نشست واکاوی مواضع قدرتهای جهانی در تحولات اخیر؛
رحیمپور: آنها که در زمان جنگ به امام و مردم اطلاعات غلط دادند، میخواهند مسیر گذشته را تکرار کنند/ انصاری: در ۲۲ سال گذشته زیاد به خودمان گل زدیم/ برخی وزارتخانههای ما را وزیر اداره نمیکند
نشست واکاوی مواضع قدرتهای جهانی در تحولات اخیر صبح امروز در سالن کنفرانس روزنامه اطلاعات با حضور ابراهیم رحیمپور و غلامرضا انصاری برگزار شد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، محمد خدادی دبیر این جلسه در ابتدا گفت: در این حادثه ابعاد و ماهیت ماجرا باید مشخص شود که از چه مناظری در همه سطوح به سرعت اینقدر حجیم شد.
ابراهیم رحیمپور در ابتدای این برنامه گفت: این موضوع بحث مهمی است و اگر نظر ناظرین را داشته باشیم مهم است. خیلی مهم است که ظرف جلسه چیست و بخشی از حقایق را مطمئنا نمیشود گفت. قاعدتا باید بدون تعارف با عوام و خواص صحبت کرد. طرفداران نظام باید تعارف را کنار بگذارند که امنیت و آزادی به کشور برگردد.
وی افزود: آیا از سفر شریک راهبردی ایران یعنی چین به عربستان شوکه شدیم یا از اقدامات آمریکا علیه ایران؟ ما باید ببینیم دشمن اگر علیه ما کاری کرد چه کاری باید انجام دهیم. شریک راهبردی ما یعنی روسیه و چین به دنبال ما نیستند بلکه به دنبال منافع خودشان هستند. بر اساس تفکرات خودشان منافع و تفکرات خودشان را ارائه میدهند. زمانی که خاشقچی به قتل رسید، آمریکا موضع گرفت بعد که گذشت از آن مواضع میگذرد و دیگر دستور کار آنان نیست.
وی افزود: چه مسائلی هست که خاشقچی را بررسی میکند و از آن میگذرد چون به دنبال منافع خودشان هستند. چین هم به دنبال منافع خودشان هستند و به دنبال منافع جمهوری اسلامی نیست.
معاون وزیر پیشین امور خارجه گفت: اگر در موضوع حقوق بشر پرونده ما به شورای امنیت برود، باید ببینیم رای چین به ما چیست، رای آمریکا که مشخص است باید دید کسانی که شریک راهبردی ما هستند چه آرایی دارند.
رحیمپور گفت: باید از تجربه آقایان انصاری، ظریف و اشخاص مهم که در حوزه سیاست خارجی صاحب تجربه هستند، استفاده کرد و با نگاه به شخصیتهایی که امروز بنا به جوانگرایی رخ داده در این جمع نیستند؛ میتوانیم نتیجه بهتری در سیاست خارجی به دست بیاوریم.
انصاری هم در این نشست گفت: اگر مسائل اخیر در حوزه سیاست خارجی را ریشهیابی کنیم، شاید به نتایجی برسیم. سوالی که مطرح شده این هست که آمریکا چه طور مواضع تندی علیه ما گرفت؟ موضوع دیگر بحران اوکراین هست که این موضوع چه تاثیری در روابط ما با غرب گذاشته است؟
وی افزود: انتقاد از فرد و حمله کردن به افراد و دولتها راه پیدا کردن مشکلات نیست. بنابراین بحثهایی که میکنم به دولتها ارتباطی ندارد، فاصله ما از اقتصاد جهانی در مسیر اصلی زیاد شده است و اگر اراده قوی نباشد، با مشکلات اقتصادی زیادی مواجه خواهیم شد. مسیر را درست نرفتیم که با فسادهای اقتصادی مواجه شدیم.
