محبعلی در گفتوگو با ایلنا:
برخی در ایران، آمریکا و منطقه به دنبال ادامه سیاستهای ترامپ هستند/ هیچ بازیگری در خاورمیانه، تمامکننده نیست

مدیرکل پیشین خاورمیانه وزارت خارجه ضمن اشاره به کنشهای اخیر منطقه، وضعیت موجود را تحلیل و تصریح کرد که برخی در ایران، آمریکا و منطقه خواهان ادامه تنش در منطقه و جلوگیری از بهبود روابط ایالات متحده و ایران هستند.
قاسم محبعلی تحلیلگر ارشد مسائل خاورمیانه در گفتوگو با خبرنگار ایلنا، درباره چگونگی سیاستهای آمریکا در منطقه، اظهار داشت: ایالات متحده و حزب دموکرات از شش ماه قبل از انتخابات، سیاستهای خودش را بیان و در کنسوانسیون این حزب نیز مکتوب شد؛ اما تنها اعلام سیاستها کافی نیست و اجرای سیاست بستگی به عوامل متعددی دارد.
وی افزود: در خاورمیانه بازیگران متعددی وجود دارند، بازیگرانی که در جاهایی همراه و در جای دیگر تضادهایی با هم دارند و الزاما در همه جا با هم همراه نیستند. خیلی از متحدان آمریکا در منطقه مخالف تغییر سیاستهای آمریکا و خیلی از نیروها و صاحبان نفوذ در ایالات متحده موافق تغییر سیاستهای این کشور و اجرای سیاستهای بایدن در منطقه هستند.
این کارشناس ارشد مسائل منطقهای با بیان اینکه در ایران نیز خیلیها مخالف بهبود روابط بین ایران، اروپا و ایالات متحده هستند، گفت: این مسئله، موضوع جدیدی نیست، در مقطعی آقای «میتران» میخواست به ایران سفر کند اما اتفاقاتی افتاد و آن سفر لغو شد. همچنین زمانی که بنا بود تحولی در روابط ایران و آلمان دهد، مسائلی باعث شد که این اتفاق رخ ندهد.
وی با بیان اینکه بازیگرانی در سطوح خرد، دولت و در سطح منطقه و بینالملل وجود دارند که علاقهمند نیستند درگیریهای آمریکا در منطقه کاهش پیدا کرده و مناسبات ایران و ایالات متحده نیز شاهد بهبود باشد، بیان کرد: اینگونه نیست که آمریکا بتواند همه بازیگران را سر جای خود بنشاند. آنها بازی، مناسبات و نقش خود را دارند و در برخی موارد میتوانند با یک گلوله وضعیت را متحول کنند. آمریکاییها از سال ۲۰۰۱ در افغانستان نتوانستند اوضاع را مرتب کنند تا در نهایت آنجا را ترک کنند؛ در عراق و دیگر جاها نیز همین وضعیت حاکم است.
مدیرکل پیشین خاورمیانه وزارت خارجه با بیان اینکه هیچ بازیگری در خاورمیانه، بازیگر تمامکننده نیست، یادآور شد: در حال حاضر سوریه آینده روشنی ندارد؛ عربستان جنگ یمن را که فکر میکرد چند هفته بیشتر طول نمیکشد آغاز کرد اما همچنان جنگ ادامه دارد. لذا تعدد بازیگران، تضاد منافع و رقابتهای شدید در خاورمیانه که زمین بازی بازیگران بزرگ شده است، اجازه نمیدهد در این منطقه سیاستها به راحتی پیش برود.
وی درباره موضعگیری اخیر کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس، با اشاره به ایرانهراسی که انجام میشود، گفت: اینها اینگونه تبلیغ میکنند که علیرغم اختلافهایی که با هم دارند، تهدید مشترکی در منطقه به اسم ایران وجود دارد. اسرائیل، عربستان، امارات و بحرین این موضوع را مطرح میکنند اما همه میدانند که این کشورها در دوره ترامپ با فشار و حمایت آمریکا به سمت عادیسازی روابط و تشکیل جبهه متحد علیه ایران اقدام کردند.
این تحلیلگر ارشد مسائل منطقه با بیان اینکه اکنون که بایدن بر سر کار آمده به نظر میرسد آنها به این نتیجه برسند که نیاز دارند موضوع تهدید ایران پابرجا بماند، تصریح کرد: آنها میدانند همین که بتوانند در اتحاد با یکدیگر به آمریکا فشار بیاورند که سیاستهایش در قبال اسرائیل، عربستان و کشورهای منطقه تغییر پیدا نکند، میتوانند بر مناسبات منطقه تاثیر بگذارند.
وی اضافه کرد: بایدن اعلام کرده که حقوق بشر یک پای مناسباتش در منطقه است، از جنگ یمن حمایت نمیکند، از انضمام سرزمینهای فلسطینی به اسرائیل حمایت نمیکند و همچنین جولان را به عنوان خاک و سرزمین اسرائیلی به رسمیت نمیشناسد، در این شرایط طبیعی است که چند کشور عربی و اسرائیل موضوعات مشترکی دارند که آنها به یکدیگر نیز نزدیک میکند.
به گفته محبعلی این واقعیتی است که تا وقتی که از یک طرف مناسبات ما با آمریکا و از یک سو روابط ایران و عربستان سعودی و کشورهای حاشیه خلیج فارس رو به بهبود نرود، به این سادگی نمیتوان انتظار داشت این روند تغییر کند. علیرغم اینکه انتظار میرفت یمنیها و ایران از سیاستهای بایدن در عراق و یا در مورد برنامه هستهای ایران استقبال کنند، اما چنین اتفاقی نیفتاده است.
وی با تاکید بر اینکه طرف ایرانی از سیاست آمریکا استقبال و کمک نکرد که شکافی بین کشورها تشکیل شود، خاطرنشان کنند: اما آن طرف در داخل آمریکا و در منطقه جبههای شکل گرفته که همه یک جهت را دنبال میکنند و آن این است که بحران در منطقه تشدید شود، وضعیت به سمت آرامش نرود و سیاستهای ترامپ در منطقه ادامه یابد و متاسفان در ایران هم برخی این رویه را دنبال میکنند.