مذاکره مستقیم با آمریکا، مسیر کوتاه‌تری برای حصول نتیجه است/ ایران باید با اصلاحات اقتصادی، تحریم‌ها را بی‌اثر کند/ توپ در زمین تهران نیست

حسن بهشتی‌پور در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در تحلیل نشست کمیسیون مشترک برجام در وین و نتایج آن اظهار داشت: این نشست می‌تواند تحولی در مذاکرات رخ دهد چرا که عملاً دو طرف ترجیح دادند که مذاکرات غیرمستقیم را آغاز کنند. آمریکایی‌ها مایل بودند که مذاکره مستقیم انجام دهند اما ایران می‌گوید، نخست آمریکا باید تحریم‌ها را لغو کند، بعد مذاکره کنیم. از سویی آمریکایی‌ها مدعی بودند که وقتی تحریم‌ها لغو شوند چیزی برای مذاکره وجود ندارد. با این حال ایران همچنان انتظار دارد که آمریکا تحریم‌ها را لغو کند و بعد از راستی آزمایی و اطمینان از عملی شدن لغو تحریم‌ها برای همکاری‌های آینده یا چارچوب‌هایی را که در برجام پیش‌بینی شده به گفت‌وگو بنشیند.

وی با بیان اینکه مذاکرات وین به صورت غیر مستقیم انجام می‌شود به این صورت که ایران با ۴+۱ گفت‌وگو می‌کند و بعد آنها با آمریکا صحبت می‌کنند، گفت: این شکل از مذاکره طولانی‌تر است، اگر ایران با خود آمریکا مستقیم وارد گفت‌وگو می‌شد زودتر به نتیجه می‌رسد، اما تصمیم بر این بوده که فعلاً کار را به این شکل دنبال کنند.

این تحلیلگر ارشد مسائل بین الملل افزود: دو کمیته تشکیل شده است، یک کمیته درباره چگونگی لغو تحریم‌ها تلاش می‌کند و کمیته دیگر چگونگی بازگشت تعهداتی که ایران آنها را کاهش داده است را بررسی خواهد کرد؛ تا زمانی که آمریکا اهرم تحریم را در اختیار دارد و آن را رها نکند و تا زمانی که ببینند تحریم‌ها موثر هستند، خودش را خلع سلاح نمی‌کند. 

وی خاطرنشان کرد: اگر ایران واقعا می‌خواهد که آمریکا راجع به موضوع تحریم‌ها تجدید نظر کند، باید در داخل کشور یک سری اصلاحات اقتصادی انجام دهد. اکنون ایران اگر بتواند اصلاحات اقتصادی انجام دهد تحریم‌ها را کم یا بی‌خاصیت خواهد کرد؛ آن زمان است که آمریکا آمادگی کامل دارد که با ایران مذاکره کند در غیر این صورت با افزایش توان هسته‌ای فقط قدرت چانه زنی خود را بالا می‌برد اما آمریکا در بحث تحریم‌ها تجدیدنظر نخواهد کرد.

وی افزود: علائم و شواهد نشان می‌دهد که ما به زمان نیاز داریم تا ببینیم که در نتایج موضوع پیشرفت محسوسی وجود دارد یا خیر؛ باید ببینیم که طرف آمریکایی حداقل برای نشان دادن حسن نیت خود بخشی از تحریم‌ها را لغو و یا به حالت تعلیق در ‌می‌آورد؛ اگر این کار انجام شود، شاید یک گشایش جدیدی صورت بگیرد اما فعلاً در حد حرف است.

بهشتی پور در واکنش به گفته رابرت مالی که «اصرار ایران برای لغو کامل تحریم‌ها نشان از جدی نبودن ایران برای حل مسئله است» و اینکه آیا آمریکا توپ را در زمین ایران قرار داده و ایران باید قدمی بردارد، تاکید کرد: این نیز از بازی‌های آمریکایی است، چرا که ایران مفاد برجام را بطور کامل اجرا کرده است و آژانس بین المللی انرژی اتمی در ۱۵ گزارش تاکید کرده است که ایران مُر بندهای برجام را اجرا کرده است، اما این آمریکا بود که از برجام خارج شد و تعهداتی را که باید انجام می‌داد را انجام نداده است. 

وی با بیان اینکه توپ در زمین ایران نیست، تاکید داشت: با توجه به اینکه آمریکایی‌ها موافق مذاکرات هستند اما این موضوع ربطی به اجرای تعهدات ندارد؛ آمریکا باید تعهداتی را که در چارچوب برجام پذیرفته اجرا کند و این نیاز به مذاکره ندارد اما دیگر گره‌ها نیاز به مذاکره دارند. با توجه آنچه که در چارچوب برجام توافق شده و اینکه آمریکا نشان دهد اهل مذاکره و گفت‌وگو است، اول باید تعهدات خودش را انجام دهد. نمی‌تواند انتظار داشته باشد که تعهدی را که پذیرفته و اجرا نکرده، دو سال وقت را تلف کرده بعد بگوید این طرف ایرانی است که جدیت ندارد. 

وی با تاکید بر اینکه مذاکره برای مذاکره فایده ندارد، خاطرنشان کرد:‌ مذاکره برای زمانی است که بتوان نتیجه‌ای از مذاکرات به دست بیاورند؛ واقع این است که آن‌کسی که زمین بازی را ترک کرده، آمریکا است و باید به زمین بازی بیاید و حداقل بخشی از لغو تحریم‌ها را اجرایی کند تا نشان دهد می‌خواهد در این چارچوب قرار گیرد. آقای مالی دروغ می‌گوید، آمریکا باید تحریم نفت را که اصلی‌ترین تحریم است،‌ لغو کند. 

این کارشناس مسائل آمریکا یادآور شد: این حرف او نشان می‌دهد که آمریکا نمی‌خواهد تهداتش را اجرایی کند و می‌خواهد برجام جدید داشته باشد. خودشان نیز گفته‌اند می‌خواهند برجام کامل‌تر داشته باشند، آنها هم تعهدات خودشان را اجرایی نکردند چه انتظاری دارند که ایران دوباره با آنها گفت‌وگو کند. آنها باید اول نشانه‌ای بفرستند که می‌خواهند گفت‌وگوها را به نتیجه برسانند و دنبال حل مسئله هستند، مرحله بعد می‌توان راجع به سایر موضوعات نیز صحبت کرد. حداقل انتظار این است که ایالات متحده در چارچوب برجام تعهداتشان را انجام دهد.