شکست تبعیض و برقراری عدالت آموزشی؛
شاد نسل‌ها را به‌هم نزدیک کرد
بعد از مجهز شدن دانش‌آموزان به سیستم هوشمند و اینترنت مطمئن هستیم که در سراسر کشور همه دانش‌آموزان از عدالت آموزشی برخوردار خواهند بود.
این روزها اجرای طرح شاد (آموزش آنلاین) در حالی در آموزش و پرورش محقق می‌شود که هنوز بسیاری از دانش‌آموزان در مناطق مختلف نتوانسته‌اند به ساده‌ترین ابزار برای رسیدن به این شیوه از آموزش دست پیدا کنند.
البته این محرومیت سخت‌افزاری این‌‌بار از نبود میز و نیمکت استاندارد و سقف‌های مستحکم کلاس‌ها به نبود گوشی هوشمند یا تبلت تبدیل شد. اما این شیوه از آموزش یک تفاوت فاحش و بزرگ با شیوه مرسوم همیشگی دارد و آن برقراری عدالت آموزشی است که شاید بتوان به جرات اظهار کرد این قوه بالفعل می‌تواند به تنهایی کاستی سخت‌افزاری را پوشش دهد.
در سال‌های پیشین به‌‌رغم تاکید و توجه مقام معظم رهبری مبنی بر تحول بنیادین آموزش و پرورش و تحقیق و پژوهش بسیاری از نخبگان در این عرصه، وزارت آموزش و پرورش همچنان یکی از نهاد‌های غیرمنعطف باقی ماند.
تغییرات در سیستم آموزش و پرورش به کندی صورت گرفت و به سبب حساسیت‌های مختلفی که بر وظایف این نهاد سنگینی می‌کند عملا به تناسب شرایط روز و تحولات اجتماعی پیش نرفت.
از سوی دیگر تجربه‌های شکست خورده بسیاری در آموزش و پرورش سراغ داریم که هر یک به دلیلی از کمک به بهبود کیفیت آموزشی باز مانده است. در همین دولت یازدهم و دوازدهم که با تغییرات مدیریت ارشد این وزارتخانه مواجه بودیم تلاش برای راه‌اندازی شبکه تعاملی «سینا» در آموزش و پرورش کلید خورد اما به سرانجام نرسید.
عملا به سبب انحصارهایی در انتشار تصویر و ویدیو که در کشور وجود داشته و دارد هر سایت یا شبکه‌ای که خواست به کمک آموزش بیاید و روش‌های نوین آموزشی را پیش ببرد با شکست روبه‌رو شد.
از نظر کیفیت آموزش معلمانی که در مناطق برخوردار تدریس می‌کنند و معلمانی که در مناطق کم‌برخودار تدریس می‌کنند در یک سطح نیستند (اختلاف سطح آموزش‌های ضمن خدمت برای معلمان) و همواره چرخه عدالت آموزشی در سطح کشور معیوب ماند.
حال می‌توان امیدوار بود با شیوع ویروس کرونا و اجبار به تعطیلی مدارس و نیز شروع دورکاری، پروسه سخت، پیچیده و طولانی شاد با تدبیر و همت جهادگونه تحقق پیدا کرد که باید قدردان بود.
نخست مدارس و معلمان با همکاری هم سعی در برگزاری کلاس‌های آنلاین کردند. این کار موجب شد معلمانی که کمتر اهل سر و کله زدن با موبایل و گوشی هوشمند و اینترنت بودند دست به کار تکنولوژی شوند.
با پیچیده‌تر شدن این روند برخی مدارس با تولید محتوای آموزشی و انتشار آن تحت وب سعی در برگزاری و استمرار کلاس‌های خود کردند و در این شرایط اتفاقی بزرگ رقم خورد که شاید در شرایط عادی تحقق آن 10 سال زمان می‌طلبید. سیستمی طراحی و به اجرا درآمد که تحت عنوان شبکه آموزش دانش آموزشی یا «شاد» شناخته شد و امکان ارتباط همه دانش‌آموزان را فراهم کرد.
در این سیستم دیگر مهم نبود دانش‌آموز در تهران باشد یا در روستایی دور از مرکز که نه کتاب کمک‌درسی هست و نه معلم‌های به‌روز با سطح عالی.
مهم دارا بودن اینترنت و گوشی هوشمند است. بدین‌ترتیب آموزش و پرورش که به سختی ورود شیوه‌های جدید آموزشی را می‌پذیرفت به ناگاه سیستمی مدرن و تکنولوژیک را پذیرا شد. دانش‌آموزان عموما آزمون و خطاهای بسیاری با موبایل و اینترنت کرده‌اند و حال زمان آن رسیده که معلمان بیشتر با این سیستم و تکنولوژی آشنا شوند.
شاد نسل‌ها را به‌هم نزدیک کرد؛ تنها در این میان دلخوری و آزرده خاطر شدن دانش‌آموزانی ادامه ماجرا را تلخ می‌کند که در مناطق بسیاری منتقدان این مهم را به بستری برای تبعیض بین دانش‌آموز غنی و فقیر تعبیر کردند. اما این نگاه یک‌بعدی و گاه غرض‌ورزانه هم بی‌جواب و بی‌راهکار نماند، چراکه می‌توان با تکیه بر نوع‌دوستی مردم ایران و تلاش همیشگی خیران دانش‌آموزان را در مدت کوتاهی به گوشی هوشمند مجهز کرد. گرچه دولت از این توجه بی‌نصیب نیست.
این در حالی است که بعد از مجهز شدن دانش‌آموزان به سیستم هوشمند و اینترنت مطمئن هستیم که در سراسر کشور همه دانش‌آموزان از عدالت آموزشی برخوردار خواهند بود.
