مکی در گفت‌وگو با ایلنا:
اسرائیل به دنبال سرزمین سوخته در غزه است/ واکنش آمریکا و اروپا نشان داد که نمی‌خواهند ایران را در سیکل تحولات قرار دهند
تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل گفت: برنامه استراتژیک اسرائیل این است که در حال حاضر به دنبال زمین سوخته در سرزمین‌های اشغالی است. قطعا اسرائیل در یک جنگ بلندمدت نمی‌تواند در برابر رزم نیروهای حماس مقاومت کند؛ به همین دلیل ما شاهد هستیم که تلاش می‌کند در زمان بسیار کمی که برای واکنش به اقدام حماس دارد، حداکثر حملات را به غزه انجام دهد تا از این طریق بتواند شاید امتیازات بیشتری را از حماس بگیرد.
مرتضی مکی تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با ایلنا، در ارزیابی تحولات نوار غزه عنوان کرد: این تحولات را باید از بعد داخلی، منطقه‌ای و جهانی دید. باید دید اقدامی که حماس انجام داده چه تأثیرات و تبعاتی در سرزمین‌های اشغالی فلسطین می‌گذارد و چه تأثیرات منطقه‌ای و جهانی دارد. فکر می‌کنم هنوز زمان زیادی باقی‌مانده تا بتوانیم یک تحلیل عمیق از تبعات این اقدام حماس انجام دهیم. اما تا همین حد هم می‌توان گفت اقدام غافلگیرانه حماس در حمله به شهرک‌های یهودی‌نشین نزدیک غزه و شلیک موشک‌هایی با عمق خاک سرزمین اشغالی فلسطین، یک تحول عمیق و گسترده در سرزمین‌های اشغالی فلسطین به جا گذاشته است. به خصوص اینکه تاکنون شاید از زمان اعلام موجودیت اسرائیل از سال ۱۹۴۸، اسرائیل در هیچ حمله نظامی تا این حد کشته نداده بود و همواره این فلسطینی‌ها بودند که میزان کشته‌های‌شان شاید چند ده برابر تلفات کشته شده‌های نظامی اسرائیلی بود.
وی افزود: حتی در سال ۲۰۰۶ نیز که جنگ گسترده‌ای میان حزب‌الله و اسرائیل درگرفت و به پیروزی حزب‌الله انجامید، باز هم میزان تلفات نیروهای اسرائیلی خیلی کمتر از میزانی بود که طی چند روز گذشته اسرائیل متحمل شده و این نشان می‌دهد که یک نوع تغییر جدی در نوع درگیری‌های میان دو طرف به وجود آمده است که می‌تواند برای اسرائیل خیلی شکننده باشد.
این تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل تصریح کرد: برنامه استراتژیک اسرائیل این است که در حال حاضر به دنبال زمین سوخته در سرزمین‌های اشغالی است. قطعا اسرائیل در یک جنگ بلندمدت نمی‌تواند در برابر رزم نیروهای حماس مقاومت کند؛ به همین دلیل ما شاهد هستیم که تلاش می‌کند در زمان بسیار کمی که برای واکنش به اقدام حماس دارد، حداکثر حملات را به غزه انجام دهد تا از این طریق بتواند شاید امتیازات بیشتری را از حماس بگیرد. به خصوص اینکه با قطع آب، گاز و برق فلسطین و در تنگنا قرار دادن غزه این شانس را به دست بیاورد که دست برتر را در هرگونه مذاکره با فلسطینی‌ها به خصوص در مبادله با اسرای فلسطینی‌ها داشته باشد.
مکی در پاسخ به این سوال که نقش روسیه در این تحولات را چگونه قابل ارزیابی می‌دانید، گفت: روس‌ها روابط بسیار نزدیکی با اسرائیل دارند. حدود یک میلیون نفر از یهودی‌های ساکن فلسطین اشغالی روس‌تبار هستند و بخش اعظمی از روس‌ها از قدرت مالی خوبی برخوردار هستند. ولی روسیه از نوع واکنش اسرائیل به جنگ اوکراین و حمایتی که اسرائیلی‌ها از اوکراین در این جنگ انجام دادند، به شدت ناخرسند است. از نوع واکنش روس‌ها نسبت به عملیاتی که در چند روز گذشته انجام شده مشخص است که آنها به دنبال یک موضع خنثی و منفعل بوده و تلاش می‌کنند دو طرف را به خویشتن‌داری دعوت کنند و از محکوم کردن فلسطینی‌ها خودداری می‌کنند.
وی افزود: این موضع‌گیری نشان می‌دهد که روس‌ها در این زمینه هم فرصت‌مندانه نگاه می‌کنند و هم نمی‌خواهند روابط‌شان با اسرائیل دوباره دچار تغییر جدی شود و هم اینکه از فضای موجود حداکثر استفاده را می‌کنند، جایی که این اقدام حماس توجهات از جنگ روسیه و اوکراین را به موضع خاورمیانه متمرکز کرده و این موضوعی نیست که برای اوکراینی‌ها و اروپایی‌ها خوشایند باشد؛ چراکه به هرحال هرگونه تغییر در نوع مواضعی که اروپایی‌ها و روسیه در اوکراین دارند، می‌تواند تبعات امنیتی برای اروپا و اسرائیل داشته باشد. از این جهت شاید روس‌ها تا الان یکی از برندگان این درگیری باشند و توانسته باشند توجهات را به سمت بحران‌های دیگر جهان جذب کنند و اهداف خودشان را در اوکراین پیش ببرند خصوصا اینکه ما در اوکراین شاهد یک نوع انفعال و تهدیدهایی هم از سوی آمریکا و هم از سوی برخی دولت‌های اروپایی در حمایت از اوکراین هستیم و تداوم این نوع تهدیدها می‌تواند در روند تحولات میدانی اوکراین اثرگذار باشد و از جنبه روانی این اقدام حماس در چارچوب سیاست‌هایی باشد که روسیه در اوکراین دنبال می‌کرد و کمک به جنگ روانی باشد که می‌تواند توجهات را به سمت خاورمیانه متمرکز کند.
