حدود ۱۱.۳ درصد جمعیت کشور به دیابت مبتلا هستند

مدیر عامل انجمن دیابت ایران با بیان اینکه کم تحرکی، تغذیه نامناسب و چاقی عمده‌ترین فاکتورهای خطر ابتلا به دیابت هستند، تاکید کرد: نیمی از موارد دیابت با جلوگیری از چاقی و اضافه وزن قابل پیشگیری است.

به گزارش ایلنا؛ امیر کامران نیکوسخن در حاشیه دومین همایش بازآموزی پرستاران در حوزه دیابت گفت: براساس آخرین آمارها حدود ۱۱ درصد کل هزینه‌های بهداشتی دنیا صرف درمان دیابت و عوارض آن می‌شود که این رقم در سال ۲۰۱۰ معادل ۵.۶ میلیارد دلار بوده که در سال گذشته میلادی(۲۰۱۳) این رقم به ۱۳.۶ میلیارد دلار افزایش یافته است.

وی با بیان اینکه متاسفانه نیمی از مبتلایان دیابت از بیماری خود اطلاع نداشته و به دلیل عدم کنترل به هنگام، در معرض عوارض ناگوار ناشی از آن قرار دارند، اظهار کرد: دیابت نوع ۲، مستقیما به شیوه‌ی نامناسب زندگی بر می‌گردد. مصرف غذاهای آماده(فست‌فودها) و غذاهای حاوی چربی و نمک فراوان، زندگی ماشینی و کم‌تحرکی ناشی از شهرنشینی و آپارتمان‌نشینی، استرس و مصرف دخانیات مهمترین فاکتورهای خطر ابتلا به دیابت هستند.

مدیر عامل انجمن دیابت ایران درباره‌ی میزان شیوع دیابت در کشور گفت: براسا‌س آمارهای رسمی حدود ۱۱.۳ درصد جمعیت بالغ کشور به دیابت مبتلا هستند، البته خاورمیانه و شمال آفریقا دیابت خیز‌ترین منطقه دنیا هستند و سه کشور همسایه ما در حاشیه جنوبی خلیج‌فارس جزو ۱۰ کشور دارای بیشترین میزان شیوع دیابت در دنیا هستند.

نیکوسخن با اشاره به مرگ ۳۶۷ هزار بیمار دیابتی در منطقه خاورمیانه و شمال افریقا در سال ۲۰۱۳ تصریح کرد: اگرچه نرخ شیوع دیابت در ایران با کشور‌های کویت، ‌عربستان و قطر که با شیوع فوق‌العاده دیابت مواجه‌اند قابل مقایسه نیست، ولی با توجه به تغییر هرم جمعیتی و افزایش جمعیت میانسال و سالمند کشور در سال‌های آینده افزایش چشمگیر شیوع دیابت در آینده دور از ذهن نیست. در این زمینه وزارت بهداشت و همه دستگاه‌های مسوول سلامت، انجمن‌ها و سازمان‌های مردم نهاد و حتی ائمه محترم جمعه و مساجد می‌توانند با ترویج الگوی زندگی و تغذیه سالم در پیشگیری از ابتلای مردم به این بیماری و عوارض ناگوار آن نقشی موثر ایفا کنند.

مدیر عامل انجمن دیابت ایران در ادامه در جمع پرستاران بیمارستانهای تهران در خصوص نحوه‌ی تشخیص دیابت گفت: شایع‌ترین علامت دیابت بی‌علامتی است، لذا لازم است افراد بالای ۴۵ سال به صورت سالانه نسبت به انجام آزمایش قندخون اقدام کنند و افراد زیر ۴۵ سال نیز که فاکتورهای خطر دیابت مثل چاقی، مصرف دخانیات، سابقه خانوادگی دیابت یا سابقه ابتلا به دیابت بارداری دارند، باید نسبت به انجام مستمر آزمایش‌ها اقدام کنند.

