ایلنا بررسی می‌کند؛
«به زودی» بالاخره فرا می‌رسد/ خیلی نزدیک به رفع تحریم‌ها یا خیلی دور؟!
معاون سیاسی وزارت امورخارجه روز دوشنبه (هشتم آذرماه) مذاکراتی را برای احیای برجام و توقف تحریم‌های یکجانبه آمریکا از سر خواهد گرفت که سلف او سیدعباس عراقچی در تاریخ ۳۰ خرداد سال جاری آن را بیش از هر زمان دیگری نزدیک به توافق توصیف کرده بود.
به گزارش ایلنا، روز دوشنبه ۸ مهرماه همان تاریخی است که ماه‌ها با عنوان «به زودی» از آن یاد می‌شد و تا جایی ادامه یافت که مذاکره‌کننده روسیه را نیز به اعتراض واداشت که کسی برای من به زودی را معنا کند!.
علی باقری کنی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه در تاریخ ۱۲ آبان‌ماه در توئیتی عنوان کرد که «در تماس تلفنی با آقای انریکه مورا، آغاز مذاکرات با هدف لغو تحریم‌های غیرقانونی و غیرانسانی، در روز ۸ آذرماه در وین مورد موافقت قرار گرفت» و البته «مذاکرات با هدف لغو تحریم‌ها» همان «مذاکرات برای احیای برجام» است که مذاکره‌کننده جدید کشورمان به هر دلیلی دوست ندارد نه تنها این عنوان، بلکه عنوان «هفتمین دور مذاکرات» را به کار ببرد.
با این حال اما ۸ آذر همانطور که رسانه‌های خارجی هم با این عنوان از آن یاد می‌کنند، هفتمین دور مذاکراتی که است که پس از روی کار آمدن جو بایدن، چهل و ششمین رئیس‌جمهور ایالات متحده با شعار انتخاباتی بازگشت به برجام در تاریخ ۱۷ فروردین ۱۴۰۰ آغاز شده و ششمین دور آن نیز پیش از روی کار آمدن دولت سیزدهم، در تاریخ ۲۲ خرداد ۱۴۰۰ آغاز و روند آن از ۳۰ خردادماه، دو روز پس از پیروزی رئیسی در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران متوقف شد.
تیم جدید مذاکره‌کننده به سرپرستی علی باقری‌کنی در حالی روز دوشنبه مذاکرات مستقیم با ۱+۴ و غیرمستقیم با ایالات متحده را از سر خواهد گرفت که معاون سیاسی پیشین وزارت امور خارجه در پایان دور ششم، مرحله بعدی را مرحله تصمیم‌گیری نهایی کشورها دانسته بود.
دور ششم؛ بیش از هر زمان دیگری به توافق نزدیک بودیم
سیدعباس عراقچی، رئیس هیات مذاکره‌کننده ایران در وین ۲۷ خرداد ۱۴۰۰ در گفت‌وگو با شبکه الجزیره تاکید کرد: در مذاکرات وین پیشرفت خوب و مملوسی در رابطه با مسائل مختلف داشتیم. به نظر من ما اکنون از هر زمان دیگری به توافق نزدیک شدیم اما همچنان مسائل اساسی وجود دارد که در خصوص آن‌ها مذاکره می‌کنیم.
مذاکره‌کننده کشورمان همچنین ۳۰ خردادماه و در پایان دور ششم مذاکرات وین و در جریان برگزاری نشست کمیسیون مشترک برجام به ریاست انریکه مورا، معاون نماینده عالی اتحادیه اروپا در سیاست خارجی، ضمن اشاره به پیشرفت‌های صورت گرفته در این دور از مذاکرات بویژه در مورد پیش‌نویس متون مذاکراتی، بیان کرد که موضوعات مهم باقی مانده که نیازمند تصمیم‌گیری‌های جدی در پایتخت‌ها خصوصا در کشورهای طرف مذاکره است. وی از طرف‌های مذاکره خواست تا با جدیت و اراده قوی جهت حفظ و احیای برجام، با واقع‌بینی تصمیمات لازم را اتخاذ کنند.
