ابراهیم متقی در همایش دیپلماسی هسته‌ای؛
مذاکره٬ بازتعریف قدرت روابط بین‌الملل است / در مذاکرات دولت قبل٬ طرفین فقط حرف خودشان را می‌زدند
مشکلات اقتصادی سال ۹۱ و ۹۲ وضع را به گونه‌ای رساند که رئیس‌جمهور قبل که مخالف انعطاف‌پذیری در مسئله هسته‌ای بود و قطع‌نامه ها را کاغذ پاره می‌دانست٬ وارد دیپلماسی پنهان شد. مذاکراتی که در دولت قبل انجام می‌شد سیاست اعلانی بود یعنی ما می‌رفتیم حرف‌هایی کلی در خصوص مباحثمختلف می‌زدیم و آنها نیز حرف‌های خودشان را می‌زدند
استاد روابط بین‌الملل دانشگاه تهران تاکید کرد: ذهنیت تیم دیپلماتیک و رئیس‌جمهور پایان دادن به تحریم هاست ولی این مسئله بستگی به روش اجرای آن دارد.
به گزارش خبرنگار ایلنا؛ ابراهیم متقی در همایش دیپلماسی هسته‌ای که ظهر امروز در دانشگاه علامه طباطبایی و به همت انجمن علوم سیاسی ایران برگزار شد گفت: بحثروابط بین‌الملل بحثقدرت است و بحثمذاکره بازتعریف این قدرت است.
وی با اشاره به هنگام مذاکرات و گروه ۱ + ۵ اظهار داشت: ما مذاکرات را در شرایطی آغاز کردیم که تعجیل صد روزه داشتیم و مقامات عالی به دنبال این بودند در صد روز وضعیت ثبات اقتصادی را اجرا کنند و مبنای تفکرشان این بود که این ثبات اقتصادی از طریق مسئله هسته ای حاصل می شود.
استاد روابط بین‌الملل و سیاست خارجی دانشگاه تهران با بیان اینکه مبنای اصلی سیاست خارجی دولت٬ دیپلماسی هسته‌ای است تصریح کرد: مبنای دیپلماسی هسته‌ای٬ مذاکره بر رفع تحریم‌ها است و معتقد است اگر مشکلات اقتصادی ناشی از تحریم‌ها با مذاکرات قابل ترمیم است چنین ذهنیتی ناشی از فرسایش اقتصادی بود که در سال ۹۰ و ۹۱ ایجاد شد. احساس ما بر سیگنال‌های نظام بین‌المللی ایده‌آلیسیتی است و وقتی تحریم شدیم تاریخ تحریم‌ها را ندیدیم که تحریم خود دیپلماسی اجبار است.
متقی ادامه داد: در واقع مشکلات اقتصادی سال ۹۱ و ۹۲ وضع را به گونه‌ای رساند که حتی رئیس‌جمهور قبل که مخالف انعطاف‌پذیری در مسئله هسته‌ای بود و قطع‌نامه ها را کاغذ پاره می‌دانست٬ وارد دیپلماسی پنهان شد که در اردیبهشت ۹۲ در مسقط صورت گرفت. تیمی از رئیس‌جمهور و تیمی از آمریکا و خانم اشتون مذاکراتی را انجام دادند اما آمریکایی‌ها مذاکرات را ادامه ندادند چرا که تحلیل‌شان این بود که شرایط تغییر در ایران وجود دارد و می‌دانستند دولت آینده هر که باشد٬ مذاکره در فضای متفاوتی صورت می گیرد.
وی با بیان اینکه انتخاب رویکرد و فرد جدید حتی با دیدگاه انتقادی طبیعی جلوه می‌کرد٬ خاطر نشان کرد: با روی کار آمدن دولت جدید٬ دیدارهایی در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل با مقامات جهان به ویژه اروپا و آمریکا صورت گرفت و در آن دیدارها اشاره شد دیدگاه ما عوض شده و گفتند در تلاش برای بازتعریف جدیدی هستیم دیگر بحثکاغذ پاره بودن تحریم‌ها مطرح نبود بلکه بحثدر خصوص رفع تحریم‌ها بود.
