روش انتخابات پارلمانی راه حذف چرخه تکراری چانه‌زنی‌های رانتی پشت پرده
در انتخابات ریاست جمهوری و شوراهای شهری و روستایی حیاتی به نظر می‌رسد؛ پیشنهاد من در خصوص این تغییر ساختار، روش انتخاب ریاست جمهوری پارلمانی توسط مجلس شورای اسلامی است.
بسیاری نامزدهای مجلس شورای اسلامی نیاز دارند قبل از ورود به مجلس حتی برای معرفی برنامه های خودشان به مردم حوزه های انتخابیه مربوطه با آگاهی کامل از فرآیند و روند قانونگذاری و وظایف کمیسیون‌ها وارد مجلس شوند؛ مانند حقوق اساسی ، مبانی فقهی و سیاسی قانون اساسی، اصول قانون اساسی و ارتباط اصول و جزئیات آن در قانونگذاری، آشنایی با ساختار حقوقی و اجرایی مجلس ، آئین نامه داخلی که مهمترین محمل فرآیند تبیین و‌تصویب نهایی طرح و لوایح به شمار می آید ، چارچوب بررسی و تصویب برنامه و بودجه ، سیاستهای قانونگذاری ، و بالاخره تسلط کامل به ابعاد مختلف برنامه هفتم.
آموزش این ها باعث سرعت بخشی در شروع فعالیت و انجام وظیفه نمایندگی می شوند و گرنه چابکی حکمرانی که از فرآیند انجام وظایف نمایندگان مجلس تاثیر می پذیرد با از دست دادن زمان ، دچار نقص و کندی اداره امور کشور و مردم می‌شود.
چابک سازی امور و جهادی کار کردن و سرعت در حل مشکلات خرد و کلان، مفهومی است که غالبا مقام معظم رهبری تاکید داشته‌اند اما متاسفانه این مفهوم در امور اداری، دولتی و قانونگذاری ما در راستای تامین رضایت مندی مردم نقش بسیار کمرنگی پیدا کرده است. لذا به نظر می رسد بررسی نسبت چابکی حکمرانی کشور با فعالیت مجلس شورای اسلامی، دولت و شورای های شهری و روستایی که با اتکا بر اصل ششم قانون اساسی شکل می گیرند اقدامی موثر باشد که ببینیم از کدامیک از این سه یا هرسه در چگونگی انجام وظایف قانونی خود ، عامل کندی انجام امور کشور شده است.
البته پیوستگی نظارتی وظایف قوه قضائیه با هر سه ساختار مذکور نیز بحث مهم و حیاتی هست که به آن نیز پرداخته خواهد شد .
در مرحله اول بررسی تغییرات کیفی موثر بر چابک سازی حکمرانی را از مجلس شروع می کنیم :
برگزاری دوره آموزشی برای کاندیداهای مجلس شورای اسلامی
افزایش اطلاعات حقوقی و سواد قانونگذاری نمایندگان مجلس شورای اسلامی قبل از شروع تبلیغات لازمه کیفیت و توانمندی کار آنهاست و تلف شدن زمان با قوانین و آیین نامه‌های طولانی، به روز نبودن و عدم تناسب تعداد اعضای کمسیون‌ها در مجلس، همگی از عوامل کندشدن حرکت صحیح مجلس به شمار می آید هستند. در همین راستا موسسه آموزش عالی فاران مهردانش، در راستای وظایف آموزشی و اجتماعی و سیاسی خود اقدام به برگزاری دوره آموزشی کرده‌است که کاندیداهای مجلس شورای اسلامی با شرکت در آن به قانون اساسی، کمسیون‌های مجلس و وظایف آنها و سیاستهای کلی قانونگذاری تسلط کامل داشته باشند. لازم به ذکر است این دوره به صورت آنلاین برگزار می‌شود و دانشجویان و عموم هم می‌توانند شرکت کنند.
گفتمان‌های پشت پرده انتخابات
علاوه بر مسائل مذکور ، چانه زنی ها و رانت‌های پشت پرده انتخاباتی مجلس و ریاست جمهوری و شوراها نیز بحث مهمی هست که انتخاب و انتصاب مدیران از دهیاری و شهرداری و بخشدار تا وزرا و معاونت های ریاست جمهوری و سازمان ها و غیره دچار جریان عدم شایسته سالاری مدیران و عوامل اجرایی ضعف قانونگذاری و حکمرانی در کشور شده است.
توصیه به مجلس و احزاب برای تشکیل نشست با کاندیداها
مجلس شورای اسلامی و حتی احزاب، برای بهبود روند قانونگذاری و چابک سازی اداره کشور، می توانند نشست‌هایی برگزار کنند که در آن به تدوین برنامه‌های دقیق کمسیون‌ها، نیازسنجی و بررسی این مورد که هر کاندیدا با توجه به تخصص خود برای فعالیت در کدام کمیسیون مناسب است، پرداخته شود به عبارت دیگر توصیه می شود در لیست نهایی که مثلا در تهران معرفی می کنند مقابل اسم هر کاندیدا کمیسیون مناسب تخصص و تجربه و مهارت وی را درج کنند
تداوم نظرخواهی از متن مردم
طبق اصل 6 قانون اساسی که امور کشور باید با اتکا به آراء عمومی اداره شود باید روند و فرآیندی ایجاد شود که نظرات تخصصی و تجربیات اقشار و صنوف مختلف را دریافت کنیم . متاسفانه بعد از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، مجلس شورای اسلامی و شوراهای شهری و روستایی ارتباط تاثیر نظرات مردم بر ادامه امور مربوطه منقطع می شود .این کار خوب را می توان از مجلس آغاز کرد یعنی بعد از مطالعه عمیق لوایح و طرح ها و چکش کاری های لازم در کمیسیون ها توسط قانونگذاران، نظرات چالشی را از میان متخصصین و صاحبنظران سطح جامعه که با آن موضوع درگیرند و کار و اشتغال روزمره دارند و می فهمند که با فلان طرح و لایحه چه اتفاق مناسب یا نامناسب در جامعه خواهد افتاد نظرخواهی کرد یعنی به جای تصمیم گیری در اتاق‌های در بسته ؛ بازخورد از متن مردم هم برای قانونگذاری بهره مند شویم . در این راستا طبق فرمایشات مقام معظم رهبری، شفافیت، رفع ابهام و جلوگیری از طویل بودن قوانین باید مورد توجه قانونگذاران باشد.
سهم و نقش بانوان در مجلس شورای اسلامی
اگرچه تعداد بانوان در مجلس کم است و باید افزایش پیدا کند اما هدف ما از تشویق خانم‌ها به ثبت نام در انتخابات مجلس شورای اسلامی افزایش تعداد آنها این بوده که از سطح توانمندی و تخصص آنها بوده است ؛ بنابراین با توجه به فرمایشات مقام معظم رهبری، ورود بانوان توانمند و اظهار نظر آنان در مسائل خاص ضروری است
تغییر مسیر یا فرآیند و ساختار انتخابات برای حذف چرخه تکراری چانه زنی های رانتی پشت پرده
در انتخابات ریاست جمهوری و شورا های شهری و روستایی حیاتی به نظر می رسد ؛ پیشنهاد من در خصوص این تغییر ساختار، روش انتخاب ریاست جمهوری پارلمانی توسط مجلس شورای اسلامی است.
رفعت بیات
جامعه شناس و نماینده شهرستان های زنجان و طارم در هفتمین دوره مجلس شورای اسلامی
