سعید مجردی، مشاور سرمایهگذاری در صنعت گردشگری/
حلقه اتصال بهره‌وری در گردشگری پساکرونا
شیوع کرونا در کشور نه تنها منجر به تعطیلی صنعت گردشگری ایران شده بلکه با از دست دادن توجیه اقتصادی و سرمایه گذاری، منجر به کاهش شدید گردشگر شده که این موضوع میتواند باعث باز آفرینی بسیاری از ارزشهای سودمند در ارتباط با این صنعت شود.
سعید مجردی مشاور سرمایه‌گذاران در حوزه‌های مختلف گردشگری است. او که خود اهل تالش و روستازاده است، خاک این صنعت را خورده است و می‌داند توانمندسازی جامعه بومی در صنعت گردشگری چه معجزه‌هایی دارد. او برای آبادانی و توسعه کشور، از ساخت هتل و اقامتگاه گرفته تا رستوران‌ها و برگزاری رویدادهای گردشگری و آموزش و توانمندسازی از هیچ تلاشی دریغ نمی‌کند. علاقه مندی او به توسعه گردشگری ایران او را به این سمت کشاند تا شرکت توسعه تمدن شهر کادوس را با همین هدف راه‌اندازی کند. یک بنگاه اقتصادی که به طور مشخص در زمینه توسعه سرمایهگذاری در عرصه‌های زیرساختی گردشگری فعالیت می‌کند.
به باور آقای مجردی همه‌گیری بحران کرونا زمان مساعدی فراهم کرده تا به ارزشهای فراموش‌شده نگاه دوباره بیافکنیم. با او به گفت‌وگو نشستیم و دیدگاه‌های او را پیرامون راهکارهای نوآورانه برای گذر موفقیت‌آمیز از بحران بدانیم. او توصیه‌های جالبی برای سرمایه‌گذاران و کارآفرینان دارد.
آقای مجردی! ایده شرکت توسعه تمدن شهر کادوس با این همه مشکلاتی که در گردشگری کشور وجود دارد چگونه و با چه شعاری شکل گرفت؟
به دلیل اینکه سال‌ها در صنعت گردشگری و زیرساخت‌های گردشگری به عنوان خبرنگار و دانشجو، فعالیت‌هایی می‌کردم به این نتیجه رسیدم شرکتی وجود ندارد که به صورت کامل و جامع بتواند به سرمایه‌گذاران مشاوره دهد. به همین دلیل فکر کردم تا یک شرکت توسعه و زیرساخت‌های گردشگری را طراحی کنم تا بتواند سرمایهگذاری که می‌آید صفر تا صد تمام فعالیت‌های کاری خودش را با کارشناسان و فارغ‌التحصیلانی که کار عملی انجام داده را پیش ببرد. شرکت ما از همان زمان ابتدای کار خود در سال ۱۳۹۵ رویکرد نوآورانه‌ای را به کار گرفت. این شرکت به عنوان اولین شرکت مشاوره‌ای در خصوص توسعه گردشگری -مشاوره، نظارت و اجرا- در بخش خصوصی به فعالیت مشغول است. شعار ما برای سرمایه‌گذاران این بود که «تمام فرآیندهای سرمایهگذاری را به ما بسپارید» ما در واقع یک پنجره واحد را برای سرمایه‌گذاران گشودیم تا ذهن و جسم آنان در فرآیندهای پرپیچ و خم بروکراسی دولتی فرسوده نگردد. شرکت تمدن شهر کادوس، پیشرفت و محبوبیت رو به رشد خود را بر پایه ۵ اصل تجربه، دانش‌به‌روز، کیفیت برتر، مشاور امین و تائید صلاحیت شده، استوار می‌داند. به خوبی به قدرت این پنج اصل در کنار یکدیگر واقفیم و هر روز بیش از پیش تلاش خواهیم کرد.
