گزارش کمیسیون اقتصادی مجلس درباره وضعیت صنعت استخراج رمزارزهای جهان روا و مبادلات داخلی آن در کشور

به گزارش خبرنگار ایلنا، غلامرضا مرحبا، سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در ادامه جلسه علنی امروز (۲۳شهریور) مجلس شورای اسلامی گزارش این کمیسیون در مورد بررسی‌ وضعیت صنعت استخراج رمزارزهای جهان روا و مبادلات داخلی آن در کشور را قرائت کرد.

متن این گزارش که در راستای ،موضوع تبصره (۱) ماده (۴۵) قانون آئین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی تهیه و قرائت شد آمده است:

مقدمه :

با توسعه روز افزون فناوری اطلاعات و اهمیت اقتصاد دیجیتال شاهد پیدایش تکنولوژی های نوین همچون رمز ارزها (ارز های دیجیتال  یا رمز دارایی ها ) به عنوان محصولات مبتنی بر تکنولوژی بلاکچین در جهان هستیم . تقریبا نمی توان رمز ارز را پول یا ارز محسوب نمود چرا که ارزش و قدرت خرید آن تقریبا به صورت لحظه ای تغییر می کند و وجه کالا بودن آن پر رنگ تر است. لذا این ارزشهای دیجیتالی در بهترین حالت یک شبیه سازی هوشمندانه از فلزات گرانبها محسوب می شوند که توانسته اند در عمر حدود ۱۰ ساله خود محبوبیت و توجه فراوانی را جلب نمایند. عدم محدودیت جغرافیایی آن باعث شکل گیری اقتصاد و صنعتی فرامرزی شده بطوریکه در کشور ایران، هم در بعد استخراج و هم در بعد مبادلات، متقاضیان زیادی یافته که بدلیل عدم ساماندهی، در شرایط غیررسمی و بعضا زیرزمینی فعالیت مینمایند. پدیده رمز ارز علاوه بر تبدیل شدن به قدرت درحال رشد و تاثیرگذاری در اقتصادهای ملی و جهانی، منجر به ایجاد بازارهای داخلی و صنایع وابسته شده است و همانقدر که مدیریت صحیح آن میتواند موجب توسعه ظرفیتها و بهبود و رشد اقتصادی و زیرساختهای مرتبط مانند صنعت تولید برق شود، عدم توجه به آن موجب از دست رفتن فرصتهای بی بدیل و آسیب هایی جبران ناپذیر خواهد شد. با این شرح، رمزینه ارزها بعنوان موضوعی مهم و حساس، مورد بررسی کمیسیون اقتصادی قرار گرفت که نتایج آن به شرح زیر تقدیم میشود:) به عنوان محصولات مبتنی بر تکنولوژی بلاکچین در جهان هستیم.

رمز ارز، پدیده ای مبهم و با ریشه نامشخص است و حتی صاحب ایده مذکور (آقای ساتوشی ناکاموتو) نیز یک اسم غیرواقعی می باشد. از این رو، اینکه سناریوی طراحی شده در پس پرده این پدیده و به ویژه بزرگترین مصداق آن یعنی «بیت کوین» چه می باشد خود موضوع بحثی جداگانه است.

ماهیت نامتمرکز بودن رمز ارزها و تأکید فعلی بر ناشناس بودن دارندگان و مبادله کنندگان و عدم احراز هویت آنان، بزرگترین چالش فراروی کشورها برای تصمیم گیری در این حوزه است. قاعدتاً بانکهای مرکزی کشورها چندان موافقتی با وجود چنین پدیده ای که می تواند بستر انواع اقدامات مخرب در اقتصاد زیرزمینی و تبهکاری و کاهش قدرت بانک مرکزی در اعمال سیاستهای اقتصادی خود باشد، ندارند.

