خطیب‌زاده در نشست خبری:
تا زمانی که پایبندی آمریکا را به قطعنامه ۲۲۳۱ نبینیم، هیچ اتفاق جدیدی رخ نخواهد داد/ موضوع توقیف نفت‌کش ایرانی در اندونزی فنی است/ عربستان از چرخه باطل خشونت و همکاری با کشورهای فرامنطقه‌ای فاصله بگیرد
سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: درباره برجام هیچ اتفاق جدیدی را شاهد نبودیم و موضع ما همان موضعی است که قبلاً گفتیم و آن نیز این است که ما باید شاهد رفع تحریم‌ها و اجرای موثر در برجام از سوی ایالات متحده و طرف‌های دیگر حاضر در برجام باشیم تا زمانی هم که این اتفاق نیفتد و رفع تحریم‌ها را شاهد نباشیم و پایبندی ایالات متحده آمریکا را به قطعنامه ۲۲۳۱ نبینیم، هیچ اتفاقی نخواهد افتاد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، سعید خطیب زاده در نشست خبری امروز (ششم بهمن ماه ۱۳۹۹) با اشاره به گاهنامه هفته گذشته وزارت امور خارجه اظهار داشت: امروز با تلاش و هماهنگی‌هایی که صورت گرفته است گفت‌و‌گوی رئیس مجلس شورای اسلامی با رئیس کنگره خلق چین را خواهیم داشت. همچنین امروز آقای آغاز سفر رسمی آقای ظریف به منطقه است که از باکو آذربایجان آغاز شده و دیشب وارد باکو شده‌اند، امروز آذربایجان هستند و پس از آن به روسیه، گرجستان، ارمنستان و اگر هماهنگی انجام شود به ترکیه سفر خواهند داشت.
وی افزود: دوشنبه یکم بهمن ماه وزیر امور خارجه ایران با وزیر خارجه ایرلند گفت‌وگو داشتند و تصمیم طرف ایرلندی برای بازگشایی سفارت خودشان در تهران اعلام شد. ۳۰ دی ماه نیز گفت و گوی تلفنی آقای ظریف با همتای ترکیه‌ای خودشان را داشتیم که طبق معمول رایزنی‌های معمول دو طرف ادامه پیدا کرد. همان روز نیز جمهوری اسلامی ایران در چارچوب اقدام متقابل، مقام‌های ارشد آمریکا را به دلیل دخالت‌هایی که در حوزه حقوق بشر و جنگ تمام عیار اقتصادی بر علیه ملت ایران داشتند در لیست تحریم ها را داد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره اظهارات وزیر خزانه داری آمریکا و فرصت محدود قانون مجلس درباره اقدامات ایران گفت: در باره برجام هیچ اتفاق جدیدی را شاهد نبودیم و موضع ما همان موضعی است که قبلاً گفتیم و آن نیز این است که ما باید شاهد رفع تحریم‌ها و اجرای موثر در برجام از سوی ایالات متحده و طرف‌های دیگر حاضر در برجام باشیم تا زمانی هم که این اتفاق نیفتد و رفع تحریم‌ها را شاهد نباشیم و پایبندی ایالات متحده آمریکا را به قطعنامه ۲۲۳۱ نبینیم، هیچ اتفاقی نخواهد افتاد.
وی افزود: طبیعی است که جمهوری اسلامی ایران همانطور که بارها گفته است اگر طرف مقابل به تعهدات خودش بازگردد و اجرای موثر داشته باشد و تحریم‌ها را تماماً بر دارد و به ۲۰ ژانویه ۲۰۱۷ بازگردد، تمامی تعهداتی که ایران آنها را کاهش داده قابل بازگشت هستند و جمهوری اسلامی متناسب با آن اقدام خواهد کرد؛ اما منتظر این اقدامات خواهیم ماند. صحبت زیاد شنیده ایم، اکنون زمان عمل است.
