استاد دانشگاه آکسفورد مطرح کرد؛
بررسی پیشنهاد آمریکا جهت تشکیل چهارگوش امنیتی برای حل مشکل افغانستان/ ترکیبی از راهحل منطقهای و بینالمللی سودآورتر است/ هیچ راهحلی بدون اجماع منطقهای امکانپذیر نیست
استاد علوم سیاسی و تاریخ روابط بینالملل دانشگاه آکسفورد تاکید کرد که هیچ راه حلی برای افغانستان بدون اجماع منطقهای متصور نیست اگرچه معتقد است که ترکیبی از راهحل منطقهای و بینالمللی در جریان حل مشکل افغانها سودآورتر خواهد بود.
فیصل دِوجی، استاد علوم سیاسی و تاریخ روابط بینالملل دانشگاه آکسفورد و تحلیلگر حوزه مسائل هندوستان و پاکستان است. وی در گفتوگو با ایلنا به بیان نظرات خود در مورد تنش در افغانستان پرداخت:
خروج آمریکا از افغانستان نشاندهنده شکست راهحل بین المللی در مورد اینکشور است
ترکیبی از راهحل منطقهای و بینالمللی برای حل مشکل داخلی افغانستان سودآورتر است
فیصل دِوجی در ابتدا گفت: مطبوعات بینالمللی انتخاب در افغانستان را بین بقای دولت کابل و بازگشت به قدرت طالبان میدانند. اما ممکن است ترکیبی از راهحل منطقهای و بینالمللی برای حل مشکل جنگ داخلی افغانستان سودآورتر باشد. خروج آمریکا نشاندهنده شکست راهحل بینالمللی است که هدف آن در درجه اول حفظ امنیت غرب و ارتقاء سلطه جهانی آن با جلوگیری از ایجاد اجماع منطقهای در مورد افغانستان بود. اما این کار تنها منجر به جنگهای نیابتی منطقهای شد، برای مثال بین هند و پاکستان که منجر به نابودی اهداف ایالات متحده و تضعیف توسعه افغانستان شد. تجربه آمریکا در افغانستان نشان میدهد که یکجانبهگرایی بینالمللی کارساز نیست.
افغانستان همواره محل جولان ابرقدرتها برای استعمار بوده است
حضور آمریکا مانع از ظهور روابط درست منطقهای شده است
این استاد دانشگاه در ادامه گفت: افغانستان تا حد زیادی برای منطقه مشکلساز بوده است، زیرا به عنوان محل رقابت ابرقدرتها برای استعمار بوده است. گاهی هم در رقابت بین امپراطوریهای انگلیس و روسیه، بین ناتو و اتحاد جماهیر شوروی یا در آخرین تجسم آن، بین ایالات متحده و روسیه، چین و ایران، افغانستان نقش یک منطقه بیثبات را داشته است. حضور آمریکا مانع از ظهور روابط درست منطقهای و در نتیجه اجماع منطقهای شده است. کاری که اکنون باید انجام شود این است که با افغانستان نه به عنوان یک فضای مرده بلکه به عنوان یک حلقه مهم که منطقه را مانند گذشته متصل میکند و یک بلوک سیاسی و تجاری جدید را ممکن میسازد، برخورد شود.
پیشنهاد آمریکا برای تشکیل چهارگوش امنیتی در حد تشکیلات نظامی باقی میماند
پیادهسازی پیشنهاد آمریکا به بقای دولت اشرف غنی و تمایل طالبان بستگی دارد
وی در ادامه تاکید کرد: به نظر میرسد آمریکاییها در حال حاضر تا حدی علاقهمند به فعالیت در منطقه هستند و در صورت نیاز از نیروهای نظامی برای حمایت از منافع خود استفاده میکنند. آنها همچنین سعی کردهاند راهحل جنگ داخلی افغانستان را به شیوه خود با پیشنهاد "چهارگوش امنیتی" بین ایالات متحده، پاکستان، افغانستان و ازبکستان منطقهای کنند. اما اگر این چیزی شبیه به اصطلاح چهارگوش هند و اقیانوس آرام باشد که ایالات متحده، هند، ژاپن و استرالیا را گرد هم میآورد، تا حدی یک تشکیلات نظامی باقی خواهد ماند که قادر به توسعه ادغام منطقهای بیشتر از نظر اقتصادی نخواهد بود. این طرحی است که هم به بقای دولت اشرف غنی در کابل و هم به تمایل طالبان برای مشارکت در آن بستگی دارد.
هیچ راهحلی برای جنگ داخلی افغانستان بدون اجماع منطقهای امکانپذیر نیست
حل مشکل افغانستان بدون تبدیل کشورها به هژمونی، نیاز به بلوغ دیپلماتیک دارد
فیصل دوجی افزود: هیچ راه حلی برای جنگ داخلی افغانستان بدون اجماع منطقهای امکانپذیر نیست و چنین اجماعی بدون ایران و پاکستان به همراه دیگر همسایگان افغانستان، همچون ترکمنستان، ازبکستان، تاجیکستان و چین، ممکن نیست. روسیه نیز باید با توجه به حضور مستمر خود در قلمرو شوروی سابق، ایفای نقش کند. فرصتی که برای ظهور یک عرصه سیاسی و اقتصادی واقعاً منطقهای فراهم میشود بسیار زیاد است، اما برای اطمینان از اینکه چنین عرصهای به مکان هژمونی هیچ کشوری تبدیل نمیشود بلکه مستقل باقی میماند و در نتیجه به آن کمک میکند، به بلوغ دیپلماتیک و کار سختی نیاز است.
طالبان بازیگران اصلی سیاست افغانستان هستند
این استاد دانشگاه در ادامه تاکید کرد: چه بخواهیم و چه نخواهیم، طالبان بازیگران اصلی سیاست افغانستان هستند، بنابراین آنها باید مانند آمریکاییها در مذاکرات شرکت کنند. آنها در حال حاضر با چندین همسایه خود روابطی دارند و ممکن است در آستانه سازش قرار گیرند، به ویژه به دلیل چالش فزایندهای که با معرفی حامیان داعش و دیگر تجهیزات جهادی فراملیتی در افغانستان ایجاد شده است.
آثار منفی حضور آمریکاییها در افغانستان بسیار بیشتر از فرصتهای ایجاد شده، است
افغانستان از معدود نقاط جهان است که هیچ جنبش تجزیه طلبانهای در آن وجود ندارد
وی یادآور شد: در حالیکه حضور آمریکا در افغانستان فرصتهای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی را برای بسیاری از گروهها و افراد در افغانستان فراهم کرده است، اما آثار منفی حضور آمریکاییها بسیار بیشتر بوده است. این امر به ایالات متحده اجازه داده است تا از نفوذ روسیه و چین در منطقه جلوگیری کند و همچنین نفوذ ایران را محدود کند، اما نتوانسته امنیت یا حتی یک دولت مناسب را در این کشور تضمین کند و با این وجود، افغانستان یکی از معدود نقاطی در جهان است که هیچ جنبش تجزیه طلبانهای در آن وجود ندارد، زیرا هر حزبی در آنجا وحدت کشور را یک امر مسلم میداند. جنگ داخلی آن به طور غیرمعمول در مورد چگونگی تحقق این وحدت است و این نشانه امید است.