احتساب رمز ارز بعنوان پول یا ارز، محل تأمل کارشناسان اقتصادی است؛ چرا که ارزش و قدرت خرید آن تقریبا به صورت لحظه ای تغییر می کند، هرچند این پدیده به عنوان وسیله مبادله در ابتدا تعریف شده و شکل گرفته است و نمی توان از این جنبه آن غفلت نمود و کاملاً آن را نفی کرد. ضمناً این پدیده قابلیت تعریف به صورت دارایی نامشهود و در یک نگاه، بعنوان دارایی مالی را دارد. در هر کدام از این نگاه ها، آثار اقتصاد کلان این پدیده به صورت متفاوتی قابل تبیین است. برخی نیز این پدیده را نوعی شبیه سازی از فلزات گرانبها می دانند که اکثراً به واسطه محدودیت در تعداد قابل ایجاد، توانسته اند در عمر حدود ۱۰ ساله خود، طرفداران زیادی جمع نمایند. عدم محدودیت جغرافیایی این پدیده، باعث شکل گیری اقتصاد و صنعتی فرامرزی شده که در دنیا، و از جمله در کشور ایران، هم در بعد ایجاد (استخراج) و هم در بعد مبادلات، متقاضیان زیادی دارد. این متقاضیان به دلیل عدم ساماندهی، در شرایط غیررسمی و بعضا زیرزمینی فعالیت می نمایند. پدیده رمز ارز علاوه بر تبدیل شدن به موضوعی درحال بسط و تاثیرگذاری بر اقتصادهای ملی و جهانی، منجر به ایجاد بازارهای داخلی و صنایع مرتبط شده است و همانقدر که مدیریت صحیح آن می تواند موجب ایجاد فرصتهایی برای اقتصاد شود، عدم توجه به آن می تواند آسیب زا باشد. با این شرح، رمز ارزها بعنوان موضوعی مهم و حساس، مورد بررسی کمیسیون اقتصادی قرار گرفت که نتایج آن به شرح زیر تقدیم می شود:

 نتایج بررسی :

فارغ از نقش رمز ارزها در کاهش اثر تحریمها، تولید و ذخیره سازی این محصول استراتژیک و کمیاب علاوه بر مزایای درآمدی و تولید ثروت ملی و در اختیار قراردادن ظرفیتهای موثر در مقابله با تحریم‌، فرصتهای بی بدیل در ایجاد ارزش افزوده غیرمستقیم برای منابع نفتی و تحصیل درآمد ملی معادل برق صادراتی بوجود می آورد. و از طرفی با توجه به نقش بالای صنعت رمزارز در تبادلات مالی آینده در جهان، سهم کشورها در این صنعت می تواند بعنوان یک شاخص ارزیابی قدرت نرم آنها قلمداد شود، لذا لازم است قبل از آنکه فرصت حضور در این عرصه پر رقابت جهانی از دست برود دولت با آینده نگری، برنامه ریزی و اقدام فوری و بموقع سهم کشور را ارتقا بخشد. بررسی ها نشان میدهد که با قانونمند نمودن این حوزه و همراهی دولت در ساماندهی ظرفیتهای شکل گرفته ی موجود، میتوان ظرف کمتر از یکسال سهم کشور در این صنعت بین المللی را به حدود ۱۰ درصد با توان تولید ثروت سالانه نیم میلیارد دلار رسانده و با رشد سالانه ۱۰ درصدی، این سهم جهانی را حفظ نمود.

 ارزش کل بازار رمزارز دنیا ۳۵۰ میلیارد۱.۵ تریلیون دلار با گردش روزانه ۵۳۱۵۰ میلیارد دلار تخمین زده میشود که بیت کوین به تنهایی ۵۷ درصد این بازار را به خود اختصاص داده است. میزان استخراج سالیانه رمز ارزها در دنیا ۳۸۰۰ میلیون۱۵ میلیارد دلار و در ایران ۲۸۵ میلیون۱.۱ میلیارد دلار (در شرایط غیر رسمی فعلی) میباشدبرآورد می شود. لازم به ذکر است در حال حاضر از ۳۲۴ هزار بیت کوین استخراجی سالانه دنیا ۱۹۵۰۰ بیت کوین بصورت غیر رسمی در ایران استخراج میشود. با توجه به تجهیزات موجود در کشور و طبق آمار غیر رسمی (در دوره قطع اینترنت کشور در سال گذشته توان پردازشی جهانی این صنعت دچار افت ۷ درصدی شد ) چنین ارزیابی میشود که حدودا ۱۰ درصد از سهم جهانی صنعت استخراج رمز ارز و کنترل تراکنشهای رمزارزی در کشور شکل گرفته است که میتواند موجب ایجاد درآمد پایدار ارزی با ارزش تقریبی نیم میلیارد دلار در سال و قابل افزایش در سال های آتی شده و کشور را از مزایای تبادلات ارزی در سطح بین المللی و کاهش وابستگی به ارزهای رایج بهره مند نمود، لذا لازم است دولت با هدفگذاری و برنامه ریزی مشخص، نسبت به ساماندهی، توسعه و استفاده از طرفیتهای این حوزه استفاده حداکثری نموده و سهم کشور در مدیریت جهانی رمزینه ارزها را حفظ نموده و ارتقا نیز ببخشد. نکات احصا شده در بررسی فرصتها و نیازهای حضور فعال کشور در حوزه رمز ارز، به شرح زیر میباشد:

