یادداشتی از عبدالرضا فرجیراد؛
انتظارات از مذاکرات وین
یک دیپلمات پیشین نوشت: سه در خواست ایران از آمریکا در مذاکرات یعنی رفع تمام تحریمها، راستی آزمایی و ارائه تضمین هر چند که از سوی طرف آمریکایی و بسیاری از تحلیلگران داخلی و خارجی که بعضا علاقهای به توافق ندارند، غیر ممکن جلوه داده شده ولی واقعیت این است که در دیپلماسی انجام هیچ امری غیر ممکن نیست و حتما میتوان برای آنها راه حلهایی پیدا نمود.
به گزارش ایلنا، متن یادداشت عبدالرضا فرجیراد به شرح زیر است:
امروز مذاکرات مربوط به خروج آمریکا از برجام و بازگشت انکشور به توافق و نیز چگونگی توقف غنیسازی در ایران بین نمایندگان ایران و اعضای ۴+۱ در وین آغاز میگردد. هرچند که امروز سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی اعلام نمود که ایران با عزم جدی وارد صحنه مذاکره شده و درصورتیکه آمریکا هم همین رویه و اراده را داشته باشد میتواند بلیط ورود به اتاق مذاکره را کسب نماید. در واقع این اولین چراغ سبزی بود که طرف ایرانی برای مذاکره رو در رو با آمریکا از خود نشان داد. طبعا آمریکاییها که چندین بار چنین تقاضایی را با رسانهها مطرح کردهاند سعی خواهند نمود که آمادگی و جدیت در مذاکرات را از خود نشان دهند.
بنابراین این احتمال وجود دارد که در این دور از مذاکرات در وین که از امروز آغاز میشود و اتمام و نتیجه بخش بودن آن نامعلوم است، حضور مستقیم نمایندگان آمریکا را هم شاهد باشیم.
مدتی بود که دلسوزان داخل کشور بر مذاکره مستقیم بین ایران و آمریکا تاکید میکردند و دلیل آنها هم این بود که اولا دقیقا درک خواهند کرد که دو طرف از یکدیگر چه میخواهند و تاثیرگذاری واسطهها و رسانهها به حداقل خواهد رسید. ثانیا در مذاکره مستقیم طرفین با درک بهتر از شرایط یکدیگر، تلاش میکنند و در جایی که با موانعی مواجه شدند راه سومی که موجب رضایت طرفین باشند پیدا کنند. البته سخنان سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان را باید یک صحبت اولیه ترقی کرد و ممکن است بعد از چندین نشست در وین این اتفاق رخ دهد. نباید فرموش کنیم که کشورهایی هم هستند که از این اتفاق وحشت دارند و انجام آن را به ضرر منافع خود تلقی مینمایند. بطوریکه در همین چند روز اخیر و مانده به مذاکرات تعدادی از رسانههای معروف بینالمللی و بویژه بعضی روزنامههای تحت نفوذ تلآویو از شکست مذاکرات و به نتیجه نرسیدن ان یادداشت هایی ارائه نموده و حتی میتوان گفت نویسنده تمایلات درونی خودرا نیز بروز داده است.
آنچه که از شواهد پیداست، هم آمریکا و هم ایران علاقمندند که این دور از مذاکرات نتیجه بخش باشد. در واقع موضوع هستهای ایران مانع بزرگی برای اجرای استراتژی کلان ایالات متحده آمریکا در سطح نظام جهانی که در ابتدای شروع کار دولت بایدن اعلام شد بحساب میآید. آمریکاییها علاقمندند که این مانع را از جلوی پای خود بر دارند و ماندن در این چاله ژئوپلیتیکی نیز در انتخابات آتی ریاست جمهوری آمریکا بر رای دموکراتها تاثیر منفی خواهد گذاشت. جمهوریخواهان با مقایسه وضعیت فعلی با وضعیت دوران ترامپ که تحریمها با جدیت و سختی بیشتری اعمال میشد در کارزار انتخاباتی دولت بایدن را دولتی ضعیف توصیف خواهند نمود که خروج از عراق و خروج اسفبار از افغانستان همراه با موضع تهاجمی روسیه در اروپا و چین در شرق دور به ان افزوده خواهد شد.
ایران هم با توجه به شرایط سخت اقتصادی و بی آبی نیاز به درآمدهای خیلی ببشتری دارد که بتواند پاسخگوی خواستههای اقشار گوناگون در داخل کشور باشد که روز به روز بخاطر سختی زندگی و تورم این درخواستها افزایش مییابد. تعامل بهتر با بعضی همسایگان همچون تاجیکستان، ترکمنستان، آذربایجان، ترکیه، پاکستان و حتی امارات عربی متحده در جنوب از سوی دولت جدید ایران نشان از این دارد که به احتمال قوی همین روند در وین نیز طی خواهد شد.
سه در خواست ایران آز امریکا در مذاکرات یعنی رفع تمام تحریمها، راستی ازمایی و ارائه تضمین هر چند که از سوی طرف آمریکایی و بسیاری از تحلیلگران داخلی و خارجی که بعضا علاقهای به توافق ندارند غیر ممکن جلوه داده شده ولی واقعیت این است که در دیپلماسی انجام هیچ امری غیر ممکن نیست و حتما میتوان برای آنها راه حلهایی پیدا نمود.
در مورد راستی آزمایی، آمریکا خود میتواند آستین بالا بزند و مدتی خریدار نفت ایران شود و پول آنرا از طریق نظام بانکی واریز نماید. شکستن این قفل و تداوم آن یک نوع اطمینان بخشی به دیگر شرکتها میدهد که وارد معامله با ایران شوند.
در رابطه با تضمین، اگر کنگره آمریکا آماده همکاری با کاخ سفید نیست، اورانیومهای غنی شده توسط ایران و سانتریفیوژهای پیشرفته میتواند در داخل مراکز غنی سازی در حالت توقف کامل زیر نظر آژانس قرار گیرد تا زمانیکه ایران اطمینان حاصل کند که دولت بعدی آمریکا از برجام خارج نمیشود. درصورت چنین اتفاقی، دولت ایران بدون هزینه گزاف بتواند تعهدات خود را کاهش داده و فعالیت خود را مجددا آغاز نماید.
در رابطه با تحریمها، رئیس جمهور آمریکا میتواند از حداکثر اختیارات خود استفاده نموده و آنچه که از بعد از خروج ترامپ انجام گرفته به جای خود برگرداند.
آنچه مسلم است، در روزها و هفتههای آینده توجهات جهانی بسوی وین خواهد بود و باید به حل و فصل این معضل امیدوار بود.