کارشناس نظامی موسسه مطالعات بینالملل مونتری با اذعان به توانایی موشکی تهران؛
ایران برای حفظ برجام است که موشک قارهپیما نمیسازد
تهران همین حالا هم قادر است هر زمان که بخواهد یک موشک بالستیک قارهپیما بسازد و هیچ کاری هم از دست ترامپ برنمیآید.
جفری لوئیس، کارشناس نظامی موسسه مطالعات بینالملل مونتری و مدیر برنامه منع گسترش شرق آسیا در مرکز جیمز مارتین و ویلیام توبی، معاون سابق رئیس امنیت هستهای ملی و یکی از کارشناسان شورای امنیت ملی در بخش مسائل هستهای آمریکا در مقالاتی جداگانه برای فارن پالسی به رویکرد ترامپ در قبال توافق هستهای ایران پرداختهاند و هر یک از دیدگاهی جداگانه به گونهای نسبت به عقبنشینی از برجام هشدار دادهاند.
جفری لوئیس در مقالهای با عنوان «عقبنشینی از توافق ایران منجر به ایجاد یک کره شمالی دیگر میشود» مینویسد: تهران همین حالا هم قادر است هر زمان که بخواهد یک موشک بالستیک قارهپیما بسازد و هیچ کاری هم از دست ترامپ برنمیآید.
در ادامه این مقاله آمده: اگر موشک قارهپیمای کره شمالی که مجهز به سلاح هستهای را دوست دارید، پس عاشق خروج آمریکا از توافق هستهای با ایران خواهید شد.
طی هفته گذشته مقامات کاخ سفید ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا را مجاب کردند که پایبندی ایران به برجام را تأیید کند. اما ترامپ که از این اقدام چندان راضی نیست، به دنبال راههایی برای برهم زدن این توافق میگردد. این نظر وحشتناک است. هفته گذشته ایران ظرف 24 ساعت دو آزمایش موشکی داشت و کره شمالی میتواند چرایی این اقدام را توضیح دهد. در حال حاضر این امکان وجود دارد که دو احتمال کاملاً متفاوت را مقایسه کنیم: اینکه ایران امروز با توافق هستهای به چه شکل است، و اتفاقات پیش آمده در مورد کره شمالی پس از بینتیجه ماندن تلاشها برای مذاکره هستهای با پیونگیانگ چطور بود.
هفته گذشته ایران در برنامه فضایی خود موشک سیمرغ را شلیک کرد. سیمرغ یک موشک بالستیک قارهپیما نیست اما فناوری آن بسیار مشابه است. دقیقاً برخلاف آنچه برخی مخالفان برجام میگویند، پرتابهای فضایی نقض برجام نیستند. در متن برجام هیچ اشارهای به مسائل موشکی نشده است. اما هیچکدام از این مسائل مهم نیست چراکه دولت ترامپ همین حالا هم سیگنالهایی ارسال کرده مبنی بر اینکه قصد برهم زدن برجام را دارد.
ترامپ برجام را بدترین توافق تاریخ خوانده اما نگاهی به کره شمالی کمک میکند که اثبات کنیم چرا این عقیده، کوته نظرانه است.
بر اساس اظهارات نیکی هیلی، سفیر آمریکا در سازمان ملل، دولت ترامپ هیچ اظهارنظری در مورد پرتاب موشکی کره شمالی نخواهد داشت. بههرحال، چه حرفی برای گفتن وجود دارد؟ آزمایشهای اخیر کره شمالی که شامل یک موشک بالستیک قارهپیما میشد، نقض چندین و چند قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل است و آمریکا هیچ اقدامی در قبال آن صورت نخواهد داد.
افرادی که وعده یک توافق بهتر با ایران را میدهند، هیچ برنامهای برای مقابله با کره شمالی ندارند. در طول دهه 1990 میلادی، مقامات آمریکایی با هرگونه توافق دیپلماتیک با کره شمالی که امکان استفاده از راکتهای پرتاب ماهواره به فضا را فراهم میکرد مخالفت کردند و استدلالشان این بود که دانش پیونگیانگ در مورد موشکهای قارهپیما در طول این فرآیند افزایش مییابد. دولت باراک اوباما در آوریل 2012 از توافق با کره شمالی کنارهگیری کرد چراکه پیونگیانگ اصرار داشت برای جشن تولد کیم ایل سونگ یک پرتاب فضایی داشته باشد.
نتیجه کوتهنظری در اتخاذ این تصمیمات حال کاملاً آشکار است. کره شمالی یک موشک بالستیک قارهپیما آزمایش کرده که میتواند تسلیحات هستهای را تا آمریکا حمل کند. آیا این کشور موشک فضایی خود را به یک موشک قارهپیما تبدیل کرده (همان چیزی که آمریکا نگرانش بود)؟ خیر، کره شمالی موشکی بهمراتب وحشتناکتر تولید کرده است.
بنابراین چه چیز مانع تهران میشود؟ اینطور نیست که ایران نتواند یک موشک بالستیک قارهپیما بسازد؛ بلکه خودش نخواسته است. و دلیل احتمالی هم این است که برخلاف موشکهای بالستیک کوتاه و میان برد، تصور اینکه یک موشک قارهپیما با هدفی جز حمل تسلیحات هستهای ساخته شده، سخت است. این اقدام توافق هستهای ایران را به آشوب میکشد و احتمال تقابل را افزایش میدهد؛ مسئلهای که به نظر میرسد تهران از آن امتناع میکند. بهعبارتدیگر، برجام کارآمد است.
اگر میخواهیم کارایی خود را از دست ندهد، باید یاد بگیریم که آرزوهای ایران برای پرواز فضایی را بپذیریم، همانطور که یاد گرفتیم با برنامه هستهای آن در ازای محدودیتهایی که مانع دستیابی به بمب میشود، کنار بیاییم. در هر دو مورد، چماق تحریم و حمله نظامی باید با هویج –امتیازاتی مانند پذیرش استفاده صلحآمیز از فناوریهای خطرناک- همراه باشد.
ویلیام توبی در مقالهای دیگر با عنوان «پاره کردن توافق هستهای در حال حاضر بهترین شرایط را برای ایران فراهم میکند» به نقضهایی که برجام دارد اشاره کرده و تأکید میکند باوجوداین نقایص برجام باید حفظ شود.
توبی مینویسد: دوره کوتاهمدت این توافق یکی از مشکلات برجام است. باراک اوباما، رئیسجمهور سابق آمریکا شخصاً هشدار داده بود که ظرف 15 سال بازه زمانی فرار هستهای ایران به صفر میرسد. پاره کردن توافق تنها باعث تشدید این مشکل میشود. ترامپ باید راهی برای افزایش این زمان بیابد نه کوتاهتر کردن آن.
دوم اینکه اگر آمریکا توافق را برهم بزند، غیرممکن است که ائتلاف بینالمللی لازم برای اعمال تحریمهای مؤثر ایجاد شود. و سوم اینکه انگلیس، فرانسه و آلمان به شدت مخالف پایان دادن به برجام هستند و چنین اقدامی منجر به تعمیق شکافی است که همین حال پیمان آتلانتیک شمالی را تهدید میکند. هدف استراتژیک نخست پوتین ایجاد شکاف در ناتو است و پاره کردن توافق پیروزی مهمی را در این زمینه نصیب مسکو خواهد کرد.
منبع: رویداد 24