سردار جلالی تشریح کرد:
رسالت پدافند غیرعامل، مصون‌سازی کالبدی کشور در برابر تهدیدات دشمن
دشمن فقط قدرت نظامی نیست بلکه مجموعه‌ای از محورهای قدرت است که نگاه فلج سازی راهبردی و تمرکز بر نگاه سیستمی بر کشور و پیدا کردن روابط و اجزایی است.
رئیس سازمان پدافند غیرعامل اظهار کرد: مهم است که این مصونیت سازی را برای کل پیکره کشور و جامعه بوجود بیاوریم و این با پدافند غیرعامل تحقق پیدا می‌کند،
سردار غلامرضا جلالی در همایش استانی " پدافند کالبدی و فنی مهندسی مدیران کل پدافند غیرعامل استان‌ها " با اشاره به تصویب اساسنامه توسط مقام معظم رهبری گفت: اساسنامه ظرفیت‌های بسیار خوبی را ارائه می‌کند و تکالیف قانونی مشخصی را در محورهای مختلف تعیین می‌کند، یکی اینکه برابر اساسنامه شورای عالی یا کمیته دائمی پدافند غیرعامل به تصویب رسیده که متشکل از هفت نفر است.
وی افزود: رئیس ستاد کل، رئیس سازمان پدافند غیرعامل، وزرای دفاع و کشور، رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی و رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس به علاوه یکی از معاونین ستاد کل، حوزه کار و تصمیمات این شورا در اساسنامه مشخص شده است و می‌تواند خیلی از مشکلات را برطرف کند. نکته دوم این است که این اساسنامه به صراحت در استان‌ها، استاندار را مسئول پدافند غیرعامل خطاب کرده نکته دیگر اینکه ماموریت‌های عملیاتی پدافند غیرعامل مثل قرارگاه زیستی، سایبری، پرتویی و شیمیایی در اساسنامه تصریح و ماموریت‌های ستادی و عملیاتی هم کاملاً مشخص شده است.
رویکردهای جدید پدافند غیرعامل
وی ادامه داد: همراه با اساسنامه گزارش خدمت مقام معظم رهبری تقدیم و رویکردهای جدید پدافند غیرعامل تشریح شده است، که چون تهدیدات تغییر کرده می‌بایست رویکردها هم در مقابله با تهدیدات تغییر کند و به نوعی تقابل نظیر به نظیر با آنها داشته باشد، ایشان پس از مطالعه گزارش، پی نوشت فرمودند؛ که " همین درست است "، این رویکرد را هم تایید فرمودند.
دسته بندی تهدیدات
جلالی یادآور شد که در گزارش ذکر شده که سه نوع دسته بندی برای تهدیدات وجود دارد:
۱ - تهدیدات فناورانه(فناوری محور)
۲ - تهدیدات مردم محور
۳ - تهدیدات سخت و نظامی و برای مقابله و رویایی با آن حدود ۸ حوزه تخصصی، پدافند غیرعامل را احصاء کرده، بالطبع بحث‌های این ۸ حوزه تخصصی و لازم است مدیران حاضر در جمع این حوزه‌ها را دقیق بشناسند.
رویکرد پدافند کالبدی
وی ادامه داد: این جلسه متمرکز به پدافند کالبدی است. تلاش می‌شود که رویکرد پدافند کالبدی توضیح داه شود، حضرت آقا فرمودند پدافند غیرعامل یک اصل برای همیشه نه در یک مقطع خاص، بنابراین این مسئله، مستمر و همیشگی است به این مفهوم که اگر تهدید کم شود مفهومش این نیست که دست از کار بکشیم بلکه این باید کاملاً ادامه پیدا کند، ایشان فرمودند پدافند غیرعامل مثل مصونیت سازی برای انسان است و از درون ما را مصون می‌کند. به این معنی است که اگر دشمن تهاجمی بکند اثر نخواهد داشت.
مصونیت سازی از نگاه مقام معظم رهبری
رئیس سازمان پدافند غیرعامل اظهار کرد: نکته بعدی این است که ایشان فرمودند؛ مهم است که این مصونیت سازی را برای کل پیکره کشور و جامعه بوجود بیاوریم و این با پدافند غیرعامل تحقق پیدا می‌کند، براساس این نگاه مقام معظم رهبری مصونیت را به بدن تشبیه کردند و پیکره را مساوی با کالبد بدن دیدند و مصداق آن زیر ساختهای کشور است. جامعه را هم مردم فرض کردند که در مقایسه با انسان جان است و در دستگاه ها روح یا نگاه مدیریتی. پس ایشان در سه حوزه مصونیت خواستند: ۱ - کل پیکره و کالبد کشور ۲ - جامعه ۳ - نظام مدیریتی و هرکدام از اینها رویکردهای خاص خود را دارد.
