گزارش ستاد حقوق بشر از اقدامات انجام شده برای حمایت از زندانیان و خانواده‌های آنان

به گزارش ایلنا، در گزارش ستاد حقوق بشر که به زبان فارسی و انگلیسی منتشر شده آمده است:

انجمن حمایت از زندانیان، موسسه خیریه و عام ­المنفعه است که از سال ۱۳۲۰ با هدف کمک به زندانیان و خانواده‌­های آنان، نوپروری و اصلاح زندانیان و همکاری با زندان­‌ها و مراکز مراقبت پس از خروج زندانیان تشکیل شده و فعالیت می‌­کند. انجمن در تمامی استان­‌های کشور به تعداد لازم و به طور داوطلبانه تشکیل شده ­است. بخشی از درآمد انجمن­‌ها از کمک­‌های مردمی، نهادها، سازمان­­‌ها و بخشی نیز از طریق فعالیت­‌های اقتصادی تأمین می‌­شود.

بر اساس اساسنامه، اهم اهداف و وظایف انجمن حمایت از زندانیان، به شرح زیر است:

- کمک به خانواده زندانیان، بازسازی شخصیت و اصلاح و ارشاد زندانیان.

- کمک در جهت آموزش حرفه‌ای به زندانیان.

- کمک به اشتغال زندانیان پس از آزادی با تهیه فرصت­‌های شغلی یا کمک مالی.

- ارائه مساعدت در بهبود وضع بهداشت و درمان، ترغیب و تشویق فعالیت‌های فرهنگی، ورزشی، حرفه‌ای و آموزشی زندان‌­ها. 

- استفاده از خدمات اطباء، مددکاران، مهندسین، آموزگاران و صاحبان تخصص و حرفه و فن در جهت بهبود وضع زندانیان.

- جلب کمک اشخاص و مؤسسات حقوقی و حقیقی و دولت.

- همکاری با مؤسسات علمی و تحقیقی که در زمینه زندان­‌ها و بزه‌کاری و مسائل مربوط به آن فعالیت و تحقیق می­‌کنند و استفاده از نتایج کار و پیشنهادات این موسسات.

تاکید می‌­شود اعضای هیأت مدیره انجمن­‌های حمایت از میان معتمدین محلی، مسئولین زندان، دادستان­‌ها، فرمانداران و بخشداران انتخاب می‌­شوند تا بتوانند زمینه ­های حمایت از میان بخش­های دولتی و غیردولتی را شناسایی و فعال نمایند. فعالیت­‌های انجمن­‌های حمایت در زمینه حمایت از زندانیان و خانواده ­های آنان، علاوه بر فعالیت­‌های رسمی سازمان زندان‌­ها و بنیاد تعاون زندانیان است. اصولاً، چنین فعالیت­‌هایی حاکی از رویکرد انسانی- اسلامی زندانبانی در ایران است که ضمن توجه به آموزش، حرفه ­آموزی و اشتغال زندانیان، به نیازهای خانواده­‌های آنان نیز توجه ویژه ­ای دارد و حمایت‌های مختلفی از آنان به عمل می ­آورد.

تعداد انجمن­‌های حمایت از زندانیان در استان­‌های کشور

بر اساس این گزارش، در مجموع، تعداد ۲۳۰ انجمن حمایت از زندانیان در سراسر کشور فعالیت دارند و به زندانیان و خانواده‌های نیازمند آنان خدمات ارائه می­‌دهند.

تعداد خانوارهای تحت پوشش انجمن‌های حمایت از زندانیان

این گزارش می‌افزاید: تعداد ۴۵۰۰۰ خانواده زندانی در سال ۱۴۰۰ و تعداد ٥١ هزار و ٢٤٤ خانواده زندانی در ۹ ماهه ۱۴۰۱، تحت پوشش انجمن­‌های حمایت از زندانیان قرار گرفته و از خدمات متنوع این مجموعه استفاده کرده‌اند.

اقدامات انجمن‌­های حمایت در جهت آزادی زندانیان

در راستای آزادی زندانیان، اقدامات قابل ملاحظه ­ای، از سوی انجمن­‌های حمایت انجام شده است، از جمله: پرداخت وام ­های بلاعوض به زندانیان واجد الشرایط، کمک به اخذ رضایت از شکات، کمک به آزادی از طریق پابند الکترونیکی و کمک به اخذ وکیل برای زندانیان و پرداخت حق­ الوکاله. بر این اساس، در سال ۱٤۰۰ تعداد هزار و ۸۷۸ مورد و در ۹ ماهه سال ١٤٠١ تعداد هزار و ۱۱۹ مورد کمک در سراسر کشور به منظور آزادسازی زندانیان ارائه شده است.

