بوررل و اروپا بازیکنان مستقلی در مورد برجام نیستند/ نباید به برجام به عنوان نوشدارو برای احیای درازمدت اقتصاد مریض ایران نگاه کرد

نادر انتصار در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، در ارزیابی دور جدید مذاکرات برای احیای برجام که از امروز در وین آغاز شده است و در پاسخ به این سوال که جوزپ بوررل هفته گذشته اعلام کرد که پیش نویس پیشنهادی برای توافق را برای طرفین برجام ارسال کرده است، ارزیابی شما از این ابتکار مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا چیست، گفت: این اولین باری نیست که اتحادیه اروپا این گونه پیشنهادات را ارائه کرده است و آخرین بار نیز نخواهد بود. جوزپ بوررل و اروپا بازیکنان مستقلی در مورد برجام نیستند و در بهترین شرایط نقش واسطه را در گفت‌وگوهای هسته‌ای ایران ایفا می‌کنند.  به احتمال زیاد آنچه به آن پیش نویس پیشنهادی جوزپ بوررل گفته می‌شود یا مستقیما از آمریکا به بوررل داده شده است یا  جوزپ بوررل اول توافق دولت بایدن را جلب کرده است و بعد متن مورد قبول آمریکا را به ایران داده است.

این استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که وزیر امور خارجه ایران روز سه‌شنبه اعلام کرد که در حالیکه ما در حال بررسی پیشنهادات بوررل هستیم آمریکا مجددا اقدام به ایجاد تحریم‌های جدید کرده است و این در تضاد با آن چیزی است که واشنگتن به عنوان اراده برای بازگشت به برجام مطرح می‌کند، این اقدام آمریکا را چگونه تحلیل می‌کنید و مگر نه اینکه مقامات کاخ سفید معتقد به شکست سیاست فشار حداکثری ترامپ هستند، چرا این مسیر را ادامه می‌دهند، گفت: دولت بایدن همواره حرف‌های ضد و نقیضی در مورد برجام گفته است. آنچه مهم است عملکرد دولت کنونی آمریکا است که تفاوت چندانی با سیاست دوران ترامپ در مورد ایران ندارد؛ بخصوص در مورد ادامه سیاست فشار حداکثری ترامپ که خود دولت بایدن آن را روندی شکست خورده مطرح می‌کند، تفاوتی بین ترامپ و بایدن دیده نمی‌شود.

وی افزود: با توجه به تضعیف پایه داخلی بایدن در آمریکا دولت وی نه می‌خواهد و نه می‌تواند کاری به جز ادامه سیاست‌های قبلی آمریکا در مقابل ایران را دنبال کند. ایران‌ستیزی ریشه محکمی در بدنه سیاست خارجی آمریکا دارد و هیچ سیاست‌مدار آمریکایی بدون پرداخت هزینه سنگین سیاسی نمی‌تواند روند دیگری را در مورد ایران دنبال کند.

انتصار در پاسخ به این سوال که تحلیلگران معتقد هستند که با تداوم بحران اوکراین و بحران جدیدی که در خصوص تایوان پیش آمده،‌ غرب با ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت به دنبال بحران جدید نیست و به همین دلیل هم برای میان مدت موضوع مذاکرات برای احیای برجام به همین شکل پیش خواهد رفت، آیا شما هم معتقد به همین تحلیل هستید، گفت: در شرایطی که امروز جهان با آن روبرو است روسیه و یا چین و یا هر دو به احتمال زیاد قطعنامه احتمالی ضد ایرانی را که غرب به شورای امنیت سازمان ملل ببرد، وتو خواهند کرد.  بعلاوه غرب به این موضوع واقف است که با ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت شانس احیای برجام را از بین خواهد برد.  لذا من با این تحلیل که برای میان مدت موضوع مذاکرات برای احیای برجام به همین شکل پیش خواهد رفت، موافق هستم.

این تحلیل‌گر مسائل آمریکا در پاسخ به این سوال که مشخص است که ایران به دلیل مشکلات اقتصادی نیازمند احیای برجام و ایجاد فضای تنفس برای کشور است، آمریکا هم اعلام می‌کند که خواهان همین امر است،‌ آیا احیای برجام اهمیت خود را برای کاخ سفید از دست داده، گفت: مشکلات اقتصادی ایران احتیاج به بازنگری و بازسازی بنیادی و نه شعاری دارد.  ممکن است که  احیای برجام منجر به فروش بیشتر نفت و گاز ایران به غرب و برخی از کشورهای مهم آسیایی شود و کمکی به ایجاد فضای تنفس برای ایران کند ولی چنین فضای تنفسی عمر کوتاه خواهد داشت. تا زمانی که مشکلات بنیادی اقتصاد ایران باقی بماند و دست ایران به بانک‌ها و منابع مالی جهانی قطع باشد و سرمایه گذاران داخلی و خارجی نتوانند با آرامش و اطمینان در ایران فعالیت کنند، اثرات احیای برجام بسیار کوتاه‌مدت خواهد بود. بطور کلی نباید به برجام بعنوان نوشدارو برای احیای درازمدت اقتصاد مریض ایران نگاه کرد. در بهترین شرایط احیای برجام و ایجاد فضای تنفس برای کشور موقتی بوده و عمری کوتاه خواهد داشت.

انتصار همچنین در پاسخ به این سوال که موضع روسیه در قبال احیای برجام را چگونه ارزیابی می‌کنید، آیا این کشور احیای برجام را گروگان گرفته است تا بتواند به نحوی آبرومند به بحران اوکراین خاتمه دهد، گفت: خیر، روسیه نقش اولیه در مورد برجام نداشته است. تنها کشور خارجی که نقش تعیین‌کننده در احیا و یا شکست کامل برجام بازی خواهد کرد، آمریکا است و برجام بعنوان کارت برنده‌ای در حل بحران اوکراین قابل استفاده نیست.