کمالوندی در نشست عمومی آژانس:
آژانس تضمین کند حاکمیت ملی کشورهای عضو به خطر نمیافتد
جمهوری اسلامی ایران برنامه صلحآمیز هستهای خود را تحت نظارت پادمان آژانس ادامه میدهد و در این زمینه امیدواریم از طریق مذاکرات منطقی و حسن نیت تمام طرفها، افق جدیدی از همکاری بیشتر پدیدار شود.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت: در حالی که ایران از اجرای پادمان آژانس و فعالیتهای راستی آزمایی آن حمایت میکند، از آژانس نیز انتظار دارد تضمین کند حاکمیت ملی کشورهای عضو به خطر نمیافتد.
به گزارش ایلنا، بهروز کمالوندی، معاون سازمان انرژی اتمی ایران و رییس هیات نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در پنجاه و هشتمین نشست عادی کنفرانس عمومی آژانس بینالمللی انرژی اتمی که در وین در حال برگزاری است گفت: جمهوری اسلامی ایران برنامه صلحآمیز هستهای خود را تحت نظارت پادمان آژانس ادامه میدهد و در این زمینه امیدواریم از طریق مذاکرات منطقی و حسن نیت تمام طرفها، افق جدیدی از همکاری بیشتر پدیدار شود.
متن کامل سخنرانی سخنگوی سازمان انرژی اتمی به این شرح است:
«بسم اله الرحمن الرحیم
آقای رییس،
حضار محترم،
در آغاز، از این فرصت بهره می گیرم تا انتصاب جناب عالی را به ریاست این کنفرانس صمیمانه تبریک بگویم. به شما نسبت به پشتیبانی کامل هیأت خود جهت نیل به نتایج موفقیتآمیز این کنفرانس تحت هدایت جنابعالی اطمینان میدهم. همچنین، به اتحادیه کومور، جمهوری جیبوتی، اتحاد جماهیر گویان و جمهوری وانواتو به عنوان کشورهای عضو جدید آژانس بینالمللی انرژی اتمی خوشامد می گویم.
آقای رییس،
ما به منظور توسعه استفاده صلحآمیز از انرژی هستهای و نیز مقابله با چالشها در این زمینه در یک کنفرانس سالانه مهم آژانس شرکت کرده ایم. همان طور که می دانیم، جمعیت جهان ظرف سی سال آینده دو میلیارد نفر افزایش خواهد یافت و به منظور تأمین تقاضای رو به رشد انرژی و مقابله با پیامدهای تغییرات اقلیمی، کشور من مانند برخی دیگر از کشورهای عضو آژانس، انرژی هستهای را برای تحقق تقاضاهای فوق الذکر برگزیده است.
جمهوری اسلامی ایران با صرف سرمایه گذاری کلان در زمینه آموزش، علوم و تکنولوژی پیشرفتهای شگرفی داشته است. در این راستا، کشور من مدتها پیش یک برنامه هستهای غیرنظامی را با همکاری آژانس آغاز کرده است. در نتیجه یک برنامه ملی جامع، کشور من به دستاوردهای بزرگی در کاربردهای هستهای غیرنظامی گوناگون رسیده که هم اکنون در زمینههای پزشکی، کشاورزی و صنعت مورد استفاده قرار میگیرند. ایران آماده است دستاوردهای خود را با کشورهای عضو، به ویژه کشورهای در حال توسعه، طبق اساسنامه آژانس اشتراک بگذارد.
آقای رییس،
در پیگیری خط مشی بلند مدت ایران، نیروگاه هستهای بوشهر در سپتامبر ۲۰۱۱ با موفقیت به شبکه ملی متصل شد و دو سال بعد، مدیریت این نیروگاه رسماً به ایران تحویل داده شد. این نیروگاه که تحت نظارت مسوولان نظام ایمنی ایران قرار دارد، اکنون بوسیله کارکنان ایرانی و با کمک متخصصان روسی بهرهبرداری می شود. سال آینده، اپراتور ایرانی به تنهایی کنترل نیروگاه را در اختیار خواهد گرفت. نخستین تجدید سوخت راکتور در جولای ۲۰۱۴ با موفقیت انجام گرفت و از آن پس علیرغم تنگناهای تحمیلی بر کشورم، این نیروگاه به طور پیوسته با ظرفیت کامل مورد بهره برداری قرار گرفته است و کلیه جوانب ایمنی نیروگاه بوشهر با دقت و تحت نظارت نظام ایمنی هستهای ایران رعایت گشته اند.
