بزرگترین خطری که افغانستان را تهدید می‌کند، تروریسم و ​​رادیکالیزاسیون مذهبی است/ کشورهای منطقه باید به سمت فرمولی منهای آمریکا در مورد افغانستان حرکت کنند/ جدی‌ترین مانع مذاکرات وین، درک ایران از نگاه آمریکا است

امه فاروا پژوهشگر موسسه مطالعات استراتژیک اسلام‌آباد (ISSI) است. وی در مورد بسیاری از مسائل مربوط به پاکستان و چین کار کرده است. حوزه تحقیقاتی وی روسیه، افغانستان و آسیای میانه است. وی در گفت‌وگو با ایلنا به بیان نظرات خود در مورد تنش در افغانستان و مذاکرات برجامی پرداخت. 

وضعیت کنونی افغانستان نوید خوبی برای آینده نیست

وضعیت موجود به سمت جنگ داخلی خونین دیگری پیش می‌رود

امه فاروا در ابتدا در مورد تنش در افغانستان گفت: وضعیت کنونی افغانستان نوید خوبی برای آینده نیست. بر اساس آژانس خبری رویترز، طالبان اکنون ۸۵٪ از خاک افغانستان را تحت کنترل دارند. این وضعیت تاسف‌انگیز است و  نشانگر ضعف دولت کابل در برابر هجوم طالبان است.  به نظر می‌رسد وضعیت موجود به سمت جنگ داخلی خونین دیگری پیش می‌رود. همراه با خروج غیرمسئولانه نیروهای آمریکایی، سرزمین افغانستان کمتر از یک ساعت می‌تواند در همسایگی خود ویرانی ایجاد کند و مسئله این است که مدت طولانی است که منطقه دچار بی‌ثباتی در افغانستان شده است. اما اکنون کشورهای منطقه خسته شده‌اند و منتظر صلح هستند.

بزرگترین تهدیدی که  افغانستان را تهدید می‌کند، تروریسم و ​​رادیکالیزاسیون مذهبی است

وی در ادامه در مورد تاثیر تنش در افغانستان بر منطقه گفت: قطعا هیچ شکی در مورد این مساله نیست. دهه‌های زیادی است که نقطه و کانون بی‌ثباتی در منطقه افغانستان است و بزرگترین تهدیدی که  افغانستان را تهدید می‌کند، تروریسم و ​​رادیکالیزاسیون مذهبی است که در سراسر فضای همسایگی آن احساس می‌شود. به ویژه در آسیای میانه، ترکیه، ایران و پاکستان، تأثیر سرریز این دو پدیده ناخوشایند قابل مشاهده است.

پناهنده‌های افغانستانی شرایط بدی را برای پاکستان ایجاد کرده‌اند

پاکستان تصمیم گرفته از الگوی ایرانی در مورد پناهندگان تقلید کند

امه فاروا عنوان کرد: به ویژه پاکستان از مشکلات افغانستان سخت رنج برده است. بیش از هر چیز، پناهنده‌های افغانستانی شرایط بدی را برای پاکستان ایجاد کرده‌اند. ما بیش از دو دهه میزبان پناهندگان بودیم اما پس از آن اثر اقتصادی و ساختار اجتماعی جامعه وضعیت بسیار ناگواری را برای ما ایجاد کرد. در پی تنش‌های موجود در افغانستان، پاکستان تصمیم گرفته تا الگوی ایرانی را در مورد پناهندگان تقلید کند. ما همچنین مرزهای خود را بر پناهندگان می‌بندیم. این بار، تصمیم‌گیری در مورد سرنوشت پناهندگان باید به عهده مردم و ساختار حاکم باشد.

عجله و سرعت ترک نیروهای آمریکایی غیرمسئولانه و بی پروا بود

وی در مورد تصمیم بایدن برای ترک افغانستان گفت: اظهارات رئیس‌جمهور جو بایدن در مورد افغانستان نباید تعجب‌آور باشد. این تنها بازتابی از عقاید حزب دموکرات در مورد جنگ‌های برون‌مرزی آمریکا در جهان است. وی در مبارزات انتخاباتی خود این موضوع را به روشنی بیان کرد که جنگ افغانستان، جنگ ایالات متحده نیست بلکه سازمان ملل و کشورهای منطقه باید نقش مسئول خود را به عهده بگیرند. با این حال عجله و سرعت ترک نیروهای آمریکایی غیرمسئولانه و بی‌پروا به نظر می‌رسد. به عنوان مثال، نیروهای ایالات متحده پایگاه باتاگرام را که برای مدت دو دهه در آنجا فعالیت می‌کردند، بدون هیچ‌گونه اطلاعات قبلی ترک کردند. بایدن‌، در بیانیه خود، این نوع "عقب‌نشینی سریع" را برای پرسنل آمریکایی ایمن خواند. واقعیت نشان می‌دهد ایالات متحده هر کدام از ایالت‌های افغانستان را ترک کرده حداقل در مدتی هرج و مرج ایجاد شده است.

