پیرمحمد ملازهی در گفت‌وگو با ایلنا:
مقامات افغانستان در پشت پرده از نزدیکی طالبان به ایران خوشحالند/ ایران می‌تواند با همکاری منطقه‌ای ابتکار صلح افغانستان را جایگزین طرح آمریکایی کند
تحلیلگر ارشد مسائل افغانستان با اشاره به سفر هئیت طالبانی به ایران به بررسی ابعاد و آثار این سفر بر روابط ایران و افغانستان و همچنین نقش کشورهای منطقه پرداخت.
پیرمحمد ملازهی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا درباره سفر هیات طالبانی به ایران و گفت‌وگو پیرامون وضعیت سیاسی امنیتی کشور افغانستان، اظهار داشت: نگاه طالبان به همین شکل است و واقعیت این است که آنها خود را به عنوان یک طرف سوم در مسائل افغانستان می‌دانند. با توجه به آن توافقی که در دوره آقای ترامپ امضا کردند حس می‌کنند که در یک مقام دولتی قرار دارند، اما واقعیت این نیست.
وی افزود: واقعیت این است که با تغییری که در ساختار قدرت حزبی در آمریکا به وجود آمد و حزب دموکرات و بایدن به قدرت رسیدند، تیمی که اکنون بر سر کار آمده به دنبال تجدید نظر قرار دادن توافقی است که طالبان با زلمی خلیل‌زاد در دوره ترامپ انجام داده هستند. به نظر می‌آید که طالبان از صحبت‌های تیم جدید آمریکایی‌ها نگران شده است و حس می‌کند آن توافقی که انجام داده‌اند به جایی نمی‌رسد و ممکن است آمریکا سیاست جدیدی را در پیش گیرد که باعث تقویت موضع دولت مرکزی افغانستان شود.
تحلیلگر ارشد مسائل افغانستان ادامه داد: اکنون طالبان احساس می‌کند آن توافق نامه به جایی نرسد و در واقع ابتکار امریکایی به بن بست کشیده شود، بنابراین به دنبال این هستند که اگر آن توافق به جایی نرسید همان ابتکاری را که وزیر امور خارجه ایران درباره کشورهای منطقه‌ای مطرح کرد را بپذیرند به طرف ایران و کشورهای همسایه افغانستان بیایند و ابتکار جدیدی را در پیش گیرند تا شاید بتوانند موضوع بهتری را نسبت قبل به دست بیاورند، اما اینکه در عمل چه پیش خواهد آمد خیلی روشن نیست.
وی درباره واکنش مقامات افغانستان به سفر هیات طالبان به ایران و تاثیر بر روابط دو کشور، خاطرنشان کرد: پیشتر وقتی یک بار آقای ملا برادر به ایران محرمانه سفر کرده بود در رسانه‌ها منتشر شد و افغان‌ها موضع منفی گرفتند. اگر آن تجربه را حساب کنیم علی القاعده نباید خیلی راضی باشند که طالبان با ایران وارد مباحث اینچنینی شود، اما در پشت پرده دولت مرکزی افغانستان خیلی بدش نمی‌آید که کشورهای مهم منطقه‌ای مثل ایران و پاکستان به نوعی به این مسئله ورود کنند تا از این طریق حداقل یک آتش بسی در افغانستان بیاورند و طالبان زیر بار آتش‌بس برود.
ملازهی گفت: بنابراین ممکن است که دولت افغانستان در سطح تبلیغاتی واکنش منفی نشان بدهند، اما در پشت پرده رضایت خاطری از اینکه طالبان با ایران، پاکستان، عربستان سعودی و حتی ترکیه که به نوعی در منطقه صاحب نفوذ هستند گفت‌وگو می‌کند، دارند تا شاید این کشور‌ها بتوانند آنها را تشویق کنند که آتش بس را پذیرفته و مذاکرات صلح را پیش ببرند.
وی درباره اینکه آیا پس از رفتن ترامپ ایران تلاش دارد ابتکار عمل صلح افغانستان را به دست بگیرد، یادآور شد: با توجه به رقابت‌هایی که در سطح منطقه وجود دارد که دو تا از آنها یعنی رقابت هند و پاکستان و رقابت ایران و عربستان سعودی خیلی جدی است، ممکن است در میان مقامات ایران این برداشت وجود داشته باشد که فرصتی پیش آمده و ایران باید ابتکار عمل را در دست گیرد تا بتواند فضا را مدیریت کند.
این تحلیلگر ارشد مسائل منطقه‌ای با بیان اینکه اما واقعیت این است که ابتکار باید منطقه‌ای باشد و ایران به تنهایی نمی‌تواند کاری از پیش ببرد، افزود: علاوه بر آن پاکستان‌ها، هندی‌ها، عربستان سعودی و ترکیه اجازه چنین کاری را نمی‌دهند، بنابراین اگر ایران می‌خواهد ابتکاری به خرج دهد می‌تواند محور قرار گیرد اما به تنهایی قادر نیست که این ابتکار عمل را اعمال کند. ایران باید سعی کند کشورهای مهم منطقه را به هم نزدیک کند و ابتکار جمعی منطقه‌ای را با همسایگان افغانستان به اضافه کشورهای صاحب نفوذ منطقه مثل هند، ترکیه و عربستان سعودی به پیش ببرد. ایران این شانس را دارد که کشورهای منطقه را مسئول صلح افغانستان کند و راه حل جایگزینی برای ابتکار امریکایی‌ها پیدا کند.