آقای رییس،
ما از نقش آژانس در حوزه همکاریهای فنی مطابق با ماده ۴ اساسنامه قدردانی می نماییم و در این رابطه نقش آژانس در ظرفیت افزایی کشورهای عضو از طریق همکاری فنی به ویژه ارتقاء و تسهیل همکاریهای ملی، منطقهیی و بین منطقهیی را حیاتی میدانیم. روشن است که برای اجرای موفق پروژههای همکاری فنی کشورهای عضو، به ویژه کشورهای در حال توسعه، لازم است از طریق امکانات فنی و کارشناسان واجد صلاحیت آژانس پشتیبانی گردند. از آژانس انتظار می رود تهیه مواد و تجهیزات لازم توسط کشورهای عضو، به ویژه در زمینه ایمنی هستهای را تسهیل کند.
حضار محترم،
آقای رییس،
ما بر اهمیت توسعه استانداردهای ایمنی و انتشار مجموعههای امنیت هستهای در سالهای اخیر تأکید میکنیم. در این رابطه، به دلیل نقش محوری این دو کمیته، کشورهای عضو میبایست به نحوی در این کمیتهها مشارکت داده شوند و از آژانس انتظار می رود تا مشارکت و شرکت گسترده تر کشورهای عضو در نشستهای مربوط را تسهیل کند. از آژانس انتظار داریم تا بدون تبعیض و با فرصت برابر، موجبات شرکت کارشناسان کلیه کشورهای عضو در نشستهای مربوط را فراهم سازد.
مهم است تا آژانس فعالیتهای لازم برای مشارکت بیشتر جهت ارتقای ایمنی، تبادل دانش، ظرفیت افزایی و بهبود همکاری میان کشورهای عضو را تسهیل کند.
قطعنامههای قبلی کنفرانس عمومی شامل GC(۵۷) / RES / ۱۰ بر نیاز به مشارکت کلیه کشورهای عضو آژانس در هر ابتکار مرتبط با امنیت هستهای به روشی فراگیر تاکید میکنند. متاسفانه کشورهای میزبان همایشهای امنیت هستهای، با اتخاذ رویکردی گزینشی برخلاف قطعنامههای مذکور، این تعهد را رعایت نکرده اند. جمهوری اسلامی ایران ضمن اظهار نگرانی جدی از این بابت، انعکاس هیچ یک از اسناد یا نتایج این همایشها را در نشستهای آژانس به رسمیت نمی شناسد.
آقای رییس،
جمهوری اسلامی ایران شدیداً اقدامات خرابکاری صنعتی علیه تأسیسات هستهای که می تواند پیامدهای خطرناکی بر ایمنی تاسیسات هستهای داشته و احتمالاً منجر به انتشار فرامرزی مواد پرتوزا شود را محکوم میکند.
ما اخیراً نمایشگاهی از اقدامات و تلاشهای ناکام خرابکاری، حملات سایبری و جاسوسی مکشوفه در صنایع هستهای خود را در تهران برگزار کردیم. جمهوری اسلامی ایران همچنین کلیه فعالیتهای تروریستی شامل ترور وحشیانه دانشمندان هستهای ایران را محکوم می کند.
نفوذ خصمانه اخیر پهباد جاسوسی رژیم صهیونیستی به حریم هوایی تأسیسات هستهای غیرنظامی نطنز در واقع نقض کامل حاکمیت ملی کشورم به شمار می رود. این امر تخلف از قوانین بینالمللی بوده و لازم است به شدت محکوم شود.
حضار محترم،
آقای رییس،
در مفهوم سطح ملی(SLC)، در حالی که ایران از اجرای پادمان آژانس و فعالیتهای راستی آزمایی آن حمایت می کند، از آژانس نیز انتظار دارد تضمین کند حاکمیت ملی کشورهای عضو به خطر نمی افتد. در این خصوص، هیات نمایندگی من اعتقاد دارد توسعه و اجرای SLC برای یک کشور می بایست صرفاً بر اساس موافقت آن کشور و نیز با مشورت نزدیک کشور عضو مربوط و لحاظ نمودن نظرات و ملاحظاتش باشد.
