شکست شرکت‌های خلاق توسط سرمایه‌داران؛ مشکل اصلی شرکت‌های نوپا
اگرچه ازدیرباز و درگذشته‌های بسیار دور وجود کارآفرینان بعنوان عاملان تغییر برای جوامع انسانی تحول آفرین ومحسوس بود اما امروزه به لحاظ تعداد بیشماری از الزامات وایجاد شرایط منحصربفرد و ویژه توجه به این مقوله از اهمیت دو چندانی بالاخص درتسهیل فرآیند توسعه ی اقتصادی واجتماعی برخوردار شده است به گونه‌ای که می‌توان از آن بعنوان یک رویکرد استراتژیک و مزیت آفرین و عامل چابکی درنظام‌های اقتصادی واجتماعی سال‌های آغازین هزاره‌ی جدید نام برد.
جهان اقتصاد نوشت: باتوجه به ویژگی‌ها و مختصات بارز این عصر که عصرتلاقی انقلابات عظیم فناورانه همچون ظهور وهمه گیرشدن تکنولوژی‌های اطلاعاتی، نانوتکنولوژی وتکنولوژی زیستی نام گرفته و با دیگر مظاهر انقلاب دیجیتالی و الکترونیکی که بسیاری از نظامات اجتماعی بالاخص ماهیت کسب وکارها و برخی دیگر از تعاملات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جوامع را دستخوش تغییرات بنیادین قرارداده و بسیاری از شالوده‌های استوار دیرین رانیز متزلزل کرده است و با عنایت به تغییرات شتابناکی که درعرصه‌های متعدد زندگی انسانی در حال رخ دادن است وجامعه گسترده‌ی جهانی راباچالش‌های جدی مواجه کرده است چالش‌هایی همچون رویارویی باپدیده‌ی عظیم جهانی شدن باهمه پیامدها وابعادآن مانند روی کارآمدن سازمان‌ها ومجامع قدرتمندجهانی،اتحادیه‌ها وپیمان‌های گسترده فرا منطقه‌ای،شرکت‌های غول پیکر فراملیتی ویکپارچگی بازارها،تغییر فرهنگ وهویت ملی کشورها و حاکمیت فرهنگ و هویت دیجیتالی، حاکمیت نظم سایبرنتیکی، تحقق دهکده‌ی جهانی در عرصه‌های اجتماعی، همچنین تغییرگسترده‌ی پاره‌ای از مفاهیم و کارکردها و ایجاد پارادایم‌های نوین بخصوص در عرصه‌های اجتماعی-اقتصادی ….همه وهمه حکایت از لزوم توجه به راهکارهای نوینی جهت سازگاری و برون رفت وگذار ازتلاطمژ‌ها وامواج خروشان تحولات گسترده ونیز هموارساختن مسیرروبه تعالی و عبور ظفرمندانه کاروان ترقی واعتلای جامعه به سرمنزل مقصد توسعه و رشد و شکوفایی دارد که کارآفرینی به عنوان یکی ازاستراتژی‌های اثربخش در محیط عصرحاضر، الگویی کارآمدجهت حصول به اهداف توسعه اقتصادی-اجتماعی قلمداد می‌شود و امروزه از آن به عنوان موتورمحرکه‌ی توسعه و نیز عامل ایجاد مزیت رقابتی درجهت رشد وبقای جوامع نام برده می‌شود اما در ایران کارآفرینان و نیز صاحبان کسب و کار با مشکلات عدیده‌ای روبه رو هستند که تنها راهکار برخی از این مشکلات استفاده از تجارب ارزشمند مشاوران کسب و کار است.
علیرضا ملک علائی رئیس مرکز کارآفرینان جوان در گفت‌وگو با خبرنگار جهان اقتصاد با بیان اینکه مشکل اصلی کارآفرینان رقابت با ورود بی رویه کالاهای بی کیفیت و ارزان قیمت است،گفت:این افراد نمی‌توانند سهمی از بازار را به خود اختصاص دهند و آن راحفظ کنند و یا توسعه دهند.
وی ادامه داد: علت اصلی این مشکل بزرگ، ریشه در رنگ و لعاب کالاهای وارداتی دارد و رقبای خارجی ما با مطالعاتی بسیار دقیق بر روی فرهنگ و آداب و رسوم ایرانی توانسته‌اند سهمی بزرگ از بازار مارا به خود اختصاص دهند.
علائی دومین مشکل صاحبان کسب و کار را عدم دستیابی به سهم خود در بازار دانست و افزود: وقتی محصولات ما وارد بازار می‌شوند نمی‌توانند خودرا با خلاقیت و نوآوری به روز کنند و سهم خودرا از بازار حفظ کنند.
وی ادامه داد: عدم وجود واحد های R&D در سازمان‌ها و شرکت‌ها به کهنگی و قدیمی شدن کالا های داخلی می‌انجامد، از همین رو کوچکترین به روز رسانی در محصولات وارداتی به جذب مشتری، و سهمی جدیدی از بازار می‌انجامد.
علائی ادامه داد: از دیر باز در فرهنگ ایرانی-اسلامی استقبالی شگرف از محصولات و خدمات نوین شده است، که امروزه همگی شاهد این تغییرات هستیم، در نتیجه خلاقیت و نوآوری از الزامات جدایی ناپذیر توسعه شرکت‌های داخلی است.