جنگ نودهای اساسی
وی افزود: در کالبد و پیکره کشور، پدافند کالبدی را دنبال می‌کنیم، در جامعه پدافند مردم محور و در نظام مدیریتی سایر رویکردها را. ورود به مسئله پدافند کالبدی توجه به تهدیدات خاص این حوزه است. اولین تهدید که در اینجا وجود دارد تهدید جنگ نودهای اساسی است، رویکردی که آمریکایی در انتخاب مدل اهداف دارند می‌گویند تمرکز بر نودها(گره) در واقع گره‌های زیر ساختی که در ساختار یک کشور وجود دارد، میزانی که بقیه ی زیر ساخت‌ها به یک زیر ساخت وابسته هستند، وقتی میزان وابستگی بالا برود گره تولید می شود، در واقع تمرکز بر روی گره ها رویکرد آمریکایی هاست، یعنی هر چه در نظام معماری مهندسی کشور گره و نود تولید کنیم این گره و نود در لیست اهداف دشمن قرار می گیرد و هر چه این گره بزرگتر باشد در اولویت بیشتر توجه دشمن قرار می‌گیرد.
نگاه سیستمی به دشمن
جلالی گفت: نکته بعدی دشمن، سیستمی به دشمن خود نگاه کردن است یعنی این که دشمن فقط قدرت نظامی نیست بلکه مجموعه‌ای از محورهای قدرت است که نگاه فلج سازی راهبردی و تمرکز بر نگاه سیستمی بر کشور و پیدا کردن روابط و اجزایی است که اگر این روابط و اجزا آسیب ببیند کشور فلج خواهد شد.
جنگ فنی و مهندسی
وی گفت: نکته بعد که باید به آن اشاره شود، جنگ‌های فنی و مهندسی ست، امروزه مدل‌های حمله و تهدید به نوعی فنی و مهندسی شده اند یعنی وقتی به جایی حمله می شود بمب ها کاملاً تخصصی و در هر حوزه بمب خاص خودش وجود داشته و نگاه فنی بر این موضوع حاکم است، برای مثال اگر بخواهید یک ساختمان مرتفع را تخریب کنید کارگر معمولی نمی تواند آن را تخریب کند بلکه کسی باید پیشنهاد تخریب را بدهد که نظام باربر ی ساختمان را شناخته و ستون های اصلی ساختمان را از تعادل خارج کند که موجب تخریب آن می شود، از این منظر نگاه به تهدیدات این حوزه کاملاً نگاه فنی است مثلاً وجود ماهواره و سیستم های امنیتی هنگام حمله به یک کشور باعثمی شود تا مهاجم بداند دقیقاً به کدام منطقه آسیب برساند که موجب آسیب تاثیر گذار شود.
سامانه‌های سنجش از راه دور
رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور ادامه داد: اولین تهدیدی که در این حوزه وجود دارد، اشرافیت روی زیر ساخت ها و سامانه های سنجش از راه دور است که از زیر ساخت ها عکسبرداری و شناساسیی می کند. مثلاً در عکس هایی که در کتابخانه کاخ سفید از زیر ساخت های نطنز وجود دارد حتی قٌطر، سطح و میزان خاکریزی کاملاً مشخص شده است و نشان می دهد که یک نگاه مستمر بر روی آن بوده، زمانی که بخواهد برای عمل انتخاب شود، از تمام اطلاعات فنی آن آگاه هستند، اخیراً گوگل سامانه جدیدی تولید کرده که به صورت آنلاین از طریق ماهواره فیلم برداری می کند، این مسئله حوزه های امنیتی را هم تحت تاثیر قرار می دهد، یعنی می تواند یک ماشین یا فرد مهم را تبدیل به هدف کرده آن را تعقیب کند.
