مذاکره با آمریکا نباید به تابو تبدیل شود/ اروپایی‌ها میانجی خوبی نیستند/ طرفین به ضرورت احیای برجام واقفند

مرتضی مکی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، در خصوص آخرین اخبار منتشر شده از مذاکرات اخیر ایران در کمیسیون مشترک برجام با ۴+۱ اظهار داشت: از مثبت‌اندیشی که میان مقامات ایرانی و آمریکایی درباره احیای برجام وجود دارد می‌توان اینگونه نتیجه گرفت که مذاکره کنندگان واجد اراده سیاسی برای ضرورت احیای برجام هستند اما بر سر چگونگی احیا و مسائل فنی مشکلات عمیقی وجود دارد که تا حدودی احیای برجام را در پرده‌ای از ابهام قرار می‌دهد.

وی با بیان اینکه اخبار و اطلاعاتی که منتشر می‌شود و پارادوکسیکال بودن مواضع طرف‌های برجام، آینده این توافق را در تردید و ابهام بیشتری قرار می‌دهد، خاطرنشان کرد: اسرائیلی‌ها تصور می‌کردند با حادثه نطنز و بلندمدت کردن به تصور خودشان دست یافتن ایران به بمب هسته‌ای، می‌توانند زمان بیشتری را برای مذاکرات بخرند و آن برنامه‌ای که برای تحقق برنامه هسته‌ای ایران وجود دارد را به تاخیر بیندازد اما این تصور آنها محقق نشد و ایران بلافاصله موضوع غنی‌سازی ۶۰ درصدی را مطرح کرد.

این کارشناس ارشد مسائل بین‌الملل گفت: اینکه علیرغم حساسیتی که اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها نسبت به این موضوع و مواضعی که مقامات آمریکایی راجع به اشتباه بودن خروج آمریکا از برجام مطرح کردند، دارند اما همچنان مصمم هستند که روند احیای برجام را با ساز و کار مذاکرات ادامه دهند، ناشی از این است که حادثه نطنز تاثیر جدی بر دولت‌های اروپایی و آمریکا در مورد روند مذاکرات نداشته است. 

وی ادامه داد: با وجود ابراز نگرانی‌هایی که آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها درباره غنی‌سازی ۶۰ درصد کردند اما در عین حال به روند مذاکرات ادامه داده‌اند، نشان می‌دهد که آنها نیز به خوبی به ضرورت احیای برجام آگاه هستند. اگر روند مذاکرات بخواهد همچنان ادامه پیدا کند، مسائل فنی تا حدودی مشخص هستند و ایران قبول کرده که با لغو تحریم‌ها به تعهدات خودش بازگردد، اما نکته پیچیده شده این است که آمریکایی‌ها نخواهند تمامی تحریم‌ها را لغو کنند؛ چرا که فشارهایشان با لغو تحریم‌ها برداشته می‌شود و مواضع آنها را تضعیف می‌کند، بنابراین دنبال یک ساز و کار مرحله‌ای هستند.

مکی گفت: اما آنها زمان زیادی برای طولانی کردن مذاکرات ندارند و باید منتظر بود یک تصمیم سیاسی قاطع از سوی واشنگتن تا پنجم خرداد گرفته شود که اگر این تصمیم گرفته نشود، احیای برجام را باید به دولت بعدی سپرد که قطعاً شرایط سخت‌تر خواهد بود.

این تحلیلگر مسائل ژئوپلتیک بر مذاکرات مستقیم برای احیای بهتر و سریعتر بر‌جام، تاکید کرد: مذاکرات ایران و آمریکا نباید تابو شود. ما این تابو را در سال ۹۴ شکاندیم و هیچ اتفاقی نیفتاد؛ اما اگر شرایط اقتضا کند که ایران و آمریکا بخواهد مذاکره مستقیم داشته باشند، نباید با آن مخالفت کرد. اروپایی‌ها میانجی خوبی نیستند آنها نگاهشان به برجام و برنامه هسته‌ای ایران نگاه یکسانی است. توافقنامه برجام بر اثر مذاکرات دو جانبه ایران و آمریکا به نتیجه رسید؛ مذاکراتی که البته اروپایی‌ها در چارچوب ۵+۱ از آن حمایت کردند. 

وی تصریح کرد: اگر مذاکره مستقیم بین ایران و آمریکا انجام شود احتمال اینکه دو طرف به یک راه حل نزدیک برسند، بسیار بیشتر است تا اینکه بخواهند با یک فاصله حرف‌های خودشان را از طریق اروپایی‌ها به یکدیگر انتقال بدهند. روند مذاکرات به گونه‌ای هست که نگاهی که نسبت به مذاکرات وجود دارد شکسته شده است در نتیجه مذاکرات بین ایران و آمریکا به صورت مستقیم بهتر می توان شرایط را پیش ببرد.