آیا شرکت شما تنها در کشور به دنبال جذب سرمایه‌گذار است؟
شرکت ما افتخار می‌کند که با دانش تخصصی بالا، سرمایه‌های انسانی با انگیزه، خلاق، متخصص و مسئولیت‌پذیر، کسب و کار خود را به طور مستمر بهبود داده‌ایم و تمام توان خود را در جلب رضایت ذی‌نفعان و ارتقاء فرهنگ درست سرمایهگذاری توسعه می‌دهد. اکنون شرکت بین‌المللی توسعه تمدن شهر کادوس، عضویت رسمی انجمن شرکت‌های مشاور سرمایهگذاری و نظارت طرح‌ها، دریافت گواهینامه‌های کیفیت، جذب سرمایهگذاری خارجی در گیلان، مرمت و احیا و راه‌اندازی دهکده های سلامت، ایجاد اولین مرکز تخصصی مشاوره اجرای بوم‌گردی در ایران و شناسایی و برنامه‌ریزی فرصت‌های سرمایهگذاری گردشگری در تمام نقاط ایران را در پرونده خود دارد.
چشم‌انداز آینده شرکت تمدن شهر کادوس در راستای گردشگری مدرن و هم تراز با کشورهای توسعه یافته چیست؟
شرکت تمدن شهر کادوس چند پیشنهاد دارد: ۱-ارائه تصویری از چشم‌انداز آینده؛ این بدین معناست منظور از توسعه پایدار در قالب برنامه‌ریزی هدفمند رعایت ضوابط کمی و کیفی در برنامه‌های توسعه با ارائه تصویری از چشم‌انداز آینده است. نباید تصور کرد که با افزایش تعداد گردشگران می‌توان به توسعه پایدار دست یافت. ۲- تنوع بخشیدن به فعالیت‌های جنبی گردشگری، ایجاد فعالیت‌های تفریحی، ورزشی و غیره؛ سیاست‌های اصلی در توسعه گردشگری باید بر محور برنامه‌ریزی، توسعه و مدیریت گردشگری بر اساس متنوع‌سازی در فعالیت‌های گردشگری باشد. ۳- اصلاح ساختار مدیریتی؛ یعنی با حاکم نمودن مدیریت علمی و از طریق تحلیل‌های لازم انجام نظرسنجی‌های مختلف و با استفاده از ظرفیت‌های مدیریتی در سطح شهرستان، استان و کشور بر ارتقاء خدمات ارائه شده طرح تأثیرگذار است. ۴- فرصت دادن بخش خصوصی جهت سرمایهگذاری و یا واگذاری مدیریت به بخش خصوصی؛ در چشم‌انداز ۲۰ ساله گردشگری هدف ورود ۲۰ میلیون گردشگر در پایان این برنامه به کشور به عنوان یکی از اهداف اساسی این برنامه ذکر شده است. بدون شک تحقق این امر بدون مشارکت بخش خصوصی و برنامه‌ریزی برای جذب و ترغیب سرمایه‌گذاری‌های بخش خصوصی و اتخاذ سیاست‌های حمایتی لازم امکان‌پذیر نخواهد بود.
طرح و برنامه شما در رابطه با توسعه گردشگری چیست؟
من برای توسعه گردشگری چندین طرح و برنامه داشتم یا به اجرا گذاشته‌ام و یا می‌خواهم به اجرا بگذارم. جذب سرمایه‌گذار داخلی و خارجی، توسعه گردشگری و تلفیق مناسب آن با فرهنگ عمومی جامعه در حوزه مدیریت گردشگری، رعایت استانداردهای بهره‌گیری از مناطق گردشگری، استفاده بهینه از داده‌های سیما محیطی از نقطه‌نظرهای کاربردی و زیبایی‌شناختی، طرح‌ریزی‌های تفریحی برای اینکه از قابلیت اجرایی و استفاده بالایی برخوردار باشند، به طور اقتصادی آماده خواهند شد و برای استفاده‌کننده خصوصاً در جوامعی همچون ما کم خرج خواهد بود. برآورد ظرفیت بورد محیطی طرح‌ها، ایجاد حداکثر وابستگی به اصول ساده‌سازی در طرح‌ریزی‌های فضاهای تفرجی و ایجاد ارتباط و هماهنگی بین خصوصیات اکولوژیکی سیمای طبیعی محیط و طرح‌ریزی‌ها.