انصاری گفت: یکی از دستاوردهای علوم شناختی هوش مصنوعی است که دستگاهی بسازیم تا جای ما کار کند و فکر کند. یکی از زیر مجموعهها هوش مصنوعی است. یکی از مشتریان علوم شناختی آمریکاییها و انگلیسیها و اسرائیلیها هستند که در حوزه نظامی و امنیتی بسیار نتایج مثبتی گرفتند. علومشناختی پیشرفتهترین راه برای جنگ روانی، نظامی و امنیتی است. توجه داشته باشید که ایران با این جنگ شناختی مواجه هست. فاصله ما با مبتکران این علم بسیار زیاد است.
این کارشناس حوزه سیاست خارجی ادامه داد: در ۲۲ سالی که گذشته تحولاتی که رخ داد، بسیار بود که یکی از آنها سقوط صدام بود که باعث خالی ماندن دروازه عرب بود. ما قرار بود که جهان عرب را در موضوع فلسطین متحد کنیم و اسرائیل هم به دنبال متحد کردن عربها علیه ایران بود.
وی افزود: تحول دیگر این بود که آمریکا در افغانستان شکست خورد و شکست بسیار بزرگی هم خوردند. به دنبال برنامه دیگری بودند که نتوانستند به آن برسند. در سوریه تمام دنیا به این نتیجه رسیدند که کار اسد تمام شده است اما آمریکا قدرت پیشبینی تصمیم ایران در سوریه نداشت.
انصاری تصریح کرد: یکی از موضوعات عمده ایران با آمریکا بحث برجام بود، بلاشک برجام مهمترین دستاورد جمهوری اسلامی ایران در سالهای اخیر بود. برای اولین بار قطعنامهها وتو شد و شورای امنیت حق غنیسازی ایران را به رسمیت شناخت. یکی از مشکلات این بود که ایران از دستاوردهایی که به دست آورد عقب ننشست و گفت ما ده چیز دیگر هم میخواهیم.
وی افزود: اینقدر که در ۲۲ سال گذشته ما به خودمان گل زدیم، بینظیر است. بنابراین داستان برجام در دوره ترامپ به شکل عجیبی ورق خورد در همه ملاقاتها ایران دست برتر را داشت اما اروپاییها توان این را نداشتند که بتوانند در برابر آمریکا کاری انجام دهند.
انصاری تصریح کرد: در حوزه برجام ما درک درستی از قدرت آمریکا نداشتیم و نتوانستیم به مردم توضیح دهیم الان هم نمیتوانیم به مردم توضیح دهیم. یکی از عیبهای ما در سیاست خارجی این است که نگاهی به تحولات خارجی کشورهای دیگر نداریم و تمام تحلیل ما این است که سگ زرد برادر شغال است. آلمان کشوری است که ۴۳ سال رفیق ما بوده است، حالا ببینید این تحولات چه کار کرده که با ما چه طور حرف میزند. از سه حزب ائتلافی آلمان، رئیس دو حزب آن ایرانی هستند.
این کارشناس مسائل سیاست خارجی با بیان اینکه یکی از حوادث بزرگ دیگری که در کنار برجام بود، بحران اوکراین بود، عنوان کرد: یک مثلث باعث به وجود آمدن اوکراین شد. آمریکاییها برای هر کاری سناریویی دارند اینقدر سناریو مینویسند تا به نتیجه برسند تا بعدها نیروهای آن را بر سرکار ببرند و آن را اجرایی کنند. کوچکترین اشتباه در سیاست خارجی باعث سرنوشت رضا شاه در کشور خواهد شد. ضلع اول رابطه اروپا با روسیه به شدت نزدیک میشود که اگر از آن استفاده میکردند بحران اوکراین خود به خود حل میشد اما دخالت آمریکا باعث ضرر به روسیه شد، ضلع دوم رابطه چین و اروپا هم به شکلی بالا رفت که ارزش این ارتباط به ۶۰۰ میلیارد دلار رسید و ضلع سوم نزدیکی چین با روسیه بود که آمریکا از آن ترسید که از آن به عنوان خطر برای امنیت جهانی نام برد که باعث به وجود آمدن بحران اوکراین شد. برجام به نتیجه نرسید و اتهام ما طبق ادعای آنها ضدیت با امنیت جهانی بود که به روسیه کمک کردیم تا امنیت جهانی به خطر بیافتد.
