تدبیر «حاج قاسم» برای سیل سوسنگرد و حمیدیه

به گزارش ایلنا، فعالیت های جهادی، چندسالی است اولویت اول بسیج مستضعفین قرار گرفته و در کنار محرومیت زدایی در چند سال اخیر، کمک های مومنانه و همراهی با سایر دستگاههای اجرایی درگیر مبارزه با کرونا ویروس را هم در سال گذشته برعهده دارد و اوج این فعالیت ها را در هفته بسیج شاهد بودیم. در همین راستا با سردار زهرایی مسئول سازمان بسیج سازندگی کشور گفت‌‌وگویی داشتیم که مشروح آن به شرح زیر است:

در ابتدا لطفا کلیاتی از برنامه‌های انجام شده توسط سازمان بسیج سازندگی در هفته بسیج را بیان فرمایید.

سردار زهرایی: در هفته بسیجی که سپری کردیم، در راستای ماموریتی که سپاه به ما واگذار کرده بود، و برنامه‌هایی که خودمان برای سازمان تعریف کرده بودیم، سعی کردیم که منسجم تر از قبل، هم کارمان را انجام دهیم و هم متوجه باشیم که آن نمودی که باید را کار داشته باشد.

در هفته بسیج یکی از ماموریت‌های ما خدمت رسانی در قالب کمک مومنانه و کمک به طرح شهید حاج قاسم سلیمانی در کرونا و کف جامعه بود. ۵ آذر با حضور سرلشکر سلامی در میدان صبحگاه، به صورت نمادین این کار انجام شد و همزمان در سراسر کشور این کار عملیاتی شد؛ درکنار آزادسازی زندانیان، خدمت‌رسانی در مرحله سوم کمک مومنانه را داشتیم که تفاوت هایی با مراحل قبل داشت و آن، عمیق‌تر و گسترده‌تر و هدفمندتربودن کمک های مومنانه بود.

 یکی از ماموریت‌های ما در بسیج سازندگی، محرومیت زدایی است. یعنی بسیج سازندگی به عنوان دستگاه اجرایی از سال ۸۶ با قانون مصوبه مجلس همراه با آیین نامه دولتی، تنها سازمانی در سپاه است که دستگاه اجرایی محسوب می شود. بر اساس قانون مجلس در سال ۸۶ ما پروژه های کوچک و زودبازده و عام المنفعه بدونِ انتفاع را می‌توانیم انجام دهیم. به گفته قانون همه دستگاه های دیگر پروژه‌هایی در این راستا به بسیج سازندگی واگذار می کنند و بسیج سازندگی بر اساس توان و ظرفیت، آنها را متقبل می‌شود.

در واقع بسیج سازندگی تنها سازمانی است که ماموریت ذاتی‌اش محرومیت‌زدایی است؛ با عنوان کمک به دولت در محرومیت‌زدایی که متولی کار هم دولت است. به عبارتی، بسیج سازندگی کمک کننده در این امر است؛ بسیج سازندگی امتداد مردمی دستگاه اجرایی است.

دستگاه اجرایی که سابق بر این، پروژه ها را برون سپاری می کرد و با هزینه بالا به پیمانکار می داد و مشارکت مردم و خیرین در این پروژه ها کم بود؛ اما برای بسیج سازندگی حمایت و مشارکت مردم و خیرین موضوعیت و جایگاه ویژه دارد. مردم در پروژه‌ها و فعالیت‌های بسیج بیشتر مشارکت کنند، به همان اندازه هم بیشتر پای نظام می ایستند. بسیج سازندگی ثابت کرده که از صددرصد واحدی که یک پروژه به سرانجام می رسد، با ۷۰ واحد سرمایه، همان صددرصد کار را انجام می دهد، با نظارت خود دستگاه اجرایی و با همان مشخصات و کیفیت کار پس کار را با صرفه و با صلاح تر انجام می دهد. هزینه‌ها هم حدود ۳۰ درصد کاهش پیدا می کند، اما کیفیت و در کنار آن، مشارکت مردم هم بالاتر می رود.

