قهرمان‌پور در گفت‌وگو با ایلنا:
اراده بایدن برای بازگشت به برجام متزلزل شده است/حادثه شش ژانویه، یازده سپتامبر سیاسی برای آمریکاست
تحلیلگر ارشد مسائل ژئوپلتیک با بیان اینکه نظر دولت بایدن نسبت به برجام تغییر کرده است، آینده پیش روی برجام را توصیف و تاکید کرد که آمریکا تلاش دارد از برگ‌های برنده ذخیره شده توسط ترامپ و اوباما در مقابل ایران استفاده کند.
رحمان قهرمان‌پور در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، درباره شرایط پیش روی برجام با توجه به مواضع اخیر رهبران دو کشور ایران و ایالات متحده اظهار داشت: واقعیت این است که فضای بازگشت بایدن به برجام از آن چیزی که قبل از شش ژانویه تصور می‌شد، پیچیده‌تر و سخت‌تر شده است. حوادث شش ژانویه باعث شد که مسئله اصلی بایدن معطوف به سیاست داخلی و شکافی که بین جمهوری‌خواهان و دموکرات ها و حتی در داخل حزب جمهوریخواه بین طرفداران ترامپ جمهوری خواهان مرکزی اتفاق افتاده، باشد. به همین دلیل در مسئله اصلی سخنرانی بایدن، مسائل داخلی آمریکا بود.
وی با بیان اینکه برداشت موجود در آمریکا این است که شش ژانویه، یک یازدهم سپتامبر سیاسی است، گفت: برخی شش ژانویه را از بسیاری جهات به ۱۱ سپتامبر سیاسی که آثار عمیقی در تعیین داخلی آمریکا خواهد داشت تحلیل می‌کنند. یکی از آثار این مسئله توجه بیشتر کاخ سفید و دولت بایدن به مسائل داخلی خواهد بود و وقتی دولت بایدن روی مسائل داخلی تمرکز کرده است به تبع آن گروه‌های لابی در سیاست خارجی توانستند از این فضا استفاده و به نوعی فشار بیاورند تا دستور کار دولت عوض شود.
این تحلیلگر ارشد مسائل بین‌المللی افزود: رئیس ستاد کل ارتش اسرائیل در یک اقدام بی سابقه گفت «اسرائیل آماده حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران است»، به این امید که دولت بایدن را از بازگشت به برجام بترساند. اسرائیل چهره آشکار داستان است، پشت پرده عربستان، امارات و کشورهای نیز دیگر تلاش می‌کنند که دولت بایدن به برجام بازنگردد. حوادث ششم ژانویه فضا را فراهم کرد تا تاثیرگذاری گروه‌های لابی بر سیاست خارجی بایدن بیشتر شود. بایدن در ایام کارزار انتخاباتی خود تاکید کرده بود که آمریکا بدون پیش شرط به برجام باز خواهد گشت اما در دو هفته اخیر موضعی که از کاخ سفید دیدیم با آنچه که پیش از شش ژانویه دیده‌ایم تفاوت زیادی کرده است.
وی با اشاره به گفت‌وگوی بایدن در شبکه سی بی اس و اینکه گفته است «تحریم‌های ایران لغو نخواهد شد»، افزود: بر اساس نشانه‌ها به نظر می‌رسد که بعد از شش ژانویه وزن گروهی که در داخل دولت بایدن طرفدار این بودند که دولت در برخورد با ایران روحیات و اقدامات ترامپ را نادیده نگیرد، بیشتر شده است. خانم شرمن تا پیش از شش ژانویه معنقد بود که بایدن نباید نسبت به تجربه دولت ترامپ و فشاری که به ایران آورده بی تفاوت باشد.
به گفته قهرمان‌پور «دیوید سوس» یکی دیگر از شخصیت‌های با نفوذ، نیز در مقاله‌ای که در موسسه خاور نزدیک واشنگتن منتشر شد، در یک گزارش مفصل رهبردی یازده صفحه‌ای اشتباهات اوباما و ترامپ و همچنین موفقیت آنها را در برخورد با ایران تشریح کرده و پیشنهاد داده که دولت بایدن باید از موفقیت‌های دولت اوباما و ترامپ در برخورد با پرونده هسته‌ای ایران استفاده کند.
