی آن همراه با جنبه امنیتی گسترش یاید.

وی‌ تاکید کرد: در جامعه ما برخی فکر می‌کنند انقلابی بودن صفت خود بسنده است و انقلابی بودن نیاز به توجیه عقلی ندارد! حال آن که انقلاب اسلامی که پدیده تحول‌آفرین در عصر ما بوده خروشی علیه بیگانگی حکام دیکتاتوری از عقلانیت بود و امام خمینی و طبقه اول حواریون ایشان همگی فیلسوف و عقل‌گرا بودند.

وی گفت: چرا عبور از عقلانیت برای انقلاب اسلامی خطرناک است؟ با این نگرش حرکت مترقی انقلاب دچار عقب‌افتادگی‌ و تحجر می شود و شهید مطهری می‌گویند خطر تحجر از کفر و نفاق بیشتر است چون متحجران پیروان را فراری می‌دهند. بنابریان حکومت‌ها هم به اندازه بهره‌ای که از عقلانیت دارند از پایداری برخوردارند.

لاریحانی گفت: ابن سینا دو اصل را عامل پایداری حکومت می‌داند؛ اول داشتن عقل اصیل و دیگری سیاست ورزی حکومت گران. عقل اصیل توسل به علوم و دانش بشری است و بسیاری از کشورهایی که وضع دشواری داشتند با به کارگیری روش‌های علمی  به یکی از کشورهای نوظهور تبدیل شدند. برخی تصور می کنند علوم جایگاه غربی دارند و غیردینی هستند، اما بنا بر نظر شهید مطهری اساسا این تقسیم درستی نیست. جامعیت اسلام اقتضا می‌کند هر علم مفیدی را به کار بگیریم و یکی از علل پیشرفت تمدن اسلامی را در تمسک به علوم دیگران می‌دانند که در اخذ علوم تعصب نکردند و علم و ایمان نباید از هم جدا باشد و حکومت باید کسب دانش را به صورت جهاد مقدس تعریف کند. حتی جدای از اینکه از تجربیات دیگران باید استفاده کنیم در کسب علوم باید از نقد مخالفان هم استفاده کنیم.