شبکه‌های جاسوسی فنی، صنعتی
وی گفت: نکته بعدی شبکه های جاسوسی فنی، صنعتی است، تنظیم قرارداد و پروتکل های امنیتی در شرکت های مشاوره، یعنی اطلاعات را در حوزه های مختلف جمع کرده و استفاده می کنند، اینگونه نیست که مشاور خارجی در بخشی بیاید و باعثپیشرفت شود، اطلاعات جمع اوری و بفروش می رسد. لذا باید توجه کرد که حضور مشاور خارجی در پروژه یعنی اینکه اطلاعات شما را خارج می کنند، خرید و فروش اطلاعات در این زمینه بسیار است. دشمن اطلاعات زیر ساختی را گرفته وبر اساس این اطلاعات تعیین هدف می کند.
گره‌ها و زیر ساختهای هدف
جلالی در ادامه گفت: از این منظر اکثراً اهداف غیر نظامی و گره ها و زیر ساخت ها هدف است. لذا آن زیر ساختی که بتواند بیشترین عدم تعادل و آسیب را در کشور ایجاد کند در بالای لیست قرار می گیرد، مثلاً در جنگ ۳۳ روزه مراکز فاضلاب روستایی تبدیل به هدف شد علت آن بود که در صورت زدن فاضلاب بهداشت مردم آسیب ببیند و مردم دچار مشکل می شوند. در واقع ارتباط مستقیم بین اهمیت زیر ساخت و اهداف آنها وجود دارد یعنی به میزانی که زیر ساخت ها اهمیت پیدا می‌کنند، وارد لیست اهداف جذب دشمن می شود. برای هر نوع زیر ساختی سلاح خاص درست شده است برای بتن یک نوع سلاح، برای دکل‌های ماکروویو یک نوع و…، زیر ساخت های که بیشترین وابستگی به آن وجود دارد در ابتدای لیست دشمن قرار می گیرد.
استفاده از عوامل پنهان
رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور گفت: استفاده از عوامل پنهان در این حوزه‌ها نیز یک نکته بسیار اساسی است که معمولاً در شبکه های جاسوسی به آن دقت می شود، نگاهی که به تهدید شناسی وجود دارد این است که نخست ببینیم چه تهدیدی به صورت کلان علیه کشور موجود است، بعد آن تهدید را در حوزه ای به صورت تخصصی شناسایی و رصد شود این تهدید علیه کالبد ما چه کارکردی داشته و ببینیم چه خساراتی وارد می کند، میزان خطر هر زیر ساخت را در مشخص، هم افزایی خطر را هم نگاه سیستمی کرده، محاسبه کنیم. لذا این مسیر به صورت ۵ گام است که باید به آن توجه کنیم.
مفاهیم کاربردی
وی در ادامه چنین گفت: ۳ دسته مفهوم در پدافند وجود دارد؛
یک دسته مباحثراهبردی است که از جنس مدیریت راهبردی و در سطوح راهبردی مدیریتی و برنامه ریزی می‌شود مثلاً برنامه توسعه کشور طرح جامع توسعه گاز و…، ممکن است در این طرح ها می تواند کل آسیب و آسیب پذیری نهادینه شود اگر توجه شودسپس به لایه بعدی برویم.
سطح دوم سطوح عملیاتی است که عموماً رویکرد مهندسی و کارهای صنعتی را در بر گرفته، ماهیت مهندسی و ساخت دارد در سطح اول مفهوم تولید شده، برنامه است و از آن بهره برداری می کنیم مثل زیر ساخت های موجود که از آن بهره برداری می شود، در هر سطحی ماهیت بحثها متفاوت است، در سطح راهبردی ماهیت بحثمغز افزاری است(از جنس سیاست، راهبرد، قانون) در سطح زیر ساختی ماهیت بحثمهندسی است، جامعه ی مهندسی کشور و هر ساختاری در کشور که برنامه را به زیر ساخت تبدیل می کند مخاطب است.
ماهیت سطح سوم، ماهیت مدیریت و بهره برداری است و بحثی که در آن دنبال می شود آمادگی پاسخ به هر تهدید و سطح ادبیات آن برنامه ریزی راهبردی است. سطح دوم مخاطب مهندسین هستند و لذا ادبیات آن هم ادبیات مهندسی و صنعتی است، در سطح سوم مخاطب مدیران اجرایی هستند که ادبیات آن بیشتر، مدیریت بحران و اجرا می باشد. در هر حوزه در سطح راهبردی به دنبال این هستیم که یک برنامه توسعه پایدار و مصون تولید کنیم در سطح دوم مهندسی هدف تبدیل برنامه به زیر ساخت است در سطح سوم اهداف بهره برداری بهینه است که در واقع کاهش تلفات تاثیر مدیریت بحران را به عنوان نتیجه این حوزه نشان می دهد.