الف-  بدلیل فقدان مقررات و عدم وجود بازار سازمان یافته، تقاضاهای داخلی نحوه مواجهه با پدیده رمز ارز به بازارهای کشورهای مجاور سوق یافته است که علاوه بر خروج حجم زیادی از ارز کشور، با ریسکهای ناشی از عدم پشتیبانیرا می توان در بازارهایپنج حوزه دسته بندی نمود: استفاده از رمز ارزها برای تبادلات خارجی همراه، استخراج و تولید رمز ارزهای موجود، طراحی رمز ارزهای ملی یا چندجانبه، تبادل رمز ارز، صنایع مرتبط با رمز ارز.

(۱) در حوزه استفاده از رمز ارزها برای تبادلات خارجی، به نظر می رسد به واسطه امکانی که رمز ارزها در کاهش اثر تحریمها - به واسطه دشوارتر بودن رصد مبادلات آنها - ایجاد می کند، نمی توان نسبت به استفاده از این ظرفیت بی تفاوت و بی برنامه بود. قاعدتاً با محاسبه مخاطرات از دست رفتن سرمایه به دلایل مختلف و مقایسه آن با شرایط مبادلات غیررسمی کشور در دنیا که مخاطرات مشابهی دارد، استفاده از شیوه های گوناگون جلوگیری از رصد مبادلات مالی کشور منطقی و ضروری به نظر می رسد که استفاده از رمزارزها در این راستا، و بعنوان مسیر جایگزین معاملات تهاتری یا تسهیل کننده این نوع معاملات قابل تعریف است. در این حوزه، فارغ از بحث استخراج رمز ارزها، می توان ما به ازای صادرات کشور به کشورهای مختلف، رمز ارز دریافت و در قبال واردات نیز همان رمز ارزها را پرداخت نمود.

(۲) در حوزه استخراج و تولید (ماینینگ) رمز ارزهای موجود (و از جمله بیت کوین)، مزیت مذکور می تواند به صورت تبدیل منابع انرژی فسیلی کشور و یا سایر منابع طبیعی همچون جریان آب و باد و انرژی هسته ای به برق و سپس استخراج رمز ارز با استفاده از برق تولیدی، تعریف شود. به واقع در صورت محدود شدن صادرات انرژی فسیلی و برق کشور، مسیری برای تبدیل آن به رمز ارز و استفاده از آن برای واردات ضروری در کشور تعریف می شود. البته باید خروج ارز برای خرید دستگاهها و تجهیزات ماینینگ را نیز مد نظر قرار داد. همچنین وجود بازار پررونق جهانی رمز ارز و قابلیت تبدیل آن به ارزهای واقعی می تواند ظرفیت بالقوه ای برای دسترسی به منابع ارزی باشد.

(۳) در حوزه طراحی رمز ارزهای ملی یا چندجانبه، شاید یکی از مهمترین و مغفول ترین بخش های بحث رمز ارزها باشد که هرچند تلاشهایی برای آن انجام شده است. اما ظاهراً بازخوردهای منفی زیادی مبنی بر اثربخش نبودن این اقدام وجود دارد. به نظر می رسد اتفاقاً همینجا است که همچون توجه به ظرفیتهای داخلی در ایجاد شبکه ملی اطلاعات، پیام رسانهای داخلی و ماهواره داخلی، باید اهتمام جدی سیاستگذاران و مدیران کشور به کار گرفته شود تا بتواند به جای بازی در بستری مبهم و طراحی شده، خود ایجادکننده قواعد بازی و اعمال حاکمیت باشد. بزرگترین نقطه مقاومت و مخالفت بسیاری از فعالان این بازار نیز همین جا است که باید در خصوص آن گفتگوها و بررسی های عمیق تری صورت پذیرد.

