قنادباشی در گفت‌وگو با ایلنا:
آمریکا و اسرائیل مخالف نزدیک شدن روابط تهران و قاهره هستند/ جمعِ مصر و ایران به معنای استقلال کامل منطقه از مداخلات خارجی است/ وظیفه ما اثبات حسن‌نیت‌مان است
تحلیلگر مسائل شمال آفریقا گفت: در موضوع عدم شکل‌گیری روابط میان ایران و مصر انگلیسی‌ها در گذشته گفتند سه کشور هیچ‌گاه نباید به هم نزدیک شوند که آن سه کشور ترکیه، ایران و مصر هستند و در واقع پان ترکیسم، پان ایرانیسم و پان عربیسم حاصل این تفکر و ریشه این اختلافات است.
جعفر قنادباشی تحلیلگر مسائل شمال آفریقا در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، در پاسخ به این سوال که وزیر خارجه پیشین مصر گفتند با میانجی‌گری عراق و عمان، در تلاش هستند تا روابط میان ایران و مصر احیا شود. با توجه به توافق ایران و عربستان سعودی، با چه زمینه‌ای روابط ایران و مصر احیا خواهد شد، گفت: از ابتدای انقلاب اسلامی ایران و حتی در زمان حسنی مبارک به جز مقطعی که به انوارسادات مربوط می‌شود، ما هیچ مشکلی در برقراری رابطه با مصر در سیاست خارجی نداشتیم، حتی علاقه‌مند بودیم که با برقراری رابطه با مصر، روابط میان ملت‌های دو کشور نیز برقرار شود. یعنی یکی از راهبردهای مهم سیاست خارجی ما از اول، ایجاد روابط با مصر به منظور فراهم کردن روابط میان دو ملت بود.
وی افزود: بنابراین آنچه واقعا مانع شکل‌گیری این روابط شد، سیاست‌های مرموزانه‌ای بود که همواره به مصری‌ها تحمیل شد تا زمینه گشایش روابط‌شان با ما را محدود کنند و با ما رابطه نداشته باشند. یعنی اگر خواست مردم مصر و حتی اکثریت دست‌اندرکاران حاکمیت حسنی مبارک و چه حاکمیت آقای عبدالفتاح سیسی که در رأس است را بررسی کنیم، موافق برقراری روابط با ما بودند. اما یک خط سیاسی مخفی از جانب اسرائیلی‌ها و آمریکایی‌ها حتی در زمان روابط با عربستان هم وجود داشت که باعث شد این روابط ایجاد نشود.
این تحلیلگر مسائل شمال آفریقا تصریح کرد: چنانچه مصری‌ها از خودشان تمایل نشان دهند، به راحتی روابط میان دو کشور برقرار می‌شود؛ چراکه تمایل از جانب ما است و با مصری‌ها بهانه و مشکلی هم نداریم و آنها هم با ما بهانه و مشکلی ندارند. در سیاست خارجی همه می‌دانند جمع مصر و ایران به معنای استقلال کامل منطقه از مداخلات خارجی است. بنابراین مصری‌ها زمینه‌های بسیار مساعدی برای همکاری با ایران دارند و در مقابل ما هم چنین نظری داریم و به همین دلیل اگر ما به هم نزدیک شویم، اختلافات شیعه و سنی به کل از بین می‌رود و وحدت جهان اسلام به معنای واقعی شکل خواهد گرفت. لذا به شدت آمریکا و اسرائیل مخالف نزدیک شدن روابط ما با مصر هستند و عملا در دولت‌های مختلف مصر این موضوع را اجرا کردند.