در سال های قبل که ما آماری از پروژه‌های محرومیت‌زدایی را می دادیم، بعضی ها باورشان نمی شد؛ در همین راستا و برای اینکه این سوء تفاهم ها پیش نیاید، با ۱۱ دستگاه اجرایی تفاهم نامه‌هایی منعقد کردیم؛ به شرط آمار دادن و افتتاحیه های مشترک با آن دستگاه ها. این اتفاق برای اولین بار در تاریخ بسیج افتاد. در هفته بسیج غیر از یکی دو پروژه، ما به همراه مدیران دستگاه های اجرایی به صورت مشترک افتتاحیه داشتیم. مثلا ۳۰۰ طرح آبرسانی داشتیم به صورت نمادین یکی را مشترک برگزار کردیم. این روند، باعث شد که دستگاه های اجرایی، مدافعان بسیج سازندگی در اجرای پروژه ها شوند. به عنوان نمونه چند نفر از مدیران اجرایی به دستگاه‌های مربوطه نامه زده و خواستار همکاری با بسیج سازندگی در پروژه های سال‌های آینده شدند. این، اتفاق بی سابقه ای بود. چرا که قبلا نسبت به بسیج شناخت خوبی وجود نداشت؛ البته خودمان هم جمع بندی تخصصی خوبی ارائه نداده بودیم.

آماری در این رابطه دارید؟ اگر دارید بفرمایید؟

سردار زهرایی: ۲هزار و ۸۸۷ پروژه در هفته بسیج افتتاح شد. قبل از هفته بسیج استانها را حضوری رفتیم و با حضور سرلشکر سلامی، به صورت نمادین اعلام رسمی انجام دادیم. امسال ۱۰ هزار و ۲۳۰ پروژه داشتیم که ۲۸۸۷ مورد آن در هفته بسیج افتتاح شد.

فعالیت های بسیج سازندگی در حوزه اقتصاد مقاومتی به چه شکلی بوده است؟

سردار زهرایی: در عرصه اقتصاد مقاومتی دو موضوع را پیش رو داریم: یکی صندوق های قرض الحسنه که کاری مردمی است و تاکنون ۲۳ هزار صندوق با یک میلیون و ۱۰۰ هزار نفر جمعیت عضو این صندوق ها هستند. سرمایه این صندوق ها هم پول خود مردم است. ۴ هزار و ۸۰۰میلیارد تومان گردش مالی این صندوق ها بوده است. این است که مقام معظم رهبری می فرمایند: "اگر بخواهیم قوی شویم، باید توسط مردم قوی شویم."

بسیج سازندگی در این عرصه با جیب خالی وارد شد و فقط تسهیل گری و انسجام را انجام داد. صندوق ها قرار نیست که به بانک تبدیل شوند، پس اختلاسی هم در آنها صورت نمی گیرد. در هفته بسیج هم از ۳۸۰۰ صندوق رونمایی کردیم با ۳۸ هزار و یکصد شغلی که ایجاد کرده بودند.

ایجاد قطب های صنایع تبدیلی یکی دیگر از فعالیت های بسیج سازندگی در امر اقتصاد مقاومتی است.

محرومیت زدایی چه جایگاهی در بسیج سازندگی دارد؟

سردار زهرایی: یکی از اقدامات و ماموریت های مهم بسیج سازندگی، محرومیت زدایی است که از  مطالبات مقام معظم رهبری هم هست.

شما اشاره کردید که فعالیت های محرومیت زدایی شما هم‌راستا با دستگاه‌های اجرایی و دولت است. حال این سوال پیش می آید که این رابطه دو سویه به چه شکل است آیا دولت هم به این کمک بها می‌دهد؟ آیا آنها این کمک را طلب می‌کنند و با شما در کمک کردن به محرومین همراه هستند؟

سردار زهرایی: فلسفه وجودی بسیج سازندگی، گروه‌های جهادی و تفکر جهادی است، یعنی بسیج سازندگی منهای این تفکر و گروه‌ها چیزی نیست؛ همان‌طور که جهاد سازندگی را ادغام کردند و تفکر جهادی در نظام اداری و ساختارهایش حذف شد، بسیج سازندگی هم در راستای همان تفکر به فرمان مقام معظم رهبری متولد شد. پس با این روحیه، به دنبال کار و موتور محرکه شدن هستیم؛ یعنی به دنبال اینکه ما را دعوت کنند نیستیم، چراکه دستگاه اجرایی تا نامه نزنند و احساس نیاز نکند، به ما مراجعه نمی کنند؛ اما ما خودمان به سراغشان می رویم و خودمان را عرضه می کنیم. هرجا هم میرویم، می‌گوییم چنین ظرفیتی را داریم استفاده کنید و کمک کنید اگرچه حتی اگر کمک نکنید هم ما کارمان را انجام می‌دهیم، یعنی متوقف شما نمی شویم.