(۴) حوزه تبادل رمز ارز، و به ویژه ایجاد بسترهای تبادل رمز ارز در داخل کشور، مهمترین و پرچالش ترین حوزه بحث در زمینه رمز ارزها است که نیازمند بررسی دقیق و آینده نگری عمیق است. اتفاقا ریسک بزرگی که متوجه اقتصاد کشور است نیز در همین بخش است که البته برخورد صرفاً سلبی و منفعل موجود با این حوزه هرگز نمی تواند راه حل مناسبی برای مواجهه با این ریسک باشد. تبدیل این تهدید به فرصت و بررسی دقیق تر جنبه های مثبت موضوع تبادل رمز ارز، در کنار ریسکهای آن، و همچنین بررسی دقیق آثار اقتصاد کلانی تبادل رمز ارز در کشور توسط عموم مردم، از الزامات این حوزه است و البته از دولت به عنوان متولی اصلی اقتصاد و حکمرانی در کشور، انتظار می رود که هرچه سریعتر سیاستگذاری در این زمینه را انجام دهد و در صورت لزوم، مراتب را برای تصویب به مجلس شورای اسلامی ارسال نماید.

یکی از مهمترین جنبه های تبادل داخلی رمز ارز، علاقه وافر مردم به استفاده از نوسانات قیمتی و رشد قیمت رمزارزها می باشد که موجب اقبال گسترده به آن شده است. بسیار ضروری است که این موضوع توسط مسئولان اقتصادی و به ویژه سازمان بورس و اوراق بهادار و بانک مرکزی مورد توجه قرار گرفته و ابزاری برای استفاده از نوسانات قیمتی این رمز ارزها در بستر شفاف و قابل رصد، به جای اقبال به بسترهای غیرشفاف و غیرقابل سیاستگذاری ایجاد شود. به عنوان مثال بورس شیکاگو نسبت به ایجاد قراردادهای آتی بر روی بیت کوین اقدام نموده است و در کانادا نیز صندوق مشترک سرمایه گذاری در این خصوص ایجاد شده است.

(۵) در حوزه صنایع مرتبط با رمز ارز، ابتدا صنعت برق و چگونگی تسهیم برق موجود بین این بخش و سایر بخش های اقتصاد و یا توسعه ظرفیت تولید برق برای توسعه استخراج رمز ارزها مطرح می شود. همچنین تکنولوژی ایجاد و تولید رمز ارز (روش اثبات کار یا اثبات سهم یا سایر روشها که تاثیر بسیار مهمی بر مصرف برق و سایر جنبه های موضوع دارد)، محل و تأسیسات واحدهای (فارم ها یا مزارع)  استخراج ، و چگونگی دسترسی به دستگاههای استخراج (ماینر) از جمله واردات یا ساخت این دستگاهها از دیگر بحث های مهم صنایع مرتبط با رمز ارز هستند.

لذا لازم است دولت با هدفگذاری و برنامه ریزی مشخص، نسبت به ارزیابی و مطالعه آینده پژوهی این موضوع، ساماندهی، و استفاده از ظرفیتهای این حوزه استفاده حداکثری نموده و نسبت به افزایش قدرت کشور در این حوزه، با انتخاب راهبرد مناسب در هر پنج حوزه فوق الذکر اقدام نماید.

نکات احصا شده در این زمینه به شرح زیر می باشد:

الف-  برخی برآوردها (از بررسی سایتهای صرافی آنلاین ایرانی) حاکی از انآن است که در بازار داخلی روزانه ۷۰۰ بیت کوین معادل ۱۰حدود ۴۰ میلیون دلار (معادل حدود ۱۰۰۰ میلیارد تومان)، بصورت غیررسمی خرید و فروش میشود. مضافا اینکهمی شود. در برخی برآوردها رقم معاملات رمزارزها در بازار (اکسچنج) های معروف داخلی تا ۲ هزار میلیارد تومان نیز برآورد شده است.