سطوح تهدیدات
وی در خصوص سطوح تهدیدات گفت: در سطح راهبردی، تهدیدات راهبردی، سطح عملیاتی، تهدیدات فنی مهندسی و در سطح اجرایی، تهدیدات تاکتیکی و اجرایی مطرح است، در پدافند کالبدی نیازمند به یک چرخه هستیم زیرا در بحثها گفته می‌شود نهادینه سازی مفاهیم پدافند غیرعامل در ذات طرح ها، اولین کار این است که دانش و علم مهندسی در آن حوزه تولید شده، دانش تبدیل به استاندارد و الزام، سپس در مراجع قانونی تصویب و ابلاغ شود، چه از طریق سازمان استاندارد ویا سازمان پدافند غیرعامل، بنابر اساسنامه تصویب و ابلاغ آیین نامه های تخصصی حوزه پدافند غیرعامل به کمیته دائمی سازمان واگذار شده است.
بهینه سازی و نهادینه کردن طرح
وی گفت: سطح بعدی انتشار پس از ابلاغ، آموزش و فرهنگ سازی(کتاب و فیلم آموزشی)، سپس اِعمال و اجرا است، که در این مرحله وارد حوزه های مدیریتی شده، کنترل و نظارت انجام می دهیم، در این مرحله باید بازخورد مشخص شود، مقام معظم رهبری فرمودند که بروید و مطمئن شوید که کاری که گفته‌اید انجام می‌شود یا خیر، در بازخورد برخورد هم هست یعنی اگر دستگاهی اقدام نکرد، با آن برخورد می‌شود، بعد اصلاح و بهینه سازی، سپس نهادینه کردن در ذات طرح می باشد.
دسته بندی سرمایه های کالبدی
وی در خصوص دسته بندی سرمایه های کالبدی گفت: در پدافند کالبدی سرمایه ها باید شناخته و دسته بندی شود که این کار به دو صورت؛ اهمیت و ماهیت انجام می شود، اهمیت یعنی حیاتی، حساس مهم و قابل حفاظت واز نظر ماهیت، نوع سرمایه های فیزیکی، انسانی، سایبری و سرمایه های معنوی مورد نظر می باشد.
شناخت تخصصی و احصاء آسیب پذیری‌ها
رئیس سازمان پدافند غیر عامل کشور گفت: گام بعد این است که تهدیدات آن حوزه را به صورت تخصصی شناخته و آسیب پذیری‌ها احصاء شود. در واقع آسیب پذیری یعنی پیامد اثر تهدیدات بر سرمایه، که اگر دجار چالش شود، آسیب پذیر و چنانچه به چالش نیفتد می شود ضعف ریسک، میزان آن را اندازه گرفته(میزان تهدید خطر برتولید) ومشخص می شود تهدید موثر بر طرح چیست، مهندسی معکوس می کنیم و یا مهندسی مستقیم سپس آسیب پذیری را به سمت صفر کاهش می دهیم به صفر که رسیدیم می شود مصون، در مقطی هم در آینده ارزیابی مجدد می کنیم این در واقع همان چرخه است.
دسته بندی زیر ساخت‌ها
جلالی گفت: در حوزه‌های دانشی و علمی انسان ها زیر ساخت هستند به همین دلیل است که کشورها نسبت به انسان های سطح بالا ی خود اقدامات حفاظتی و کنترلی انجام داده و از آنها حفاظت می کنند، زیر ساخت های معنوی، زیر ساخت های فیزیکی یعنی زیر ساخت هایی که در فضای سایبری می توان به آن حمله کرد و سایر زیر ساخت ها، این زیر ساخت ها به لحاظ کارکرد می توانند زیر ساخت های دفاعی، امنیتی، عمومی، مردمی، بهداشتی و انواع و اقسام دیگر باشند، که به لحاظ اهمیت در استان ها مجبور هستیم دسته بندی زیر ساخت ها را به نوعی متفاوت کنیم.
اهمیت زیرساخت ها
وی در خصوص اهمیت زیرساخت ها گفت: یک زیر ساخت ویژه داریم یعنی زیر ساختی که خودش زیر ساخت بقیه زیر ساختهای حیاتی است، یعنی پیامد آسیب دیدن این زیر ساخت در سطح ملی تاثیر گذار باشد، زیر ساخت حساس، که تاثیر آن چند استانی است، زیر ساخت مهم، که تاثیر آن استانی و زیر ساخت قابل حفاظت که تاثیر آن نقطه ای است.
