خطیب‌زاده در نشست خبری:
نشست غیر رسمی وزاری خارجه عضو برجام تا ساعتی دیگر برگزار می‌شود/ موضوع دریافت خسارت از ایالات متحده در چهارچوب فنی خودش پیگیری خواهد شد/ گزارش فنی درباره سقوط هواپیمای اوکراینی قبل از یک‌ساله شدن این فاجعه منتشر می‌شود
سخنگوی وزارت خارجه در نشست خبری خود به سوالات پیرامون مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی خبرنگاران پاسخ داد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، سعید خطیب زاده در نشست خبری امروز یکم دی ماه ۹۹ خود با تبریک روز پرستار اظهار داشت: این روزهای کرونایی روزهایی است که ما بیشتر قدردان کادر درمان به ویژه پرستاران سخت‌کوش ایران اسلامی هستیم و امیدواریم این روزهای کرونایی به خوبی سپری شود. این روزها ما را بیش از پیش از قدردان کادر درمان کرده است. همچنین امیدوارم شب یلدای خوبی را داشته باشید و پیروزی نور بر تاریکی و شب باشد؛ امیدواریم که روز نخست زمستان روز مبارکی باشد.
وی با اشاره به گاه‌شمار وزارت امور خارجه، گفت: تا دقایقی دیگر نشست غیر رسمی وزرای امور خارجه برجام به صورت ویدئو کنفرانسی برگزار خواهد شد. این نشست غیر رسمی است و به موضوعات خاص و ویژه برجامی تمرکز نخواهد داشت. بیشتر بررسی مجموعه تحولاتی است که در چند ماه گذشته اتفاق افتاده است در نشست هفته قبل کارشناسی تصمیم بر تشکیل این نشست گرفته شد.
وی افزود: در روز چهارشنبه معاون نخست‌وزیر آذربایجان به تهران سفر خواهد کرد. همچنین روز شنبه افتتاح دومین نقطه مرزی میان ایران و پاکستان را شاهد بودیم که یک تحول عمده بعد از افتتاح پروژه خواف- هرات است که نشان از توجه ویژه ایران به همسایگان است. همچنین وزیر امور خارجه با همتایان پرتغالی و سوئدی خود در خصوص تحولات منطقه‌ای، بین‌المللی و دوجانبه گفت‌وگو کردند. همچنین هفته گذشته شاهد احضار سفرای آلمان و فرانسه بودیم. علاوه بر این وزرای امور خارجه ایران و ترکیه پیرو صحبت‌های انجام شده در باکو گفت‌وگو کردند. همچنین دریافت رونوشت سفیر جدید سوریه نیز انجام شد. سفر آقای عراقچی به افغانستان برای تدوین سند راهبردی بین دو کشور را نیز در هفته گذشته داشتیم.
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به نخستین سوال در خصوص اظهارات سرگئی لاوروف مبنی بر اینکه برجام غیر قابل مذاکره است اما غرب خواهان مذاکره در خصوص سایر موارد است، گفت: حواشی مختلفی در خصوص این اظهارات همواره وجود داشته؛ آنچه وزارت امور خارجه بصورت تداوم دار و بدون گسست پیامی اعلام کرده این است که برجام موضوعی است که روندش طی شده و به جمع بندی رسیده و چیزی را که به این مرحله رسیده کسی نمی تواند فکر کند که قابل باز شدن است. برجام موضوعی نیست که کسی بتواند مجددا مذاکره کند. نکته دوم این است که برخی علاقمند هستند به تغییراتی که گفته‌اند و ما هم بارها گفته‌ایم که برجام دوباره مذاکره نخواهد شد و بهتر است اروپا به تعهدات خود بپردازد. ایران با مقاومت به دنیا نشان داد در خصوص امنیت ملی با کسی مذاکره نمی‌کند لذا اینها گمانه زنی‌هایی است که خیلی به واقعیت نزدیک نیست.
وی همچنین درباره سفر وزیر نفت به روسیه و فروش نفت ۴.۵ میلیون بشکه نفت ایران به روسیه ابراز داشت: من این جزییات را نشنیدم و بعید می‌دانم به این تعداد هم باشد. البته رفت و آمدهای اینچین مرسوم است. سهم ایران در فروش نفت مشخص است و ایران سعی می‌کند سهم خود را تضمین و حقوق خود را بازبگیرد.