علاقه وافر ایجاد شده به بهره مندی از رشد قیمت رمز ارزها (هرچند در ماهیت این رشد و نتیجه آن ابهاماتی وجود دارد)، واقعیتی غیرقابل انکار است. از این رو مردم به صورت گسترده ای در حال گرایش و فعالیت در این بازار هستند. این در حالی است که هیچ یک از بسترهای تبادل این رمزارزها در کشور دارای مجوز نمی باشند و البته هیچ سیاستگذاری برای اقدام قانونمند در این حوزه نیز در کشور انجام نشده است که از نقاط ضعف کشور در این موضوع می باشد.

بدلیل فقدان مقررات و عدم وجود بازار سازمان یافته، عموم مردم بدلیل عدم بهره مندی از دانش لازم در خرید امن رمزارزهای با اصالت و پاکقابلیت اتکای بیشتر و همچنین عدم دسترسی به صرافی و فروشندگان دارای مسئولیت داخلی، با انجام خریدهای اینترنتی دچار خسارت و یا حتی بطور ناخواسته درگیر جرایم پولشویی میشوندشده و می شوند، از این حیث لازم است ضمن تعیین متولی، به ساماندهی این تقاضاها پرداخته شود.

البته یکی از دغدغه های اساسی، تبعات رسمیت یافتن رمز ارز در تبادلات داخلی است چرا که اولا استفاده از رمز ارز در مبادلات داخلی موجب تضعیف حکمرانی ریال و کاهش اقتدار بانک مرکزی خواهد شد ثانیا رسمیت یافتن آن باعث اقبال عمومی به استفاده از آن میشودمی شود درحالیکه حوزه رمز ارز بدلیل ویژگیهای غیرقابل کنترلی آن میتواند زمینه ساز خسارت به مردمی شود که اطلاعات تخصصی در این حوزه ندارند.

البته در این بین، به دلیل ممنوعیت های اعلامی (و کمتر اعمالی) مبادله رسمی رمز ارزها، تقاضاهای داخلی رمز ارز به بازارهای کشورهای مجاور سوق یافته است که علاوه بر خروج حجم زیادی از ارز کشور، با ریسکهای ناشی از عدم پشتیبانی در بازارهای خارجی همراه شده است.

ب- یکی از کسب و کارهای وابسته به رمز ارز، صنعت استخراج (ماینینگ) است که علاوه بر ایجاد دسترسی به منابع محدود رمز ارزی، با مشارکت در افزایش ایمنی تراکنشهای جهانی رمزارز موجب تولید قدرت نرم اقتصادی برای کشور میشود. این صنعت که در در مقاطعی بدلیل وجود مزیت عدم سیاستگذاری مشخص برای تعرفه های انرژی توانسته بود با جلب و بهره مندی از رانت تعرفه های انرژی به واسطه استفاده از برق کاربری هایی که به موجب قوانین و مقررات برای آنها تعرفه ارزان در نظر سرمایه گذاران، روند توسعه و پیشرفت خوبی را بدست آورد،گرفته شده است، گسترش زیادی یافته است. امروزه بنا به محدودیتهای قانونی و عدم حمایت بویژه درشفاف تر شدن تعرفه تامین انرژی مورد نیاز، متوقفاز سرعت رشد آن کاسته شده و درشرایط بحرانی قرار گرفته است. از طرفیدر صورت تصمیم سیاستگذار، پاسخ مناسب به نیازهای تامین نیروی برق این صنعت میتواند ضمن توسعه ظرفیت نیروگاهی ومی تواند موجب بهبود توزیع بار در شبکه برق، در کنار توسعه ظرفیتهای اقتصادی قابل توجهی بویزه در محرومیت زدایی، افزایش توان صادرات برق و ... ایجاد نمایدنیروگاهی بویژه بخش خصوصی شود. لازم بذکر است که درحال حاضر صنعت استخراج رمز ارز که تعداد واحدهای آنها به سرعت در حال افزایش است، عموما در خلاء مقررات، بصورت زیرزمینی و استفاده از انشعابات برق غیرمجاز شکل گرفته است، لذا قانون گذاری، ایجاد شفافیت و استفاده از محصولات دیجیتال آن ضروری است. از فرصتها و چالشها و ظرفیتها و نیازهای ساماندهی صنعت استخراج میتوان به موارد زیر اشاره نمود:

۱. یکی از موانع حضور در تجارت جهانی، تحریم هاست که بر مبادلات مالی متمرکز شده اند، درحالیکه از ویژگی های منحصر به فرد رمزارزهای غیرمتمرکز، عدم امکان شناسایی خریدار و فروشنده و در نتیجه عدم امکان تحریم مبادله کنندگان است و در نتیجه فعالان اقتصادی میتوانند با استفاده از رمز ارزها به تامین نیازهای کالایی و خدماتی خود و کشور بپردازند بدون آنکه براحتی قابل تحریم باشند.

