مکی در گفت‌وگو با ایلنا:
اولویت ما باید فقط رفع تحریم‌ها باشد/ با اعمال سیاست‌های درست اقتصادی، راه را برای خروج مجدد آمریکا از برجام ببندیم
یک تحلیلگر سیاست خارجی گفت: مهمترین تضمینی که ما می‌توانیم از آمریکا بگیریم این است که بتوانیم با رفع تحریم‌ها روابط گسترده‌ای را با شرکت‌های آمریکایی برقرار کنیم و اگر روابط اقتصادی ما قوی باشد، قطعا احیای تحریم‌ها دشوارتر خواهد بود. این موضوعی است که باید مدنظر قرار بگیرد که اولویت ما رفع تحریم‌ها است که هر زمان این مساله مرتفع شود به راحتی می‌توان با اعمال سیاست‌های درست اقتصادی، راه را برای خروج مجدد آمریکا از برجام مسدود کنیم.
مرتضی مکی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، در ارزیابی نقش تروئیکای اروپایی در مذاکرات وین و در پاسخ به این سوال که آیا با توجه به اقدامات و مواضع وزرای خارجه سه کشور اروپایی، این سه عضو برجام به دنبال اعمال نقشی تخریبی در مذاکرات وین بوده یا هدف دیگری را در دور جدید مذاکرات دنبال می‌کنند، گفت: روند مذاکرات هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران همواره با حساسیت‌های زیادی از سوی ایالات متحده، اروپا و حتی روسیه و چین به عنوان متحدان ایران برخوردار بوده و اینکه چگونه این مذاکرات به نتیجه برسد، به دغدغه رژیم صهیونیستی و برخی کشورهای عربی منطقه تبدیل شده است. در روند مذاکرات منتهی به برجام در سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵ نیز این جنگ روانی وجود داشت تا به نحوی از شکل‌گیری توافق هسته‌ای جلوگیری کنند و در آن زمان ما شاهد بودیم که حتی فرانسه نیز در تلاش بود تا با مانع‌افکنی امتیازات بیشتری از جمهوری اسلامی ایران بگیرد و در نقش پلیس بد ظاهر شده بود.
وی ادامه داد: اکنون نیز با توجه به اینکه احیای برجام می‌تواند به تغییر برخی معادلات در منطقه منجر شود، کشورهایی به تکاپو افتاده‌اند تا از این مساله جلوگیری کنند و این موضوع باید همواره از سوی مذاکره‌کنندگان مورد توجه قرار بگیرد.
مکی افزود: در دور جدید مذاکرات، اروپایی‌ها تصور می‌کنند که با توجه به پیشرفت هسته‌ای ایران و نزدیک شدن به نقطه گریز، از اهمیت احیای برجام کاسته شده و در تلاش برای تحت فشار قرار دادن مذاکره‌کنندگان ایرانی هستند. نکته مهم این است که در این جنگ روانی، مذاکرات مستقیم با آمریکا ما را سریع‌تر به نتیجه می‌رساند تا اینکه بخواهیم با اروپا مذاکره کنیم که تنها منافع خود را مدنظر قرار داده‌اند و در نهایت اما این آمریکا است که برای احیای برجام باید تحریم‌ها را لغو کند و لازم نیست امتیازی به اروپا داده شود.
این تحلیلگر سیاست خارجی همچنین در پاسخ به این سوال که آیا با گذشت زمان از رقابت‌های انتخاباتی ایالات متحده و آغاز به کار دولت جو بایدن، احیای برجام از لیست اولویت‌های سیاست خارجی واشنگتن خارج شده است، گفت: با توجه به اینکه آمریکایی‌ها به دنبال یک تغییر استراتژیک کلانی در عرصه منطقه خاورمیانه و جهان هستند به نظر می‌رسد برجام همچنان در چهارچوب همین موضوع در اولویت قرار دارد و می‌تواند به این کشور در اعمال تمرکز بر تهدیدات شرق آسیا و به خصوص چین کمک کند. هرچند آن‌ها قطعا به راحتی از منطقه خاورمیانه خارج نخواهند شد و به این منطقه حساسیت زیادی دارند و حضور آمریکا در این منطقه دست آن‌ها را برای مدیریت بحران باز نگاه خواهد داشت به ویژه اینکه چین به عنوان تهدید ایالات متحده نفت خود را از این منطقه به ویژه خلیج فارس تامین می‌کند.
وی ادامه داد: این موضوع را باید مدنظر قرار دهیم که موضوع احیای برجام همچنان از اهمیت بالایی برای سیاستمداران آمریکایی برخوردار است چراکه از نظر پیشرفت هسته‌ای ایران نیز به دنبال این هستند که بتوانند با احیای برجام بر این موضوع نیز مدیریت کنند. البته آمریکا می‌داند که موضوع رفع تحریم‌ها شرط تهران برای بازگشت آمریکا به این توافق است و باید مدنظر کاخ سفید قرار بگیرد.
مکی در پاسخ به این سوال که یکی از دلایل کند شدن روند مذاکرت وین درخواست تهران برای اخذ تضمین از ایالات متحده برای حفظ برجام در دولت‌های آینده این کشور است، آیا آمریکا می‌تواند چنین تضمینی بدهد، گفت: ابتدا باید واژه تضمین را تعریف کنیم؛ اینکه ما بخواهیم در چهارچوب حقوق بین‌الملل و منطق حاکم بر دنیا که منطق زور است از آمریکا طلب تضمین کنیم، فکر نمی‌کنم برای ما دستاوردی داشته باشد. زمانی که ترامپ به ریاست جمهوری رسید از بسیاری توافق‌ها از جمله برجام خارج شد و روسای‌جمهور هیچ کدام موظف نیستند توافق‌های صورت گرفته در دولت پیش از خود را محترم بشمارند و هرکدام از دید خود منافع ملی آمریکا را مدنظر قرار می‌دهند.
وی افزود: مهمترین تضمینی که ما می‌توانیم از آمریکا بگیریم، این است که بتوانیم با رفع تحریم‌ها روابط گسترده‌ای را با شرکت‌های آمریکایی برقرار کنیم و اگر روابط اقتصادی ما قوی باشد، قطعا احیای تحریم‌ها دشوارتر خواهد بود. این موضوعی است که باید مدنظر قرار بگیرد که اولویت ما رفع تحریم‌ها است که هر زمان این مساله مرتفع شود، به راحتی می‌توان با اعمال سیاست‌های درست اقتصادی، راه را برای خروج مجدد آمریکا از برجام مسدود کنیم.