کشورهای منطقه باید به سمت فرمولی منهای ایالات متحده در مورد افغانستان حرکت کنند

پژوهشگر  موسسه مطالعات استراتژیک اسلام‌آباد ادامه داد: ایالات متحده یک بازیگر فرامنطقه‌ای است که پس از جنگ داخلی افغانستان سهام تقریباً ناچیزی در افغانستان دارد. بنابراین، کشورهای منطقه باید به سمت فرمولی منهای ایالات متحده در مورد افغانستان حرکت کنند.

کشورهای منطقه برای مقابله با عواقب حرکت آمریکا نقش خود را ایفا کنند

وی افزود: می‌خواهم یک چیز دیگر اینجا اضافه کنم. جالب است که بیانیه بایدن در مورد افغانستان ثابت می‌کند پاکستان موضع‌گیری درستی داشته است. در زمان دولت بوش، علیرغم احتیاط و توصیه‌های پاکستان که بارها و بارها به ایالات متحده ارائه شد، در این جنگ به پاکستان اولتیماتوم داده شد که "شما با ما هستید یا علیه ما هستید". رهبری نظامی و مدنی پاکستان بر اساس تعامل تاریخی با افغان‌ها و بخش‌های مختلف آن، تاکید کرد که ایالات متحده نمی‌تواند در جنگ افغانستان پیروز شود. ایالات متحده جنگ را در افغانستان از دست داد و زمان آن فرا رسیده است که کشورهای منطقه برای مقابله با عواقب حرکت آمریکا نقش خود را ایفا کنند. 

ایران و پاکستان  در مسیر صلح و امنیت در  افغانستان آشفته در یک طرف قرار دارند

تهران و اسلام آباد نقش زیادی در روند صلح و سازش دارند

این استاد دانشگاه در مورد نقش ایران و پاکستان در کاهش تنش در افغانستان گفت: این دو کشور  در مورد صلح و امنیت در  افغانستان آشفته در یک طرف قرار دارند. هر دو بخشی از مذاکرات چندجانبه در مورد روند صلح و آشتی افغانستان هستند. پاکستان و ایران بخشی از روند صلح مسکو بوده‌اند. از دوحه تا استانبول، اسلام‌آباد و تهران از آتش‌بس افغانستان حمایت کردند. هر دو خواهان دیدن صلح در منطقه هستند. هر دو می‌خواهند با تسهیل تقسیم قدرت عادلانه برای گروه‌های متخاصم افغانستان، صلح در افغانستان حاکم شود. بنابراین، می‌توانید بگویید، همبستگی‌های زیادی بین پاکستان و ایران در مورد مسئله صلح و امنیت در کابل و منطقه اطراف آن وجود دارد. تأکید می‌کنم که در سطح منطقه‌ای، تهران و اسلام‌آباد دو کشور همسایه افغانستان هستند که نقش زیادی در روند صلح و سازش دارند.

وی در ادامه به نشست‌های برجامی اشاره کرد و گفت: این یک تحول خوشآیند است. حداقل نشان می‌دهد که جامعه جهانی از شهامت اخلاقی کافی برای مذاکره در مورد توافق هسته‌ای ایران که قبلاً گروگان یک‌جانبه‌گرایی آمریکا بود، برخوردار است. بنابراین، نشست وین از بسیاری جهات دارای اهمیت نمادین است. اما نتایج عملی آن هنوز نامشخص است.

انتظار حذف کامل تحریم‌های ایالات متحده را ندارم

این استاد دانشگاه در ادامه در مورد احیای برجام گفت: این مسئله زمان‌بر است. بیایید ببینیم اوضاع چگونه پیش می‌رود، مشارکت کشورهای منطقه با قدرت بزرگ بر وضعیت کلی ایالات متحده در برابر ایران تأثیر می‌گذارد. من انتظار حذف کامل تحریم‌های ایالات متحده را نخواهم داشت، اما به نظر می‌رسد لغو جزئی از تحریم‌های ایالات متحده در افق مورد نظر باشد. قطعاً از سرگیری گفت‌وگو درباره توافق هسته‌ای ایران نشان می‌دهد که در جامعه جهانی عزم راسخ برای زنده نگه داشتن توافق هسته‌ای وجود دارد. 

بزرگترین مانع مذاکرات، درک ایران از نگاه آمریکا است

وی در مورد موانع موجود برای احیای برجام گفت: فکر می‌کنم موانع زیادی در این راه وجود دارد.  من  توافقی نمی‌بینم که کاملا نگرانی‌های ایران را برآورده کند. احتمالاً توافق هسته‌ای وجود دارد که بیشتر به نفع آمریکا و متحدان آن باشد. این بار دولت ایالات متحده متفاوت است اما نباید این واقعیت را رد کرد که  لابی اسرائیل به هر حال بسیار قوی است و تأثیر بسزایی در سیاست‌گذاری در آمریکا دارد. احساس می‌کنم بزرگترین مانع دیگر درک ایران از نگاه آمریکا است.

این استاد دانشگاه در ادامه در مورد تاثیر تغییر دولت در ایران بر مذاکرات برجامی گفت:  تغییر  ریاست جمهوری و گرایش آنها بر مذاکرات تأثیر می‌گذارد. ما قبلاً آن را در مورد ایران دیده‌ایم. به عنوان مثال، در زمان احمدی‌نژاد این اتفاق را شاهد بودیم.