۱. این صنعت کاملایکی از چالش های مطرح شده در زمستان سال جاری، کمبود برق در فصل زمستان بود که موضوعی جدید در سالهای اخیر و پس از توسعه صنعت برق بود. این موضوع به منزله هشداری است که علاوه بر لزوم تدبیر و سیاستگذاری برای مصرف برق جهت استخراج رمز ارزها، توجه به توزیع بار در کنار تحلیل هزینه فایده استخراج رمزارز در مقایسه با مصارف مردم و یا کارخانجات و تولید را ضروری می سازد.

۲. این صنعت تا حد زیادی متکی به فناوری بوده و لذا دارای دوره عمر کوتاهی می باشد، همچنین سرعت تغییر تکنولوژی و استهلاک بالا و البتهبا وضعیت فعلی قیمت رمز ارزها، دوره بازگشت سرمایه کوتاه تری نسبت به سایر صنایع دارد. موضوع بازگشت سرمایه در دوره های کوتاه مدت و البته ابزار شفافیت و نظارت میتواند متضمن تعهدات تسهیلات این واحد های صنعتی باشد که با حمایت و توسعه سرمایه گذاری ها در این  صنعت،  میتواند زمینه انتفاع نظام بانکی را فراهم کند.

۳. وجود بازار پررونق جهانی رمز ارز و قابلیت تبدیل آن به ارزهای واقعی میتواند ظرفیت بسیار بالقوه ای برای دسترسی به منابع ارزی باشد. لذا بدست اوردن رمزارز به مفهوم دسترسی به ارز شناخته میشود. از طرفی در شرایطی که صدور منابع انرژی ازجمله نفت و گاز با مانع تحریم روبرو است و صدور برق نیز بدلیل توسعه ظرفیت برق کشورهای مجاور، با تهدید مواجه است میتوان استخراج رمز ارز را نوعی صادرات غیرمستقیم منابع انرژی کشور تلقی نمود. به این معنی که در ازای منابع ارزی، مازوت و گاز و برق به فعالان صنعت استخراج رمز ارز واگذار شود.

۴. از چالشهای این صنعت تامین سوخت و برق مورد نیاز میباشد که با ساماندهی مناسب میتواند ظرفیت بسیار بزرگی در ایجاد نیروگاههای پراکنده در سطح کشور و همچنین مناطق محروم و کمتر بدنبال داشته باشد. از نکات بسیار مهم در حوزه تامین برق و سوخت مزارع رمز ارز میتوان به موارد زیر اشاره نمود:

۴.۱.۳. یکی از سازوکارهای موثر در رونق صنعت رمز ارز، ایجاد ارتباط این صنعت با تولیدکنندگان برق و همچنین ایجاد شفافیت درآمدی آن از طریق امکان رصد جریان مصرف برق این واحدهای تولیدی و استفاده از بورس انرژی است. از طرفی ورود تقاضای برق صنعت رمز ارز به این بورس منجر به ارتقای شاخصهای بازار سرمایه کشور و توزیع ثروت خواهد شد. استفاده از ترانزیت برق در شبکه سراسری نیز از نیازهای تامین بهینه برق این صنعت میباشد.

۴.۲.۴. وزارت نیرو غالبا در انجام تعهدات مالی خود نسبت به نیروگاه داران دچار تاخیر های طولانی مدت شده و این امر موجب بروز مشکلات مالی شدید برای سرمایه گذاران خصوصی بخش نیروگاهی گردیده است که با رفع ممنوعیت های موجود و اجازه احداث نیروگاه های خود تامین برای صنعت استخراج رمز ارز میتوان آنها را به توسعه زیر ساخت ها و افزایش ظرفیت تولید برق تشویق نمود و در ایام اوج مصرف از ظرفیت های بوجود آمده برای عبور از بحران تامین برق بهره برد.