بر این باوریم که اگر در جریان توسعه یا اجرای SLC، اثبات شود که هرگونه تعهدات جدیدی برای کشورهای عضو دارای CSA اجرایی یا برای آژانس، فراتر از تعهدات
موجود در موافقت نامههای مربوطه پادمان، و یا هرگونه تغییری در تفسییر حقوق و تعهدات موجود در موافقتنامههای مربوطه پادمان، یا هرگونه تغییری در تفسیر حقوق و تعهدات کنونی ببار می آید، این امر مساوی با یک موافقتنامه جدید بین آژانس و کشورهای عضو دارای CSA اجرایی به شمار می رود که باید مورد مذاکره و توافق قرار گرفته و سپس در معرض تصویب قوه مقننه هر کشور عضو بر طبق مراحل قانون گذاری مربوطه آن کشور واقع گردد. علاوه بر این، SLC نمی باید منجر به اجرای تبعیض آمیز فعالیتهای آژانس در کشوهای عضو شود. این موضوع برجسته در SLC در واقع اطلاعات مرتبط با پادمان است. در این رابطه، استفاده از اطلاعات منابع آزاد در گذشته، به برخی نتیجه گیریها بر مبنای اطلاعات گمراه کننده و غلط انجامیده است. همچنین بایستی تأکید نمود که با توجه به پرسشها و نگرانیهای برخی کشورهای عضو، به نظر می رسد که برای نیل به هرگونه نتیجه گیری در مورد این موضوع هنوز کارهای بیشتری باید صورت گیرد و بنابراین ما دبیرخانه را به ادامه مشورتهایش با کشورهای عضو جهت روشن سازی و رفع ابهامات و نگرانیهای باقی مانده ترغیب میکنیم.
آقای رییس،
بی تردید، وجود مستمر هزاران سلاح هستهای خطر بزرگی برای بشر و بشریت محسوب می شوند. یک چارچوب زمانی روشن با یک تاریخ هدف برای اجرای کامل ماده ۶ ان. پی. تی، مثلاً سال ۲۰۲۵ که بوسیله جنبش غیرمتعهدها در کنفرانس بازنگری NPT در سال ۲۰۱۰ پیشنهاد شد، یک نیاز عاجل است. در این رابطه، ما از آمریکا و دیگر کشورهای دارنده سلاح هستهای می خواهیم فوراً اقدامات لازم برای حذف صریح و قطعی نقش سلاحهای هستهای در کلیه مفاهیم، دکترینها و خط مشیهای نظامی و امنیتی را اتخاذ و اجراء نمایند. جامعه بینالمللی نمی تواند تا ابد منتظر بماند تا حذف کامل سلاحهای هستهای را ببیند.
آقای رییس،
ایجاد «منطقه عاری از سلاح هستهای» در خاورمیانه، یعنی ابتکار ایران در سال ۱۹۷۴ به عنوان گامی به سوی جهانی عاری از سلاحهای هستهای به دلیل نپیوستن رژیم صهیونیستی اسراییل به NPT، تاکنون محقق نگشته است. متاسفانه، کنفرانس ایجاد یک ناحیه عاری از سلاح هستهای و تمامی دیگر سلاحهای کشتار جمعی در خاورمیانه که قرار بود در سال ۲۰۱۲ برگزار شود، با وجود تصمیم متفق کنفرانس بازنگری NPT در سال ۲۰۱۰، هنوز بوسیله بانیان امر با نیت پلید رهایی رژیم اسراییل از محکومیت بینالمللی سازماندهی نشده است. این مسئله یقیناً به اعتبار NPT و همچنین فرایند بازنگری ۲۰۱۵ آسیب می زند.
برخلاف نگرانیهای جهانی در خصوص توانائیهای هستهای رژیم صهیونیستی و درخواستهای متعدد جامعه بینالمللی که در قطعنامه کنفرانس بازنگری NPT، در سال ۱۹۹۵ قطعنامههای مربوطه مجمع عمومی سازمان ملل، آژانس و سازمان همکاری کشورهای اسلامی نمود یافته است، این رژیم نه به پیمان NPT پیوسته است و نه مؤسسات هستهای مخفی خود را تحت پادمان جامع آژانس قرار داده است.
