آمریکا نمی‌تواند تضمین کند که تحریم‌ها احیا نمی‌شود/ فقدان مذاکره مستقیم میان ایران و آمریکا به ناکامی مذاکرات منجر می‌شود

ادوارد رودز، استاد علوم سیاسی و روابط بین‌الملل دانشگاه جرج میسون آمریکا است. وی در حوزه‌های روابط بین‌الملل و سیاست خارجی آمریکا مشغول به بحث، بررسی و تحقیق است. رودز در گفت‌وگو با ایلنا نظرات خود را در خصوص مذاکرات وین برای احیای برجام بیان کرده است.

آمریکا نمی‌تواند تضمین کند که تحریم‌ها احیا نمی شود

وی در ابتدا در مورد موانع احیای برجام گفت: شاید بزرگترین مانع بر سر راه احیای برجام این باشد که هیچ یک از طرفین، ایران یا غرب، راهی برای تضمین قانع کننده رفتاری که از آن‌ها خواسته می‌شود، یا حداقل هیچ راهی برای انجام آن بدون دادن امتیاز، ندارند. با توجه به پیشرفت‌هایی که ایران در زمینه برنامه هسته‌ای خود داشته است، تنها راهی که ایران می‌تواند تضمین کند که در آینده به سرعت به سمت توسعه قابلیت تسلیحات هسته‌ای پیش نمی‌رود، این است که تأسیسات موجود خود را محدود کند  و اجازه ادامه بازرسی‌ها را بدهد. 

وی ادامه داد: تصور اینکه ایران با این اقدامات موافقت کند دشوار است و مطلقاً هیچ راهی وجود ندارد که ایالات متحده بتواند تضمین کند که در آینده تحریم‌های اقتصادی را مجدداً اعمال نخواهد کرد. البته می‌تواند قول دهد که هرگز تحریم‌های اقتصادی را مجدداً اعمال نخواهد کرد، همانطور که ایران می‌تواند اطمینان دهد که بیشتر به سمت توانایی هسته‌ای حرکت نخواهد کرد اما در هر دو مورد، طرفین به یکدیگر اعتماد کمی دارند. به نظر می رسد هر مسیری به جلو در حال حاضر نیاز به یک جهش و تغییر باوری و اعتمادی و  ایمانی از سوی دولت ایران و دولت بایدن داشته باشد. من در موقعیتی نیستم که در مورد اینکه آیا تهران مایل به انجام این کار است یا خیر، گمانه زنی کنم. با توجه به بی‌اعتمادی متقابل آمریکا و ایران، ماهیت بسیار حزبی سیاست آمریکا در حال حاضر و انتخابات میان دوره‌ای آتی، بایدن کار سختی برای احیای برجام دارد.

وی افزود: متأسفانه، به همان اندازه که امیدوارم توافقی حاصل شود، به طور فزاینده‌ای بدبین هستم که ممکن است این توافق احیا نشود.

این استاد دانشگاه ادامه داد: گزارش های منتشر شده در غرب در طول مذاکرات کاملاً منسجم و کاملاً بدون ابهام بوده است. بیانیه های صادر شده توسط مذاکره کنندگان غربی که به طور گسترده در غرب منتشر شده است، به طور مداوم موضع غرب را روشن کرده و به طور مداوم عدم پیشرفت را گزارش کرده است.

فقدان مذاکره مستقیم به ناکامی مذاکره منجر می شود

وی همچنین گفت: کاملاً محتمل است که فقدان مذاکرات رو در رو بین ایالات متحده و ایران به ناکامی مذاکره منجر شود. مذاکرات رو در رو مطمئناً گزینه بهتری بود و از ظهور امیدهای واهی یا سوء تفاهم جلوگیری می‌کرد.

رودز خاطرنشان کرد: اهمیت برجام در بحران کنونی در روابط روسیه و اوکراین از بین خواهد رفت. هم برای اروپا و هم برای آمریکا، این موضوع بسیار مهم‌تر از برجام است و اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها عمیقاً از تفاوت منافع بین بریتانیا، ایالات متحده، اسپانیا، ایتالیا، لهستان و کشورهای بالتیک آگاه هستند.

تلاش غرب برای کاهش بی ثباتی در منطقه رو به کاهش است

وی در مورد تاثیر عدم احیای برجام بر بی‌ثباتی در منطقه خاورمیانه گفت: متأسفانه، یک روند بلندمدت نیز وجود دارد که باید به آن اذعان کرد. هر ماه که می‌گذرد، نگرانی دیرینه اروپا و آمریکا در مورد ثبات منطقه خلیج فارس و خاورمیانه به آرامی کاهش می‌یابد. انتقال از انرژی مبتنی بر کربن بسیار سریعتر از آنچه هر کسی انتظار داشت اتفاق می افتد و به همین جهت، حساسیت غرب به اختلال در تولید یا صادرات نفت خلیج فارس را تا حد زیادی کاهش می‌دهد. هیچ یک از قدرت‌های غربی نمی‌خواهند شاهد بی‌ثباتی یا درگیری در منطقه باشند اما تلاش‌هایی که آنها برای جلوگیری از آن می‌خواهند انجام دهند رو به کاهش است.