قنادباشی در پاسخ به این سوال که میانجی‌گری بغداد و مسقط در این‌خصوص چقدر می‌تواند در احیای روابط ایران و مصر تأثیرگذار باشد، گفت: عراقی‌ها تجربه برگزاری مذاکرات و از سرگیری روابط با عربستان را دارند. عمانی‌ها هم در مواردی همسو با راهبردهای ما درخصوص کشورهای منطقه به ویژه یمن، اقداماتی را صورت دادند. نظام سیاسی آن دو کشور در حال‌حاضر متعادل‌ترین سیاست را دنبال می‌کنند و تحت‌تأثیر سیاست‌های خارجی نیستند، چون نیت متناسب با راهبردهای ما را دارند، مسلما می‌توانند نقش‌آفرین باشند. تجربه چهار دهه گذشته به ما نشان داد که عمان حتی در دوران پس از سلطان قابوس بسیار خوب عمل کرده و باز هم سیاست متعادل را دنبال خواهد کرد. عراقی‌ها هم در مقطع کنونی سیاست متعادلی را دنبال می‌کنند.
وی در پاسخ به این سوال که اختلافات میان ایران و مصر از چه دریچه‌ای قابل حل است. به طور مثال در مذاکرات ایران و عربستان، ابتدا آقای شمخانی مسائل امنیتی میان دو کشور را حل کردند و بعد روابط دیپلماتیک برقرار شد. آیا در روابط با مصر نیاز به چنین مسیری است یا از طریق دیپلماتیک هم مسائل قابل حل است، گفت: ما هیچ اختلافاتی با مصر نداریم. فقط یکبار مسئله حاشیه‌ای مطرح کردند که چرا اسم یک خیابان در تهران به نام خالد اسلامبولی است که آن هم تغییر کرد. در مورد عربستان اما این موضوع وجود ندارد. سعودی‌ها چهارده اقدام مهم خصمانه در مورد ایران صورت داده بودند از کمک علنی چندین ساله و هنگفت به منافقین گرفته تا کمک به گروه‌های قومی، کوشش چندین باره برای ایجاد ائتلاف علیه جمهوری اسلامی، تشویق کشورها به قطع رابطه با ما که سودان و جیبوتی از جمله آنان است.
این تحلیلگر مسائل شمال آفریقا تصریح کرد: در مورد مصر ما هیچ اختلافی نداریم. جز اینکه در سیاست خارجی آنها طبق دستور آمریکایی‌ها و اسرائیلی‌ها عمل می‌کنند چون آنها می‌دانند ارتباط با ایران باعث قدرت منطقه می‌شود. البته این موضوع را انگلیسی‌ها از گذشته مطرح کردند که گفتند سه کشور هیچ‌گاه نباید به هم نزدیک شوند؛ که آن سه کشور ترکیه، ایران و مصر هستند و در واقع پان‌ترکیسم، پان ایرانیسم و پان عربیسم حاصل این تفکر و ریشه این اختلافات است. اگر به گذشته نگاه کنید تفکرات ضدعربی چقدر زیاد بود به طور مثال رضاشاه ضدعربی بود اما فوزیه را برای ولیعهد خود گرفت و در ادامه زبان عربی را هم یاد گرفت.
قنادباشی در پاسخ به این سوال که به چه شکل می‌توانیم مانع نفوذ آمریکا و اسرائیل برای ایجاد روابط با مصر شویم تا هم این رابطه را بدون تنش ایجاد کرده و بقیه روابط خود با سایر کشورها را کنترل کنیم، گفت: ما در هیچ کشوری نمی‌توانیم مداخله کنیم. اما وظیفه ما اثبات حسن‌نیت‌مان است و الان هم در رابطه با عربستان که روابط از سرگرفته شده است، به این دلیل است که به طرف سعودی اثبات شده که هیچ بهانه‌ای مبنی بر اینکه ما اقدام خصمانه انجام می‌دهیم، وجود ندارد. در حال حاضر مصری‌ها شدیدا تحت‌تاثیر مداخلات اسرائیلی‌ها هستند و باید به طور کلی این مسائل حل شود. یعنی با از بین رفتن اسرائیل و ضعیف شدن آمریکا در منطقه این مسائل حل می‌شود. بنابراین از سرگیری روابط ایران و مصر در گروی پایان یافتن مداخلات خارجی است.