سخنرانی عباس برزگر پدر بوم گردی در همایش کادوس
چگونه خدمات خود را برای سرمایه‌گذار‌ها انجام می‌دهید؟
از ثبت شرکت تا تهیه و آماده‌سازی طرح‌های توجیهی و مطالعات اقتصادی با یاری کارشناسان معتبر را در دستور کار قرار دادیم. مشاوران و همکاران شرکت تمدن شهر کادوس همگی از نیروهای کارشناسی مجرب کشور هستند که می‌توانند سرمایه‌گذاران را یاری دهند تا ضمن سود مناسب، ظرفیت‌های نهفته مقاصد گردشگری را بارور کنند. اگر سرمایهگذاری بخواهد رستوران راه‌اندازی کند و در رابطه با رستوران‌داری هیچ اطلاعاتی ندارد، شرکت ما تمام فرآیند پی‌گیری و اخذ مجوز، موافقت صدور برای تحصیلات گردشگری را در یک پنجره واحد می‌گیرد. از رستوران سنتی، هتل، مهمانپذیر، بوم‌گردی، مجتمع بین راهی و ….، نوشتن طرح توجیهی تخصصی، فنی، مهندسی، اقتصادی و امکان‌سنجی با نرم‌افزار کامفار و مورد تایید مشاوران بانکی را پی‌گیری می‌کنیم و می‌نویسیم در مشاوره طراحی و نظارت و اجرای عملیات ساخت تاسیسات گردشگری مدرن و سنتی، هتل، مهمانپذیر و تجهیز کردن فعالیت می‌کنیم. معرفی و آموزش نیروهای حرفه‌ای به هتل‌ها و رستوران‌ها را در دستور کار داریم. ما سعی می‌کنیم آشپز، کمک آشپز، کارگر، مدیر رستوران و ریتر را با متد روز آموزش دهیم. پی‌گیری اخذ مجوزات خدمات گردشگری سلامت و راهنمایی کامل در بازار جدید بر عهده ماست، فرآیند سرمایه‌گذار داخلی و خارجی در مناطق گردشگری شناسایی می‌کنیم و طرح معاملات می‌نویسیم و انجام می‌دهیم.
در چند سال اخیر با شرکت توسعه تمدن شهر کادوس سرمایه‌گذاری‌هایی را برای ورود به حوزه صنعت گردشگری ترغیب کرده‌اید، تحلیل شما از شرایط موجود و همه‌گیری بحران کرونا چیست؟
با همه‌گیر شدن بحران کرونا، صنعت گردشگری ما به نسبت سایر کشورهای جهان دچار آسیب دوچندان شد. فراموش نکنیم ما در شرایط تحریم اقتصادی هم هستیم. اما، من نمی‌پذیرم این اتفاقات ناگزیر و جهان شمول برای سرمایه‌گذاران ما به تمامی خسارت‌بار باشد. چون عقیده دارم ظرفیت‌های سرزمینی کشور ما بسیار بالاست و در بسیاری از موارد، قادریم بدون اتکا به کشورهای خارجی نیازهای تولیدی و خدماتی خود را تامین کنیم. همان طور که رهبر فرزانه انقلاب به درستی بر نقش اقتصاد مقاومتی تاکید دارد، انسجام و هم‌افزایی ملی تنها راه برون رفت و مدیریت بهینه مشکلات موجود می‌باشد. اما برای تحقق این مسیر چند مشکل اساسی وجود دارد. یکی از مشکلات، نگاه کوتاه‌بینانه مدیریتی در کشور است. در واقع ناتوانی در تصمیم‌گیری‌ها، تشدد آرا و ناهماهنگی‌ها، کشور را دچار مشکل و دردسر کرده و نمی‌توان از ظرفیت‌ها به درستی بهره‌برداری کرد. این نگاه کلان نیاز به اصلاحات اساسی و ساختاری دارد که تا اراده‌ای در بهبود آن پیدا نشود، هرکاری که انجام بدهیم و هر نوآوری که بخواهد به ثمر بنشیند، مصداق آب در هاون کوبیدن خواهد بود. بنابراین در مقیاس کلان ابتدا باید عزم جدید برای اصلاح ساختاری به ویژه در عرصه مدیریت‌های دولتی رقم بخورد.