خطیب‌زاده در پاسخ به سوالی در خصوص اینکه آیا با توجه به مصوبه مجلس در خصوص رفع تحریم‌ها، ایران ضرب الاجلی را برای کشورهای اروپایی تعیین کرده است و همچنین آیا ایران در حال حاضر از دریافت غرامت در خصوص صدمات آمریکا عقب‌نشینی کرده است،گفت: آنچه که مجلس شورای اسلامی تصویب کرده در چهارچوب آیین نامه‌های اجرایی دولت باید انجام شود و ما مکلف به انجام آن هستیم. البته ما نظراتمان در این رابطه پیش‌تر بیان کردیم. همه طرف‌ها باید بدانند در نظام مردم سالار ما نظرات متکثری داریم و اما زمانی که قانونی تصویب شود ما اجرا می‌کنیم و در جلسه کمیسیون مشترک برجام هم اعلام کردیم که مکلف به انجام مصوبه مجلس هستیم. ما اعلام کردیم که براساس اصول حاکمه کشور همه مکلف به انجام هستیم. موضوع خسارت ایالات متحده هم در چهارچوب فنی خودش پیگیری خواهد شد.
وی درباره سیاست‌های دوگانه مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی و پالس‌های مثبت او به بایدن اظهار داشت: روابط ایران با آژانس یک رابطه کاملاً فنی است و همواره تاکید کردهایم که در چارچوب فنی روابط باید حفظ شود اتفاقا هرگاه آژانس نگاه فنی به مسائل داشته رابطه ما کاملاً شفاف و عمل‌گرایانه بوده است.
رئیس اداره دیپلماسی عمومی وزارت خارجه خاطرنشان کرد: از آقای گروسی سوال شد و بعد ایشان گفتند که منظورشان آن چیزی که برداشت شده است نبوده و ایشان تفسیری بر حرف‌های خودشان داشتند و گفتند منظور ما درباره مسائل فنی بین ایران و آژانس بود و سخنان خودشان را می پذیریم. ایران در این چارچوب صحبت‌ها را می‌شنود اما همواره توصیه ما به آژانس این بوده که خودشان را از مباحث و فشارهای سیاسی و از برخی حرکت‌های طرف‌های سوم دور نگه دارند تا استقلال آژانس حفظ شود و همین رابطه که مبتنی بر همکاری‌های فنی است در مسیر خودش ادامه پیدا کند.
این دیپلمات ارشد ایرانی در باره سخنان وزیر امور خارجه کانادا درباره هواپیمای اوکراینی نیز اظهار داشت: سخنان ایشان دو وجه مختلف داشت؛ یکی درباره واقعه بسیار ناگوار و تراژدیکی که اتفاق افتاد که همه نهادهای جمهوری اسلامی و وزارت امور خارجه و همچنین بالاترین شخصیتهای نظام تا افراد عادی داغدار این اتفاق هستند. ما داغدار از دست رفتن فرزندان این ملت هستیم و شب و روزی نیست که در غم و اندوه این ماجرا نباشیم. وزارت خارجه در بالاترین سطح خود از ابتدا به دنبال روشن شدن ابعاد ماجرا بوده است.
وی با بیان اینکه ابعاد فنی موضوع به سازمان هواپیمایی کشور مربوط است، بیان داشت: سازمان قضایی نیروهای مسلح و نیروهای مسلح باید در مورد این مسائل پاسخ بدهند. همه کارها در توسط این نهادها در حال انجام است که با جزئیات می‌توانند به سوالات پاسخ دهند؛ اما واقعیت این است که به رغم غم ژبزرگی که بر دل‌های ما هست، نهادهای جمهوری اسلامی با دستورهای بسیار تاکیدی در حال پیگیری هستند. هیچ تاریخی درباره بررسی این پرونده به عقب نیفتاده است و تمام تلاش بر اساس قوانین کشور و معاهدات بین المللی که عضو آن هستیم انجام می‌شود.
وی گفت: گزارش فنی قبل از یک‌ساله شدن این فاجعه منتشر خواهد شد. به صورت برخط برای طرف‌های اوکراینی و افرادی که باید از این گزارش آگاه باشند فرستاده خواهد شد.
خطیب‌زاده با بیان اینکه همه تلاش خود را می‌کنیم که مسائل با شفافیت پیش برد البته موضوع ساده نبوده و بسیار پیچیده است و همه دستگاه‌ها در حال پیگیری آن هستند، تصریح کرد: بعد دیگر اظهارات مداخله جویانه و غیر قابل قبول مقامات کانادایی از روز نخست وجود داشته است تا فضایی را در سیاست داخلی خودشان درست کنند. متاسفم برخی سیاسیون سیاست‌‌زده کانادا می‌خواهند از غم بزرگ این خانواده‌ها کلاه برای خودشان درست کنند و در فضای سیاسی داخلی خودشان استفاده کنند.