مکی در پاسخ به این سوال که رهبری روز گذشته اعلام کردند یاوه‌گویی‌ها درباره دست داشتن غیرفلسطینی‌ها از جمله ایران در حوادث اخیر غلط است. این ادعاهای بی اساسا علیه ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید، گفت: حماس دارای روابط نزدیکی با ایران است و از حمایت‌های سیاسی و کمک‌های دیگری که ایران در چند دهه انجام داد، می‌توان این موضوع را این چنین مدنظر قرار داد که نوع واکنش ایران به اقدام حماس در سرزمین‌های اشغالی فلسطین باعث شده لابی صهیونیست در اروپا و آمریکا تلاش کند تا ایران را در این اقدام شریک بداند و تلاش می‌کنند از این طریق بتوانند افکار عمومی آمریکا و اروپا را به سمت ایران جلب و تحریک کنند.
وی افزود: اما واکنش رسمی بلینکن، وزیر امورخارجه آمریکا و برخی مقامات اروپایی نشان داده آنها به هیچ‌وجه نمی‌خواهند ایران را در این مرحله در سیکل تحولات جدید در سرزمین‌های اشغالی قرار دهند. چراکه هرگونه گسترشی از ابعاد بحران در این منطقه در شرایط فعلی، مدیریت بحران را از دست آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها خارج خواهد کرد. آنها حتی نتوانستند از ابعاد بحرانی که در سرزمین‌های اشغالی فلسطین بوده خیلی جلوگیری کنند و منتظر تحولات بعدی طی هفته‌های بعد هستند. در چنین شرایط غیرقابل پیش‌بینی، قطعا گسترش جنگ می‌تواند پیامدهای غیرمترقبه‌ای برای همه کشورهای منطقه داشته باشد. قطعا اسرائیلی‌ها و آمریکایی‌ها از مسئولیت‌هایشان در قبال هرگونه اقدام علیه ایران به خوبی آگاه هستند.
مکی در پاسخ به این سوال که پیش‌بینی شما از پایان جنگ در این مقطع به چه صورتی است، گفت: پیش‌بینی واقعا سخت است. چون متغیرهای جدیدی وارد مسأله شده که با توجه به این متغیرها نمی‌توان پیش‌بینی دقیقی از زمان تحولات کرد. اما آنچه مهم است اینکه این اقدام حماس در همین حد هم می‌تواند پیروزی بزرگی برای جبهه مقاومت محسوب شود. چراکه همواره این جبهه مقاومت بوده که رفتار واکنشی به کنش‌های اسرائیل داشته و شاید این اولین‌بار است که ما شاهد هجومی در این سطح به اسرائیل و تلفات سنگینی به نیروهای اسرائیل هستیم. قطعا اسرائیل به راحتی از این قضیه نخواهد گذشت و به نظر می‌رسد به دنبال سرزمین سوخته در غزه هستند و شدت حملاتی که در غزه می‌شود، نشان می‌دهد که اسرائیل می‌خواهد پاسخ هوایی به حملات زمینی حماس انجام دهد و به محدودیت‌های خودش در حمله زمینی به غزه به خوبی آگاه است.
وی تصریح کرد: از طرفی ما شاهد هستیم ۳۰۰هزار نیروی خود را فراخوانده و شاهد یک صف‌بندی جدی در مرزهای نوار غزه هستیم. اینکه اسرائیل بخواهد تا چه حد پیش برود، بسته به تحولات و رویدادهای چند روز آینده و واکنش حماس نسبت به این صف‌آرایی نظامی دارد. به خصوص اینکه اسرای زیادی از اسرائیلی‌ها در چند روز گذشته گرفته شده و شاید برگ برنده حماس در برابر اسرائیل این اسرا در جهت کنترل واکنش‌های اسرائیل است. اما اسرائیلی‌ها تاکنون تلاش کردند متغیر اسرا را در واکنش‌های خودشان نسبت به غزه نادیده بگیرند. اینکه تا چه حد بتوانند خانواده‌های اسرای اسرائیلی را در این زمینه نسبت به سرنوشت اسرا توجیه کنند، موضوعی است که باید در هفته‌های آینده منتظر بود. باید منتظر ساعت‌ها و روزهای آینده بود تا یک تحلیل دقیق از وضعیت آینده رزم نیروهای اسرائیلی و فلسطینیبه دست بیاید.
مکی تصریح کرد: واکنش رهبری نسبت به این موضوع به خوبی نشان می‌دهد باید چه خط سیری را طی کنیم. ما قطعا باید حمایت معنوی خودمان را از حماس انجام دهیم در عین‌حال همان‌گونه که رهبری اعلام کردند این اقدام، کاملا به دست فلسطینی‌ها بود، هیچ گروه و جریانی خارج از سرزمین اشغالی فلسطین در این امر نقش مستقیمی نداشته است. این موردی است که باید در واکنش‌ها از طرف نمایندگان و مقامات دولتی مدنظر باشد تا بهانه‌ای به اسرائیلی‌ها و حامیان‌شان نداده باشیم.
