هانیزاده در گفتوگو با ایلنا:
چین نیازمند همکاری با ایران و عربستان برای استفاده از انرژی آنها است/ ممکن است اروپا هم ناچار شود شرایط ایران را برای ادامه مذاکرات بپذیرد
تحلیلگر مسائل بینالملل گفت: یکی از مشکلات میان ایران و عربستان، نقش تهاجمی رسانههای وابسته به عربستان مثل شبکه ایران اینترنشنال بود که تأمین کننده مالی آن عربستان است. به هرحال در مدار بحث بوده و عربستان باید کمک مالی خود به این شبکه را قطع کند. این گامهایی است که میتواند حسننیت طرفین را نشان بدهد و عربستان چون در گذشته نقشی کاملا تخریبی در محور مقاومت در ایران داشته باید گام اول را عملا بردارد و ثابت کند پایبند به توافقنامه پکن است.
حسن هانیزاده تحلیلگر مسائل بینالملل در گفتوگو با خبرنگار ایلنا، در پاسخ به این سوال که تحلیل شما درباره توافق میان ایران و عربستان چیست و چه تاثیری در روابط همسایگی ایران در آینده خواهد گذاشت، گفت: توافقنامه ایران و عربستان در پکن نتیجه سلسله ضرورتهای منطقهای و بینالمللی بود. با توجه به اینکه محمد بنسلمان ولیعهد عربستان درصدد اجرایی کردن طرح عمرانی خود موسوم به ۲۰۳۰ است یک تغییراتی در جامعه عربستان ایجاد کرد که در آینده جانشین پدر شود.
وی افزود: به این ترتیب محمد بنسلمان که قرار است بعد از فوت پدر خود سلمان بنعزیز به قدرت برسد، از همینرو با توجه به حدود زاویه و نگاه توأم با تردیدی که در دموکراتها نسبت به حاکمیت محمد بنسلمان وجود دارد، به نظر میرسد او به این نتیجه رسیده که برای رسیدن به قدرت، حاشیه امنی در منطقه ایجاد کند. بنابراین با توجه به اختلافاتی که بین دموکراتها و محمد بن سلمان به وجود آمده، از نزدیک به ۲۰ ماه گذشته سیگنالهایی از سوی عربستان به ایران از طرف عراق و عمان ارسال شد مبنیبر اینکه عربستان این آمادگی را دارد تا اختلافهای خود با ایران را برطرف کند.
هانیزاده تصریح کرد: مذاکرات از فروردینماه سال گذشته آغاز شد و ۵ دور مذاکره امنیتی در بغداد صورت گرفت. قرار بود مذاکرات وارد فاز سیاسی شود که رخدادهای اخیر ایران و دخالت رسانههای عربستان در این حوادث موجب توقف مذاکرات شد. اخیرا بعد از اینکه آقای شیجین پینگ، رئیسجمهور چین به عربستان سفر کرد علیرغم موضعگیری دوستانهای که در رابطه با حاکمیت ایران بر جزایر سهگانه داشت، اما یک پیشنهاد راهبردی هم ارائه داد و آن میانجیگری چین بین عربستان و ایران بود که به هر دو طرف ابلاغ شده و میان ایران و عربستان یکسری موافقتهایی صورت گرفت.
وی در ادامه گفت: حدودا ۱۰ روز پیش که آقای شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی در پکن مذاکراتی را با مشاور امنیت ملی عربستان، مساعد بنمحمد العیبان صورت داد که در نهایت منجر به این توافقنامه شد. این توافقنامه بسیار راهبردی و سرنوشتساز است و تأثیرگذاری بسیار بالایی بر وضعیت منطقه و شرایط منطقه خواهد گذاشت. اولا از نفوذ آمریکا و رژیمصهیونیستی خواهد کاست و موجب انزوای اسرائیل خواهد شد و ضمن اینکه یک نوع همگرایی منطقهای بین ایران و کشورهای منطقه ایجاد خواهد کرد، منطقه به سمت توسعه پایدار حرکت خواهد کرد.
