ایران از صادرکنندگان رادیوداروها در جهان است/ ظرفیت غنی سازی به ۱۶ هزار و ۵۰۰ سو رسیده

علی اکبر صالحی شنبه شب در برنامه نگاه یک سیما با تبریک روز ملی انرژی هسته ای و ادای احترام به شهدای هسته ای کشور عنوان کرد: در اذهان مردم با توجه به چالشی که دیگران برای ما آفریده اند، همواره وقتی نامی از سازمان انرژی اتمی می آید، همه یاد غنی سازی می افتند؛ در صورتی که حوزه فعالیت ما وسیع است و در سلامت، صنعت و کشاورزی کارهای گسترده ای انجام داده ایم.  

وی ادامه داد: بخش بزرگی از ۱۳۳ دستاورد هسته ای شامل حوزه هایی همچون کشاورزی می شود. سامانه پرتودهی در شهرهای مختلف برای بالا بردن عمر تولیدات کشاورزی همچون خرماست که از کارکردهای هسته ای است و این سامانه ها در حال گسترش است.  

معاون رییس جمهوری توضیح داد: بخش دیگری از دستاوردهای ما به بهداشت و سلامت برمی گردد. سانتریفیوژی که مربوط به بانک خون است، تهیه کردیم و با کیفیت بسیار عالی این سانتریفیوژ نهایی شد. در تهیه واکسن کرونا نیز یکی از ابزار مورد نیاز، سانتریفیوژ است و سازمان انرژی اتمی این سانتریفیوژ را برای شرکت برکت تامین کرد. تیتانیوم که برای کاشتن دندان و یا ترمیم بدن استفاده می شود در ایران تولید و امروز به معرض نمایش گذاشته شد.

صالحی با بیان اینکه هر سال به تعداد رادیوداروهای ما افزوده می شود، اضافه کرد: به عنوان نمونه رادیو دارویی را تولید کردیم که مشابه خارجی آن ۱۵ هزار یورو است. پروژه تترا را داریم که ۶۰ میلیون یورو برای آن تجهیزات خریده شده و ۳۷ هزار مترمربع ساختمان برای آن در نظر گرفته شده است و این پروژه در خاورمیانه بی نظیر است که به تولید رادیوداروهای مدرن منجر خواهد شد.

صالحی ادامه داد: امروز رادیوداروهای بسیاری به هند، لبنان، عراق و برخی کشورهای اروپایی صادر می کنیم و با مقیاس وسیع تری صادرکننده رادیو دارو خواهیم بود.  

وی تأکید کرد: هر چه با اتم سر و کار داشته باشد، این سازمان متولی امر آن می شود. فناوری کوانتومی یکی از این مرزهای دانش است و ما ۳ سال است این فناوری را راه اندازی کردیم و مقرر بود مرکز ملی کوانتومی افتتاح شود که امروز وقت نشد.

رییس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه امروز ما سانتریفیوژها را خودمان تهیه می کنیم عنوان کرد: امروز ۱۵ نوع سانتریفیوژ داریم. آی ار ۸ و ۹ و آی ار اس، آی ار ۵ و ۷ در حال فعالیت هستند و زنجیره کامل آی آر ۶ را راه اندازی کردیم. 

در حال نزدیک شدن به آستانه صنعتی شدن انرژی هسته ای هستیم و طبق مصوبه مجلس باید هزار سانتریفیوژ آی آر ۶ را آماده و نصب کنیم که در حال انجام است. امیدواریم موارد اصلاحی را شناسایی و انجام دهیم و به سمت صنعتی شدن حرکت کنیم. 

صالحی با اشاره به نصب سانتریفیوژهای مختلف گفت: امروز ۱۶۵۰۰ سو ظرفیت غنی سازی داریم و با قدم های آهسته و حساب شده حرکت می کنیم. امروز روز تحسین برانگیزی است زیرا عزیزانمان در سازمان انرژی اتمی هزار سانتریفیوژ آی آر ام را نصف کردند و این اتفاق دستاوردی بزرگ است و بسرعت در حال پیشرفت هستیم.

دشمن به سالن های ما آسیب رساند و پس از آن، سالن جبران کننده آن سالن را به طور موقت برپا کردیم و نزدیک نطنز در حال کار هستیم و سالن های حساس خود را به دل کوه می بریم. امروز ما طراح سانتریفیوژ هستیم و دو تا سه هزار سند فنی برای هر سانتریفیوژ داریم و مشکلی برای غنی سازی نداریم. 

به گفته رییس سازمان انرژی اتمی، آی آر ۹ طول ۵ متری دارد و قطور است. ۵ بیلوز دارد و روتورها تکه تکه شده و بهم وصل می شوند و واسط ها که بیلوز نام دارد، شامل ۵ قطعه می شود. 

صالحی گفت: در افکار عمومی جاانداخته اند؛ هزینه های زیادی در حوزه هسته ای انجام شده اما حقیقت این نیست. یک سانتریفیوژ ۵۰ تا ۶۰ میلیون یا حتی ۱۰ میلیون تومان است. به هر حال ما وظیفه داریم وقتی تولید انبوه کنیم که سرمایه ما هدر نرود. می توانیم تولید انبوه کنیم اما به دنبال استانداردهای جهانی هستیم. 