موضوع توقیف نفت‌کش ایرانی در اندونزی فنی است
وی در مورد اخبار مربوط به توقیف نفت‌کش ایرانی در اندونزی گفت : منتظر این هستیم که گزارش‌های بیشتری از سوی دولت اندونزی در این ارتباط دریافت کنیم. تاکنون برخی اطلاعات ضد و نقیضی در این ارتباط دریافت کرده‌ایم . منتظر گزارش بیشتری از سوی دولت اندونزی هستیم . البته موضوع رخ داده فنی است و در بحث کشتی‌رانی این گونه اتفاقات قبلا نیز رخ داده است. سازمان بنادر و شرکت صاحب کشتی پیگیر موضوع هستند. همچنین وزارت خارجه و سفارت ایران در اندونزی نیز پیگیر این مسئله هستند.
عربستان از چرخه باطل خشونت و همکاری با کشورهای فرامنطقه‌ای فاصله بگیرد
خطیب‌زاده درباره اظهارات روزهای اخیر وزیر امور خارجه عربستان مبنی بر اینکه ایران به پیام صلح ما را جواب نداده است، گفت: موضع ما در برابر همه همسایگان یک موضع انسانی است. آن زمانی که رئیس جمهور ایران طرح صلح هرمز را طی یک نامه به تمام کشورهای حوزه خلیج فارس و به واسطه کویت به عربستان ارسال کرد، ما اعلام کردیم به دنبال یک ایجاد ساز و کار منطقه‌ای، عمومی و یک چارچوب همکاری در منطقه هستیم. سیاست ما عوض نشده است و همچنان فکر می‌کنیم این ساز و کار امنیتی و همکاری در منطقه بر اساس چارچوبی که ارائه کرده‌ایم بهترین راه حل برای تنظیم روابط در منطقه است.
وی ادامه داد: اگر عربستان از چرخه باطل خشونت و همکاری با کشورهای فرامنطقه‌ای فاصله بگیرد و این مسئله در گفتار و رفتار ریاض مشاهده شود، آغوش ما باز است و گام‌های موثرتری را برخواهیم داشت. نمی‌توانیم شاهد این باشیم که بمباران روزانه در یمن ادامه دارد اما صحبت از صلح در یمن شود یا آنکه در روزهای آخر ترامپ یکی از گروه‌های یمنی را در لیست خودخوانده تروریسم آمریکا قرار دهند اما در عین حال، صحبت شود که ریاض آماده حل و فصل مسائل منطقه‌ای است. یک شجاعت در طرف سعودی و تغییر گفتمان نیاز است.
اجازه نمی‌دهیم داعش بار دیگر خود را سازماندهی کند
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره اتفاق تروریستی روزهای اخیر در عراق، یادآور شد: مردم عراق پیوستگی‌های عمیق و تاریخی و چندلایه با مردم ایران دارند. درد و رنج مردم عراق، درد و رنج ماست. حادثه تروریستی که روزهای اخیر در عراق اتفاق افتاد قلب و جان ما را گداخت. این اتفاق نشان‌دهنده روی کریه تروریسم است که برخی فکر می‌کنند می‌توانند از آن بهره‌برداری کنند.
وی با تاکید بر اینکه تروریسم ریشه در افراطی‌گری‌های فکری و سازمانی دارد، بیان کرد: البته دست برخی عناصر در این اقدامات دیده شده است. به نظر می‌رسد طرف سومی است که با آشفته کردن وضعیت منطقه از آب گل‌آلود ماهی گرفته و به قول ظریف به دنبال این است با خون آمریکایی‌ها به نیات خود برسند. ایران در کنار متحدین خود اجازه نمی‌دهد بار دیگر داعش در عراق و کشورهای دیگر خود را سازماندهی کند.