کمک­‌های نقدی و غیرنقدی انجمن ­های حمایت به زندانیان و خانواده‌های آنان

از جمله فعالیت­‌های انجمن حمایت از زندانیان، پرداخت کمک ­های نقدی و کمک­‌های غیرنقدی شامل سبد غذایی، البسه و پوشاک، لوازم التحریر، اعطای بن غیر نقدی، اهدای کالای اساسی اولیه زندگی و اعطای جهیزیه به زندانیان و خانواده آنان است. در سال ١٤٠۰، مبلغ ٠٥٥، ٥٩٠،٩١٧، ٩٣٥ ریال به خانواده زندانیان نیازمند و مبلغ،۹۸۹، ۳۱۳، ٤٤٧، ١،١٠٥ ریال به زندانیان نیازمند و در ۹ ماهه سال ۱٤۰۱ نیز مبلغ ٩٠٠،٤٠٠،۷۹۹،۸۸۹ ریال به خانواده زندانیان نیازمند و مبلغ ۹۳۰٬۰۸٤،٨٨٦،٣٠٨ ریال به زندانیان نیازمند کمک نقدی شامل پرداخت مستمری به خانواده زندانیان، هزینه ایاب و ذهاب و زندگی، کمک هزینه تحصیلی فرزندان زندانیان، کمک هزینه تأمین مسکن، هزینه­‌های درمانی و بیمارستانی، هزینه فرهنگی و تفریحی، کمک هزینه ازدواج و ... پرداخت شده است. همچنین، در سال ١٤٠٠ در مجموع ۳۵۲ هزار و ۷۱۲ مورد و در ۹ ماهه سال ١٤٠١ تعداد ۲۵۹ هزار و ۷۲۱ مورد به خانواده مددجویان نیازمند تحت پوشش کمک­‌های غیر نقدی شامل سبد غذایی البسه و پوشاک، لوازم التحریر، اعطای بن غیر نقدی، اهدای کالای اساسی اولیه زندگی و اعطای جهیزیه اهداء شده است.

برگزاری دوره­‌های حرفه ­آموزی و اشتغال برای زندانیان و خانواده‌­های آنان

انجمن­‌های حمایت از زندانیان در راستای توانمندسازی و آمادگی زندانیان برای باز اجتماعی شدن و فراهم کردن مقدمات جذب زندانیان و همچنین خانواده‌های داوطلب اشتغال در بازار کار، دوره‌های مختلف حرفه آموزی و اشتغال را برای زندانیان و خانواده ­های آنان برگزار می­ کنند. در سال ١٤٠٠، تعداد ٩ هزار و٦٦ و در ۹ ماهه سال ۱٤۰۱ نیز تعداد ۱۰ هزار و ۷۸۹ نفر تحت آموزش جهت اشتغال قرار گرفته‌اند.

معرفی خانواده زندانیان به نهادهای حمایتی

از دیگر خدمات انجمن ‌های حمایت زندانیان، معرفی خانواده زندانیان نیازمند به نهادهای حمایتی از جمله کمیته امداد امام (ره) و سازمان بهزیستی به منظور بهره مندی از خدمات متنوع این نهادها از جمله دریافت مستمری ماهیانه است. در سال ۱٤۰۰ تعداد ٤٢٦٥١ خانواده و در ۹ ماهه سال ۱٤۰۱ نیز تعداد ٢٤٣٧٥ خانواده نیازمند جهت استفاده از خدمات به نهادهای حمایتی معرفی شده ­اند.

پیگیری پرونده قضایی زندانیان

در ادامه این گزارش آمده است: از دیگر اقدامات انجمن‌های حمایت از زندانیان، پیگیری پرونده قضایی زندانیان و ارائه خدمات حقوقی و قضایی توسط مددکاران اجتماعی و قضایی است. در این راستا، در سال ۱۴۰۰ افزون بر ۴۳۰۷۲ پرونده و در ۹ ماهه سال ۱۴۰۱ نیز تعداد ۳۰۴۰۳ پرونده قضائی مربوط به زندانیان توسط انجمن­‌های حمایت مورد پیگیری قرار گرفت.

ملاقات با خانواده­‌های زندانیان

ملاقات با خانواده زندانیان و بررسی و رسیدگی به درخواست­‌های آنان توسط مدیران و مددکاران اجتماعی وابسته به انجمن­‌های حمایت از زندانیان، از جمله وظایف ذاتی انجمن­‌های حمایت است. در سال ١٤٠٠ تعداد ٤٤٥٣ مورد و در ۹ ماهه سال ١٤٠١ نیز تعداد ۳٩٩٥ مورد بازدید از خانواده ­های زندانیان نیازمند صورت گرفته است.

بازدید از زندان‌ها با هدف شناسایی و کمک به زندانیان نیازمند

بازدید از زندان‌ها با هدف شناسایی و کمک به زندانیان نیازمند و رسیدگی به درخواست ­های آنان، از دیگر فعالیت ­های انجمن­‌های حمایت است. در سال ۱۴۰۰ تعداد ٩٤١٤ مورد و در ۹ ماهه ۱٤۰۱ نیز تعداد ۳٦۹۷ بازدید از زندان‌­های کشور انجام و به زندانیان نیازمند کمک ارائه شد.

برگزاری دوره‌های آموزشی برای زندانیان و خانواده‌های آنان

جهت کاهش آسیب ­های اجتماعی در بین زندانیان و خانواده آنان، دوره­‌های مختلف آموزشی از جمله آموزش مهارت­‌های اساسی زندگی، پیشگیری از اعتیاد و طلاق برگزار می ­شود. در سال ۱٤۰۰ تعداد ٣٤۸۰۹ نفر و در ۹ ماهه سال ١٤٠١ نیز ۵۱۱۸۰ نفر در دوره ­هایی که توسط انجمن­‌های حمایت برگزار می­ شدند، شرکت کرده‌اند.

ارائه خدمات و مشاوره حقوقی

انجمن‌­های حمایت از زندانیان جهت آشنایی زندانیان و خانواده آنان با حقوق و تکالیف خود با همکاری شوراهای حل اختلاف، مشاوران حقوقی، وکلا و کارشناسان قضایی به زندانیان و خانواده­‌های آنان خدمات و مشاوره حقوقی ارائه می‌کنند. بر این اساس، در سال ۱٤۰۰ به ۲۸۳۷ نفر ودر ۹ ماهه سال ۱٤۰۱ نیز به ۲۹۷۷ نفر دیگر از زندانیان و خانواده‌­های آنان خدمات حقوقی ارائه شده است.