وی افزود: بحث هسته ای به دلیل سیاسی شدن و بیان شبهات استفاده های غیرصلح آمیز، در افکار عمومی مورد تشکیک قرار گرفت و مردم فکر می کنند میلیاردها دلار هزینه در این بخش می شود. مگر چنین چیزی امکان دارد؟ از سال ۷۰، هزینه های صنعت هسته ای را بررسی کردم و تا ۹۸، حدود ۷ تا ۷ و نیم میلیارد دلار هزینه کرده ایم. در این ۲۸ سال ما سالانه ۲۳۰ تا ۲۴۰ میلیون دلار برای این صنعت مقتدر هزینه کرده ایم و بررسی کنید ببینید برای چه بخش هایی چه هزینه هایی شده است. 

رییس سازمان انرژی هسته ای تاکید کرد: اقتصاد کشور سر و سامان ندارد. نیروگاه بوشهر ۶۰۰ تا ۷۰۰ میلیون دلار سالانه ارزش افزوده دارد و می توان از آن درآمد کسب کرد اما سالانه ۷۰ میلیون دلار به ما پرداخت می شود. 

از بانک ۳۰۰ میلیارد تومان قرض کردم که پول سوخت نیروگاه بوشهر را بدهم. اگر اجازه می دادند ما برق نیروگاه بوشهر را صادر کنیم دیگر نیازی به بودجه مصوب دولت نداشتیم و ۲۰ هزار پرسنل سازمان انرژی اتمی را اداره می کنیم و نیروگاه جدید می سازیم.

صالحی توضیح داد: بدون اینکه از ما سوالی بشود، بودجه ما را حذف کردند. ما به بانک مرکزی ۱۰۰۰ میلیارد بدهکار بودیم اما به دلیل سودی که به این بدهی خورده باید ۵ هزار میلیارد بازپرداخت کنیم! 

وی گفت: دارویی که امروز رونمایی شد، لوتیشیوم ۱۷۷ بود که برای درمان پروستات است و هر دوز آن ۱۵ هزار یورو است. اگر این رادیودارو را ما تولید نمی کردیم باید چنین هزینه ای پرداخت می کردیم. برخی رادیوداروها نیز تولید به مصرف هستند اصلا امکان وارد کردن آن وجود ندارد و نمی توان همه رادیوداروها را وارد کرد. 

رییس سازمان انرژی اتمی تاکید کرد: مجموع تولیدات ما رقم قابل توجهی است و با سوبسید، این تولیدات به دست مردم می رسد. 

صالحی درباره یون درمانی نیز توضیح داد: سازمان انرژی اتمی به دنبال شتاب دهنده هاست و موارد استفاده گوناگونی دارد. یکی از این شتاب دهنده ها سینکوترون است. ایران دیر به حوزه وارد کردن دستگاه های تصویربرداری وارد شد و تصمیم بر این شد دیگر در این زمینه این اتفاق رخ ندهد. یون درمانی به درمان انواع بسیاری از سرطان ها کمک می کند و متفاوت از شیمی درمانی است. اگر فردی توموری داشته باشد با ایکس و گاما درمان می کند و گاما از بدو ورود تا پایان آسیب به بدن می رساند اما مرکز یون درمانی، دیگر گاما و ایکس نیست. وقتی پروتون به بدن وارد می شود آسیبی نمی رساند و با تمام انرژی به تومور آسیب می رساند. از اینرو مرکز ملی یون درمانی، پروتون را بسرعت بالا می رساند و تومور را نابود می کند اما با ایکس و گاما، نمی توان تومور را نابود کرد. 

وی ادامه داد: در اتریش دو سال پیش و در آلمان چهار سال پیش این مرکز راه افتاده است. این مرکز یون درمانی که در استان البرز در حال ساخت است، ششمین نوع از این نوع مراکز است و در غرب آسیا با نخستین کشوری هستیم که مرکز یون درمانی داریم. ۲۰۰ میلیون یورو هزینه تجهیزات این پروژه است و ما وام گرفتیم و از دولت پول نگرفتیم.

رییس سازمان انرژی اتمی گفت: ایران از اواسط دهه ۳۰ وارد حوزه هسته ای شد. در سال ۴۶ رآکتور تهران آغاز به کار کرد. با راه اندازی ۲۰ هزار مگاوات هسته ای در همان دوره، ۲۲۰ میلیون بشکه نفت صرفه جویی می شد.  

صالحی یادآور شد: بین ۸ تا ۲۰ هزار مگاوات باید تولید داشته باشیم. امروز هزار مگاوات داریم و ۲ هزار مگاوات در دست تولید داریم. سرمایه اولیه برای نیروگاه بالاست و هزار مگاوات هسته ای ۱۰ برابر گرانتر از سوخت فسیلی است اما عمر هسته ای ۷۰ برابر فسیلی است. 

