مبارزات مدنی و شهروندی مبتنی بر حقوق توأم با دانش باعث قوام جمهوریت نظام می‌شود/ به اخلاق حزبی و بعد احزاب قوی نیاز داریم

محمدصادق جوادی‌حصار سخنگوی حزب اعتماد ملی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، درباره اظهارات آقای خاتمی مبنی بر اینکه امروز شاهد تمایل جمهوری اسلامی به حکومت اسلامی هستیم، گفت: علت‌های زیادی وجود داشت و این روند هم به تازگی شروع نشده و سابقه تقریبا دیرپا دارد که بعد از مجلس ششم با ردصلاحیت‌های گسترده شروع شد و پس از آن با همسوسازی نهادها یکی بعد از دیگری و اخیرا هم ردصلاحیت‌های گسترده همراه شد. یکدست کردن سه‌ قوه هم حکایت از این مساله داشت. این فرمایش آقای خاتمی معطوف به حرکت‌های اخیری است که در کشور صورت گرفته که بدون توجه به قانون، لوازم جمهوریت و رأی مردم اتفاقاتی رقم می‌خورد و ایشان فرمودند تمایلی به سمت حکومت اسلامی دیده می‌شود.

جوادی‌حصار در پاسخ به این سوال که جریان راست افراطی از نظر شما چه کسانی هستند که باعث شدند جمهوری اسلامی به حکومت اسلامی تمایل پیدا کند، گفت: این‌ها با همدیگر در دو لایه زیرین و رویی کار کردند؛ یکی از دیرباز انجمن حجتیه بوده و دیگری نیروهای پایداری با محوریت فکری و فرهنگی آقایان مصباح و آقاتهرانی و امثالهم. این دو از جریان‌های تندرویی هستند که خیلی برای رأی مردم‌ بها قائل نیستند و می‌خواهند مجلس و حکومت را با اراده حداقلی اداره کنند.

سخنگوی حزب اعتماد ملی در پاسخ به این سوال که راه مقابله با این تفکر چیست؟ گفت: به نظر من اولین راه دانش‌افزایی و افزایش سطح دانش عمومی و حقوقی است. دانش افزایی شرط اول، بعد از آن تمرین و ممارست و بعد از آن پیدا کردن راه‌های مخالفت کم هزینه و مستمر است. 

جوادی‌حصار گفت: آشنایی با مطالبات حقوقی، مدنی، تمرین و مبارزه مستمر مدنی و شهروندی، این موارد به مرور زمان، تیزی‌ها و تندی‌های رفتار حاکمیت را می‌گیرد. مانند سنگ تیزی که در مسیر رودخانه صیقل می‌خورد و در پایان راه، آنجایی که می‌ایستد یک سنگ صیقل‌خورده و صاف است که تیزی و تندی ندارد. به نظرم گفت‌وگوهای مستمر، مبارزات مدنی و شهروندانه مبتنی بر حقوق توأم با دانش می‌تواند، باعث قوام رفتارهای مردمی و جمهوریت نظام شود.

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب در پاسخ به این سوال که نقش احزاب و تشکل‌های سیاسی در این راه چیست؟ گفت: احزاب می‌توانند در کنار مردم و با آنان طوری رفتار کنند که بتوانند در سایه این حرکت مستمر مدنی و با همان شیوه مخالفت شهروندانه، مجلس قوی ایجاد کنند که آن مجلس و مجالس قوی، پی‌درپی بتوانند از تحکم‌های بی‌مورد، غیرقانونی و رفتارهای خودمحورانه مسئولان بکاهند و شرایطی را فراهم کنند که مجلس بتواند قوانین رفتارهای حزبی را تصویب کند و شورای نگهبان هم ملزم به تأیید آن شود. یعنی اگر فقط این باشد که مجلس را تسخیر کنیم ولی شورای نگهبان راه خودش را برود و هماهنگ با مجلس نباشد، باز هم موفق عمل نخواهد کرد.

جوادی حصار در پاسخ به این سوال که احزاب و چهره‌های سیاسی به چه شکلی می‌توانند روابطشان را با مردم احیا کنند، گفت:‌ این امر دستوری نیست. باید با روش‌های اخلاقی، انسانی و تعاملات خردمندانه کاری کنند که بتوانند اعتماد مردم را جلب کنند. همان‌طور که یک هیئت مذهبی به مرور زمان می‌تواند مردم را جلب کند، یک حزب و یک جریان سیاسی هم به مرور زمان باید پایه‌های خودش را در میان مردم مستحکم کند و با مردم روابط انسانی پایدار ایجاد کند. مردم فقط صرف اینکه بیایند و عضویت یک حزب را پر کنند، نمی‌توانند رفتار حزبی نشان دهند. رفتار حزبی مبتنی بر اخلاق حزبی است که توصیه‌ای نیست و باید به مرور زمان شکل بگیرد و مستحکم شود. ما به اخلاق و بعد احزاب قوی نیاز داریم.

وی گفت:‌ در همه امورات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی، یک عنصر غیرقابل انکار وجود دارد و آن دادوستد است. یعنی انسان‌ها در برابر داده‌های خود یک ستاده‌هایی می‌خواهند. یعنی می‌خواهند یک چیزی بدهند و یک چیزی بگیرند. اگر کار حزبی می‌کنند می‌خواهند در برابر کار حزبی، شاهد رونق اقتصادی‌، سیاسی یا توسعه آزادی‌های فردی یا تعاملات شهروندی‌ و... باشند. وقتی هیچ‌کدام از این موارد محقق نشود و از رفتار حزبی فایده‌ای نبینند، علاقه‌ای به رفتار حزبی نشان نمی‌دهند. احزاب باید کاری کنند که این فواید بر رفتار شهروندان مترتب باشد تا بتوانند به نتیجه برسند.