سیاست‌های نگاه به شرق جمهوری اسلامی ایران بر اساس یک شناخت است/ از زمان دولت اصلاحات سیاست نگاه به شرق را پیگیری کردیم
خطیب‌زاده در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره تمایل بیشتر ایران به برخی کشورها برای گسترش روابط، با بیان اینکه پیش فرض سوال که به عنوان یک امر مسلم گرفته شده از اساس اشتباه است، گفت: جمهوری اسلامی ایران در طول سالهای حیات خودش همواره سیاست نه غربی و نه شرقی را به عنوان اصل اساسی خود پیگیری کرده؛ در سالهای اخیر نیز نگاه به شرق را داشته است. این نگاه به منطقه محدود به دوران ریاست جمهوری آقای روحانی نبوده و از دوران ریاست جمهوری آقای خاتمی، جمهوری اسلامی این نگاه را پیگیری کرده است.
وی تصریح کرد: سیاست‌های نگاه به شرق جمهوری اسلامی ایران بر اساس یک شناخت و نه از روی یک الزام بین المللی صرف است. شرق سیاسی و شرق اقتصادی در حال برآمدن است. جمهوری اسلامی ایران اساساً برای اینکه برخی از برداشت های نادرست در ذهن برخی فاصله بگیرد، نقشه راه ها را طراحی کرده است. اینکه نقشه راه ۲۵ ساله ایران و چین طراحی می شود برای این است که از این بالا و پایین رفتن‌های روزمره فاصله بگیرد و چشم اندازه راهبردی داشته باشد.
وی با اشاره به سفر وزیر امور خارجه به حوزه قفقاز گفت: آقای ظریف چندین بار به مسکو سفر داشته‌اند و باز هم خواهند رفت. تعداد سفرهایی که آقای ظریف به آسیا و منطقه داشته است را با سفرهایی که به غرب رفته‌اند مقایسه کنید. ما در سیاست خارجی اقمار هیچ کسی نمی شویم. در آستانه ۲۲بهمن قرار داریم، بزرگترین دست‌آورد جمهوری اسلامی استقلال و آزادی بود و یک راه سومی را در جهان معرفی کرده است. در این راه نیز همراه با دوستان خودمان مستقل عمل می‌کنیم.
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره خبر گرفتار شدن چند کوهنورد در مرز ایران و ترکیه با بیان اینکه از جزئیات این اتفاق مطلع نیستم، یادآور شد: اگر هلال احمر درخواست از وزارت خارجه داشته باشد این موضوعات جزو مواردی است که پاسخ آنی دارد؛ یعنی وزارت خارجه در سریع ترین زمان اقدام خواهد کرد.
اروپایی‌ها به جای فرافکنی به اجرای موثر تعهداتشان برگردند
خطیب زاده درباره اظهارات یکی مقام ارشد آلمانی مبنی بر اینکه ایران مسئول عدم موفقیت اینستکس است، گفت: برخی طرف‌های ما در برجام تصور می‌کنند با برخی از اظهاراتشان می‌توانند تاریخ را پاک کنند یا حافظه تاریخی ما و ملت ایران فراموش می‌کند. تعهدات آنها در ۶ ژوئیه یا ۲۴ سپتامبر ۲۰۱۸ را فراموش نمی‌کنیم، اینکه برای فرار از این تعهداتشان این اظهارات را مطرح کنند واقعا ساده انگارانه است. تاریخ حرف خودش را خواهد زد. اروپا پس از خروج ایالات متحده آمریکا از برجام تعهداتی داد که نتوانست هیچ کدام آنها را انجام دهد. انتفاع جمهوری اسلامی ایران از موارد رفع تحریم‌های مندرج در برجام به خاطر عدم پایبندی و اجرای تعهدات در سطح اروپا محدود است.
وی تصریح کرد: اینستکس درست شد برای اینکه تحریم های یکجانبه و فراسرزمینی و غیرقانونی ایالات متحده را بی اثر کند، برای این درست نشد که در ذیل تحریم‌ها برخی مراودات در حوزه‌های بسیار محدود صورت گیرد. اینستکس درست نشد برای اینکه منابع جمهوری اسلامی ایران را اروپایی‌ها از جای دیگر منتقل در یک کانال مالی که خودشان هم حاضر نبودند که منابع مالی آن را تامین کند، منتقل کنند. درست نشد برای اینکه خود اروپایی‌ها برای پرداخت بدهی‌شان به جمهوری اسلامی ایران به دنبال به سراغ کانال سوییس بروند.
