تنهایی ترامپ در روز خروج از برجام
سیدحسین مرعشی-فعال سیاسی اصلاح‌طلب در روزنامه شرق به موضوع خروج آمریکا از برجام پرداخته است. این سرمقاله حاوی چند بخش از جمله عدم حمایت کشورها از تصمیم ترامپ، وحدت همه گروههای سیاسی در کشور و ... است.
امروز، روز تنهایی ترامپ است. اولین دستاورد نقض عهد رئیس‌جمهوری تازه‌کار ایالات متحده، افول جایگاه این کشور در عرصه بین‌المللی است.
این همان آمریکایی است که روزی قادر بود به گونه‌ای علیه ایران اجماع جهانی ایجاد کند که چندین قطع‌نامه تحریم در شورای امنیت سازمان ملل تصویب شود. دایره آن اقدامات به حدی بود که همه کشورهای جهان خود را ملزم به رعایت آن می‌دانستند و حتی دوستان ایران مثل روسیه و چین نیز نه‌تنها امکان استفاده از حق وتو را نداشتند، بلکه به این قطع‌نامه‌ها رأی مثبت می‌دادند.
سیاست‌های یک‌جانبه و غیرخردمندانه ترامپ، چند ضربه کاری به این کشور وارد کرد؛ نخست، آمریکا را از موقعیت رهبری جهان و قدرت اجماع‌سازی علیه کشورها، به کشوری تنها تبدیل کرده که به‌تنهایی تصمیم به خروج از توافقی گرفته که دولت قبلی همین کشور، حامی اصلی آن بود و پشتوانه قطع‌نامه شورای امنیت را دارد.
هیچ‌یک از متحدان اروپایی با این شیوه او همراه نشدند. خانم موگرینی نیز بر حفظ برجام و مسئولیت اتحادیه اروپا برای حفاظت از این توافق بین‌المللی تأکید کرد و با ادبیاتی خاص، از ماندن در کنار ملت ایران سخن گفت.
ضربه دوم این است که از این پس، دولت‌ها و ملت‌ها در همکاری با آمریکا با شک و تردید عمل خواهند کرد. عهدشکنی آمریکا با این صراحت و لجاجت امری نیست که به همین موضوع ختم شود، بلکه تبعات درازمدتی برای حیثیت آمریکا خواهد داشت.
سوم، هجمه ترامپ به دستاوردهای دموکرات‌ها، حتما به درگیری‌ها و تعارضات داخلی ایالات متحده دامن خواهد زد؛ اما ایران تکلیف روشنی دارد. مردم ایران حتما می‌دانند تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا جدید نیست. آنچه در برجام دنبال حل آن بودیم، برداشتن تحریم‌های بین‌المللی بود که پشتوانه شورای امنیت سازمان ملل را داشت. تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا از سال 59 با شدت و ضعف ادامه داشته است.
اصلاح‌طلبان از تحریم استقبال نمی‌کنند؛ اما به دلیل بین‌المللی‌نبودن اقدام ترامپ، اثرات آن محدود خواهد بود.
به‌عنوان یک علاقه‌مند به ایران و توسعه آن، به همه گروههای سیاسی اعم از موافقان و مخالفان برجام توصیه می‌کنم سخنان ترامپ را با دقت تحلیل کنند؛ سخنانی که نشان داد برجام چه سند معتبری به نفع ملت ما بود.
اینکه ترامپ با عصبانیت کم‌نظیری ادعا می‌کند این قرارداد منافع ایران را افزایش داده و دسترسی ایران به منابع مالی را تسهیل کرده است، حاکی از دقت تدوین‌کنندگان و تأییدکنندگان برجام در صیانت از منافع ملی ایران است.
