روحی‌صفت در گفت‌وگو با ایلنا:
کاهش اختلاف‌نظرها در مسئله افغانستان هنر دیپلماسی است/ عدم اشراف کامل نماینده ایران موجب اعلام مواضع متفاوت در خصوص حکومت کابل شده است/ پاکستان هم از شرایط فعلی افغانستان رضایت ندارد
یک کارشناس مسائل شبه قاره گفت: ما نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که مواضع هم کشورها در خصوص افغانستان در یک راستا باشد چرا که منافع و خواست‌های کشورها با هم متفاوت است و این انتظار اشتباه است و در این شرایط ما باید قدر مشترک را در نظر بگیریم و اختلافات را بپذیریم اما این هنر دیپلماسی است که این اختلافات را به هم نزدیک‌تر کرده و از اختلافات کم کند.
محسن روحی‌صفت در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی ایلنا، در خصوص آخرین تحولات مرتبط با روندهای مختلف در خصوص افغانستان و سفر نماینده دولت در امور افغانستان به این کشور در پاسخ به این سوال که آقای حسن کاظمی قمی در این سفر اظهاراتی را در خصوص تشکیل «دولت مقتدر» به جای آنچه تاکنون از سوی تهران مبنی بر تشکیل «دولت فراگیر» عنوان می‌شد مطرح کرده‌اند و روز چهارشنبه نیز «کمیته‌های همکاری ایران و افغانستان» را در این کشور افتتاح کرده‌اند، آیا موضوع تهران در قبال مساله حکومت طالبان تغییر کرده است و این موارد را با توجه به مواضع پیشین کشورمان چگونه می‌توان تفسیر کرد، گفت: وضعیت افغانستان در حالت یک پارادوکس است؛ از یک جهت نیروهایی که کابل را تصرف کردند مشروعیت بین‌المللی ندارند و از طرفی این کشور از همسایگان ماست. پس یک سری مواردی را نمی‌توانیم در نظر بگیریم چراکه هر اتفاقی که در آن کشور صورت بگیرد، بر کشور ما هم تاثیرگذار خواهد بود.
وی ادامه داد: برای مثال اگر یک بیماری واگیر دار یا قحطی یا هرگونه ناملایماتی در این منطقه رخ بدهد، بر همسایه‌ها از جمله کشور ما هم تاثیر می‌گذارد، لذا دستگاه دیپلماسی تاکید دارد که همچنان باید این کشور خواسته‌های کشورهای منطقه و جامعه بین‌الملل را برآورده کند که این خواسته‌ها مبتنی بر مشارکت فراگیر همه قدرت‌ها و اقوام است و از طرف دیگر نمی‌شود به وضعیتی که ممکن است منجر به یک فاجعه انسانی شود بی‌تفاوت بود. همچنین در این برهه زمانی موضوع سوخت موضوعی است که باید به آن توجه شود و ممکن است با سردی هوا کمبود سوخت در این کشور مشکل ایجاد کند و در بروز این مسائل ما در هم‌تنیدگی که بین کشورهای منطقه وجود دارد را شاهد خواهیم بود و ما هر کمکی که بخواهیم انجام دهیم، باید با حکومت آنها تعامل داشته باشیم.
وی افزود: بنابراین یک چنین پارادوکسی وجود دارد که ما باید در این بین به یک تعادل برسیم؛ یعنی اگر ما بخواهیم بیش از حد به حاکمان کنونی این منطقه بها بدهیم، در واقع خواسته‌های مردم را نادیده گرفته‌ایم و اگر کاملا ارتباطات قطع شود، این ضرر متوجه مردم هم می‌شود. البته شاید عدم جمع‌بندی یا عدم اشراف کامل به موضوعات از طرف نماینده ایران در افغانستان باعث اعلام مواضع متفاوت نسبت به نشست‌های تهران در خصوص افغانستان شده است و امیدوارم موضع ایشان در آینده جامع‌تر باشد تا هم مردم و هم گروه‌های معارض و هم کسانی که عملا کابل را در تصرف دارند، با نگاهی به همه آنها موضعی را لحاظ کنند.
این دیپلمات پیشین کشورمان در پاسخ به این سوال که روندهای مختلف و بعضا موازی در خصوص افغانستان شکل گرفته که گاهی حتی بیانیه‌های پایانی نشست‌های‌شان با هم در تضاد هستند آیا چنین روندهایی می‌تواند در خصوص ایجاد ثبات در افغانستان راه به جایی ببرد، گفت: ما نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که مواضع همه کشورها با هم در یک راستا باشد چراکه منافع و خواست‌های کشورها با هم متفاوت است و این انتظار اشتباه است و در این شرایط ما باید قدر مشترک را در نظر بگیریم و اختلافات را بپذیریم اما این هنر دیپلماسی است که این اختلافات را به هم نزدیک‌تر کرده و از اختلافات کم کند. با این حال ما شاهد بودیم که بین مواضعی که در تهران، دهلی یا سایر نشست‌ها مطرح شد، کشورها با هم هم‌نظر بودند، در نشست روسیه هم البته دیدگاه‌های مشترک دیده می‌شد و این اصل دیپلماسی است.
روحی‌صفت در پاسخ به این سوال که با توجه به اشتراک موضع اصولی در خصوص تشکیل دولت فراگیر با حضور همه گروه‌ها و اقدام در افغانستان میان تهران و دوشنبه، آیا این امکان وجود دارد که چنین همکاری مشترکی برای ایجاد ثبات در افغانستان میان دو کشور شکل بگیرد، گفت: به رقم تصورات مبنی بر رضایت پاکستان از شرایط حال حاضر افغانستان باید این نکته را در نظر بگیریم که افغانستان کشور هزینه‌بری است و آیا پاکستان می‌تواند این هزینه‌ها را تامین کند و اینکه آیا پاکستان از اینکه طالبان در افغانستان باعث تهییج طالبان پاکستان است، راضی است؟ قطعا جواب منفی است و پاکستان هم علیرغم پیروزی تاکتیکی که داشته از شرایط راضی نیست و می‌داند حاکمیت تک قومی به نفع آنها هم نیست.
این کارشناس مسائل شبه قاره در خصوص پیگیری مسئله افغانستان به صورت منطقه‌ای در مقابل حضور کشورهای فرامنطقه‌ای مانند آمریکا، چین و روسیه در این حوزه گفت: امروز آنچه در عرصه بین‌المللی و بصورت اعلامی از سوی افغانستان مطرح می‌شود، با روند منطقه‌ای منطبق است. جدا از برخی سیاست‌های اعمالی که می‌خواهیم پشت پرده باشد، ولی سیاست‌هایی که آمریکا، چین و روسیه اعلام کردند با کشورهای منطقه اختلاف کمی دارد.
وی ادامه داد: مسئله افغانستان یک موضوع پیچیده، طولانی‌مدت و غامض است و نمی‌توان انتظار داشت که به این زودی تمام مسائل آن حل شود، در این خصوص کشورهای منطقه باید همکاری نزدیکی را شروع کنند که در اینصورت می‌توان به بهبود شرایط به نفع سیاست‌های منطقه امیدوار بود.
