گرانی بنزین از تئوری تا اجرا

در لایحه بودجه 97 واکنش‌ها زیادی به مسائلی از قبیل حذف 40 درصد یارانه بگیران و نیز سه برابر شدن عوارض خروج از کشور صورت گرفته است.

با این حال خبر گرانی بنزین از ابتدای دی‌ماه سال جاری که هنوز درباره قطعیت آن مسئولین سخنی به زبان نیاورده‌اند، واکنش‌های عموما منفی و البته طنزهای تلخی با خود به همراه داشته است.

بحث گرانی بنزین در لاحیه بودجه 97 به طور شفاف بیان نشده با این حال سایت آفتاب در خبری که امروز در همین خصوص منتشر کرده است، عنوان داشته: «دولت قصد دارد بر اساس قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت و ماده یک قانون هدفمندی یارانه‌ها قیمت بنزین را افزایش دهد.» البته محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت این خبر را تکذیب کرده است. از این رو و بر اساس احتمالات موجود، داتیکان در گفتگو با دو تن از حقوقدانان به بررسی این موضوع پرداخت.

دکتر فیروز اصلانی، عضو هیأت علمی گروه حقوق عمومی دانشگاه تهران در خصوص این مسأله که اگر بحث گرانی بنزین در لایحه بودجه 97 ذکر شده باشد، اظهار داشت: «طبیعتا تا زمانی که این لایحه از سوی مجلس به تصویب نرسد، نمی‌توان سخن از گرانی چیزی زد. با این حال، همه این مسائل بستگی به بررسی و تصویب مجلس دارد. البته باید مد نظر داشت که دولت این حق را دارد که بر اساس میزان تورم، قیمت‌ها را تغییر دهد.»

این استاد دانشگاه در  ادامه گفت: «آنچه مسلم است، دولت بدون تصویب مجلس نمی‌تواند لایحه بودجه را به اجرا درآورد. از این رو تا زمانی که مجلس لایحه را تصویب نکند، دولت عملی نمی‌تواند انجام دهد. علاوه بر این، به فرض اینکه مجلس لایحه بودجه را بی کم و کاست تصویب نماید و قیمت نیز افزایش یابد، قطعا این افزایش از ابتدای دی ماه اجرا نخواهد شد بلکه باید از سال آینده اجرا شود. چنانچه قانون خاصی در این خصوص وجود داشته باشد و توافقی میان دولت و مجلس صورت گرفته باشد، احتمال این افزایش از ابتدای دی ماه نیز وجود دارد ولی قاعدتا این احتمال بسیار اندک است.»

اصلانی در ادامه به این مسأله اشاره کرد که اگر گرانی بنزین بر اساس قانون هدفمندسازی یارانه‌ها باشد، باز باید این مسأله به تصویب مجلس برسد و در غیر این صورت خلاف قانون است.  

دکتر حسن وکیلیان، عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی نیز در خصوص گران شدن بنزین اظهار داشت: «به طور کلی این مسأله نیازمند مجوز قانونی است. دولت باید مجوز قانونی این کار را از مجلس بگیرد در غیر این صورت امکان گرانی بنزین وجود ندارد. در واقع اگر بدون مجوز قانونی از سوی مجلس، دولت اقدام به گران شدن بنزین نماید، خلاف قانون و قابل پیگیری است.»

این استاد دانشگاه در ادامه به این مسأله توجه کرد که تنها مجلس شورای اسلامی و بعد از آن شورای نگهبان می‌توانند در مقابل این مسأله ممنوعیت ایجاد کنند. با این حال شورای نگهبان به طور کلی در خصوص بحث قیمت گذاری‌ها ورود نمی‌کند مگر اینکه بحث عدالت مطرح باشد. بنابراین مجلس باید این مسأله را مورد بررسی دقیق قرار دهد. وکیلیان در پایان گفت: «چنانچه بحث گرانی بنزین که در لایحه بودجه عنوان شده، به وسیله مجلس به تصویب برسد. قطعا از ابتدای دی ماه امسال اجرا نخواهد شد و اجرای آن از سال 97 خواهد بود.»

منبع: داتیکان