استاد روابط بین الملل دانشگاه جرج میسون:
برخی کشورهای ثالث از تنش میان ایران و آمریکا سود می‌برند/ چهل سال خصومت دیپلماتیک باعث بروز سوءظن و خشم در تهران و واشنگتن شده است/ از نظر منافع واقعی، دلایل زیادی برای همکاری آمریکا و ایران وجود دارد
استاد روابط بین‌الملل دانشگاه جرج میسون در خصوص امکان کاهش تنش میان ایران و ایالات متحده گفت: خشم و سوءظن با گذشت یک شب از بین نخواهد رفت. پس از بیش از ۴۰ سال خصومت دیپلماتیک، هر دو طرف باید عصبانی و مشکوک باشند. بهبود روابط بین دو ملت ممکن است یک نسل طول بکشد؛ حتی اگر بتوان برای تمام موضوعاتی که در حال حاضر روی میز است راه حل یافت.
ادوارد رودز، استاد علوم سیاسی و روابط بین‌الملل دانشگاه جرج میسون آمریکا است. وی در حوزه‌های روابط بین‌الملل و سیاست خارجی آمریکا مشغول بحث و بررسی و تحقیق است. رودز در گفت‌وگو با ایلنا نظرات خود را در خصوص تنش در روابط ایران و آمریکا بیان کرده است.
افراد ثالث از تنش میان ایران و آمریکا سود می‌برند
این استاد دانشگاه در ابتدا گفت: قتل دکتر محسن فخری زاده تلاشی برای ایجاد روابط خشونت آمیز بین جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده بود. تعدادی از کشورهای ثالث وجود دارند که از روابط متشنج کنونی بین ایالات متحده و ایران سود می برند و احتمالاً مسئولیت آنها را نیز به عهده داشته اند. دولت اسرائیل مظنون آشکار است اما لیست کشورهای مسئول احتمالی واقعاً طولانی است چرا که افراد زیادی ترجیح می‌دهند روابط بین ایالات متحده و ایران همچنان تیره و تار بماند.
اختلاف ایران و آمریکا یک شب از بین نمی‌رود
وی افزود: زمان این ترور نشان دهنده این است که عاملان ترور آغاز مکالمات جدی بین ایران و ایالات متحده را مدتی پس از ۲۰ ژانویه ۲۰۲۱ محتمل می‌دانند. در صورت شکل‌گیری مذاکره میان تهران و واشنگتن، این ارتباط نه تنها به نگرانی در خصوص تولید سلاح هسته‌ای در ایران پاسخ می‌دهد بلکه شائبه‌ها در خصوص صلح و ثبات در منطقه خلیج فارس را هم از بین می‌برد.
وی ادامه داد: البته خشم و سوءظن با گذشت یک شب از بین نخواهد رفت. پس از بیش از ۴۰ سال خصومت دیپلماتیک، هر دو طرف باید عصبانی و مشکوک باشند. بهبود روابط بین دو ملت ممکن است یک نسل طول بکشد؛ حتی اگر بتوان برای تمام موضوعاتی که در حال حاضر روی میز است راه حل یافت و بسیاری از این موضوعات وجود دارد که حل آنها به سرعت دشوار است.
رودز گفت: در کنار اینکه نباید فراموش کنیم مشکلات دو کشور با یک دور مذاکره و با یک شب حل نخواهد شد اما نباید این واقعیت را هم پنهان کنیم که با آغاز ریاست جمهوری «جو بایدن» در واقع راهی برای پیشرفت وجود دارد که رهبران دو کشور می‌توانند به سمت کاهش تنش حرکت کنند. اقداماتی وجود دارد که هر یک از طرفین اگر به حسن نیت طرف مقابل اطمینان داشته باشد، می‌تواند نسبتاً سریع آنها را انجام دهد. برخی از این اقدامات می‌توانند راهی برای از بین بردن درد و رنج غیرضروری و همچنین ایجاد زمینه‌ای برای همکاری بیشتر در موارد مشترک باشند.