وی افزود: اینستکس درست نشد برای این که طرف‌های اروپایی هر بار که دور هم جمع می‌شوند، خودشان پشت این اسم پنهان کنند. اگر روزی قرار باشد جزئیات عدم پایبندی اروپا در این موضوع علنی شود لیست بلند بالایی خواهد بود. به دوستان و همکاران خود در اروپا باردیگر یاد آوری می‌کنم تاریخ و حافظه تاریخی ما به دقت همه اینها را ثبت کرده است؛ بهتر است که به جای این فرافکنی ها هرچه زودتر به اجرای تعهدات موثر خود بازگردند. امروز که چند روز از مراسم تحلیف رییس جمهور جدید آمریکا می گذرد، اما هنوز هیچ اقدامی از طرف اروپایی‌ها ندیده‌ایم. این موارد برداشت ما از طرف اروپایی است.
وزارت امور خارجه بیش از مسئولیت و اختیارات، موفق عمل کرده است
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سوالی در خصوص دیپلماسی اقتصادی موفق، خاطرنشان کرد: دیپلماسی اقتصادی امری است که تنها به وزارت امور خارجه برنمی‌گردد. نهادها و سازمان‌هایی که مسئولیت مستقیم در حوزه تجارت، سرمایه‌گذاری، بازرگانی و مراودات دارند اختیاراتی دارند که در دست وزارت امور خارجه نیست. وزارت امور خارجه مسئولیت هماهنگی و تسهیل امور را دارد، برخی از سازمان‌ها در بسیاری موارد از نقش تسهیل‌کننده ما استفاده نمی‌کنند ضمن اینکه وزارت امور خارجه پاسخگو است ولی مطلع باشید وزارت امور خارجه مسئولیت همه امور را ندارد.
وی با اشاره به سخنان مقامات آمریکایی مبنی بر اینکه آنچه ما نتوانستیم با اقتصاد ایران کنیم کرونا خواهد کرد؛ گفت: کافی است توجه کنید به فشار حداکثری که آمریکا وارد کرد. آمریکا با چه هدفی این فشار را وارد کرد؟ برای فروپاشی اقتصاد ایران، قطع روابط ایران با کشورهای مختلف. زمانی که کرونا وارد ایران شد اولین جملات از دهان برخی مقامات آمریکایی این بود که کرونا کاری که نتوانستیم انجام دهیم در بستن مرزها و مراودات انجام داد.
وی افزود: از بی انصافی باید فاصله گرفت و به کاری که کل جمهوری اسلامی در راستای بی اثر کردن این فشار حداکثری به ویژه در حوزه اقتصادی انجام داده ارج گذاشت. تجار ما محصولات خود را با هر سختی صادر می‌کنند و نفت خود را می‌فروشیم. وزارت امور خارجه بیش از مسئولیت و اختیارات، موفق عمل کرده است.
رایزنی نزدیکی با دوستان عراقی داریم
خطیب‌زاده درباره عدم اجرایی شدن توافقات میان ایران و عراق ابراز داشت: درخصوص همکاری‌هایمان با عراق در سطوح مختلف روابط بسیار نزدیکی داریم. البته موانعی هم وجود دارد که باید با رایزنی‌ها حل شود. برخی از موضوعات بعد از توافق رئیس‌جمهور ایران و نخست‌وزیر عراق هنوز اجرایی نشده‌اند. فکر می‌کنیم مسیر به درستی انجام نشده است اما رایزنی نزدیکی با دوستان عراقی داریم که امیدواریم با مفاهمه نزدیک شود.
