از خمیازه تا آزادی بیان

میثم سعادت در جهان اقتصاد نوشت: مجید فراهانی، عضو جوان شورای شهر تهران این روزها بدل به چهره حاشیه‌ساز شورا شده است. ماجرا زمانی شروع شد که تصویری از مجید فراهانی در رسانه‌ها منتشر شد که وی را در حال خمیازه کشیدن نشان می‌داد. این تصویر بلافاصله با کپشن‌های طنز و گاهی توهین امیز در رسانه‌های پرشمار اصولگرایان بازنشر شد.

بعد از انتشار این تصویر مجید فراهانی از رئیس شورای شهر تهران (محسن هاشمی) درخواست کرد تمهیدی اندیشیده شود که چنین تصاویری از اعضای شورای شهر منتشر نشود. این موضع اما سوژه به دست صدا و سیما و بخش خبری بیست و سی داد تا سعی کنند اعتراض مجید فراهانی را اعتراض به آزادی بیان تفسیر کنند و به اصلاح‌طلبان خورده بگیرند که به دنبال محدود کردن عکاسان هستند.

مجید فراهانی بلافاصله به این مسئله واکنش نشان داد و در مطلب کوتاهی نوشت شفافیت رسانه ای و آزادی رسانه ها همواره از اجزای لاینفک اعتقادات اصلاح طلبان و تحول خواهان بوده و هست به گونه ای که تجلی این اعتقاد را در اولین تصمیم شورای پنجم در علنی کردن هر دو جلسه شورا با حضور همه اصحاب رسانه ها و خبرنگاران شاهدیم امری که در شوراهای گذشته بصورت یک جلسه منظم غیر علنی در هفته دنبال می شد.

عضو اصلاح‌طلب شورای شهر تهران در ادامه مطلب خود تاکید کرده است اعتراض وی به تصویر منتشره توسط یکی از نیروهای اداری شورا (و نه خبرنگاران) در سایت یکی از وابستگان شورای گذشته بوده و ادامه داده: رویکرد جدید برخی عزیزان در دفاع از آزادی بیان و رسانه ها را باید به فال نیک گرفت و امیدوار بود که این رویکرد نوین نویدبخش روزی باشد که رسانه های تصویری متنوع و تاسیس شبکه های رادیوتلویزیونی خصوصی نیز روزی در میهن عزیز تبلور و ظهور یابد. روزی که اصحاب رسانه همیشه و همه جا قدر بینند و بر صدر نشینند و  قدردانی از تلاش های یکایک خبرنگاران پایبند به منافع مردم که همکار و همراه جامعه در ادای حقِ دانستن و در جریان امور بودن است به امری همگانی در حاکمیت و جامعه مدنی تبدیل شود.

نمایندگان مجلس و سایر اعضای شورای شهر نیز در مطالبی به این مسئله واکنش نشان دادند از جمله طیبه سیاوشی که از آزادی خبرنگاران دفاع کرد و گفت : چرا ما می خواهیم تصویر قدسی از خودمان به مردم ارائه کنیم. به هر حال ما در عرصه سیاست هستیم و به طور طبیعی منفور عده‌ای از مردم و محبوب عده‌ای دیگر هستیم؛ چه تصاویر رسمی و مناسبی از ما منتشر شود یا اینکه تصاویری که به زعم ما مناسب نیست انعکاس پیدا کند. اینکه ما بخواهیم مانع ثبت یک واکنش طبیعی از سوی عکاسان خبری شویم جذابیت رسانه‌ای را به حداقل می رساند. ایران، کره شمالی نیست و ما باید بگذاریم تصویر آزادتری از ما مخابره شود تا مردم قضاوت کنند که آیا در جایگاه درست خود قرار گرفته‌ایم یا نه و آنها هستند که تصمیم می‌گیرند که باز هم به ما رای بدهند یا ندهند.

سیاووشی با تاکید بر اینکه صحن مجلس و شورای شهر حریم خصوصی نیست، یادآور شد: شخصا ترجیح می دهم در جایگاه رسمی عکسی از من منتشر شود که شاید مطلوب من نباشد، حالا ممکن است در خواب، خمیازه یا خوردن باشم اما حریم شخصی ام محترم شمرده شود.

این عضو فراکسیون امید مجلس در واکنش به طرح مباحثی مبنی بر محدود کردن فعالیت عکاسان خاطرنشان کرد: ما نمی توانیم در یک جایگاه عمومی این حق را از رسانه‌ها بگیریم چراکه دقیقا مخالف آن چیزی است که اصلاح طلبان به عنوان آزادی رسانه دنبال می کنند. ضمن اینکه عکس و فیلم بسیار پرطرفدار و تاثیرگذارتر از بسیاری از مطالبی است که نوشته می شود.

صحبت‌های سیاوشی در حالی مطرح می‌شود که با به وجود آمدن فضای باز سیاسی بارها تصاویری از سیاستمداران ایران در رسانه‌ها خبر ساز شده است. همین امسال تصاویری از جمله تصاویر سلفی گرفتن بعضی نمایندگان با موگرینی، تصویر گلابی خوردن نماینده ارومیه، تصویر فحاشی کردن یک نماینده به ظریف و…. در مجلس خبرساز شد.

اعضای شورای شهر هم از این حواشی بی بهره نبودند. یکی از تصاویر حاشیه‌ساز عکسی بود که از سفر اعضای شورای شهر به مرقد امام با مترو بود. در این تصویر اعضای شورای شهر نشسته روی صندلی‌های مترو و مردم ایستاده در حال تماشای آنان بودند. اعضای شورای شهر البته توضیح دادند که این افراد همراهان اعضای شورای شهر بودند که برای عکس گرفتن عقب رفته بودند و همان زمان صندلی‌های خالی در مترو وجود داشته.

تصویر دیگری که برای اعضای شورای شهر حاشیه درست کرد تصویر دست دادن حسین مرعشی با یکی از اعضای شورا بود که با شیطنت عکاس خبرگزاری فارس به گونه ای تصویر شده بود که گویا مرعشی دست خود را روی شانه یکی از اعضای خانم شورای شهر قرار داده است.

با این حال موضع‌گیری اصولگرایان در دفاع از خبرنگاران می‌تواند موقعیت طلایی برای اصلاح‌طلبان باشد تا قوانین حمایتی در دفاع از گردش آزاد اطلاعات تصویب کنند. در روزگاری که هر شهروند یک رسانه شده است، متوقف کردن قوانین دست و پاگیر علیه آزادی رسانه‌ها، بار دیگر ایران را به دوران بهار مطبوعات نزدیک خواهد کرد.