 مطلب دیگری که باید در این رابطه بیان شود، این است که یک زمانی می گوییم امتداد دولتی و اگر کاری انجام داد، ما هم کمک میکنیم؛ اما یک زمانی هست که گفته می شود دولت لازم نیست کاری انجام دهد. اما این، ما را متوقف نمی کند. وجه بسیجی و انقلابی، و لباس سبزی که بر تن داریم برای ما این مسئولیت را دارد که ما نیروی انقلابیم. بسیج می‌تواند تربیت نسل جدید را داشته باشد تا نیروی تراز انقلاب را تربیت کند. یک دستگاه اجرایی اگر کار نکرد و ضعیف بود و احساس نیاز هم نکرد، ما مکلفیم آن کار را انجام دهیم و بار زمین مانده را بلند کنیم.

گام اول هم ترغیب و تشویق و عرضه کردن خودمان و همگام بودن باهم است. خیلی مواقع در دستگاه های دولتی از ظرفیت بسیج سازندگی غافلند و آشنایی ندارند، پس باید خودمان را بشناسانیم. بر این اساس طرحی پیش‌بینی شد به نام "طرح جامع محرومیت زدایی مردم‌پایه". در این طرح، هم عرصه‌های فعالیت مشخص شده و هم بستر کار؛ و بر این اساس با ۱۱ دستگاه اجرایی مدنظر ارتباط برقرار شده و تفاهم نامه هایی منعقد شده است. ۱۱ دستگاه اجرایی هم همراهی خوبی با ما داشتند و برای اولین بار از سوی وزارت کشور سه بار به دستگاه‌های مرتبط ابلاغ می‌کند که این طرح مورد تایید ماست.

در همراهی موتور محرکه بسیج سازندگی همراه با اقناع‌سازی و عرضه خود و داشته هایش، در عملیاتی شدن و کف قطعا دچار مشکلاتی می شود و با این ضریب، نمی تواند در ۳۲ استان کار کند؛ چرا که ممکن است در بعضی از استان ها مدیران سازندگی به هر دلیلی نتوانند خوب کار کنند یا تمایل دستگاه های اجرایی به یک اندازه نباشد.

پس در عملیات دچار فراز و نشیب هستیم. اما در مرحله گفتمان سازی و ادبیات مشترک، اتفاقی که افتاده، این است که موفق بوده ایم. به جرات می توانم بگویم در عملیات هم ۵۰% می توانیم موفق باشیم و ۵۰ درصد دیگر در طی زمان انجام خواهد شد. این اتفاق تا در شهرستان‌ها و روستاها به بار برسد کمی زمان می برد. برای سرعت بخشیدن به این کار، شخصاً در شورای برنامه‌ریزی استانها حضور پیدا می کنم و با همراهی استاندار، فرماندار، مسئول بسیج سازندگی و فرماندهی سپاه استان‌ها،برنامه را تشریح و توجیه می کنم.

در کنار دستگاه‌های اجرایی دولتی، نهادهای دیگری همچون ستاد اجرایی فرمان امام هم وجود دارد که خدمات محرومیت‌زدایی را ارائه می دهد. ارتباط بسیج سازندگی با این‌گونه دستگاه‌ها چگونه است؟ این ارتباط بیشتر به صورت هم‌افزایی است یا موازی‌کاری؟