مهم‌ترین رمز موفقیت کشور در صنعت گردشگری در شرایط اقتصادی کنونی چیست؟
گردشگری نیاز به الزاماتی دارد که بخشی از آن توسط دولت و بخشی دیگر توسط بخش خصوصی مهیا می‌شود. در حال حاضر ابتدا باید به صورت علمی انجام گرفته تا نقاط قوت و ضعف گردشگری کشور مشخص شود تا بتوان برای آن برنامه‌ریزی نمود توسعه زیرساخت‌ها اعم از حمل و نقل و فرودگاه‌ها و همچنین انجام اطلاع‌رسانی و تبلیغات کافی از سوی دولت میتواند به رونق گردشگری کمک کند. با توجه به اینکه در حال حاضر گردشگری پس از نفت و صنایع ماشین‌سازی سومین صنعت بزرگ جهان به حساب می‌آید و در شرایط کنونی که با تحریم‌های یک‌جانبه غرب روبرو هستیم، گردشگری میتواند نقطه اتکا مهمی به حساب آید و جایگزین نفت در ارزآوری شود و همچنین بخش خصوصی نیز میتواند با سرمایهگذاری و توجه بیشتر به کیفیت نسبت به جذب گردشگر اقدام کند.
با این سرمایه‌گذاری‌ها در آینده تصویر روشنی می‌توان متصور بود؟
سرمایه‌گذاران بخش خصوصی واقعاً منتظر چنین اصلاحاتی هستند و با اطمینان بیشتری ورود خواهند کرد. موضوع بعدی خلق ارزش‌ها و شناخت مزیت‌های نسبی در پروژه‌های سرمایهگذاری است. به این مفهوم که با افت شدید ارزش پول ملی و تورم فرساینده، اتفاقاً باید ارزشهای پنهان هر کسب‌وکاری به درستی تعریف و حتی بازآفرینی شود. کسب‌وکار در هتل‌ها دیگر مثل سابق نیست، دفاتر مسافرتی دیگر قادر نخواهند بود مثل روش‌های قبلی کار کنند و رستوران‌ها کارکردهای خود را از دست داده‌اند. این موضوع تنها به کشور ما اختصاص ندارد. تمامی بازیگران صنعت گردشگری دچار چنین وضعیتی شده‌اند و تمامی فرآیندهای کسب‌وکارها نیازمند یک دگرگونی تاریخی هستند.
طراحی و تجهیز تالار و رستوران،شهرستان آستارا
انگار از دگرگونی تاریخی صحبت می‌کنید و همه به نوعی ورود به عصر دگرگونی‌ها را احساس می‌کنند.
ببینید، همان طور که در بالا اشاره کردم باید بر ارزش‌ها تمرکز داشت. یکی از ارزش‌ها، اتکای هوشمندانه به فناوری دیجیتال است. امروزه ارزش برندهای گردشگری در تعداد زیاد پرسنل و یا سرمایه‌گذاری‌های کلان نیست، بلکه روش‌هایی است که آن‌ها توانسته‌اند خلق ارزش کنند و مسئولیت‌های اجتماعی را به بهترین شکل پاس بدارند. تمامی آحاد جامعه ابتدا پیش از شروع هر کسب‌وکاری لازم است که به مسئولیت‌های اجتماعی‌شان توجه کنند. باید دید این کسب‌وکار چقدر در توانمندسازی جامعه هدف تاثیرگذار است، چه‌قدر میتواند محیط زیست را صیانت کند و یا جامعه بومی از رهگذر آن چه سودی می‌برد. تا پیش از این تنها کسب سود ارزش بود. سرمایه‌گذاران چرتکه می‌انداختند که در چه زمانی چه میزان سود ببرند. تا پیش از بحران کرونا، کمتر بنگاه اقتصادی پیدا می‌شد که به خلق ارزش واقعی بیاندیشد. اما حالا توجه به چنین ارزش‌هایی سود پایدار برای سرمایه‌گذار دارد. حالا پول‌مان بی‌ارزش شده معنای دیگر آن این بوده که آن نگرش‌های قدیمی دیگر ارزش خود را از دست داده است. باید دوراندیش بود و ظرفیت‌های پنهان هر کسب‌وکاری را شکار کرد. هم‌اکنون سکه‌های طلای ما را غبار گرفته و در لجن‌زارهای ناکارآمدی از دیده‌ها پنهان است. باید غبارروبی کرد و از این لجن‌زارها را از سرزمین‌‌مان بزداییم تا درخشش عیار طلای این داشته‌ها آسمانی را روشن کند.