انصاری خاطرنشان کرد: تحریمها سه آثار عمیق گذاشت؛ اول آثار عمیق روزمره در اقتصاد مردم دوم اختلال ارتباطات داخلی با جهان یعنی سیستم بانکی و توسعهای ایران چنان سرکوب شدند که نمیتواننند آموزش ببینند سوم سرمایه ۲۵۰۰ ساله موقعیت جغرافیایی ایران که از راههای تجاری ایران استفاده میشود به مرور بیفایده میشود.
وی افزود: یکی از شکستهای روسیه در جنگ اوکراین جنگ رسانهای علیه روسیه بود که جنگ بسیار سازمان یافتهای با استفاده از علوم شناختی بود و به نتیجه رسید. برجام یکی از مهمترین پرونده آمریکاییها بود که حالا به پایان رسیده است.
رحیمپور در ادامه بحث گفت: آقای انصاری پکیجی از اتفاقات ۲۲ سال گذشته ارائه دادند. ما باید از ۴۳ سال پیش حوادث خودمان را بررسی کنیم. پیوستگی همه پدیدهها با همدیگر در داخل کشورمان، منطقه و آسیا اثرگذار است. بنابراین دنبال این نگردیم که اوکراین و برجام و چین و یمن چه اثری داشتند که همه اثرگذار است. ما باید بدانیم بیشترین تاثیرپذیری ما از مسائل داخل است که اگر خوب کار کنیم، میتوانیم به نتیجه برسیم و اگر بد عمل کنیم و بد حکومت کنیم، نتایج بدی به همراه خواهد داشت، همانطور که بد عمل کردیم.
وی افزود: آنها که در زمان جنگ به امام و مردم اطلاعات غلط میدادند و دروغ گفتند باعث شدند امام جام زهر را بنوشد حالا میخواهند همان مسیر گذشته را تکرار کنند و به دنبال جام زهر دوم هستند. این کار را نکنید و به مردم دروغ نگویید. رکگویی وظیفه رسانه است اگر رکگویی باشد خارجیها حتما نمیتوانند از مردم ما سوءاستفاده کنند. ما باید مردم را داشته باشیم و اگر آنها را داشته باشیم نیازی به دولت خارجی نخواهد بود. خدا آن روزی را نیاورد که امنیت به هم بریزد و به بهانه امنیت آزادی را فدای امنیت کنیم.
انصاری در ادامه گفت: پدیده جدیدی که در خارج از کشور رخ داد تجمعات ایرانیان خارج از کشور بود شاید با کیفیتترین مهاجرین، ایرانیها هستند من در سه تجربه در انگلستان و روسیه و هندوستان کار کردم و در داخل کشور هم در مناطق جنگی بودم واقعا ایرانیها در خارج ار کشور درخشیدند.
وی ادامه داد: ایرانیان در خارج از کشور بسیار ناسیونایست و متعصب نسبت به ایران هستند و از هیچ کمکی دریغ نمیکنند اما در تحولات اخیر مورد سوءاستفاده قرار گرفتند. آقای اسماعیلیون که خانواده خود را در هواپیمای اوکراینی از دست دادند، ایرانیها را جمع میکند. باید مشاوران ایشان را به دقت بررسی کرد که سابقه آنان چیست.