وی تاکید کرد به دولت کانادا هشدار می‌دهم که در چهارچوبی مشخص درباره اقدامات خودشان پاسخگو باشند. دولتی که با دولت فعلی آمریکا برای جلوگیری از ورود دارو به ایران همراهی کرده و تمام تلاش خود را برای نرسیدن دارو به ایران انجام داده است، حق ندارد پشت تریبون قرار گیرد و از حقوق بشر صحبت کند. ایران در چارچوب تعهدات خودش پیگیر است. از وزیر امور خارجه کانادا دعوت می‌کنم به ادب دیپلماتیک و اینکه در چهارچوب خودشان صحبت کنند.
وی درباره قطع‌نامه حقوق بشری اخیر پارلمان اروپا درباره ایران نیز گفت: صدور قطعنامه‌های یک‌سویه و نخ‌نما هیچ فایده‌ای ندارد. به یاد ندارم پارلمان اروپا هیچ قطعنامه‌ای را درباره رژیم گستاخ و هتاک ایالات متحده آمریکا به دلیل نقض مبانی ابتدایی حقوق بشر در قبال جنگ اقتصادی علیه ایران تصویب و اقدامات این کشور را محکوم کرده باشد.
خطیب‌زاده تصریح کرد: به یاد ندارم پارلمان اروپا هیچ قطعنامه‌ای را صادر کند تا کشورهای اروپایی این چنین در سایه فشار ایالات متحده برجام را نقض نکنند و در کنار رژیم ترامپ قرار نگیرند که مسیرهایی که می‌تواند به انتقال دارو و مواد اولیه ایران کمک کنند را مسدود کرده است. به یاد ندارم وقتی کشورهای سوئد و دیگر کشورها که سازنده داروهای بیماران سرطانی و پروانه‌ای هستند از فرستادن دارو امتناع می‌کردند کسی در پارلمان اروپا قطعنامه‌ای در این‌باره صادر کرده باشد.
این دیپلمات ارشد ایرانی یاآور شد: متاسفانه سابقه این اقدام طرف‌های اروپایی به ویژه پارلمان اروپا تیره و تاریک است. دعوت می‌کنم از پشت نفاق بیرون بیایند و ببینند به کدام یک از مسئولیت‌های خودشان عمل کرده اند. قطعنامه‌های گزینشی طرفداری از کارزار اطلاعات ضد ایران نه تنها مسموع نیست بلکه کاملاً محکوم است.
رئیس مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای وزارت خارجه ایران درباره راه‌اندازه دومین گذرگاه میان ایران و پاکستان اظهار داشت: ایران همواره چهارراه رفت‌وآمد بوده است. از باستان که مسیر جاده ادویه از جنوب به شمال یعنی مسیری از اقیانوس هند و خلیج فارس به آسیای مرکزی و شمال ایران وجود داشته است. همچنین در مسیر شرق به غرب که بعدها به جاده ابریشم نامیده شد این رفت و آمدها وجود داشته است. اینها شاهراه‌های شمال به جنوب و شرق و غرب بوده است که به صورت طبیعی ایران از دوره باستان در این فضا قرار داشته است.
وی افزود: برخی از کشورها دوست دارند در حوزه ترانزیت تنوع سازی محصولات داشته باشند. ایران همواره در مسیر ترانزیتی قرار داشته است؛ مسیرهای منطقه قفقاز، آسیای میانه و همچنین راه آهن خواف_هرات یا راه‌آهن زاهدان به چابهار تا شمال ایران پروژه‌هایی در حال جریانی هستند که ظرفیت بسیار بالایی از جمهوری اسلامی در آنها در حال تبلور است.
وی با اشاره به مذاکرات هند و پاکستان گفت: در مورد راه آهن چابهار_زاهدان گفت‌گوهایی داشتیم اما مسائل و ترانزیتی ایران آنقدر متنوع است که باید خودمان را بیش از پیش آماده کنیم که مزایای ترجیحی آن از بین نرود.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی ایران درباره بازگشت لوایح FATF به مجمع تشخیص برای بررسی مجدد، گفت: نمایندگان وزارت امور خارجه و معاون اقتصادی و بخش بین‌الملل همواره تاکید کردند که هر چه زودتر بتوانیم مشکل را حل کنیم به نفع سیستم بانکی و مالی ما است. استانداردهای شناخته شده‌ای که امروز در جهان همه عضو آن هستند و با پیوستن به اف‌ای تی اف چه در حوزه پولشویی و چه در حوزه تامین مالی تروریسم بسیار مهم است. وزارت خارجه به صورت شفاف به همه نهاد از جمله مجمع تشخیص اعلام کرده البته ما فکر می‌کنیم اگر تدبیری اندیشیده می‌شد که اسم ایران به لیست سیاه اف ای تی اف باز نمی‌گشت قطعاً به تدبیر نزدیکتر بود.
