کوروش احمدی در گفتوگو با ایلنا:
برجام و پرونده پادمانی ایران دارای ارتباطات غیررسمی با یکدیگر است/ ارجاع پرونده به شورای امنیت فعلا در دستور کار غرب نیست
یک تحلیلگر ارشد سیاست خارجی و دیپلمات پیشین گفت: میتوان گفت که هنوز ارجاع موضوع ایران به شورای امنیت در دستور کار شورای حکام و به خصوص ۳ کشور اروپایی و آمریکا قرار ندارد. میشود این چنین فرض کرد که یک دوره ۳ ماهه دیگر تا جلسه شورای حکام در سپتامبر فرصت است تا ایران بتواند با اعضای برجام و مشخصا آمریکا به توافقی برسد.
کوروش احمدی در گفتوگو با خبرنگار ایلنا، در تحلیل روند حل و فصل پرونده پادمانی ایران در آژانس بینالمللی انرژی اتمی و در پاسخ به این سوال که در زمان سفر رافائل گروسی به ایران و توافق روی یک نقشه راه برای حل و فصل پرونده پادمانی، این امیدواری وجود داشت که در صورت توافق در وین، این پرونده هم در نشست فصلی شورای حکام که از روز گذشته (دوشنبه) آغاز شده است، با رویکردی مثبت بسته شود، در شرایط فعلی افق پیش روی همکاری ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی چیست و آیا ما باید در انتظار صدور یک قطعنامه علیه کشورمان باشیم، گفت: فکر میکنم امروز شاهد یکی از دشوارترین شرایط از نظر رابطه ایران با آژانس هستیم. توافقنامه یا نقشه راهی که ۱۵ اسفند میان آقایان اسلامی و گروسی امضا شد و ۴ بند داشت و حاوی یک جدول زمانی برای ارائه توضیحاتی درباره سه سایت قدیمی از سوی ایران بود، ظاهرا نتیجهای در پی نداشته است. مدیرکل آژانس در گزارش اخیر خود مدعی شده است که ایران اطلاعات معتبری در ارتباط با سه سایت مورد نظر ارائه نکرده است.
وی ادامه داد: علاوه بر گزارش در مورد سه سایت قدیمی، گزارش دیگری نیز توسط آژانس در خصوص میزان و سطح اورانیوم غنی شده توسط ایران منتشر شده و تعبیری در آن به کار رفته مبنی بر اینکه "مقادیر قابل توجهی" از اورانیوم غنی شده در ایران وجود دارد که میتواند برای ساخت بمب استفاده شود. این تعبیر با توجه به زمینه و پیشینه و اصطلاحات تخصصی در آژانس معنی خاص خود را دارد. به این ترتیب و در حالی که گزارش آژانس مدعی عدم همکاری ایران است، مسئله این است که هیچ تلاشی هم برای بهبود شرایط در دستور کار قرار ندارد؛ در گذشته و در آستانه نشستهای فصلی شورای حکام معمولا تماسهای فشردهای بین ایران و آژانس صورت میگرفت و در چند مرحله نیز آقای گروسی در روزهای پیش از برگزاری نشست شورای حکام به تهران سفر کرد، اما این بار ظاهرا هیچ تماسی بین طرفین وجود ندارد. لذا، میتوانیم بگوییم که روابط دو طرف چندان خوب نیست.
وی افزود: بعلاوه، ظاهرا صدور یک قطعنامه نیز در دستور کار قرار گرفته است. اما با توجه به اشاراتی که در رسانهها به محتوای این قطعنامه شده، به نظر میآید متن سفت و سختی نیست، یعنی تا حدی ملایم است و از جمله حاوی محکومیت و ارجاع به شورای امنیت نیست. این قطعنامه احتمالا محدود به درخواست از ایران برای همکاری با آژانس خواهد بود و از این نظر قطعنامهای مشابه قطعنامه ژوئن ۲۰۲۰ خواهد بود. میتوان گفت که هنوز در این مقطع ارجاع موضوع به شورای امنیت در دستور کار غربیها یعنی سه کشور اروپایی و آمریکا قرار ندارد. اگر چنین باشد میتوان فرض کرد که یک دوره ۳ ماهه دیگر تا جلسه شورای حکام در سپتامبر فرصت خواهد بود تا ایران و اعضای برجام و مشخصا آمریکا بتوانند با هم به توافقی برای احیای برجام برسند. این دو موضوع اگرچه رسما از هم مجزا هستند ولی بطور غیررسمی به هم مربوطاند؛ همچنان که در سال ۲۰۱۵ زمانی که توافق برجام حاصل شد، کشورهای غربی و به تبع آن بسیاری از اعضای شورای حکام و همچنین ایران نرمش نشان دادند و این امکان فراهم شد که پرونده "ابعاد احتمالا نظامی" یا PMD بسته شود.
این دیپلمات پیشین در پاسخ به این سوال که آیا سفر مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی به سرزمینهای اشغالی که مدعی به دست آوردن اسنادی از برنامه هستهای ایران از طریق جاسوسی است، در آستانه برگزاری نشست شورای حکام با استانداردهای این نهاد در تناقض نیست و آیا تهران میتواند از این جاسوسی و تهدید به اقدامات تروریستی تلآویو شکایت کند، گفت: این سفر در آستانه نشست فصلی شورای حکام و بعد از دو گزارشی که مدیرکل این نهاد در خصوص ۳ سایت هستهای و موجودی اورانیوم غنی شده ایران منتشر کرده معنی خاص خودش را دارد و میتواند به معنی توسعه همکاریهای آژانس و اسرائیل و افزایش تلاش اسرائیل برای ایجاد اخلال در برنامه هستهای ایران و نیز مشورت طرفین با هم در مورد مراحل بعدی کار آژانس در مورد ایران باشد. البته فاکتور سومی هم وجود دارد و آن فعالیتهای اخیر تل آویو و ادعای دستیابی به برخی اسناد است که انتشار آنها را با هدف تحریک اعضای شورای حکام دنبال میکند. توسعه همکاری بین اسرائیل و آژانس در مورد کار روی این اسناد و به شراکت گذاشتن اطلاعات فنی در مورد این اسناد و انتشار آنها نیز میتواند در دستور کار دو طرف باشد.
وی ادامه داد: طبیعی است که فعالیت اسرائیل در جهت تخریب روابط ایران با آژانس است و قطعا این سفر تحول مثبتی نخواهد بود. از طرف دیگر باید در نظر داشت که ممکن است آژانس با تصور اینکه تلآویو در مورد برنامه هستهای ایران اطلاعت ویژهای دارد، بخواهد با این رژیم در حوزه رصد فعالیت هستهای ایران همکاری داشته باشد تا موضوع پادمان و مسائل با ایران را پیش ببرد.
احمدی گفت: در مورد تهدید اسرائیل علیه ایران؛ اگر تهدید به اقدام نظامی، خرابکاری و ترور باشد میتوان شکایت کرد اما در خصوص آنچه در پوشش همکاری میان آژانس و اسرائیل مطرح میشود، به عنوان یک کشور عضو، شکایت موضوعیتی ندارد.