انصاری با بیان اینکه ما نتوانستیم از ظرفیت ایرانیان خارج از کشور استفاده کنیم، گفت: حملاتی که علیه سفارت ما انجام شد بیسابقه بود. متاسفانه این فشارها ادامه دارد و باید فکر اساسی درباره ایرانیان خارج از کشور انجام دهیم. ما در داخل باید چه کار کنیم؟ قبلا چه کار کردیم. وزارت خارجه در تمام دنیا همه چیز و همه کس را اصلاح میکند حتی در آمریکا هم اینچنین است اگر رئیسجمهوری حرفی زد وزارت خارجه میآید میگوید او حرفی زده و نباید به آن توجه کرد.
وی ادامه داد: در ماده پنجم بخش ۱۱۸ برنامه ششم توسعه یک دوگانگی در سیاست خارجی وجود دارد که باید آن را اصلاح کرد در این بخش اشاره شده همه دستگاهها به جز نیروهای مسلح در حوزه روابط خارجی باید با وزارت امور خارجه هماهنگ باشند اگر این موضوع اصلاح نشود، یعنی دو سیاست خارجی داریم که این برای ما فاجعه است. ما باید به دولت کمک کنیم تا این بند از برنامه ششم توسعه حذف شود. سیاست خارجی محل رو به روشدن با سیاستهای خارجی دنیا است.
این کارشناس مسائل سیاست خارجی افزود: جهان بر اساس محاسبات خودش پیش میرود نه بر اساس آرزوهای ما. ما باید زخمهایی که در حوزههای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی داریم را برطرف کنیم. شما ببینید چقدر دخالت قوا در کار همدیگر گسترده است، گاهی برخی وزارتخانههای ما را وزیر اداره نمیکند. خیلی از موارد باید اصلاح شود تفاسیر ما از این نگرانیها خیلی وسیع است اما فکر میکنم برای همه مشکلات راه حل است.
انصاری تصریح کرد: ما در حوزه حجاب و عفاف باید دو سال پیش فرق این دو را به مردم میگفتیم. من در هندوستان کار کردم و هیچ یک از مقررات دین را به مردم نمیگفتند فقط بوداها میتوانستند این موضوع را بدانند به همین دلیل من هیچ وقت از زبان علما نشنیدم که بگویند دین اسلام دین راحتی است که اگر میگفتند درک مسائل برای مردم راحت میشد.
رحیمپور گفت: اجرای چشم انداز بستگی به ما دارد شما نگاه کنید کشورهای قدرتمند و هوشمند نمیگویند مرغ یک پا دارد. در یک زمانی کشور را بایکوت و در زمان دیگر بهترین روابط را برقرار میکنند. بنابراین چشماندازی که مطرح میکنید نمی دانم چه تصمیماتی را پیش رو دارد باید ساختارهای اساسی را اصلاح کنیم اگر تغییری در داخل خودمان انجام ندهیم رقیب از نارضایتیها استفاده خواهد کرد. اگر نظرسنجی شود میزان نارضایتیها حتما بسیار بالا است. من با شش وزیر خارجه کار کردم که وزارت خارجه دولت فعلی در پایینترین قدرت و عزت خودش قرار دارد.
وی افزود: وقتی چهار تا امام جمعه ترک زبان چهار موضع علیه ارامنه اعلام میکنند ببینید علییف که همزبان ما هست چه میکند. آقایان نگویید، رها کنید، بگذارید وزارت خارجه کار خودش را انجام دهد. بگذارید با صلابت و دلسوزی حرف خودمان را بزنیم. بنابراین وزارت خارجه باید قدرت اساسی را خود را پیدا کند و نیروهای نظامی در وزارت خارجه دخالت نکنند و نظامی باید کار نظامی خودش را انجام دهد.
انصاری در پایان گفت: برجام را باید در دستور کار خود قرار دهیم در مذاکرات برجام دستاوردهای خوبی داشتیم اما به دلیل عدم شناخت کافی به نتیجه نرسید. از اف.ای.تی.اف استفاده کنیم و به آن بپیوندیم.