وی تصریح کرد: کار ساده نیست اما اگر تصمیم عالی نظام و بر این قرار بگیرد که تصویب شود، وزارت خارجه به واسطه وظیفه ذاتی حاکمیتی تمام تلاش خودش راخواهد کرد. مجمع با در نظر گرفتن مصالح عالیه نظام هرچه زودتر درباره این لوایح تصمیم‌گیری کند.
وی اضافه کرد: تعهداتی که اروپا می‌خواهد در چارچوب آن تعهدات خود را انجام دهد اینستکس بود و ما نیز از آن استقبال کردیم و گفتیم اگر واقعاً می‌‌توانید در این چارچوب تعهداتتان را انجام دهید، اما متاسفانه به نتیجه نرسید و تعداد کمی تراکنش بسیار ضعیف انجام شد و اروپا نشان داد در مقابل ایالات متحده دچار بی عملی است. آقای روانچی نیز بر این موضوع تاکید کردند که اروپا توان حداقلی در مورد کانال حداقلی که خودش تعبیه کرده است را نشان دهد اما بعد از دو سال هنوز این توان را ندارد. این در روابط تاریخ روابط ایران و اروپا به عنوان یک موضوع ماندگار خواهد ماند.
وی درباره آثار افتتاح گذرگاه ایران پاکستان و ایجاد بازارهای جدید در جنوب شرقی ایران گفت: سیاست‌های ما حسن همجواری بوده است و در همین چارچوب ما پروژه های مهمی را برای رفع برخی موانع تعریف کردهایم. در حوزه مرزهای غربی با ترکیه و عراق فعالیت زیادی داشتیم در شرق با افغانستان و به ویژه با پاکستان تنها یک مرز فعال داشتیم که در سفر آقای دکتر ظریف به این کشور به عنوان یک اولویت بسیار مهم بین دو طرف این موضوع مطرح و در کوتاه‌ترین زمان ممکن عملیاتی و افتتاح شد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی ایران ادامه داد: این گذرگاه مسیر گذرگاهی بین ایران و پاکستان را چند ساعت و چند صد کیلومتر کوتاهتر خواهد کرد و همچنین در نوار مرزی دو کشور ایجاد امنیت، صلح و ثبات و مهم‌تر از همه توسعه، بسیار کلیدی و راهبردی خواهد بود. این مسیر را در باره همکاری‌های ما در مرزهای شرقی ادامه خواهیم داد؛ امیدواریم بتوانیم در همین چارچوب، بتوانیم روابط تجاری منطقه‌ای را به سطح قابل قبولی برسانیم. ما چندین میلیارد دلار صادرات و واردات و مراودات تجاری داریم که محدود به یک یا دو کشور نیست. با توان و اراده که در تهران برای همکاری با پایتخت‌های کشور همسایه وجود دارد، این مسیر را ادامه خواهیم داد.
خطیب زاده در پاسخ به سوال خبرنگار ایلنا درباره آخرین تلاش‌ها‌ی وزارت کشور برای خرید واکسن کرونا، با بیان اینکه وزارت خارجه در حوزه‌های اینچینی مسئولیت مشخصی دارد و آن، این است که دستگاه‌های مسئول کار خود را به درستی انجام دهند، اظهار داشت: در مورد کرونا، رییس‌جمهوری هر هفته مسئله را به صورت فرا دستگاهی پیگیری می‌کنند. موضوع واکسن از مجاری مختلف پیگیری شده است. البته باید خود وزارت بهداشت راجه به این موضوع توضیح دهد. مسیرهایی که وزارت بهداشت از ما خواسته، بدون وقفه همگی انجام شده است البته وزارت خارجه نیز توصیه و پیشنهاداتی داشته است.
وی اضافه کرد: موضوع واکسن، در سفرهای آقای ظریف به کشورهایی از جمله کوبا و چین با اولویت مطرح شده است. البته خرید واکسن از کوواکس را هم خود وزارت بهداشت پیگیری می‌کند تا واکسن به دست مردم برسد. البته تصمیم‌گیر نهایی وزارت بهداشت است.