این دیپلمات ارشد درباره پیگیری پرونده ترور سردار سلیمانی در عراق بیان کرد: این سوال باید از سخنگوی قوه قضائیه هم پرسیده شود. سفری هم در این رابطه انجام خواهد شد اما در این باره، سطوح مختلفی از پرونده ترور سردار سلیمانی پیگیری می‌شود. یک بعد داخلی دارد که در حال انجام است و به زودی به صدور حکم منجر می‌شود، بخشی از این مسئله همکاری دوجانبه را می‌طلبد و بخشی هم مربوط به دولت عراق است. در هیچ ملاقاتی نبوده که این موضوع جزو مباحث اصلی رایزنی‌ها نباشد.
در حال رایزنی با دبیرخانه سازمان ملل برای پرداخت بدهی خود هستیم
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سوال خبرنگار ایلنا درباره پرداخت بدهی ایران به سازمان ملل عنوان کرد: بدهی ما به سازمان ملل متحد برخلاف آنچه گفته شده، به خاطر آمادگی ما نبوده است بلکه منابع تخصیص داده شده و کانال هم در نظر گرفته شده اما مانعی برای برداشت وجود داشت که آمریکا ایجاد کرده بود. هر وقت سازمان ملل بردارد، می‌تواند آن در اختیار بگیرد. ما در حال رایزنی با دبیرخانه سازمان ملل هستیم که مسیر امنی طراحی شود که سازمان ملل این پول را در اختیار بگیرد. اینکه دولت آمریکا از مسیر قبلی بازگردد، به خودشان ربط دارد ما اقدامات آنها را رصد می‌کنیم. به یکی یا دو اقدام پراکنده نگاه نمی‌کنیم ما اقدام موثر و جدی تعهداتشان را در نظر می‌گیریم که در چند سال اخیر انجام نشده است.
برگزاری کمیسیون مشترک برجام در اسفندماه
خطیب‌زاده در پاسخ به سوال دیگر ایلنا درباره زمان جلسه بعدی کمیسیون مشترک برجام و احتمال حضور ایالات متحده آمریکا در آن گفت: فکر می‌کنم اوایل اسفند ماه جلسه بعدی کمیسیون مشترک برگزار شود. اینکه آمریکا تا آن زمان چه جایگاهی داشته باشد، به خودشان ربط دارد اما آمریکا نمی‌تواند هر کاری دلش خواست، انجام دهد و فردا به شرایط سابق بازگردد.
طرف‌های ما در برجام به تعهداتشان عمل نکنند، ایران به نظارت‌های فراپادمانی پایان می‌دهد
وی در خصوص احتمال خروج بارزسان آژانس از ایران بر اثر قانون مجلس اظهار داشت: تکلیف مجلس درباره قانون راهبردی مشخص است. اگر طرف‌های ما در برجام به تعهداتشان عمل نکنند، ایران باید به نظارت‌های فراپادمانی یا پروتکل الحاقی پایان دهد که به صورت داوطلبانه انجام می‌شود.
وی افزود: کم و کیف این مسئله در قانون مشخص شده اما همکاری ایران با آژانس متوقف نمی‌شود و به معنای اخراج بازرسان آژانس به طور کلی نیست بلکه به معنای توقف نظارت‌های فراپادمانی است. این آخرین شانس اروپایی‌ها است که به تعهداتشان بازگشته و برجام را حفظ کنند. آمریکایی‌ها هم باید بدانند ما کلمه به کلمه قانون مجلس را اجرا می‌کنیم. ما طراحی‌های خود را منوط به طرف مقابل نمی‌کنیم. هر وقت طرف مقابل گام‌های خود را اصلاح کند، ما نیز اقدامات خود را از جمله غنی سازی ۲۰ درصد را اصلاح می‌کنیم. اجرای تعهدات هم یعنی ایران بتواند به راحتی نفت خود را فروخته و پولش بازگردد.
وی درباره اخرین وضعیت بدهی ایران از کره جنوبی هم ابراز داشت: هیچ اتفاقی درباره بدهی ایران رخ نداده و منتظر راه‌حل‌هایی هستیم که طرف کره‌ای در سفر به ایران گفته شد. انتظار داریم این راه‌حل‌ها عملیاتی شود. متاسفانه با سرعت مدنظر ما کار جلو نمی‌رود.