دسته بندی زیرساخت ها
وی ادامه داد: بصورت قانونی سه دسته زیرساخت؛ حیاتی، حساس و مهم وجود دارد اما در سطح استان مهم و قابل حفاظت هم مطرح می‌باشد که این لایه ها با هم متفاوت است، از نظر میزان امنیت اگر زیر ساخت ویژه باشد باید آسیب ناپذیر شود. سطح حیاتی باید کاملاً مصون بوده و بتواند تهدید را پاسخ دهد. سطح حساس، پایدار و مستحکم، سطح مهم ایمن و سطح قابل حفاظت باید امن باشد.
اقدامات، مهندسی مستقیم و معکوس
جلالی گفت: در بحثطراحی و بهره برداری با دو نگاه حرکت می کنیم؛ یکی مهندسی مستقیم یعنی اِعمال ملاحظات پدافند غیر عامل از ابتدا و به صورت گام به گام، نگاه دوم اقدامات مهندسی معکوس، یعنی برای طرح های ساخته شده و در حال بهره برداری است که بخواهیم اقدامات پدافند غیرعامل را انجام دهیم، از مهندسی معکوس استفاده می کنیم.
مفاهیم مهندسی
وی گفت: در مسائل مهندسی سه دسته مفهوم را دنبال می کنیم؛ یکی اصول، دیگری الزامات و سوم ملاحظات، اصول که صد در صد لازم الاجرا است و چنانچه اجرا نشود آسیب می‌بیند، الزام بایستی انجام شود ملاحظه می‌تواند انجام شود یا انجام نشود. در واقع مثل واجب و مباح و مستحب است.
نظام فنی و اجرایی مهندسی پدافند غیر عامل
جلالی گفت: در پدافند کالبدی نیازمند نظام فنی و اجرایی مهندسی پدافند غیر عامل هستیم، تفاوت آن با نظام مهندسی جاری و عادی این است که اثر تهدید انسان ساخت در این نوع نظام مهندسی وجود ندارد، در نظام فنی و مهندسی خودمان اثر تهدید انسان ساخت را بررسی، کنترل و مدیریت می کنیم.
ظرفیت های فنی و بومی پدافندغیر عامل
وی ادامه داد: نکته بعد، لزوم ظرفیت های فنی و بومی پدافندغیر عامل است، منظور از فنی، شرکت مشاور پیمانکار و مهندسین و بومی هم اینکه داخلی باشد، راهبری، هدایت و کنترل و نظارت طرح ها را باید انجام دهیم، همچنین در حوزه‌های فنی مهندسی مدیریت دانش انجام داده و دستاوردهای خود را مستند سازی کنیم و به بقیه استان ها و شهرها آموزش داده و الگوی طرح توسعه به صورت بومی و نهادینه سازی نظام فنی مهندسی طرح ها را داشته باشیم، اصول ارزش عبارتند از؛ الف) نظام مندی و مهندسی، ب) پویایی، ابتکار و خلاقیت، پ) استحکام، ایمنی، ج) پایداری و مصونیت، چ) استاندارد آیین نامه های بومی و فنی
استاندارد بومی
وی گفت: ۲ عنصر در استانداردهای ملی مغفول مانده، یکی عنصر ملاحظات اقلیمی و محیطی، مثل استانداردی که از ژاپن و استرالیا می آید، عینا همینجا اجرا می شود، دیگری هم تهدید انسان ساخت، اگر این دو عنصر در استاندارد دیده شود آن استاندارد یک استاندارد بومی تلقی می شود.
شعار محوری ما، مستحکم، ایمن، پایدار و مصون سازی
وی ادامه داد: شعار محوری ما، مستحکم، ایمن، پایدار و مصون سازی است، رسالت این مجموعه مصون سازی کالبدی و پیکره یی کشور در برابر تهدیدات دشمن است، مصونیت چارچوبی دارد؛ اول اینکه تهدید تخصصی هر حوزه را بشناسیم. دوم اینکه ادبیات علم تخصصی را در حوزه خاص خود داشته واز ملاحظات خاص هر حوزه استفاده کنیم.
