دماوندی در گفت‌وگو با ایلنا:
خویشتنداری بیش از حد ایران، باعث ایجاد توهم در مقامات باکو شد/ فاقد سیاست هماهنگ، منسجم و هدفمند در منطقه قفقاز جنوبی هستیم
یک کارشناس حوزه قفقاز گفت: پس از جنگ‌های ۴۴ روزه در سال ۲۰۲۰ که حضور اسرائیل و نیروهای تکفیری در منطقه با توجیهات مختلف به وضوح مشاهده شد و با هشدار ایران نیز همراه بود نشان داد که جمهوری آذربایجان، زمین را در اختیار اسرائیل قرار داده و خودش تعیین کننده نیست. در نتیجه وقتی یکی از همسایگان برخلاف مصالح ما رفتار کرده و امنیت ما را به خطر می اندازد، لازم است که ما نیز پاسخ دهیم.
محمدابراهیم ترقی‌نژاد: محمدرضا دماوندی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، در ارزیابی تحولات حوزه قفقاز در ماه‌های گذشته و در پاسخ به این سوال که سفر نخست‌وزیر ارمنستان به ایران، افتتاح سرکنسولگری ایران در قاپان و رزمایش ارس در مرزهای شمال غربی، مقامات باکو را به بیان اظهاراتی خصمانه علیه تهران واداشته است، دلیل عصبانیت جمهوری آذربایجان از افزایش مراودات تهران با ایروان چیست، گفت: رفتار و موضع‌گیری مقامات آذربایجان در مقابل ایران نه در این روزها و هفته‌های اخیر بلکه در سال‌های گذشته همواره رفتار غیردیپلماتیک و خصمانه بوده است. متاسفانه خویشتنداری بیش از حد ایران در مقابل مقامات باکو آن‌ها را دچار این توهم کرده که ظاهرا آن‌ها می‌توانند با دست بالا با ایران برخورد کنند. جمهوری آذربایجان به عنوان ابزار رژیم صهیونیستی در منطقه به کرات اقداماتی انجام داده که خلاف امنیت ملی ایران بوده و نمونه‌های علنی شده مانند ترور دانشمندان هسته‌ای و پرواز پهپاد بر فراز فردو از طریق خاک آذربایجان صورت گرفته و در همه این موارد اگر ایران برخورد لازم را در همان مقطع صورت می‌داد، فکر می‌کنم مقامات باکو متوجه می‌شدند که باید تغییر رویه دهند.
وی ادامه داد: متاسفانه به دلایل مختلف که من بخشی از آن را ناشی از حضور لابی جمهوری آذربایجان در لایه‌های مختلف تصمیم‌ساز در ایران می‌دانم، همواره با دلایلی که عموما واهی هستند، مسیر پاسخگویی به باکو مسدود شده است. همین امر موجب شده جمهوری آذربایجان هر روز وقیحانه‌تر از روز قبل برخورد کند و اوج آن هم اظهارات دو هفته اخیر است.
این تحلیلگر حوزه قفقاز در پاسخ به این سوال که اقدامات تهران در تاکید بر گسترش روابط با ارمنستان و همچنین بازگشایی سرکنسولگری ایران در مرکز استان سیونیک نوعی اصلاح در سیاست‌های تهران در قبال این منطقه است، گفت: در حقیقت شاید کلمه اصلاح نتواند مفهوم را به درستی بیان کند؛ پس از جنگ‌های ۴۴ روزه در سال ۲۰۲۰ که حضور اسرائیل و نیروهای تکفیری در منطقه با توجیهات مختلف به وضوح مشاهده شد و با هشدار ایران نیز همراه بود نشان داد که جمهوری آذربایجان، زمین را در اختیار اسرائیل قرار داده و خودش تعیین کننده نیست. در نتیجه وقتی یکی از همسایگان برخلاف مصالح ما رفتار کرده و امنیت ما را به خطر می‌اندازد، لازم است که ما نیز پاسخ دهیم.
وی ادامه داد: با این حال این نقد به سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران وارد است که در طول ۳۰ سال اخیر و پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی متاسفانه فاقد سیاست هماهنگ، منسجم و هدفمند در این منطقه بودیم و در زمان‌های مختلف تنها رفتارمان را جابجا کرده‌ایم و این نقد وارد است. امروز نیز با توجه به رفتارهای جمهوری آذربایجان طبیعی است که ایران واکنش نشان دهد و بخواهد برای تامین امنیت و حفظ منافع خود گام بردارد؛ یکی از اقدامات برای تامین امنیت و حفظ منافع نیز این است که روابط‌مان با دیگر کشورهای حوزه قفقاز را گسترش دهیم.
وی افزود: البته قاعده کلی این است که ایران همواره اعلام کرده روابطش با هر کشوری لزوما به معنای تضاد با کشور دیگری نیست و ما با همه همسایگان و کشورها همزیستی مسالمت آمیز داریم مگر اینکه آن کشورها نخواهند این همزیستی را بپذیرند.
دماوندی در پاسخ به این سوال که افق این تنش در روابط ایران و آذربایجان چیست؟ گفت: قطع به یقین جمهوری اسلامی ایران خواستار درگیری نظامی نیست. ما در تاریخ معاصر شروع کننده هیچ جنگی نبودیم و در این وضعیت هم همین گونه است اما مدافع خوبی هستیم و پاسخی خواهیم داد تا نیروی مهاجم درس بگیرد. اگر جنگی را در منطقه قفقاز متصور باشیم، تهران آغازگر آن نیست و امیدوار هستیم مقامات باکو هم با شناختی که از توانایی و امکانات خود دارد و شناخت از توانایی جمهوری اسلامی ایران دست به چنین اقدامی نزند.