این تحلیلگر مسائل بینالملل تصریح کرد: بنابراین این توافقنامه، کاملا استراتژیک و راهبردی است و چین به دلیل آنکه نیازمند انرژی فسیلی ایران و عربستان است، به شدت دنبال این توافقنامه بود. به هرحال هدف چین این است که در یک دهه آینده بتواند به قطب اول اقتصاد جهان تبدیل شود و برای رسیدن به این هدف نیازمند یک انرژی گسترده در منطقه است. عربستان به همراه ایران دو کشوری هستند که میتوانند نیاز انرژی چین را برطرف کنند. لذا این توافقنامه شرایطی فراهم خواهد کرد که از سال آینده و بهطور مشخص از اردیبهشت موجب بازگشایی سفارتخانههای دو کشور خواهد شد و مسیر تفاهم، همدلی و همگرایی بین کشورهای منطقه هموار خواهد شد.
هانیزاده در پاسخ به این سوال که ما در طول این ۷ سال گذشته روابط پرتنشی با عربستان داشتیم، چه راهکارهایی وجود دارد که این روابط پرتنش تکرار نشده و مشکلات به صورت دیپلماتیک حل شود، گفت: این موضوع نیازمند ادامه مذاکرات است. ظرف دو ماه آینده و قبل از بازگشایی سفارتخانهها در پایتختهای دو کشور، قطعا مذاکراتی پیرامون مسائل جزئی مناسبات دو کشور بین هیأتهای ایرانی و سعودی در بغداد ادامه خواهد داشت.
وی افزود: یکی از این مشکلات، مساله جنگ یمن است که عربستان پذیرفته آتشبس اعلام کند و عملا این آتشبس هم اعلام شده است هرچند که شکننده بود. موضوع دیگر، نقش تهاجمی رسانههای وابسته به عربستان مثل شبکه ایران اینترنشنال بود که تأمین کننده مالی آن عربستان است. به هرحال در مدار بحث بوده و عربستان باید کمک مالی خود به این شبکه را قطع کند. این گامهایی است که میتواند حسننیت طرفین را نشان بدهد و عربستان چون در گذشته نقشی کاملا تخریبی در محور مقاومت در ایران داشته باید گام اول را عملا بردارد و ثابت کند پایبند به توافقنامه پکن است.
هانیزاده در پاسخ به این سوال که در گذشته عراق میانجیگر مذاکرات میان ایران و عربستان بود. اما در لحظه توافق چین نقش پررنگی در این موضوع داشت. نفع چین از این توافقنامه چیست و چه تاثیری در منطقه خواهد گذاشت، گفت: چین یک کشور بزرگ است و نگاه این کشور به مسائل منطقه، نگاه کاملا اقتصادی و فراسیاسی است و به همین دلیل تلاش میکند تا امنیت در منطقه ایجاد شود و نفوذ آمریکا در منطقه را کاهش دهد. به همین دلیل هرچه دیدگاههای ایران و عربستان به هم نزدیک شود، قطعا چین منفعت بیشتری از این همگرایی خواهد داشت به دلیل اینکه چین نیازمند همکاری با ایران و عربستان برای استفاده از انرژی دو کشور است. لذا این کشور در هفتههای گذشته بسیار تلاش کرد تا مناسبات ایران و عربستان را به یک نقطه قابلاتکایی برساند و عربستان را از آمریکا دور کند و موجب کاهش هجوم آمریکا به منطقه شود.
وی در پاسخ به این سوال که با توجه به توافق ایران و عربستان این موضوع در مذاکرات اتمی ایران با طرف اروپا و غرب چه تاثیری دارد، گفت: اگر تنش کاهش پیدا کند و منطقه به سمت آرامش و ثبات برود، این امر بر مذاکرات ایران و کشورهای ۴+۱ در حوزه برجام در وین اثر مثبت خواهد داشت و ممکن است کشورهای اروپایی ناچار شوند شرایط ایران را برای ادامه مذاکرات بپذیرند و این مقدمهای برای ایجاد یک توافق جدید با برجام خواهد شد. این توافقنامه اثر مثبتی در مذاکرات وین خواهد گذاشت.