وی با بیان اینکه عوارض دیابت بسیاری از اندام‌ها از جمله چشم، قلب و پاها را درگیر می‌کند، اظهار کرد: شایع‌ترین علت مرگ بیماران دیابتی عوارض قلبی عروقی ناشی از آن است. از سوی دیگر در هر دقیقه دو بیمار دیابتی به مرحله‌ی قطع پا می‌رسند. باید توجه داشت مهمترین راه برای مهار دیابت و عوارض ناگوار آن، پیشگیری از ابتلا به آن است که با توجه به نکات تغذیه‌ای و اصلاح الگوی زندگی و پیشگیری از چاقی با افزایش تحرک و انجام حداقل نیم ساعت ورزش در پنج روز هفته به سادگی امکان‌پذیر است.

نیکوسخن در پایان با اشاره به شعار امسال روز جهانی دیابت(۲۳ آبان‌ماه) که «تغذیه صحیح باصبحانه آغاز می‌شود» است، از همه مبتلایان دیابت و افراد در معرض خطر دعوت کرد با شرکت در برنامه‌های آموزشی هفته دیابت که از ۲۰ تا ۲۶ آبان‌ماه جاری برگزار می‌شود، آگاهی و آموزش لازم را در زمینه پیشگیری و کنترل دیابت کسب کنند.

هر شش ثانیه یک نفر براثر دیابت می‌میرد

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به شیوع نسبتا بالای دیابت در کشور اظهار داشت: به دیابت باید به عنوان یک تهدید جدی توجه کنیم و همان‌طور که از ایدز می‌ترسیم از سونامی این بیماری غیرواگیر نیز نگران باشیم.

سعید کلباسی که در حاشیه کارگاه بازآموزی دیابت ویژه پرستاران سخن می‌گفت، خاطر نشان کرد: برخلاف تصور، دیابت تنها یک بیماری با قندخون بالا نیست، بلکه یک عارضه جدی عروقی است که اندام‌های مختلف بدن از جمله قلب و چشم‌ها را دچار مشکل می‌کند.

وی چاقی و اضافه وزن، مصرف فست‌فودها، کم‌تحرکی و استرس شدید ناشی از زندگی ماشینی و بالا‌بودن چربی و فشار خون را از عوامل ابتلا به دیابت عنوان کرد و گفت: در دیابت پیشگیری بر درمان مقدم است، چون این بیماری با تجویز دارو قابل درمان نیست و مبتلایان باید تا آخر عمر تحت کنترل باشند، پس چه بهتر که از ابتدا مانع بروز این بیماری شویم.

کلباسی، ورزش و تحرک کافی، پیاده‌روی مستمر، کاهش استرس و پرهیز از مصرف دخانیات، جایگزین کردن فست‌فودها با موادغذایی مناسب مانند میوه و سبزیجات را از جمله راهکارهای پیشگیری و کنترل دیابت عنوان و خاطر نشان کرد: تشخیص به موقع دیابت که از طریق آموزش و اطلاع‌رسانی عمومی به جامعه میسر می‌شود، نقش موثری در پیشگیری از عوارض دیابت دارد. متاسفانه حدود نیمی از مبتلایان به دیابت از بیماری خود اطلاع ندارند که با آگاه کردن مردم خصوصا از طریق رسانه‌ها می‌توان به کنترل بیماری در آنها کمک کرد.

این فوق تخصص غدد با اشاره به این‌که در هر شش ثانیه یک نفر در اثر ابتلا به دیابت در دنیا می‌میرد و در هر چند دقیقه پای یک بیمار دیابتی به دلیل عوارض ناشی از آن قطع می‌شود، اظهار داشت: طبق آمارها حدود ۱۱.۳ درصد جمعیت بزرگسال کشور به این بیماری دچار شده‌اند که اگر مبتلایان به اختلال قند ناشتا که در معرض خطر جدی دیابت هستند را به آنها بیافزاییم، حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد جمعیت کشور با خطر دیابت مواجه هستند. شیوع این بیماری در برخی استان‌ها مثل یزد و بوشهر تا ۱۳ درصد هم تخمین زده شده که شیوع حدودا ۴۰ درصدی دیابت در برخی کشور‌های حاشیه جنوبی خلیج فارس زنگ خطری برای شیوع گسترده‌ی دیابت در کشور ماست. چنان‌که پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۲۵ شمار مبتلایان دیابت در کشور به مرز ۸ تا ۱۰ میلیون نفر برسد.