سردار زهرایی: در این رابطه دو نگاه وجود دارد. بعضی ها می‌گویند انقدر محرومیت زیاد است که هر کسی هر کاری انجام دهد، هنوز هم کار هست. نگاه دیگر می‌گوید همین انجام دادن کار مشابه در یک جغرافیا هم موازی کاری است. نگاه من، نگاه دوم است. ما می‌توانیم تقسیم کار کنیم؛ چرا که توان و ظرفیت دستگاه‌ها با هم متفاوت است. در ستاد اجرایی فرمان امام، یا بنیاد مستضعفان، با اعتبار برای انجام کار صحبت می‌شود، اما بسیج با جیب خالی برای صحبت می‌رود. مقام معظم رهبری، هم در دیدار با مسئولین بنیاد مستضعفان، هم ستاد اجرایی فرمان امام ،هم کمیته امداد، و به ویژه در دیدار با مسئولین بسیج و سازمان بسیج سازندگی، به هماهنگی و هم‌افزایی میان نهادهای انقلابی تاکید داشتند. پس این یک ماموریت است.

 با سردار سلیمانی فرمانده بسیج مستضعفین برای چگونگی انجام کار جلساتی داشتیم. در این رابطه، باید یک کار پژوهشی برای پیدا کردن مدل اجرایی مورد قبول همه انجام شود. این کار، کاری فرابخشی است؛ به همین دلیل به سردار وحیدی در دانشگاه سپرده شده است و در این رابطه، تفاهم‌نامه‌ای میان ستاد کل نیروهای مسلح و بسیج مستضعفین امضا شد. طراحی این مدل قطعاً زمان‌بر است؛ اما ما نباید منتظر بمانیم و باید به خط بزنیم. در این راستا دو کار تاکنون انجام شده: اول تشکیل قرارگاه امام حسن مجتبی علیه السلام به ریاست سردار سلامی با موضوع هم‌افزایی در فعالیت‌های مشترک؛ که در شروع فعالیت نتیجه خوبی هم گرفته شد. همین مدل را در سایر فعالیت‌های محرومیت‌زدایی هم اجرا می‌کنیم.

با بنیاد مستضعفان به نمایندگی بنیاد علوی و همچنین با کمیته امداد هم در بحث محرومیت‌زدایی، تفاهمنامه‌هایی منعقد شده است؛ و نیز با ستاد اجرایی فرمان امام هم به همین ترتیب؛ و ماهیانه جلسه‌ای با این گونه نهادها برای گزارش‌گیری در ارتباط با فعالیت‌های انجام شده داریم. اگرچه در این فضا به هم نزدیک می‌شویم، اما هنوز مطلوب نیست.

 سوالی که ممکن است پیش بیاید، این است که این آمارهایی که همیشه داده می‌شود و مورد توجه هم هست، در کیفیت به چه شکل است؟ مثلاً اگر می‌گوییم ۲۸۸۷ پروژه افتتاح کردیم، آیا به لحاظ کیفی هم پروژه‌های قابل قبولی هستند؟

سردار زهرایی: دو مطلب اینجا وجود دارد: اول اینکه بعضی ها به خود آمار شک می کنند. این افراد بسیج را نمی‌شناسند. بسیج یک نهاد نیست؛ بسیج ۵۴ هزار پایگاه دارد که اگر هر ۱۰ پایگاه یک خانه محروم هم ساخته باشد، می شود ۵۰۰۰ پروژه. پس اعدادی که بسیج می دهد، برای خودش اعداد بزرگی نیست.

 مطلب دیگر این است که جنس پروژه های بسیج سازندگی با پروژه‌های دیگر مثل قرارگاه خاتم متفاوت است. پروژه های بسیج سازندگی کوچک، زودبازده، و عام‌المنفعه است و نهایتا ظرف یک سال جمع می شود؛ اما در مورد کیفیت باید بگویم که ما متولی کار نیستیم، ما مجری کار هستیم. متولی کار، دستگاه اجرایی است. مثلا اگر یک مدرسه سه کلاسه می‌سازیم، نوسازی مدارس نقشه داده و از ما تحویل گرفته است. منابع کار هم از منابع دولت تامین می‌شود و دولت هم به همین راحتی بودجه نمی دهد. پس باید مشخصات فنی خوبی داشته باشد. حتی در سیل و زلزله های اخیر با همکاری بنیاد مسکن، خانه هایی ساختیم. معاونت‌های بنیاد مسکن به تک‌تک خانه‌های ساخته شده براساس نقشه‌های خودشان در پنج مرحله کار را نظارت و رصد می‌کردند که کارها با مشخصات فنی مناسب و استاندارد انجام می‌شود. اتفاقا کیفیت هم بالاتر است، چون ما برای آنها می‌سازیم و آن‌ها دوست دارند نظارت بیشتری روی کار ما داشته باشند پس کیفیت کار هم بالاتر می رود.

