اصرار زیاد بر مسائل تکنیکی می‌تواند ما را از دورنما غافل کند/ خواست ایران برای لغو کلیه تحریم‌ها از حمایت مسکو و پکن برخوردار نیست

کورش احمدی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، در ارزیابی روند پیشرفت مذاکرات وین و در پاسخ به این سوال که آیا بیانیه سفرای سه کشور اروپایی در پایان نشست شورای امنیت سازمان ملل مبنی بر اینکه «ایران باید بین فروپاشی برجام و توافق عادلانه و جامع به نفع مردم و ملت ایران یکی را انتخاب کند» و همچنین توئیت اخیر معاون سیاسی وزیر امور خارجه با این مضمون که سه کشور اروپایی به دنبال بازی مقصرنمایی هستند، از بن‌بست مذاکرات وین حکایت دارد، گفت: در حال حاضر بیش از دو هفته از آغاز مذاکرات وین در دور جدید سپری شده و متاسفانه هنوز هیچ نشانه‌ای از پیشرفت در مذاکرات مشاهده نمی‌شود، حتی طرف‌های اروپایی عنوان می‌کنند که مذاکره به معنای واقعی کلمه هنوز آغاز نشده است.  همچنین صحبت‌های طرف ایرانی هم حاکی از شکل‌گیری چنین وضعیتی است. بنابراین اگر وضعیت به همین شکل ادامه پیدا کند، قطعا نگران‌کننده خواهد بود و بعید نیست که تداوم این شرایط به توقف مذاکرات بیانجامد. انتظار این بود که طرفین اگر نه در ابتدا بلکه در این مقطع باید واقع‌بینی و انعطاف از خود نشان می‌دادند.

این تحلیل‌گر ارشد سیاست خارجی همچنین در پاسخ به این سوال که سه کشور اروپایی ایران را به دلیل ارائه دو سند جدید در آغاز دور هفتم مقصر شرایط حاکم شده بر مذاکرات می‌دانند، تا چه میزان می‌توان تیم مذاکره ایران را مسبب این فضا و متهم به وقت‌کشی دانست، گفت: سخنانی که سفرای تروئیکای اروپایی در پایان نشست شورای امنیت مطرح کردند، تکرار همان مواضعی است که پیش‌تر نمایندگان این سه کشور طی بیانیه‌ای در وین ابراز کرده بودند و وزیر امور خارجه ایالات متحده هم همین را در چند روز گذشته مطرح کرده است. غرب در حال تلاش برای متهم کردن ایران به زیاده خواهی و عبور از برجام است.

وی افزود: البته ایران به لحاظ تکنیکی حق داشته پیشنهادات خود را ارائه دهد، چرا که مذاکرات هنوز تمام نشده و مادامی که مذاکرات به پایان نرسیده علی‌الاصول همه طرف‌ها می‌توانند پیشنهادهای خود را ارائه دهند، چراکه مبنای مذاکره این است که تا همه چیز نهایی نشود،‌ هیچ چیز نهایی نیست. اما مسئله این است که طرف غربی مدعی است که طرف ایرانی تقریبا همه دستاوردهای ادوار شش گانه قبلی را با ارائه پیشنهادات جدید منتفی کرده و در صدد مذاکره راجع به همه نکات از اول است. ادعای آنها این است که این کار ماه‌ها وقت می‌گیرد و مدعی کمبود وقت با توجه به سطح برنامه هسته‌ای ایران هستند.

وی ادامه داد: اما ورای این که منطق طرف ایرانی به لحاظ تکنیکی درست است، اما همزمان ابعاد سیاسی و اقتصادی و داخلی و منطقه‌ای نیز باید مدنظر باشد و طوری نباشد که تمرکز بر تک درخت‌ها ما را از کل جنگل غافل کند.

احمدی در پاسخ به این سوال که آیا می‌توان صدور بیانیه سه کشور اروپایی پس از نشست شورای امنیت سازمان ملل را حاوی این پیام برای ایران دانست که احتمال ارجاع مجدد پرونده هسته‌ای به شورای امنیت وجود دارد، گفت: شورای امنیت سازمان ملل هر شش ماه یکبار جلساتی را به منظور بررسی اجرای برجام برگزار می‌کند؛ این جلسه‌ای نیز که برگزار شده در چهارچوب همان جلسات روتین است. بیانیه نیز تکرار همان اظهاراتی است که پیش‌تر سه کشور اروپایی صادر کرده بودند و نکته جدیدی نداشت. یعنی آنچه که در شورای امنیت گفته شده به خودی خود نشانه خاصی نیست، به خصوص آنکه در وین و در واشنگتن همیشه تهدید به تشکیل نشست اضطراری شورای حکام آژانس و ارجاع مجدد پرونده ایران به شورای امنیت مطرح بوده است.

این دیپلمات پیشین در تحلیل نقش روسیه و چین در دور هفتم و هشتم مذاکرات وین با توجه به فضایی که پس از ارائه دو پیشنهاد جدید ایران به وجود آمده است، گفت: شواهد حاکی از این است که روسیه و چین هم نسبت به پیشنهادات ارائه شده از سوی ایران رضایت ندارند و خواستار احترام به توافقات پیشین هستند. تاکید این دو کشور همواره این بوده که طرفین باید به تعهداتشان ذیل برجام پایبند شوند. این تاکید می‌تواند به معنای آن باشد که این دو کشور نیز با طرف‌های غربی در خصوص برداشتن تحریم‌های در تناقض با برجام همسو هستند. در گفت‌و‌گوی تلفنی آقای امیرعبداللهیان با وزیر امور خارجه روسیه نیز همین فرمول، یعنی برداشته شدن تحریم‌های ناسازگار با برجام توسط لاورف مطرح شده است و می‌تواند به این معنا باشد که تحریم‌های غیرمرتبط با برجام که گویا ایران خواهان لغوشان است، از حمایت مسکو و پکن برخوردار نیست. لحن نماینده روسیه در مذاکرات وین نیز در سه هفته گذشته حکایت از تمایل روسیه به از سرگیری مذاکرات از نقطه خاتمه آن بعد از دور ششم دارد. طرف ایرانی باید این موضوع را مدنظر قرار دهد.