۴.۳. نیاز دولت به افزایش درآمد های ارزی غیر نفتی و کاهش تاثیرات تحریم های ظالمانه نیازمند تغییر استراتژی های فروش حامل های انرژی و سوخت میباشد لذا دولت میتواند با ایجاد فرصت و جذابیت سرمایه گذاری در این صنعت  از مزایای آن در جهت تامین درآمد های ارزی خود بهره مند گردد.

۴.۴. سرعت احداث و بهره برداری این صنعت بسیار بالا بوده و جدای از نیاز به شبکه سراسری (برق و گاز ) محدودیتی در محل احداث واحد های صنعتی و نیروگاههای پراکنده نداشته لذا با رونق این صنعت و صنایع وابسته امکان ایجاد فرصت های شغلی و رفع محرومیت در مناطق محروم و کمتر توسعه یافته فراهم میشود.

۴.۵.۵. عدم اجرای ماده ۵۰ قانون برنامه ششم در سه سال گذشته (توسعه نیروگاههای تجدید پذیر به ۵ درصد ظرفیت تولید برق کشور)، موجب تحمیل خسارت ۱۴۰۰ هزار میلیارد ریالی به اقتصاد ملی شده است. از اصلیترین مشکلات منجر به این خسارت محدودیتهای تامین و تبادلات ارزی برای تجهیز نیروگاههای تجدیدپذیر میباشد که با هدایت مزارعواحدهای استخراج رمزارز به تولید این نوع انرژیها ضمن افزایش تولید برق و کمک به انجام تکالیف بخش دولتی، از بروز خسارت سالانه ۵۰۰ هزار میلیاردریالی به اقتصاد ملی جلوگیری میشود.

پیشنهادات 

پیشنهاد برای تصویب:

قانون "حمایت از استخراج رمز ارز و ساماندهی ایجاد، تولید (استخراج) و بازار مبادلات داخلی رمز ارز" با مفاد زیر تصویب شود:

ماده ۱- بانک مرکزیدولت مرجع تنظیم مقررات مبادلات رمز ارزها در داخل کشور میباشد و مکلف است ظرف مدت سه ماه از لازم الاجرا شدن این قانون نسبت به ساماندهی ایجاد، تولید (استخراج) و بازار مبادلات داخلی رمز ارزها اقدام نماید.

تبصرهتبصره۱: بکارگیری رمز ارزها، غیر از رمز ارز ملی، به عنوان ابزار پرداخت در داخل کشور و یا برای راه اندازی و اداره شبکه پرداخت داخلی  ممنوع است.

تبصره۲: سازمان بورس و اوراق بهادار مکلف است نسبت به ارایه پیشنهاد ایجاد بستر قانونی سرمایه گذاری و یا استفاده از نوسانات قیمتی رمز ارزها در قالب صندوقهای سرمایه گذاری و یا ابزارهای موضوع بندهای ۲۱ و ۲۴ ماده (۱) قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران، به شواری عالی بورس اقدام نماید. وزارت امور اقتصادی و دارایی مکلف است در صورت لزوم، مقررات لازم برای اجرایی شدن این تبصره را به هیأت وزیران پیشنهاد نماید.

ماده۲- دولت مکلف است اقدامات ذیل را ظرف سه ماه پس از ابلاغ این قانون انجام و به کمیسیون اقتصادی مجلس گزارش نماید:

الف- برآورد گسترش ایجاد و تولید رمز ارزها و به ویژه رمزارزهای مستعد جهان روایی و تصاحب سهم بازار عمده در جهان

ب- پیش بینی آینده فناوری در حوزه ایجاد، توسعه و تبادل رمز ارزها

ج- هدفگذاری نسهم کشور از استخراج و تملک رمز ارزها حداقل برای ده سال پس از زمان ابلاغ این قانون

د- برآورد آثار گسترش استخراج رمزارزها در کشور به ویژه از جنبه اقتصاد کلان، انرژی و محیط زیست

ماده ۳- وزارت صمت متولی صنعت استخراج رمز ارز و مسئول صدور مجوز مزارعواحدهای استخراج آن می باشد و مکلف است با همکاری وزارتخانه های امور اقتصادی و دارایی، نفت، نیرو و ارتباطات و فناوری اطلاعات به گونه ای برنامه ریزی نماید که قدرت پردازش مزارع استخراج رمز ارز کشور منجر به تولید درامد ناخالص سالانه نیم میلیارد دلار در سال ۱۴۰۱ شده و بعد از آن حداقل ۱۰ درصد رشد سالانه داشته باشد..