به‌عنوان یک مشاور فعال در عرصه سرمایهگذاری صنعت گردشگری، چه راه‌کارها و توصیه‌هایی برای سرمایه‌گذاران در عرصه‌های مختلف صنعت گردشگری دارید؟
راهکار و توصیه من به طور مشخص بازآفرینی طرح‌ها و برنامه‌ها بر مبنای اتکا به مسئولیت‌های اجتماعی است. مثال روشن آن در کشورهای اروپایی است که وقتی برندهای معتبر لباس به یکباره متوجه شدند دیگر فروشی ندارند و متقاضی برای محصولات آن نیست به خط تولید ماسک‌های با کیفیت و آن چیزی که نیاز سریع جامعه بود روی آوردند. مردم وقتی چنین واکنشی را از این برندها دیدند با آن احساس همزادپنداری و دوستی می‌کنند و می‌دانند که این دسته از برندهای معتبر تنها به فکر سود نیستند و در مقاطعی حامی مردمی می‌شوند که در رشدشان سهم داشته‌اند.
در زمینه شناسایی، انتخاب و تأمین ماشین‌آلات و تجهیزات زیرساخت‌های صنعت گردشگری، برای بخش‌های خصوصی و به خصوص شهرداری‌های سراسر کشورچگونه عمل می‌کنید؟
فرآیند انتخاب، خرید، نصب و راه‌اندازی ماشین‌آلات و تجهیزات یکی از اصلی‌ترین مباحث اولیه در واحدها و پروژه‌های صنعت گردشگری می‌باشد، که عدم توجه کافی به این مسئله عواقب زیان‌باری را در پی دارد. اغلب پروژه‌های صنعت گردشگری تجربه ماشین‌آلات و تجهیزاتی را دارند که به دلایل مختلف، از جمله کافی نبودن اطلاعات و تعجیل در خرید، عدم انتخاب مناسب تکنولوژی، عدم توجه به انرژی و منابع مصرفی تجهیز، نصب و راه‌اندازی نامناسب، نبود قطعه یدکی و سایر عوامل به صورت راکد و بلااستفاده در گوشه‌ای از پروژه مانده و به نمادی از تضییع سرمایه سازمان تبدیل شده‌اند. این شرکت با به کارگیری کادری مجرب و متخصص، راهکارهای عملیاتی به همین منظور طراحی نموده و خدمات مشاوره‌ای در زمینه تأمین تجهیزات و ماشین‌آلات داخلی و خارجی مطابق با نیاز و با حداقل قیمت ممکن را ارایه می‌نماید و میتواند همراهی مناسب برای بخش خصوصی و فنی شهرداری‌های مختلف ایران باشد.
مهم‌ترین مساله صنعت گردشگری برگزاری دوره‌های آموزشی تخصصی به شاخه‌های مختلف زیرساخت‌ها است، شما در این زمینه چه فعالیت‌هایی داشته‌اید؟
امروزه همگان به این نتیجه رسیده‌اند که رشد و توسعه پایدار هر بنگاه اقتصادی، در گرو ایجاد فرهنگ آموزش و یادگیری در آن سازمان است و در واقع شرکت‌ها با ارائه آموزش‌های لازم به پرسنل‌شان، آن‌ها را در بالا بردن سطح مهارت‌ها و تخصص‌های‌شان کمک می‌کنند. بنابراین ایجاد فرهنگ یادگیری به صورت مستمر، به بالا رفتن سطح فروش و حفظ جایگاه بنگاه اقتصادی در بازار منجر شده است و باید به این باور رسید که سرمایهگذاری بر روی نیروی انسانی، رشد سازمان در بلندمدت را تضمین می‌نماید. شرکت مشاوره توسعه گردشگری تمدن شهر کادوس در راستای تحقق اهداف مذکور و به منظور ایجاد موقعیتی مناسب برای ارتقاء سطح علمی افراد جامعه، به برگزاری دوره‌های آموزشی همت گمارده است. عمده فعالیت‌های این مشاور در این حوزه عبارتند از برگزاری دوره‌های آموزشی، تهیه و تدوین بسته‌های آموزشی و شناسایی و اولویت‌بندی نیازهای آموزشی مربوط به حوزه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است.