رییس مرکز کارآفرینان جوان با تاکید براینکه بزرگترین مشکل کسب وکارها درایران تخصیص فضایی برای ارائه خدمات و محصولات و حفظ توسعه آن است، گفت: درایران صاحبان صنایع معطوف به صنعت تخصصی خود می شوند و نگاهی بسته پیدامی کنندبه همین دلیل ذهن آنها تک بعدی می‌شود که نتیجه آن تنها تفکر برای تولید می شود بدون درنظرگرفتن روش‌های نوین فروش و حفظ بازار.
علایی عدم اطمینان به دانشجویان و تحصیلکرده‌ها و فاصله بین صنعت و دانشگاه را یکی دیگر از مشکلات موجود دراین زمینه دانست و گفت:اگر صاحبان صنایع و صنعتگران به دانشجویان اطمینان کنند می‌توانند با بکارگیری روش‌های نوین دنیا فاصله بین صنعت و دانشگاه را کم کرده و نیمی از مشکلات خودرا برطرف کنند.
وی در مورد وضعیت حمایت ازکارآفرینان در۴ سال اخیر،گفت: در این سال‌ها کسب و کارهای مجازی بخصوص در بخش خدمات رونق بیشتری یافته‌اند اما قوانین کسب و کار که نقش یک مانع را بازی می‌کنند عمر زیادی دارند و تاکنون تغییر زیادی نکرده@اند.
علایی در پاسخ به این سوال که چرا سرمایه‌گذاران مایلند درحوزه‌های آرایشی یا غذایی سرمایه‌گذاری کنند،گفت: برخی از سرمایه‌گذاران به دنبال نقطه سربه سر هستند و زمان بازگشت پول و سودشان برای آنها دارای اهمیت است اما برخی دیگر ازسرمایه‌گذاران براساس تخصص خود انتخاب می‌کنند بعنوان مثال تولید کنندگان موادغذایی که دراین صنعت رشدکرده‌اند اگرقرارباشد سرمایه‌گذاری جدید انجام دهند به احتمال زیاد بازهم همین صنعت را انتخاب خواهند کرد.
رییس مرکز کارآفرینان جوان با بیان اینکه کسب و کارهای نوپا دارای دو مولفه اصلی سرمایه و خلاقیت هستند، افزود:هرچه میزان خلاقیت و نوآوری بیشتر باشد سریع ترمی توان به رشد و شکوفایی دست یافت اما اگر گروه یا شرکتی خلاقیت نداشته و صرفا سرمایه داشته باشد می تواند مجموعه های دارای خلاقیت را شکست دهد.
علایی شکست شرکت‌های خلاق توسط سرمایه‌داران را مشکل اصلی شرکت‌های نوپا دانست و افزود: چون کسب و کارهای نوپا نمی‌توانند با سرعت جایگاه خود را در بازار پیدا کنند گروه‌هایی با سرمایه‌های زیاد جایگزین آنها می‌شوند.
علایی ادامه داد: کسب و کارهای نوپا برای رفع این مشکل از تسهیلات بانکی یا نهادهای حمایتی دیگر مانند پارک‌های علم و فناوری، مراکز رشد، اتحادیه دانش بنیان و… استفاده می‌کنند.
وی خاطرنشان کرد: یکی از وظایف واحدهای تحقیق و توسعه در شرکت‌های بزرگ سرمایه‌گذاری این است که کسب و کارهایی نوپا را بررسی و آنهایی راکه به نقطه مزیت رشد دست می‌یابند برای سرمایه‌گذاری انتخاب می‌کنند.
مشاور کلینیک کسب و کار شهرداری تهران با اشاره به اینکه کارآفرینان با موانع زیادی روبه رو هستند گفت: اگر کسی درکنار این دسته از افراد باشد و تجربیات خود را در اختیار آنان قرار دهد درصد شانس آنها برای گذر آسان ازاین موانع افزایش می‌یابد.
علایی ادامه داد: امروزه مراکز متعددی در راستای مشاوره به کارآفرینان ایجاد شده‌اند که یکی از آنها مرکز کارآفرینان جوان است که بارویکرد مشاوره و حمایت از کارآفرینان شکل گرفته است.
وی با بیان اینکه مرکز کارآفرینان جوان زیرشاخه مجمع مدیران کارآفرین است، گفت: این مجمع بعنوان یک NGO تحت نظر وزارت کشور فعالیت می‌کند.
علایی افزود: برگزاری دوره‌های کافه کارآفرین با رویکردی جدید برای ارائه مشاوره‌های لازم به کارآفرینان از مهم‌ترین اقدامات این مرکز است.
وی افزود:راه‌اندازی،توسعه، مشاوره کسب و کار و برگزاری رویدادها از عمده‌ترین فعالیت‌های مرکز کارآفرینان جوان است.
علایی در پاسخ به این سوال که عملکرد وزارت کار را در زمینه حمایت از کارآفرینان چطور ارزیابی می‌کنید، گفت: سیاست‌هایی که وزارت کار تعیین می‌کند بیشتر درجهت حمایت از کارگران و کارفرمایان است و کمتر به کارآفرینان اهمیت می‌دهند.
وی با اشاره به طرح کاریابی که وزارت کار در دست اجرا دارد، گفت: یکی از مزیت‌های این طرح آموزش به افراد مبتدی است.
علایی ادامه داد: هرکسی که می خواهد وارد بازار کار شود باید تست شخصیت شناسی انجام دهد که اگر ویژگی‌هایی اعم از ریسک پذیری، روحیه جسورانه و خلاقیت و نوآوری را دارد وارد دنیای کارآفرینی شود.
رویا ایلکا