 بحث مهمی که این روزها خیلی رسانه‌ای شده و برای مردم هم قابل توجه بوده، فرمان رئیس جمهور برای ایجاد محدودیت های جدید کرونایی در اول هفته بسیج به همراه اجرای طرح شهید حاج قاسم سلیمانی در این ایام بود که توانستیم موج سوم کرونا را مهار کنیم. بسیج سازندگی در این راستا چه فعالیت هایی انجام داده است؟

سردار زهرایی: مطلبی که در این زمینه باید به آن توجه کنیم، این است که قرآن می‌گوید "تو کار را با توکل به خدا انجام بده، ولی وقتی کار انجام شد، نباید فکر کنی که همه کار را خودت انجام داده‌ای" این یک قاعده قرآنی است که در پیک سوم کرونا خودش را نشان داد. طرح شهید حاج قاسم سلیمانی که هنوز هم صددرصد اجرایی نشده، به همراه محدودیت های جغرافیایی و ترددی که وجود داشت، توانست در مهار پیک سوم کرونا مثمر ثمر باشد.

در طرح حاج قاسم سلیمانی بالغ بر ۴۵ میلیون نفر غربالگری شدند و آگاه سازی صورت گرفت. ولی مهمتر این است که چون نیت شده کاری انجام شود، خدا هم نتیجه را چند برابر بهتر کرد. در مسیر الهی ثبات قدم و استمرار خیلی مهم است. یعنی نباید کار را رها کرد. به نظر من استمرار طرح شهید سلیمانی از شروع مهمتر است. بسیج سازندگی هم در این طرح به بسیج جامعه پزشکی کمک می‌کند. در کمک مومنان بسیج سازندگی متولی کار است؛ اما در طرح حاج قاسم سلیمانی بسیج جامعه پزشکی متولی و سازندگی با آن ها همراهی می‌کند.

 در این راستا "کمیته جهادی و حمایت از نیازمندان" داریم. از آنجا که این طرح قطع زنجیره‌ای است و با شناسایی بیمار، باید خدماتی دریافت کند تا به جامعه ورود نکند که به قطع زنجیره کمک شود، پس نیروهای جهادی وارد شده و به ارائه آن خدمات می پردازند. پیوست به همراه شرح وظایف هم در این زمینه تهیه و به بسیج سازندگی‌های مراکز استان ها ابلاغ شده است. فعالیت بسیج سازندگی در این طرح، تهیه و توزیع بسته های معیشتی و کمک مومنان است.

 به اذعان بسیج جامعه پزشکی در جلسه اخیر، تیم های حمایتی و جهادی جلوتر از تیم‌های مراقبتی فعالیت می کنند. این فعالیت ها به صورت نقطه زنی انجام می شوند و ما هم ابلاغ کردیم اولویت اول کمکهای مومنانه، بیماران نیازمند کورونایی باشند. در این راستا ۳۲ هزار تیم حمایتی و پشتیبانی در کشور تشکیل شده است.

به عنوان صحبت آخر، با توجه به نزدیکی سالگرد شهادت سردار حاج قاسم سلیمانی، اگر خاطره ای دارید بیان کنید.

سردار زهرایی: مثل جبهه مقاومتی که سید و سالار خود را به انقلاب تقدیم کرد و به اوج قله رسید و نه تنها جبهه شد و جهانی شد، که به یک مکتب تبدیل شد،  و شهید سلیمانی به این مکتب ضریب داد و جبهه مقاومت برای راه افتادن مکتب مقاومت شهید داد؛ ما این را الگو قرار دادیم. نقشه راه بسیج سازندگی را نوشتیم بر مبنای اینکه ما "جبهه جهانی جهادی" را باید شکل دهیم؛ یعنی یک زمانی اردوی جهادی بود، زمانی گروه جهادی، حرکت جهادی، جریان جهادی، فناوری انقلاب مثل راهیان نور، ما نباید هیچ محدودیت جهانی داشته باشیم. یعنی جریان جهادی کشور باید بتواند مابه‌ازاء خود را در بلاد اسلامی و حتی نقطه‌زنی در بلاد کفر را راه اندازی کند. به این ترتیب حرکت جهانی جهادی و خدمت رسانی تشکیل می شود.