وی افزود: در کاخ سفید این گزاره و باور در حال تقویت شدن است که دولت بایدن بر خلاف آن چیزی که در ایام کارزار انتخاباتی خود گفته است، نبایستی دستاوردهای دولت ترامپ را در مواجهه با ایران نادیده بگیرد؛ یا به عبارت ساده‌تر اگر بایدن تحریم‌ها را لغو کند و فشار اقتصادی بر ایران را کم کند، ایران نیز با مذاکرات منطقه‌ای و موشکی موافقت نخواهد کرد.
وی درباره اینکه ایران و آمریکا با امکان راه‌حل سوم، همزمان به برجام بازگرداند، تاکید کرد: اصلاً بحث بر سر این نیست که چه کسی نخست به تعهدات خود بازگردد یا اینکه به صورت همزمان بازگردند، بلکه بحث بر سر این است که اراده‌ای که تا پیش از شش ژانویه در تیم و دولت بایدن برای بازگشت به برجام وجود داشت و استدلال و منطق و باوری که در اینباره وجود داشت، متزلزل شده است.
این استاد مسائل ژئوپلتیک با بیان اینکه در عالم سیاست و دیپلماسی همه می‌دانند که حل کردن مشکلاتی از این دست «اینکه چه کسی زودتر به تعهداتش عمل کند» چیز سختی نیست، ادامه داد: می‌‌توانند در یک روز و ساعتی مشخصی اعلام کنند همزمان در آمریکا و ایران، هر دو طرف به تعهداتشان باز گردند؛ این پوسته ظاهری داستان است. متاسفانه پوسته سخت، و در پس پرده در آمریکا این باور تقویت شده است که چرا دولت بایدن از فشاری که دولت ترامپ به ایران آورده بدون گرفتن امتیاز بزرگی صرف‌نظر کند؟
وی تصریح کرد: یعنی حرفی که بلومبرگ یا برخی خبرگزاری‌ها مبنی بر اینکه دولت بایدن بدون لغو تحریم‌ها برخی از محدودیت‌ها را برای ایران بردارد. این خبر با این تحلیل بیشتر خوانش دارد؛ یعنی بایدن همچنان می‌خواهد فشار تحریم‌ها را حفظ کند اما از طرفی نیز نمی‌خواهد تنش ایجاد شود و اجازه می‌دهد ایران از پول‌هایش برداشت کرده و خریدهای مورد نیازش را انجام دهند، اما تحریم‌ها را به عنوان (Winning card)«کارت برنده» حفظ می‌کند تا اینکه ایران را پای میز مذاکرات منطقه‌ای و موشکی بیاورد.
این کارشناس ارشد مسائل آمریکا با بیان اینکه اساساً مسئله زمان‌بندی نیست، گفت: خوش‌بین‌ترین آنها که آقای «رابرت مالی» است که می‌گوید «ایران باید به تعهداتش بازگردد، راستی‌آزمایی توسط آمریکا انجام شود و پس از راستی‌آزمایی آنها نیز باز می‌گردند»؛ یعنی اینکه ایران نمی‌تواند با تفسیر خودش بازگردد، این یک مسئله فنی است.
وی درباره معنای «راستی آزمایی» تشریح کرد: این عبارت معنای خاص و مهمی دارد و اینگونه نیست که ایران بگوید من از فردا به برجام باز می‌گردم آمریکا هم بگوید حالا که ایران بازگشت من می‌پذیرم؛ بلکه عبارت «راستی‌آزمایی» در ادبیات خلع سلاح بسیار بحث برانگیز است. یعنی در توافقات خلع سلاحی و کنترل تسلیحاتی کشوری نمی‌تواند مرجع راستی آزمایی خودش باشد و بگوید چون به تعهداتش بازگشت دیگران آن را بپذیرند. اگر این عبارت را اهل فن به کار می‌برند معنایش این است که ایران به تعهداتش بازگردد و بر اساس بازرسی‌های که آژانس بین المللی انرژی اتمی انجام و گزارش می دهد، معاونت پادمانی بررسی و نظر مثبت خود را اعلام کند.
