اسرائیل و عربستان به دنبال ایجاد درگیری میان ایران و آمریکا هستند/ افزایش غنی‌سازی به ۲۰ درصد یعنی نه به مذاکره/ به یاد بیاوریم شکاندن پلمب «یو‌سی‌اف اصفهان» و «نطنز» چه نتیجه‌ای داشت

حسن بهشتی‌پور در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا درباره اقدامات اخیر ‌آمریکا در منطقه و امکان بروز درگیری نظامی میان ایران و ایالات متحده گفت: رفت‌و‌آمدهای تجهیزات نظامی آمریکا به منطقه بیشتر تنها برای ارعاب و تهدید ایران است که در سالگرد شهادت شهید سلیمانی مبادا دست به اقدامی بزند چرا که با واکنش تند آمریکا مواجه می‌شود.

وی با بیان اینکه با این حال به نظر می‌رسد که آمریکایی‌ها به دنبال ایجاد درگیری نیستند، اظهار داشت: در شرایطی که ایالات متحده دچار مشکلات سنگینی از جمله شیوع کرونا است، انتقال قدرت در این کشور با چالش‌های جدی مواجه شده و همچنین اینکه در چهار سال اخیر سنای آمریکا برای نخستین بار حق وتوی رئیس جمهور را برای اینکه مانع از تصویب بودجه نشود، از او گرفته شده؛ موقعیت آقای ترامپ حتی در میان جمهوری خواهان نیز تضعیف شده است.

این تحلیل‌گر مسائل آمریکا گفت: در این شرایط احتمال حمله ایالات متحده به ایران آن هم با توجه به عواقبی که این حمله می‌تواند برای منطقه و آمریکا داشته باشد، ‌حتی به صورت محدود خیلی کمی است. از سویی ترامپ شعارهایی در مخالفت با جنگ و میلیاردها دلار هزینه‌‌ای که آمریکا در عراق و افغانستان بدون اینکه به اهدافش برسد، داده است.

وی افزود: بنابراین از لحاظ منطقی و چارچوب‌های تحلیلی می‌توان پیش بینی کرد که حدود ۵ درصد احتمال دارد که ترامپ دست به چنین ماجراجویی بزند. هشدار آقای ظریف در توئیتر نیز برای این است که می‌خواهد بگوید نیروهایی که دنبال ایجاد درگیری بین آمریکا و ایران هستند مثل عربستان یا اسرائیل، ممکن است در داخل عراق دست به تحرکاتی به نام ایران بزنند و آمریکا را به واکنش علیه ایران وادار کنند. اسرائیل و عربستان بسیار جدی به دنبال این هستند که درگیری بین ایران و آمریکا شکل بگیرد اما در این شرایط بعید می‌دانم که چنین اقدامی را انجام دهند.

بهشتی پور درباره این گزاره که چقدر ممکن است ترامپ اقدامی کند که راه مذاکره بایدن با ایران بسته شود، یادآور شد: این موضوع از ابتدا که نتایج انتخابات آمریکا مشخص شد مطرح بود که ممکن است ترامپ دست به یک ماجراجویی بزند و بحرانی را پیش روی بایدن قرار دهد که نتواند روند عادی سازی روابط ایالات متحده با ایران را شروع کند. این موضوع یک فرض است و نمی‌توان آن را از نظر تحلیلی به عنوان یک نقطه عطف پذیرفت. احتمال کمی دارد که ترامپ دست به چنین ریسک خطرناکی بزند و رئیس جمهور بعدی آمریکا را دچار چالش کند چرا که باید پاسخگو باشد که چرا دست به چنین اقداماتی زده و برنامه او چیست و چه نفعی برای آمریکا دارد. 

وی خاطرنشان کرد:‌ نکته سوم اینکه کاخ سفید هیچ دورنمایی را نمی‌تواند برای جنگ میان ایران و آمریکا پیش‌بینی کند چرا که  شروع جنگ با آمریکاست اما پایان  آن با این کشور نیست و می‌تواند مشکلات خیلی زیادی به وجود بیاورد. طرح ترامپ این بود که یک تحریم حداکثری علیه ایران ایجاد کنند و بحث فروپاشی از درون را در دستور کار داشتند و با حداقل هزینه و بدون جنگ میخواستند به هدف خود برسند اما موفق به چنین کاری نشدند. در چند روز آینده نیز بعید می‌دانم بتوانند چنین کاری را انجام دهند البته به طور کلی و مطلق نمی‌توان آن را رد کرد.