همه اینها با نظارت مقام معظم رهبری به نتیجه رسید که با ایده نرمش قهرمانه، راه مذاکرات را هموار کردند و بر مراحل مختلف آن اشراف داشتند. فعالان سیاسی باید هرچه فریاد دارند بر سر دشمنی بکشند که به رفاه یک ملت باور ندارد. نباید فضای سیاسی داخلی شاهد ادامه کشمکش‌هایی باشد که دولتمردان را تضعیف کند. ما برای خنثی‌کردن حرکات بچگانه ترامپ، نیازمند وحدت ملی هستیم. درباره شرایط اقتصادی از امروز به بعد نیز نگرانی‌هایی در میان مردم مشاهده می‌شود.
آنچه مشخص است، این است که بر اساس ظرفیت‌های کم‌نظیر ایران، می‌توان مسیر توسعه را ادامه داد.
فعالان و کنشگران اقتصاد و حتی عامه مردم و هر شخص یا نهادی که دستی در کار بازار دارد، می‌تواند به آرامش آن کمک کند.
فردگرایی و تأمین منافع گذرا با تکیه بر باور ملی، باید کنار گذاشته شده و همه به کلیت اقتصاد ایران فکر کنند. کسانی که نیاز به منابع ارزی ندارند، باید با وظیفه‌شناسی ملی به کمک ثبات ارزی در کشور بشتابند.
دستگاه دیپلماسی نیز وظیفه‌ای خطیر دارد؛ با خردمندی و تکیه بر گسترش روابط با کشورهای غربی منهای آمریکا و همچنین تعمیق روابط با چین، کره‌جنوبی، ژاپن، روسیه، هند و... می‌توان به تداوم استفاده از مزیت‌های برجام امیدوار بود.
مسئولان کارکشته و آب‌دیده ما که سال‌های جنگ و تحریم‌های پس از آن را مدیریت کرده‌‌اند، قادر هستند اجازه ندهند کوچک‌ترین ضربه‌ای به زندگی عادی مردم وارد شود و دولت با افزایش بهره‌وری و استفاده از نیروهای باانگیزه و خلاق، نظام خدمات‌رسانی و توسعه رفاه را در بالاترین سطح ادامه دهد.
در خاتمه ذکر یک نکته ضروری است؛ ترامپ در سخنرانی اخیر خود برخلاف گذشته، سعی کرد خود را مدافع ملت ایران نشان دهد. او تصور می‌کند قرار بود پذیرش برجام از سوی ایران، حیات سیاسی و اجتماعی کشورمان در خاورمیانه را تعطیل کند. مگر عربستان دنبال گسترش نفوذ در منطقه نیست. مگر خود ایالات متحده در این منطقه چندین پایگاه نظامی ندارد؟ مگر روسیه در لاذقیه سوریه، پایگاه راهبردی ندارد؟ مگر چین با برگ کره‌شمالی بازی خود را اداره نمی‌کند؟ ژاپن نسبت به مسائل شرق آسیا حساس نیست؟
ایران با پذیرش برجام دنبال ابهام‌زدایی از برنامه هسته‌ای و رفع تهمت دروغ مقاصد نظامی آن بود که موفق شد؛ اما هر کشوری حوزه نفوذ منطقه‌ای دارد و یک کشور زنده مستقل حتما از منافع خود دفاع می‌کند.
رئیس ایالات متحده با بزرگ‌نمایی فعالیت‌های ایران در منطقه، دنبال تحریک مردم ایران بود. متأسفانه به دلیل اشتباهاتی که در اطلاع‌رسانی در کشور وجود دارد و نداشتن رسانه ملی جامع که امکان گفت‌وگوی همه سلیقه‌ها در آن فراهم باشد، برخی ادعاهای خارجی با هدف تأثیرگذاشتن بر مردم ایران مطرح می‌شود.
امروز بهترین فرصت است که اجازه نقش‌آفرینی به سیاست‌مداران مورد حمایت مردم داده شود تا بی‌واسطه نکات مدنظر خود با ملت ایران را در میان بگذارند. حذف محدودیت‌های گذشته و کمک به ایجاد فضای بانشاط سیاسی، حتما بر حوزه مهم اقتصاد و دیپلماسی اثر مستقیم خواهد داشت.