این استاد دانشگاه تهران با یادآوری اینکه ذهنیت تیم دیپلماتیک و رئیس‌جمهور پایان‌دادن به تحریم‌هاست ولی این مسئله بستگی به روش اجرای آن دارد٬ ابراز داشت: مذاکراتی که در دولت قبل انجام می‌شد سیاست اعلانی بود یعنی ما می‌رفتیم حرف‌هایی کلی در خصوص مباحثمختلف می‌زدیم و آنها نیز حرف‌های خودشان را می‌زدند٬ این مذاکرات مشابه مذاکرات آمریکا و شوروی در جنگ سرد بود که طرفین فقط حرف می‌زدند و نیتجه این سیاست اعلانی اشتیاق بیش از حد افرادی بود که در حاشیه بودند اما خود روزگاری در متن ماجرا بودند.
متقی با طرح این سوال که چرا مذاکرات ۲۴ نوامبر ۲۰۱۴ و آگوست ۲۰۱۴ به نتیجه نرسید٬ بیان کرد: ریشه عدم دسترسی به نتیجه در آگوست و نوامبر ۲۰۱۴ را باید در طرح اقدام مشترک دانست؛ طرحی که شتابزده تهیه شد و عده‌ای دیپلمات که در حاشیه بودند٬ بدون توجه به فضای بین‌المللی و رژیم‌ها و قالب‌های حقوق بین‌الملل و قابلیت‌های هسته‌ای‌مان تهیه شد که نتیجه‌اش تهی شدن ظرفیت راهبردی ماست.
این کارشناس مسائل بین‌الملل در تشریح تهی شدن ظرفیت راهبردی عنوان کرد: این مسئله در سه مرحله صورت گرفت در مرحله اول موافقت کردیم هگزافلوراید تولیدی‌مان را به میله سوخت تبدیل کنیم و امروز که آقای کری از امن‌تر شدن جهان صحبت می‌کند٬ دلیلش این است که ظرفیت راهبردی ایران تهی شده است. عدم بکارگیری سانتریفیوژهای جدید نیز در ادامه آن است و باید بدانیم که نه تحریمی برداشته شده و نه تحریمی برداشته خواهد شد.
وی با بیان اینکه دیپلماسی اجبار آمریکا سه‌مرحله‌ای است٬ تاکید کرد: مرحله اول تهی کردن ذخایر بود. پیشنهاد من در رفع تحریم‌ها و باز شدن پول‌های بلوکه شده و اکسید کردن این بود که توازنی میان آنها وجود داشته باشد که آمریکا این گام را با موفقیت همه جانبه برداشت و توازنی نیز میان عناصر سه گانه وجود نداشت. گام دوم مربوط به ابزارهای صنعتی و سانتریفیوژهاست و ما در موافقت نامه ۲۴ نوامبر ۲۰۱۴ قرار گذاشتیم که گاز به سانتریفیوژهای نسل پنجم تزریق نکنیم. مرحله سوم نیز خدشه‌دار کردن حقوق هسته‌ای یعنی ما چه غنی‌سازی بکنیم یا نکنیم ارزشی برایمان نداشته باشد چرا که هر چه غنی‌سازی کنیم٬ چرخه نابودسازی‌اش را هم خواهیم داشت و در ادامه این مسائل فشارهای اقتصادی است.
دکتر ابراهیم متقی در پایان تاکید کرد: اگر کشوری در فرآیند دیپلماسی٬ ابزارهای قدرت را از دست دهد در شرایط دومینو قرار می‌گیرد که دومینوی کاهش قابلیت‌های هسته‌ای از نوامبر ۲۰۱۳ شروع و ادامه یافته است.