آقای رییس،
از زمان انتخاب آقای روحانی به ریاست جمهوری، سیاست خارجی ایران بر مبنای تعامل سازنده و احترام متقابل فرصتهای تازه ای پدید آورده و دستاوردهای عمده ای را در زمانی نسبتاً کوتاه حاصل نموده است. همکاری کامل با آژانس که گاهی حتی فراتر از موافقت نامه پادمان و همراه با اجرای اقدامات داوطلبانه تحت «برنامه اقدام مشترک» و «چارچوب همکاری» بوده است، نشانگر حسن نیت و تلاشهای واقعی ایران جهت روشن سازی برخی ابهامات ساختگی و مورد تردید درباره فعالیتهای هستهای ایران است.
ایران با برداشتن چنین گامهایی از آژانس انتظار دارد تا به این گونه اقدامات داوطلبانه ارج نهاده و و حق اعمال بهرهمندی کامل از انرژی هستهای را تسهیل کند. «برنامه اقدام مشترک» مورد توافق میان جمهوری اسلامی ایران و کشورهای E۳ / EU + ۳ در ژنو یک فرصت همکاری برای ایجاد دوباره اعتماد متقابل است. گزارشهای مدیرکل در بسیاری موارد، از جمله گزارش اخیر اجرای پادمان(GOV / ۲۰۱۴/۴۳)، نشان دادهاند فعالیتهای هستهای ایران که تحت پادمان همه جانبه آژانس قرار دارند، صلح آمیز ماندهاند. ایران همچنین پیرو «چارچوب همکاری» سه مجموعه از اقدامات عملی داوطلبانه را به طوری که در آخرین گزارشهای مدیرکل بیان گشته اند(GOV / ۲۰۱۴/۴۳ & GOV / INF / ۲۰۱۴/۱۴)، به انجام رسانده است. کشور من به همکاری با آژانس برای اجرای تمام اقدامات توافق شده ادامه میدهد.
امروز پنجرهای از فرصت برای رسیدن به راه کار جامع گشوده شده است و در تعهد ما برای رسیدن به این هدف شک و تردیدی وجود ندارد. با این حال، اقداماتی مانند تحریمها و استانداردهای دوگانه قطعاً به روند مذاکره آسیب زده و موجب سلب اعتماد می گردد. ما از همتایان خود انتظار داریم در این مذاکرات رویکردهای سازنده و واقع بینانه اتخاذ نمایند و کاملاً به حقوق غیرقابل سلب ایران در زمینه بهره مندی از انرژی صلحآمیز هستهای و فعالیتهای تحقیق و توسعه احترام بگذارند که امید است به بحرانی غیرضروری خاتمه دهد.
اصولاً موضع جمهوری اسلامی ایران درباره ممنوعیت سلاحهای کشتارجمعی با صدور حکم شرعی یا فتوا توسط رهبر ایران حضرت آیت الله علی خامنه ای اظهار شده است. ایشان در سخنرانی شانزدهمین اجلاس کشورهای غیرمتعهد در تهران در ۳۰ آگوست ۲۰۱۲ یک بار دیگر بیان کردند: " جمهوری اسلامی ایران استفاده از سلاح هستهای و شیمیایی و نظایر آن را گناهی بزرگ و نابخشودنی می داند ". ایشان افزودند " شعار ما «انرژی هستهای برای همه، و سلاح هستهای برای هیچکس» است ".
آقای رییس،
در انتها، مایلم دوباره تأکید نمایم جمهوری اسلامی ایران برنامه صلحآمیز هستهای خود را تحت نظارت پادمان آژانس ادامه می دهد و در این زمینه امیدواریم از طریق مذاکرات منطقی و حسن نیت تمام طرفها، افق جدیدی از همکاری بیشتر پدیدار گردد.
مایلم بر اهمیت همکاری گسترده تر میان کشورهای عضو در زمینههای گوناگون به ویژه ایمنی هستهای و همکاری فنی تأکید کنم که نهایتاً می تواند در خدمت سعادت ملتهای ما قرار گیرد.
بار دیگر هیأت نمایندگی من پایانی پرنتیجه و موفقیت آمیز را برای این کنفرانس مهم آرزو میکند.
از توجه شما سپاسگزارم»