این کارشناس ارشد مسائل بین‌الملل درباره اینکه چقدر ممکن است که بایدن علیرغم اینکه گفته می‌شود تیم او علیه ایران و تندرو هستند، بدون پیش شرط به برجام بازگردد، گفت:‌ تند روی و کندروی که در داخل ایران تعریف می‌شود متفاوت از نرم بین‌المللی بوده و مواضع آنها به گونه‌ای دیگر است. در کشور ما شاخص‌هایی داریم که آنها را بررسی می‌کنیم که آیا نسبت به ایران تند یا کند هستند یا خیر. 

وی  اضافه کرد: اگر شاخص ما فقط ایران باشد می‌توانیم چنین صحبت‌هایی را ارائه کنیم؛ اما اگر واقع بین باشیم، تعریف رادیکالیسم و محافظه‌کار در دنیا متفاوت است و اگر با تعاریف بسنجیم مشاور امنیت ملی و وزیر خارجه پیشنهاد شده بایدن به هیچ وجه تندرو نیستند؛ اما بایدن اگر بخواهد عاقلانه و منطقی رفتار کند باید بدون پیش‌شرط به برجام بازگردد و این هم به نفع آمریکا و هم ایران است. بازگشت به برجام باید به این مفهوم باشد که تعهداتی که آمریکا انجام می‌داده و به وسیله فرمان ترامپ ملغا شده بازگردانده می‌شوند و این یک گام مثبت برای رفتن به سمت مسائل بعدی است، اما اگر حاضر نباشد همین گام را هم بردار دارد نشان می‌دهد که همچنان همان سیاست غیرمنطقی آقای ترامپ را دنبال می‌کنند.

این تحلیل‌گر ارشد مسائل سیاست خارجی با بیان اینکه در ایران مسائل را یکطرفه تحلیل می‌کنیم، بیان کرد:‌ فکر می‌کنیم که آمریکا متغیر مستقل و ایران یک متغیر وابسته است؛ یعنی آمریکا هر اقدامی انجام می‌دهد، ایران نشسته و آن را تماشا می‌کند. اگر بخواهیم دقیق تحلیل کنیم باید هر دو طرف را در نظر بگیریم یعنی رفتارهای طرف ایرانی و آمریکایی هر دو موثر هستند. اینکه ما پیش‌بینی کنیم آیا بایدن در بهمن‌ها به برجام باز می‌گردد یا خیر، یعنی این معادله دو طرف دارد و باید به هر دو طرف توجه کنیم.

وی با بیان اینکه ما اکنون می‌خواهیم غنی سازی ۲۰ درصد را در فوردو آغاز کنیم، اظهار داشت: ‌وقتی این پیام را می‌دهیم یعنی نمی‌خواهیم مذاکره کنیم و این خیلی روشن است. ما فکر کنیم می‌توانیم با این کار یک دست برتر در مذاکرات داشته باشیم اما طرف مقابل نیز می‌گردد که کاری را انجام دهد که دست برتر را داشته باشد. آیا در این شرایط که ماه غنی‌سازی ۲۰ درصد را شروع کرده‌ایم، ممکن است او بیاید بگوید من تحریم‌ها را بر می‌دارم؟ آیا تاریخ چنین چیزی را نشان می‌دهد؟

وی تصریح کرد: اگر در گذشته این اقدامات موجب این شد تا آنها به ما امتیاز دهند، اکنون نیز می‌دهند. آن زمان وقتی دوباره غنی‌سازی را از سر گرفتیم‌ و پلمب «یو‌سی‌اف اصفهان» و «نطنز» را شکاندیم؛ نتیجه آن چه شد؟ آیا آنها گفتند می‌آییم صحبت می‌کنیم و و مسئله را با گفت‌وگو  حل می‌کنیم یا پرونده را از شورای حکام به شورای امنیت بردند و شش قطعنامه علیه ایران صادر کردند. باید اینها را هم ببینم و همه تحولات را با هم تحلیل کنیم.