به مناسبت هفته سلامت مردان

دکتر سید مرتضی خاتمی؛ نماینده مردم ماهنشان و ایجرود در مجلس شورای اسلامی در جهان اقتصاد نوشت: یکی از شاخص‌های مهم سلامت در دنیا میزان امید بزندگی است که بر این اساس در دنیا  همواره میزان امید به‌زندگی مردان کم‌تر از زنان بوده است. و در کشور ما نیز این امر صادق بوده به‌طوری که این شاخص همواره به میزان ۴-۵ سال کم‌تر از زنان گزارش گردیده است.

لذا است که می‌طلبد به مطالعه و توجه به این اختلاف پرداخته و در مسیر ارتقای آن کوشیده شود. که چرا امید به زندگی در مردان که بیش‌تر از نیمی از جمعیت را به خود اختصاص داده است از زنان کم‌تر است. از همین رو است که هفته  اول اسفند هر سال را به‌نام هفته و روز ششم اسفند را به‌نام روز  سلامت مردان نام‌گذاری کرده‌اند.

مطالعات نشان داده است که مرگ و میر در مردان اندکی بیش‌تر از از زنان بوده و همین امر موجب تفاوت بیش از چهار سال در امید به‌زندگی بین دو جنس می‌باشد. علل این تفاوت در مرگ و میر عبارت است از:

• ۱– شیوع بیشتر بیماری‌های بدخیم در مردان از جمله بدخیمی‌های ویژه مردان مانند سرطان پروستان  و بیضه و در بین سایر بدخیمی‌ها نیز می‌توان به شیوع بیشتر سرطان‌های، مثانه، روده و پوست اشاره نمود.
• ۲- بیش از ۵۰-۶۰ درصد مرگ و میر ناشی از حوادث عروقی قلب و مغز در مردان اتفاق می‌افتد.  هم‌چنین مطالعات  نشان داده است که مردان در حدود ده سال زودتر علائم ابتلا به بیماری‌های قلبی – عروقی را نشان می‌دهند 
• ۳- مردان بیشتر از زنان در معرض آسیب‌های شغلی – اجتماعی، حوادث ترافیکی و سوانح می‌باشند. مطالعات بار بیماری‌ها نشان داده که  در تمام سنین سال‌های از دست رفته عمر ناشی از حوادث عمدی و غیر عمدی در جنس مذکر بیشتر است. طبق آمار موجود حوادث ترافیکی ۵ برابر و سقوط سه برابر  بیشتر در مردان اتفاق می‌افتد.
• ۴- اعتیاد به سیگار و وابستگی به مواد افیونی و لذا عوارض ناشی از آن به میزان ده برابر در مردان بیش‌تر از زنان می‌باشد
• ۵-  مردان به سلامت خود کم‌تر  توجه داشته و نسبت به آن غفلت می‌کنند در حالی که زنان استمدادطلبی بیش‌تری دارند. در واقع مردان موقعی بدنبال بهبودی سلامت و درمان بیماری‌های خود می‌روند که دیگر دیر شده است.

اگر چه مردان در معرض بیماری‌های خطرناکی بوده که به نسبت در زنان کم‌تر اتفاق‌‌ می‌افتد ولیکن از عمده‌ترین علل افزایش سال‌های از دست رفته عمر مردان همین کم توجهی مردان به سلامت و درمان بیماری‌ها می‌باشد که در کنار شیوع بیشتر تعدادی از بیماری‌ها و حتی بیماری‌هایی که شیوع یکسانی در دو جنس دارد به خطری بالقوه برای مردان تبدیل شده است.

از نظر محیطی مردان استرس کاری بیشتری را تحمل نموده و در معرض ضربات جسمی بیشتری هستند، عادات غذایی نامناسب‌تری داشته و در معرض آلودگی بیش‌تر بوده و نیز وابستگی بیشتری به مواد دخانی دارند. و لذا است که میتوان شیوع بیش‌تر بعضی از اختلالات را به این موارد نسبت داد و بر همین اساس نیز راه‌های پیش‌گیری و کاهش خطر را مد نظر داشت.

برابر بررسی‌ها رعایت موارد زیر را برای بهبود سلامت مردان توصیه شده است.

• الف- اصل اول و اساس ارتقا سلامت مردان بر آموزش عمومی و تغییر نگرش آنان در توجه به مبانی بهداشت، پیش‌گیری از بیماری‌ها و مخاطرات و به عبارتی ارتقایسواد سلامت استوار می‌باشد.
• ب –  تغییر شیوه زندگی  با لحاظ  فعالیت مستمر  ورزشی و پرهیز از استرس و نیز  مخاطرات شغلی یکی از دیگر عوامل موثر در بهبود شاخص‌های بهداشتی بخصوص در مردان می‌باشد.
• ج- اصلاح الگوی غذایی با مصرف کم‌تر نمک، مصرف مناسب قند و چربی و نیز بالا بردن فیبر غذایی و سبزیجات  می‌تواند کمک به‌سزایی به بهبود سلامت مردان نماید.
• د-  پرهیز از  استعمال  دخانیات و کاهش سایر عوامل خطر محیطی از جمله آلودگی‌ها از دیگر موارد  توصیه شده می‌باشد.
• ه – آشنایی با علایم اولیه بروز بیماری‌های مهم مردان از جمله علایم اولیه بیماری‌های بدخیم مجاری ادراری، گوارشی، پوست و ریه و حساس بودن به آن یعنی پی‌گیری سریع و شروع درمان زود هنگام به میزان زیادی از مرگ و میر مردان می‌کاهد.
• و-  غربالی‌گری و پیگیری‌های دوره ای برای بیماری‌های شایع و مخاطره‌انگیز از جمله سرطان پروستات را می‌توان از جمله راه‌های موثر در تشخیص بهنگام بیماری‌ها دانسته و بر ضرورت آن تاکید نمود.
• ز- معاینات دوره‌ای کارگران  و کارمندان و نیز کنترل عوامل مخاطره‌انگیز محیط‌های شغلی با بازدید‌های دوره‌ای از دیگر ضروریات می‌باشد.
• ح – رعایت مقررات و موازین رانندگی در کاهش صدمات  و مرگ و میر ناشی از حوادث ترافیکی نقش مهمی دارد.
• ط-  بالا بردن میزان خود مراقبتی در مردان و حساس نمودن آنان به پی‌گیری و ضعیت سلامت خود یکی دیگر از اصول اساسی در بهبود سلامت مردان را تشکیل داده که بخودی خود نقشی به اندازه کل توصیه‌های یاد شده دارد.