 تاکنون ۴۳ نفر از همکاران جهادی ما به شهادت رسیده‌اند، و ما به آنها "جهادگران آسمانی" می گوییم، اما هنوز گواهی شهادت قانونی نیست. قانون صلاح اختیارات بسیج سازندگی را به هیئت رئیسه مجلس تقدیم کردیم و نمایندگان باید در صحن علنی به آن رای دهند؛ این، آزمونی برای نمایندگان است.

 در این اصلاحیه آمده است: اول: دستگاه اجرایی که در قانون نوشته بود مجاز و می‌توانند پروژه‌های محرومیت‌زدایی را واگذار به بسیج سازندگی کنند، مکلف است که در این راه سیاسی کاری را از بین ببرد،  و دوم، گروه های جهادی بسیج سازندگی و شهدای جهادگر به عنوان شهید محسوب شوند، که تا الان شهید محسوب نمی شدند. دفاع مقدس نوین همین جهاد اقتصادی و محرومیت زدایی است خاکریز و سلاح تغییر کرده، اما افراد همان ها هستند. مقام معظم رهبری هم در این رابطه نظر مساعد داشتند؛ بنیاد شهید و ستاد کل نیروهای مسلح هم‌پای کارند؛ و اگر قانون هم مصوب شود، یک گام به جلو برداشته ایم.

تبدیل شدن به جبهه جهانی، گفتمان عمومی جهادی نیاز دارد. حاج قاسم یک شخصیت چند بعدی داشت. یک شخصیت نظامی-استراتژیک تنها نبود. شخصیتی از مدل رهبری و زعامتی بود. از آنها بود که به قلب ها نفوذ می کرد. من این مسئله را در حضور حاج قاسم در سیل خوزستان دیدم.

در سیل خوزستان، قرارگاه ما به ریاست سردار غیب پرور، ریاست وقت سازمان بسیج مستضعفین بود و ۸ استان‌ مامور شده بودند آنجا قرارگاه بزنند برای سیل‌زدگان. هر دو هفته دو روز جلسه داشتیم. صبح ها با سردار غیب پرور به بازرسی می‌رفتیم و شبها جلسه برگزار می‌کردیم. سوسنگرد و حمیدیه با این که سیل بند زده شده بود، اما داشت به زیر آب می رفت و شهرداری و فرمانداری داشت شهر را تخلیه می‌کرد. یک شب که به جلسه داشتیم، حاج قاسم بی خبر به جلسه آمد و پس از گوش دادن به صحبت های ما گفت من یک مطلبی دارم. اینها که ۸ سال در مقابل رژیم بعثی از زمین خودشان دفاع کردند، شما اینها را از آب نترسانید. این کاری که الان شهرداری و فرمانداری می کند اشتباه است. جوان ها باید بمانند و از شهرشان دفاع کنند. فردایش با دستور سردار غیب پرور و حضور خود حاج قاسم با همین ادبیاتی که باید بایستیم، همه هم پیمان شدند و سوسنگرد و حمیدیه به زیر آب نرفت. روح و تفکر مقاومت حاج قاسم این گونه جوانان را پای کار آورد. بعد از شهادت حاج قاسم، جریانی را به نام نسل سلیمانی ها در نیروهای جهادی راه‌اندازی کردیم و خیلی از گروه‌های جهادی با این نگاه، رشد جهش یافته پیدا کردند. بعد از شهادت شهید فخری زاده هم یک برنامه دیگر برای تقویت روحیه گروه‌های جهادی در بحث علمی داشتیم. قبل از آن به گروه های جهادی علمی کمتر توجه کرده بودیم و شهادت این شهید عزیز تلنگری برای ما بود که جریان جهادی کشور در کارهای علمی پژوهشی نیاز به توجه بیشتری دارد.