آنچه که باید درباره داعش بدانید
گابریل دل گرانده، خبرنگار ایتالیایی سرانجام توانست پس از پایان دادن به تحقیقاتش دربارۀ داعش و بازماندگان ظلم این گروه در عراق و سوریه، چکیدۀ یافتههای خود را در کتابی با نام «داعش، داستان دولت اسلامی از زبان فراریان از آن» منتشر کند.
او که برای تهیۀ این کتاب تا سوریه سفر کرده بود، در آوریل سال گذشته میلادی توسط مقامات ترکیه دستگیر شد. گابریل دل گرانده مدت دو هفته را بدون آنکه دلیل بازداشتش مشخص شود در زندان سپری کرد، دست به اعتصاب غذا زد و درنهایت با فشار جامعۀ بینالملل آزاد شد.
دل گرانده برای تهیه این کتاب ۶۶ مصاحبه انجام داده است. او با افرادی که پیشتر سابقۀ فعالیت به عنوان افسر ارتش یا افسر اطلاعات داشتند، سیاستمدارانی که به زندان افتاده بودند، قاچاقچیان، فعالان حقوق بشر، عربها، کردها، شیعهها، مسیحیان، علویها، سوریها، خبرنگاران عراقی،آوارگان جنگ و درنهایت مردم عادی به گفتگو پرداخت؛ بیش از دویست ساعت مکالمه به زبان عربی.
کتاب دل گرانده تا حدودی چگونگی فعالیت تشکیلات داعش را برای همگان روشن میکند. او در مقدمۀ کتابش مینویسد که دو هفتهای که در زندان ترکیه گذرانده به تحقیق او کمک کرده است چراکه همانطور که پارتیزانی در حلب به او گفته بود «قضاوت از بیرون آسان است».
یورونیوز با دل گرانده دربارۀ این کتاب به گفتگو نشسته است که خلاصهای از آن در ادامه ارائه میشود.
چرا و چگونه کسی سرباز داعش میشود؟
گابریل دل گرانده میگوید: «شخصیت اصلی این کتاب پسری است که در ابتدا دست به اعتراض مسالمتآمیز علیه رژیم بشار اسد زده و سپس دستگیر شده است. او یکی از دوستان نزدیکش را در زندان و زیر شکنجه از دست میدهد و پس از آن است که به این نتیجه میرسد که تنها راه برای رسیدن به شرافت، عدالت و آزادی «مبارزۀ مسلحانه» است. او در ابتدا عضو ارتش آزاد سوریه میشود اما به مرور از فساد درون این تشکل آگاهی یافته و درنهایت گروه موسوم به دولت اسلامی را گروهی ایده آل می یابد و آرمانشهر خود را در ایدوئولوژی حاکم بر این گروه جستجو میکند.»
به گفته دل گرانده «مشکل این است که تا زمانی که ظلم و بیعدالتی در این کشورها غالب باشد و تا زمانی که یک ایدئولوژی انقلابی وجود نداشته باشد، چنین دیدگاههایی میتوانند در جذب نسلهای سرکوب شده موفق باشند.»
دل گرانده همچنین در این کتاب دربارۀ سرویس مخفی تشکیلات داعش سخن میگوید و به گفتۀ او «تا زمانی که سرویس مخفی داعش از بین نرود، داعش نیز متوقف نخواهد شد».
او میگوید: «داعش شکست نخورده، بلکه تنها از پناهگاهش بیرون رانده شده است. شرایط جنگ و هرج و مرج همیشه فرصت مناسبی برای این نوع سازمانها است تا دوباره ظاهر شوند. داعش سازمانی است که در چند سال گذشته توانست سرمایه و سلاح زیادی را جمعآوری کند و هنوز هم بسیاری از اعضای این گروه از قدرتی واقعی برخوردارند؛ قدرتی که با ساختار امنیتی این سازمان مرتبط است.»
ساختار امنیتی داعش؛ پویا و مخرب
به گفته دل گرانده ساختار امنیتی داعش در سه سطح طراحی شده است:
۱) امنیت داخلی که اساسا مربوط به فعالیتهای ضدجاسوسی است و به این ترتیب آنها نفوذگران سرویسهای امنیتی خارجی را شناسایی میکنند.
۲) امنیت خارجی که مانند آژانسهای اطلاعاتی در دیگر کشورها فعالیت میکند و به جمعآوری اطلاعات در دیگر سرزمینها دربارۀ دشمنان میپردازد.
۳) امنیت عملیات مخفی که شامل نیروهایی میشود که با پاسپورت اروپایی سفر میکنند و اغلب نیز شهروندان اروپا هستند. وظیفۀ آنها سفر به منطقۀ خلیج فارس، ترکیه یا اتحادیه اروپا با هدف شناسایی و برنامهریزی حملات است. این حملات بعدا توسط پسرانی جوان اجرا میشوند؛ پسرانی که گاه مستقیما در پاریس یا در بلژیک استخدام میشوند. این پسرها از زنجیرۀ فرماندهی بیاطلاعند و تنها به عنوان مجری عملیات مورد استفاده قرار میگیرند و درنهایت نیز با مرگ خود هیچ ردی از شاهدان و برنامهریزان عملیات در پشت سر خود باقی نمیگذارند.»