این فوق تخصص غدد که در دومین همایش بازآموزی ویژه پرستاران بیمارستانهای تهران سخن می‌گفت، در ادامه با بیان این‌که طبق گایدلاین‌های انجمن دیابت آمریکا و اروپا که انجمن دیابت ایران نیز در درمان بیماری دیابت از آنها تبعیت می‌کند، آموزش در زمینه‌ی دیابت و راهکار‌های درمان آن نخستین گام در کنترل بیماری است، اظهار داشت: وقتی بیمار کاملا با بیماری خود آشنا باشد، می‌تواند در روند درمان با پزشک همکاری کند. تغییر شیوه‌ی زندگی دومین گام در مسیر کنترل دیابت است، بدین ترتیب که ورزش و جلوگیری از اضافه وزن و پرهیز از عادت‌های پرخطر مثل استعمال دخانیات، استرس و کم‌خوابی باید به جزیی جدا‌نشدنی از زندگی بیمار تبدیل شود.

وی خاطر نشان کرد: خوشبختانه در زمینه‌ی داروهای درمان دیابت تحولات زیادی صورت گرفته است. چنانکه در گذشته در کشور ما تنها یکی، دوقلم قرص برای درمان دیابت تجویز می‌شد، ولی در حال حاضر خانواده گسترده‌ای از داروها با دامنه اثر مختلف، دست پزشکان را در تجویز داروهای متناسب با شرایط هر بیمار باز گذاشته است.

کلباسی اظهار داشت: انسولین‌های جدید و نوترکیب که به بازار دارویی کشور وارد شده‌اند، عوارض داروهای قبل را نداشته و اثر‌بخشی بسیار بهتری دارند که خوشبختانه تحت پوشش بیمه هم قرار گرفته‌اند. برخی از داروهای جدید ضد دیابت علاوه بر کنترل بیماری باعثکاهش وزن هم می‌شوند.

وی در پایان تاکید کرد: با همه پیشرفتهای دارویی اصلاح عادات غلط زندگی و غذایی، اصلی مهم در کنترل دیابت بوده و توقع بی جایی است که یک بیمار، رژیم غذایی مناسب را رعایت نکرده، زندگی پراسترس داشته و از مصرف دخانیات خودداری نکند و بخواهد به صرف مصرف دارو، بیماری خود را کنترل کند.

یک فوق تخصص غدد با اشاره به عوارض ناگوار ناشی از ابتلا به دیابت که دومین عامل عمده قطع پا پس از تصادفات به‌شمار می‌رود، به همه افراد بالای ۴۵ سال توصیه کرد برای تشخیص به موقع این بیماری که علائم چندانی ندارد، انجام آزمایش‌های مستمر را جدی بگیرند.

سیدعادل جاهد که در حاشیه کارگاه بازآموزی دیابت ویژه پرستاران سخن می‌گفت، غربالگری بزرگسالان از ۴۵ سالگی به صورت دو دوره‌ای را مهم‌ترین توصیه جهانی برای تشخیص دیابت عنوان کرد و گفت: افراد چاق، سیگاری یا کسانی که سابقه ابتلا به دیابت در خانواده آنها وجود دارد، لازم است از سنین پایین‌تر نسبت به انجام آزمایش قندخون اقدام کنند.

وی با بیان این‌که حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد افراد جامعه به دیابت یا پیش دیابت مبتلا هستند، خاطرنشان کرد: دیابت نوع یک، متاسفانه قابل پیشگیری نیست، ولی دیابت نوع دو که شایع‌ترین نوع دیابت و مورد نظر است، با افزایش تحرک و اصلاح الگوی تغذیه و کاهش مصرف غذاهای نامناسب به راحتی قابل پیشگیری است.