تبصره۱ - مزارعواحدهای استخراج رمز ارز موظفند با نظارت وزارت صنعت، معدن و تجارت وهمکاری سازمان نظام صنفی رایانه ای میزان درآمد رمزارزی خود را به بانک مرکزی اعلام نمایند. دستورالعمل نحوه این نظارت ظرف مدت دو ماه از تصویب این قانون به تصویب شورای عالی مقابله و پیشگیری از جرایم پولشویی و تأمین مالی تروریسم میرسد.

تبصره۲- پروژه های احداث و توسعه رمز ارز ها و صنایع وابسته مشمول اعطای تسهیلات صندوق توسعه ملی می باشد.

ماده ۳تبصره- نیروی انتظامی ج.ا.ا مکلف است حسب اعلام وزارت صنعت، معدن وتجارتو تجارت یا سازمان نظام صنفی رایانه ای، نسبت به پلمپ واحدهای غیرمجاز استخراج رمزارز و معرفی ذینفع این واحدها به مراجع  قضایی اقدام نماید.

ماده ۴- مزارعماده ۴- دولت مکلف است به گونه ای برنامه ریزی نماید که ضمن تأمین انرژی مورد نیاز صنایع موجود و مصرف خانگی مطابق با الگوی مصرف، انرژی مورد نیاز برای استخراج رمز ارزها طبق هدفگذاری مذکور در بند (ج) ماده (۲) این قانون، با تأکید بر سرمایه گذاری بخش خصوصی در تولید انرژی تأمین شود.

تبصره ۱- واحدهای استخراج رمز ارز میتوانند حامل انرژی مصرفی خود را از بورس انرژی و یا عقد قراردادهای دوجانبه با تولیدکنندگان داخلی و خارجی تامین نمایند و مجاز به ترانزیت برق مورد نیاز و یا مازاد مصرف هر دو تا سقف نیاز اسمی مزرعه، از طریق شبکه سراسری برق هستند.

تبصره۱- وزارت نفت و نیرو مکلفند برق مزارع استخراج رمز ارز و گاز مورد نیاز برای تامین برق مصرفی مزارع استخراج رمزارز را تامین کنند. این مزارع نیز مکلفندتبصره۲- واحدهای استخراج رمزارز مکلفند در صورت تأمین برق و گاز از طریق دولت و درخواست دولت، برق و گاز مصرفی را با رمز ارز تولید شده تهاتر نمایند. نرخ ارز تهاتری مورد نظر برای رمز ارزها بر اساس بالاترین نرخ تعیین شده توسط بانک مرکزی در بازه زمانی سه ماهه، مشخص میشود. وزارت صنعت، معدن و تجارت با همکاری سازمان نظام صنفی رایانه ای مکلف به نظارت بر اصالت رمز ارز تعهدی واحد های تولیدی می باشد.

تبصره۲- مزارعتبصره۳- واحدهای استخراج رمزارز میتوانند با اخذ مجوز از وزارت نیرو و با ظرفیت مورد نیاز نسبت به احداث یا مشارکت در نیروگاه برق اقدام و برق تولیدی مازاد بر مصرف خود را به وزارت نیرو با رعایت ضوابط ابلاغی و با رعایت بند ت ماده ۴۸ قانون برنامه پنج ساله ششم و یا متقاضیان داخلی و خارجی بفروشند. این نیروگاهها و نیروگاههای دارای قرارداد دوجانبه، در حد تامین برق مورد نیاز این مزارعواحدهای استخراج مشمول تعرفه سوخت واحدهای صنعتی مقیاس کوچک میباشند. مزارع رمزارز به میزان مشارکت در احداث نیروگاه‌های احداثی در مناطق محروم، از پرداخت هزینه ترانزیت برق و پنجاه درصد تعهد ارزی این ماده مستثنی و مشمول یارانه گاز مصرفی بخش کشاورزی می باشند.

تبصره ۳-  در راستای اجرای ماده ۵۰ قانون برنامه ششم توسعه، نیروگاههای تجدید پذیر احداثی با مشارکت مزارعواحدهای استخراج رمز ارز مشمول دریافت صرفه جویی مصرف سوخت موضوع ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر می‌باشند.