وی افزود: با قاطعیت می‌گویم که مردم ایران و آمریکا انسان‌های با ایمانی هستند، بیشتر آنها کتاب می‌خوانند و هر دو جامعه به دنبال جهانی عادلانه و منظم هستند؛ جهانی که در آن افراد با ایمان بتوانند در آرامش زندگی و عبادت کنند. به این دلیل موجه، هر دو جامعه به دستاوردهای خارق العاده فرهنگی خود بسیار افتخار می‌کنند و هر دو جامعه از مشکلاتی که بشریت برای حل آنها نیاز به کمک دارد آگاه هستند. تغییرات آب و هوا، بیماری‌ها، توسعه نیافتگی اقتصادی و معنوی، مواد مخدر، خشونت و جنگ و این واقعیت که هر دو ملت نیاز به ایفای نقش‌های سازنده رهبری دارند غیرقابل انکار است
این استاد دانشگاه افزود: آنچه که احتمالاً تا ژانویه شاهد آن خواهیم بود تلاش‌های اشخاص ثالث متخاصم و در واقع توسط برخی از تندروها در ایران و ایالات متحده است تا در راه آغاز مذاکرات موانعی ایجاد کنند. چشم انداز روابط بهتر بین جمهوری اسلامی و ایالات متحده برای بازیگران مختلف در سراسر جهان تهدیدآمیز به نظر می رسد، از جمله برخی از آنها دوست ایالات متحده و برخی دیگر از دوستان ایران هستند. خطرات واقعی وجود دارد که ممکن است هفت یا هشت هفته آینده حوادث بسیار دشواری را ایجاد کنند
بایدن می خواهد برای بهبود روابط آمریکا با جهان تلاش کند
رودز گفت: آنچه در حال حاضر از تصمیمات رئیس‌جمهور منتخب آمریکا در مورد کابینه و مشاوران ارشد خود مشخص است این است که وی در تلاش برای ترمیم روابط ضعیف آمریکا با جهان، از جمله روابط با متحدان آمریکا در اروپا و همچنین روابط با ایران است. انتصاباتی که تاکنون انجام شده است باید نشان دهنده علاقه واقعی دولت بایدن در ترمیم روابط ایالات متحده و ایران و ایجاد شرایط قابل قبول برای هر دو کشور باشد.
وی در ادامه گفت: اتحادیه اروپا بلافاصله ترور دکتر فخری‌زاده را محکوم کرد در حالی که سوءظن در مورد اینکه مسئولیت این کار با چه کسی بوده زیاد است. گزارش‌هایی که تاکنون به اروپا و ایالات متحده رسیده‌اند شواهد کافی ارائه نکرده‌اند که به کشورهای اروپایی یا ایالات متحده اجازه دهد انگشت اتهام را سمت یک کشور ببرند. عدم محکومیت اسرائیل به عنوان عامل ترور به معنی حمایت از اقدامات اسرائیل نیست؛ اگرچه این حقیقت وجود دارد که تندروهایی در ایالات متحده و اروپا وجود دارند که ادعا می‌کنند این قتل در واقع به نوعی توجیه شده است.
وی اظهار کرد:حل تنش ها در کوتاه مدت برای ایران و ایالات متحده دشوار خواهد بود. دو طرف به یکدیگر بی‌اعتماد و مشکوک هستند و اشخاصی وجود دارند که مانع از بهبود روابط می شوند. از طرف دیگر، از ژانویه امکان گفتگوهای جدی وجود دارد. این احتمال وجود دارد که رهبران تهران و واشنگتن به مزایای مذاکره درباره قطعنامه‌ها و در مورد مسائل دو کشور اعتراف کنند و هر دو طرف قادر به جمع آوری اراده سیاسی لازم برای انجام سازش‌های واقعی و فداکاری های واقعی باشند که برای هر دوطرف مفید باشد.
وی گفت: تغییر نوع روابط هرچند در کوتاه مدت دشوار باشد اما من در واقع نسبت به روند طولانی مدت بهبود روابط بین ملت‌های ایران و آمریکا کاملاً خوشبین هستم. خاطرات تلخ و خشم وجود دارد اما همانطور که رئیس‌جمهور اوباما در ابتدای دولت خود در قاهره اشاره کرد، انسانیتی مشترک وجود دارد که جهان اسلام و غرب را به هم پیوند می‌دهد در حالی که اختلاف فرهنگی ممکن است وجود داشته باشد. جهانی که مردم ایران در آن رنج می‌برند ، برای آمریکایی ها دنیای بهتری نیست. جهانی که مردم آمریکا در آن رنج می‌برند، برای ایرانیان دنیای بهتری نیست. از نظر منافع واقعی، دلایل زیادی برای همکاری آمریکا و ایران وجود دارد و تعداد کمی از آنها دو طرف را به سمت درگیری سوق می دهد. من شخصاً منتظر روزی هستم که انشاالله در خیابانهای تهران به همان اندازه که در خیابانهای واشنگتن هستم احساس رضایت کنم.