خطیب‌زاده در مورد سفر ظریف به باکو هم اظهار داشت: سفر وزیر امور خارجه منطقه‌ای بود و قطعا انجام می‌شود. البته باید مقدمات آن فراهم شود ولی انجام نشدن آن موجب قطع ارتباطات و تماس‌ها نشده است. امیدواریم با درک شرایط مسیری که آغاز شده، ادامه یابد.
وی با اشاره به سفر معاون نخست‌وزیر آذربایجان به تهران تصریح کرد: علاوه بر مباحث جدی مرزی با جمهوری آذربایجان، تاسیسات مشترکی در مورد شهرهای آزاد شده داریم و این سفر حائز اهمیت است که درباره این مسائل به توافقات ابتدایی برسیم.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در مورد کارشکنی کشورهای منطقه‌ای درباره آینده برجام بیان کرد: ایران با ۱۵ کشور از شمال، غرب، شرق و خلیج فارس همسایه است. کشورهای منطقه همه دوست ایران هستند و روابط بسیار نزدیکی با آنها غیر از عربستان داریم. اخیرا معاون وزیر امور خارجه به عمان رفت و در مورد کویت و قطر نیز سفرهایی در پیش است. البته یکی، دو کشور سعی می‌کنند به نیابت از دیگران حرف بزنند که برای این صحبت‌ها نباید ارزشی قائل شد.
وی با بیان اینکه موضوع جدیدی برای گفت‌وگو در برجام وجود ندارد، یادآور شد: در مورد منطقه هم گفته‌ایم برخی کشورها به بازار سلاح تبدیل شده و به منبع تجاوز از شاخ آفریقا و شمال آفریقا تا یمن تبدیل شده‌اند. روزی که این روند را متوقف کرده و به این بلوغ برسند که مسائل منطقه را باید در داخل منطقه حل شود و با اجاره دادن امنیت، نمی‌توان به امنیت رسید، می‌توان در خصوص مسائل منطقه‌ای گفت‌وگو کرد.
سخنگوی وزارت خارجه با تاکید بر اینکه همواره آغوش ما نسبت به کشورهای منطقه باز بوده است، بیان کرد: همه کشورها باید به واقعیت‌های روی زمین توجه کرده و با توجه به شان و جایگاه خود صحبت کنند. همه کشورها می‌توانند به ترتیبات پایدار منطقه‌ای برسند. فکر می‌کنیم جای نگرانی وجود ندارد و کسانی هم که نگران هستند نباید نگران باشند.
وی درباره فعالیت‌های جدید در سایت فردو و سفر قالیباف به روسیه و چین برای رایزینی درباره مصوبه اخیر مجلس خاطرنشان کرد: این موضوع،چیز جدیدی نیست و تمام اقدامات ما تحت نظر آژانس است. همه ساخت و سازها زیر نظر آژانس است و به آن اطلاع داده شده است. در مورد سفر رئیس محترم مجلسئ چنین چیزی نشنیده‌ام و چنین چیزی هم مرسوم نیست. رئیس مجلس در ظرفیت خود سفرهایی داشته است که وزارت خارجه نیز اقدامات لازم را در این ارتباط انجام داده است اما من این ارتباط را نه متوجه شدم و نه شنیده‌ام.
خطیب‌زاده درباره لغو جلسه اقتصادی اروپا با ایران در پی اعدام روح‌الله زم ابراز داشت: سفرای آلمان و فرانسه را به دلیل اظهارات مداخله‌جویانه به خاطر اظهارات مداخله‌جویانه‌شان احضار شدند. ما به صورت روشن اعلام کردیم که اظهارات آنها را نمی‌پذیریم و همچنین درباره اظهارات دو پهلو و دوگانه آنها بارها بارها تذکر داده شده است. با این گونه اظهارات، مسیر گفت‌وگو معطل می ماند و تنها مسیر درست، گفت‌وگو است.
وی درباره روابط تهران و سوریه و مشارکت پایین ایران در بازسازی این کشور بیان کرد: دیپلماسی اقتصادی مکمل وظایف دستگاه‌های مسئول است. اصل سوال، درباره عملکرد دستگاه‌های مسئول در حوزه سرمایه‌گذاری و تجارت است. دیپلماسی اقتصادی تمرکز جدی بر این موضوع داشته است و حتی در دیدار ظریف با همتای سوری هم، مطرح شد. با این حال وزارت خارجه نمی‌تواند پاسخگوی وظایف دیگر سازمان‌ها باشد.