به عنوان مدیرعامل شرکت تمدن شهر کادوس در دوران «پساکرونا» چه نوع سرمایه‌گذاری‌هایی را توصیه می‌کنید؟
این روزها زیاد از موضوع بوم‌گردی می‌شنویم، اما بدون تعارف باید گفت با وجودی که ایده توانمندسازی جامعه بومی منطق درستی دارد، دولت راهبردهای اشتباهی را در پیش گرفته است به طوری که می‌شنویم هتلداران حتی در تقابل با این سیاست‌ها درآمده‌اند. اینکه اعلام کنیم بیش از دو هزار و اندی خانه بوم‌گردی داریم افتخار نیست! دولت نیروی کافی ندارد که بر این تعداد نظارت صحیح داشته باشد. این خانه‌های بوم‌گردی چگونه مهمان پذیرایی می‌کنند؟ آیا مکان‌هایشان در برابر سیل و زلزله ایمن است؟ آیا دسترسی‌ها به این مکان‌ها کاملاً امن هستند؟ و ده‌ها پرسش و ابهام دیگر که در راه‌اندازی خانه‌های بوم‌گردی وجود دارد و دولت پاسخی برای آن نداشته است. سیاست «راه بنداز جا بنداز» را باید رها کنیم. باید به طور کارشناسی و علمی سرمایه‌ها را در مسیر صحیح و بهره‌ورانه سوق دهیم. این کار با حضور مشاورانی توانمند میسر است. در مقاطعی دیدیم که مقامات دولتی عجولانه و عاری از هر نگاه علمی و کارشناسانه‌ای طرح‌هایی را اعلام می‌کنند که اکثر آن‌ها یا به سرانجام نمی‌رسد و یا اینکه به طور ناقص تنها باری بر دوش سرمایه‌گذار بی‌نوا می‌گذارد. به همین خاطر ما مطمئن هستیم که ظرفیت‌های بوم‌گردی ایران بسیار ارزشمند است. اما راهی که می‌رویم توجیه اقتصادی ندارد. پیش از هر کاری آموزش جامعه بومی، رعایت پروتکل‌های استاندارد این مکان‌ها و سپس وام‌های بانکی و تامین مالی پروژه‌ها میتواند این ظرفیت‌ها را بارور کند.
رویکردهای شما در عرصه صنعت گردشگری چیست؟
شرکت توسعه تمدن شهر کادوس همان طور که اشاره کردم بر روی راه‌حل‌ها تمرکز دارد. هر واحد پذیرایی که بخواهد بازگشایی شود از تامین نیروی انسانی ماهر، تا آموزش و همچنین در فرآیندهای بهره‌برداری و تبلیغات در کنار او هستیم تا مطمئن باشیم این سرمایهگذاری بر اساس اهدافی که دارد به ثمر می‌نشیند. شرکت توسعه تمدن شهر کادوس به مسئولیت‌های اجتماعی و تعهدات حرفه‌ای خود پایبند است و تلاش می‌کند تا رویکردهای نوین را در عرصه صنعت گردشگری به کار بگیرد. در عرصه تبلیغات واحدهای گردشگری ارتباط این شرکت با معتبرترین پلتفرم تخصصی گروه رسانه‌ای گردشگری ایران جهت تهیه اطلاع‌رسانی چندرسانه‌ای تعریف شده است تا سرمایه‌گذاران از توسعه فعالیت‌های خود در بستر حرفه‌ای گام بگذارند.