راه اندازی نظام فنی مهندسی خاص پدافند
جلالی گفت: پرهیز از تعمیم اصول ملاحظات نظامی به همه برنامه ها، نکته ی کلیدی این است که توسعه ی دانش بین رشته ای و ترکیبی پدافند و ادبیات تخصصی آن حوزه به نوعی تزریق و ترکیب عالمانه ژن پدافند به کالبد کشور است که بایستی اینجا شکل گیرد، در این مباحثبه دنبال راه اندازی نظام فنی مهندسی خاص پدافند هستیم، پدافند کالبدی، به دنبال مهندسی تهدید شناسی با قابلیت زیرسازی و امکان تاثیر بر فرمول های مهندسی ست.
نظام خاص حفاظت و برقراری امنیت در طرح‌ها
وی گفت: چون تهدید یک مفهوم حسی، نسبی و کیفی است، می‌خواهیم در نظام مهندسی وارد کرده، الگوی طرح‌های پایه‌ای بومی را امن کنیم، این دسته از مباحث، مباحثپایه‌ای هستند که باید آنها را داشته باشیم و نکته پایانی، نظام خاص حفاظت و برقراری امنیت در طرح‌ها است. هر طرح بنا بر میزان اهمیتش باید از درجه خاصی از حفاظت برخوردار باشد.
اولویت‌های کالبدی
رئیس سازمان پدافند غیر عامل کشور گفت: در بحثسیاست‌ها اولویت اول مسئله کالبدهای حیاتی کشور است، اولویت بعدی کالبدی است که نیازمندی های مردم را تأمین می کند، سوم تأمین نیازهای اساسی، چهارم تأمین نیازهای بخش دفاع و پنجم نیازهای عمومی را شامل می شود.
اهمیت، طراحی و دسته بندی طرح‌ها
وی در ادامه گفت: در سیاست‌ها ابتدا طرح‌ها باید بر اساس اهمیت، طراحی و دسته بندی شوند؛
۱ - فرآیندهای مهندسی روان سازی شده(پدافند غیرعامل در کار مهندسی نباید تبدیل به یک مانع و عنصر کند کننده بشود) ۲ - اختصاص میزان امنیت به اندازه اهمیت طرح
۳ - تدوین و تولید آئین نامه‌های پرمصرف.
۴ - ایجاد آموزش های طولی و عرضی جامعه مخاطب است.
۵ - فرهنگ سازی و تبلیغ باور پذیری عمومی در جامعه مخاطب است
۶ - تولید محتوای آموزشی پدافند کالبدی می باشد. هر پروژه ای که کار و مطالعه می شود باید یک خروجی دانش داشته باشد و در دستگاه ها هم افزایی ایجاد کند.
صرفه اقتصادی در طرح‌ها
جلالی گفت: باید در طرح‌ها صرفه اقتصادی ایجاد شود، در اصول از " صرفه " به عنوان " هزینه فایده جامع " یاد می‌شود، کلمه جامع این است که اگر هزینه ای شود به فایده ی جامع آن هم نگاه شود، صرفه ی اقتصادی در طرح خیلی مهم است. ارتقای اقتصادی شرکت های مشاور و تخصصی، یعنی باید شرکت های مشاور تخصصی در آمد مناسب داشته باشند.
دسته بندی طرح ها
وی گفت: به لحاظ دسته بندی ۴ دسته طرح داریم:
۱ - زیربنایی ملی و منطقه ای(فرا ملی و چند استانی)
۲ - طرح ها استانی
۳ - طرح های شهری با تمرکز بر شهرهای بزرگ که عموما شورای شهر و شهردار ها بر آن متمرکز هستند
۴ - طرح های عمرانی، طرح هایی هستند که وزارتخانه ها دنبال می کنند و طرح های استانی.
نیاز ادارات کل به تیم فنی مهندسی
رئیس سازمان پدافند غیر عامل کشور در خاتمه گفت: سیاست بعدی هم تولید نظامات روان اجرایی است، یکسری انتظارات برای کارهای مهندسی پدافند تنظیم شده است که امکان دارد به این زودی انجام نشود ولی این رویکرد ماست، هیچ طرح استانی نباید به تهران بیاید و همه طرح های استانی در استان تصویب شود. نکته بعدی این است که همه مباحثفنی استان باید در استان انجام شود. فقط از اینجا آئین نامه، نظامات و نظارت انجام شود. سازماندهی شرکت‌های استانی را هم به صورت موضوعی و هم به صورت تخصصی انجام شود. هر اداره کل نیازمند یک تیم فنی مهندسی نیز می‌باشیم، آخرین موضوع هم تدوین و روان سازی فرآیندهای فنی و مهندسی در استان ها است. در واقع در قالب یک مدل راحت و روان در اختیار استان قرار بگیرد.