معاون سیاسی وزیر خارجه کشورمان ضمن تصریح این موضوع که بیش از هر زمان دیگری به توافق نزدیک هستیم، اظهار امیدواری کرد که در دور آتی مذاکرات بتوان به توافق دست یافت، گرچه نمی‌توان آن را تضمین نمود.
مذاکره‌کننده پیشین کشورمان در وین همچنین طی مصاحبه‌ای در ۶ تیرماه گفت: یکسری مسائل باقی مانده که مذاکره درباره آن‌ها به اندازه کافی صورت گرفته و زمان تصمیم.گیری کشورها فرا رسیده است.
شروع دولت سیزدهم و اصطلاح پرتکرار «به زودی»
با پایان دور ششم مذاکرات و ورود کشور به پروسه انتخابات و انتقال قدرت، آینده مذاکرات و همچنین آینده برجام در هاله‌ای از ابهام فرو رفت. البته هرچند رئیس دولت سیزدهم در مناظره‌های انتخاباتی عنوان کرده بود که درصد بالایی از مشکلات هیچ ربطی به تحریم ندارد و اینکه وضع موجود را به تحریم نسبت بدهیم، قابل قبول نیست اما در پاسخ به سوال‌های مرتبط با ادامه مذاکرات وین نیز، رفع تحریم‌ها را در دستور کار دولت احتمالی خود اعلام کرد و این امیدها برای بازگشت ایران پای میز مذاکره را زنده نگه داشت.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه نیز در جریان رای اعتماد در مجلس شورای اسلامی در خصوص برجام، گفت: در مجلس بارها سخن گفته‌ام که وزارت امور خارجه، وزارت برجام نیست؛ با صدای بلند اعلام می‌کنم که ما در وزارت امور خارجه مذاکره را ابزاری از دیپلماسی می‌دانیم و هیچ‌گاه از میز مذاکره منطقی و توام با اقتدار و حکمت فرار نخواهیم کرد اما وزارت خارجه را به برجام گره نخواهیم زد. همه تلاش خود را برای بی‌اثر کردن تحریم‌ها به موازات تلاش برای لغو تحریم‌ها به کار خواهیم بست اما با مذاکره‌ای همراه خواهیم بود که فرسایشی نباشد و تامین کننده حقوق و منافع ملت بزرگ ایران باشد این سیاستی است که دولت آقای رئیسی به صراحت بر آن تاکید دارد.
با این حال وی پس از رای‌آوری در مجلس تا زمان اعلام تاریخ بازگشت ایران به وین همواره در خصوص تاریخ این بازگشت از لفظ «به زودی» استفاده می‌کرد که بارها با واکنش اعضای ۱+۴ و آمریکا مواجه شد.
مخالف دیروز و مذاکره‌کننده امروز
در این میان اما سوال دیگری به جز تاریخ ازسرگیری مذاکرات بارها در رسانه‌ها مطرح شد و آن مذاکره‌کننده ایران بود؛ این سوال که آیا مسئولیت انجام مذاکرات همچنان با وزارت امور خارجه خواهد بود، یا مجددا دبیر شورای عالی امنیت ملی سرپرستی تیم مذاکره‌کننده را به عهده خواهد گرفت. مشخص شدن پاسخ این سوال اما سوال دیگری را به وجود آورد که مخالف سرسخت دیروز چگونه می‌خواهد راهی مذاکرات وین برای احیای توافقی شود که بارها علیه آن اظهارنظر کرده و معتقد بود برجام منافع ایران را تأمین نخواهد کرد.
حالا اما این مخالف برجام و مذاکره‌کنندگان آن، روز دوشنبه در وین برای احیای همین توافق و توقف تحریم‌های یکجانبه ایالات متحده با بازگشت به توافق هسته‌ای مذاکره خواهد کرد. تحریم‌هایی که رهبر انقلاب در خصوص لزوم رفع آن‌ها گفتند «اگر بتوان تحریم را رفع کرد، حتی یک ساعت هم نباید تأخیر کنیم».
