شمار جمعیت سالمندان در ۵۰ سال گذشته سه برابر شده است

ایلنا: در جلسه انجمن جامعه شناسی ایران اعلام شد که روند تغییرات جمعیت سالمندان در ایران نیز سیر صعودی طی می کند شمار جمعیت سالمندان در ۵۰ سال گذشته سه برابر شده است و در ۵۰ سال آینده نیز ۳ برابر خواهد شد.

به گزارش خبرنگار ایلنا، جلسه انجمن جامعه شناسی ایران امروز، دوشنبه در دانشگاه آزاد تهران واحد مرکز برگزار شد و " آذر رشتیانی " در سخنرانی خود در کارگروه سالمندان با بیان اینکه تحول مدرن ایران درجریان است اظهار کرد: ‌ اقشار و گروه های مختلف اجتماعی در معرض این تحولات قرار گرفته اند و روابط و مناسبات فردی و اجتماعی آن ها دچار تغییر و تحولات چشمگیری شده است و سبک زندگی همه افراد تغییر یافته است و بر همین منوال سالمندی سرنوشتی است که تمامی افراد بشر از هرگروه و هر نژاد و فرهنگی آنرا تجربه می کند.

وی ادامه داد: امروز در ایران تجربه سالمندان متفاوت از گذشته است و تجربه زیست سالمندان به عنوان اقشاری که عموما بخشی از زندگی خود را سنتی زیسته اند و اکنون نیز در فضای زیسته که همزمان در چالش های بین سنت و مدرنیته دست و پنجه نرم می کنند، قابل بررسی جامعه شناختی است.

عضو انجمن جامعه شناسی در تبیین علل ایجاد خلا در زندگی سالمندان ابراز داشت: تحولات در نهاد خانواده، کاهش مرگ و میر، افزایش استاندارد زندگی، کاهش نرخ باروری، زندگی مجزا(تنها، باهمسر، بدونهمسر، فرزندان، اقوام)؛ خانواده از گسترده به هسته ای، درخانواده های مدرن و با حضور زنان در عرصه های مختلف اجتماعی و فرهنگی فرد سالمند خلا بیشتری را احساس می‌کنند.

وی با اشاره به آمار سازمان جهانی بهداشت در افزایش طول عمر انسان ها و اضافه شدن جمعیت سالمندان عنوان کرد: این آمار نشان از یکی از دستاوردهای قرن ۲۱ دارد. براساس نظریات WHO این مسئله ناشی از بهبود شرایط بهداشتی است که منجر به پیشگیری از بیماری‌ها و در نهایت افزایش امید به زندگی شده است. بنابراین یک موفقیت بهداشتی است که در صورت عدم برنامه ریزی مناسب، به یکی چالش های اقتصادی، اجتماعی و بهداشتی تبدیل خواهد شد. این روند تغییرات جمعیت سالمندان در ایران نیز سیر صعودی طی می کند شمار جمعیت سالمندان در ۵۰ سال گذشته سه برابر شده است و در ۵۰ سال آینده نیز ۳ برابر خواهد شد.

عضو انجمن جامعه شناسی ایران با طرح سوالی مبنی بر اینکه آیا امید به زندگی که اخیرا هست به سال‌های سلامت اضافه می شود؟ مهمترین تحولات صورت گرفته در زندگی و روابط و مناسبات سالمندان به چه صورت است؟ و پیامدهای آن در زندگی سالمندان چه است؟ گفت: نیازهای اساسی سالمند ابتدا نیازهای مالی و اقتصادی است که زن یا مردی که خود را زمانی صاحب قدرت و نفوذ اقتصادی می دانست به یکباره خود را تنها و بدون قدرت می‌یابد.

وی افزود: نیازهای درمانی و بهداشتی نیز مانند مراقبتهای پزشکی، دارو، روانشناسی و پرستاری از جمله نیاز های اساسی سالمندان است.

وی در ادامه تشریح نیاز های سالمندان گفت: نیازهای رسانه ای: رادیو، تلویزیون، سینما، تئاتر و روزنامه ها و مجلات و نیازهای روانی و اجتماعی که اواخرزندگی سالمندان عموما با این تغیرات همراه است: افسردگی، زود رنجی و انتظار مرگ تدریجی، عدم سودمندی، خستگی، تغییر در الگوی خواب و بی خوابی واحساسات غم واندوه به خاطر عدم توجه فرزندان و اطرافیان که عمری برای رفاه آنان تلاش کردهاند باید مد نظر قرار گیرند.

رشتیانی به برخی از تفاوت های سالمندی در ایران و کشورهای مدرن اشاره کرد و خاطر نشان کرد: حمایت های اجتماعی در کشورهای غربی و مدرن به تنزل بحران سالمندی کمک می کند و به عنوان یک تحدید اجتماعی به حساب نمی آید به عنوان نمونه: حقوق بالای بازنشستگی، حمایت های حاکمیتی و اجتماعی، پوشش بیمه ای بسیار مناسب، تعداد فراوان خانه های سالمندان در انواع مخلتف(آپارتمان ۴ طبقه هر واحدی دو سالمند که سالن مشترک، غذاخوری، تلوزیون دارند؛ سویس) و در کشورهای اروپایی پرستار سالمنداز دانشجویان خارجی استفاده می‌کنند.

وی ادامه داد: در ایران محل نگهداری سالمندان شبیه بیمارستانی مثلا کهریزک که در خارج از شهر از شهر و در کنار بهشت زهرا است و مثل جزیره دور افتاده ای است و در هر اتاق نیز چند نفر زندگی می کنند.

وی با بیان اینکه در ایران برخی جنبه های فردگرای در مردم وجود دارد اذعان داشت: در ایران فردگرایی رشد نکرده و سالمندان هنوز احساس می کنند پدر یا مادر خانواده هستند اینگونه می اندیشند که بایستی همانند یک مدیر قدرتمند عمل کنند که این مساله موجب تنش با عروس و فرزندان می شود و حریم شخصی مشخص نیست.

عضو انجمن جامعه شناسان خاطر نشان کرد: برعکس کشورهای پشرفته در ایران بازنشسگی زودرس در نظام اداری وجود دارد و سن ۶۰ سال یا با سی سال کار افراد بازنشسنه می شوند و این باعثبریده شدن یکباره فرد بازنشسته از محیط کار و اجتماع و غلبه احساس عدم کارایی و سرباری می شود و این در حالی است که بازنشستگی در کشورهای اروپایی با سابقه اشتغال حداقل ۴۰ سال است.

وی با بیان اینکه در ایران بخاطر پایین بودن سواد استفاده سالمندان از کامپیوتر و اینترنت، موبایل بسیار محدود است بیان کرد: در کشورهای مدرن مسائلی از قبیل درآمد خوب، اعتقادات مذهبی و اخلاقی و فرهنگ جامعه، محل سکونت(زندگی مشترک، خانه مستقل یا خانه سالمندان) استقلال یا عدم آن در زندگی شخصی بر روابط بین آنها تاثیرات عمیقی می‌گذارد.

رشتیانی ادامه داد: در خانواه‌های که سالمندان تعامل بیشتری با بچه ها، نوه و اقوام دارند افزایش عمر سالمند بیشتر است و پدر بزرگ و مادربزرگ بجای والدین، نگهداری از والدین بر اساس عشق و علاقه است نه خودمختاری و غرور.