وی تصریح کرد: امارات پنج تا ۶ میلیون جمعیت دارد و ۴ نیروگاه ۱۴۰۰ مگاواتی برای آنان تاسیس شده است. ایران آماده حرکت به جلو است و وقتی وارد صنعت هسته ای شد، به یکی از کشورهای پیشرفته تبدیل شد. ما امروز با آرژانتین، برزیل، پاکستان و هند رقابت داریم. امروز رآکتور تحقیقاتی طراحی و تولید می کنیم. ما امروز «کسک» را که ۱۰۰ تن وزن داشت رونمایی کردیم و این قدمی بزرگ در صنعت هسته ای بود که در اسفراین به سرانجام رسید. این کسک، سوخت مصرف شده در رآکتور را درون خود جواب می دهد و ۱۶ تا ۱۸ مجتمع سوخت را در آن می توان قرار داد. 

معاون رییس جمهوری عنوان کرد: صنعت هسته ای را خودمان سرپا کردیم و نیروگاه بوشهر از سوی خودمان اداره می شود اما در کشورهای دیگر، تنها نیروگاه را خریداری می کنند. معمولاً یک نیروگاه هزار مگاواتی ۵ تا ۶ سال زمان می‌طلبد. قرارداد دو نیروگاهی که با روس ها داریم هشت‌ساله است و متوسط همین سال برای راه اندازی زمان نیاز است. 

صالحی ادامه داد: سازمان انرژی اتمی نمی تواند آب شیرین تولید و بفروشد آنهم ۴۰۰ هزار مترمکعب در روز و ۱۲ میلیون مترمکعب در ماه. تصور کنید مصرف پیک شهر بوشهر ۵۰ هزار متر مکعب است. تاکنون کسی ضمانت نداده که این آب را خریداری کند. 

وی درباره نیروگاه های کوچک اتمی نیز توضیح داد: ایران بهتر است به سمت این نیروگاه ها برود. نیروگاه بوشهر هزارمگاواتی، نیاز به آب عظیمی برای خنک کردن رآکتور دارد. در این نگاه باید به جایی برویم که آب باشد و یا در شمال یا در جنوب این اقدام انجام شود. برای همین به رآکتورهای ۱۰۰ مگاواتی رسیدیم که با برج های خنک کننده می توان چنین نیروگاه هایی را در جایی که مصرف هست احداث کنیم. همچنین سرمایه گذاری در این نیروگاه ها قابل تحمل است. 

رییس سازمان انرژی اتمی یادآور شد: در سازمان انرژی اتمی، شرکتی در حال فعالیت است که در آن ری اکتورهای کوچیک را طراحی می کنند. این رآکتورها به لحاظ ایمنی، از رآکتورهای بزرگ، بهتر هستند اما فشردگی این نیروگاه ها، رآکتور ها را پیچیده تر خواهد کرد. با چینی ها نیز دو ری اکتور کوچک خواهیم ساخت. 

صالحی گفت: آمریکا ۹۰ نیروگاه، روسیه ۴۰ نیروگاه و چین نیز ۴۰ نیروگاه هسته ای دارند. حمله به نیروگاه هسته ای ممنوع است و نیروگاه ها طوری طراحی می شوند که اگر هواپیمای مسافربری نیز با آن برخورد کند دچار مشکل نشود. 

وی ادامه داد: در بخش پیشرانها خوب جلو رفتیم و طراحی آن بسیار پیچیده است. از زمان دستور رییس جمهوری، در این زمینه خیلی خوب پیش رفتیم و خارج از تصور جلو رفتیم. امیدواریم تا ۴ ماه آینده موکاپ هسته را بیرون بدهیم. ما پیشران هسته ای را ساختیم اما با شاخص برقی اینکار را می کنیم که عادی نیست. فعلا وُکاپ غیرهسته ای را انجام می دهیم. 

صالحی تاکید کرد: امروز ۲۴ هزار سو به صورت بالقوه ماشین داریم. بنابر این بالفعل ۱۶۵۰۰ سو داریم. در سالن سانتریفیوژ می توانستیم ۶۲ ماشین پیشرفته، مونتاژ کنیم و هر ماشین ۱۰ سو تولید داشت که روزانه ۶۲۰ سو می شد و این سالن را دشمن زد. 

وی درباره اورانیوم فلزی نیز گفت: صحبت آژانس در این باره خلط مبحث بود. این سوخت قدیمی است و سوخت هسته ای نسل به نسل عوض می شود و در نیروگاه تهران از سوخت قدیمی استفاده کردیم و به دنبال سوخت جدید هستیم. فلز اورانیوم که برای ساخت سوخت جدید تولید کردیم یک مرحله میانی است و ما نمونه آلیاژ را تولید کردیم و تست های لازم را انجام می دهیم و در آینده باید از این سوخت استفاده کنیم. 

معاون رییس جمهوری یادآور شد: در برجام مسأله تحت عنوان پی ام دی حل شد؛ در یک سایت اعلام کردند که آلودگی دیده شده است. می‌خواهند طوری مسأله را مطرح کنند که دارای آزار سیاسی باشد؛ در صورتی که پی ام دی بسته شده است و این آلودگی ها طبق گفته خودشان مربوط به سال ۲۰۰۳ است.