انقلاب صنعتی چهارم

امیر علی رمدانی – دانشجوی دکتری صنایع در جهان اقتصاد نوشت:  دنیا تاکنون سه انقلاب صنعتی را تجربه کرده است: انقلاب صنعتی اول در سال ۱۷۸۴ رخ داد و از نیروی آب و بخار برای راه‌اندازی ماشین‌آلات بمنظور تولید مکانیزه استفاده شد. در سال ۱۸۷۰ انقلاب صنعتی دوم شکل گرفت که از انرژی برق برای تولید انبوه بهره گرفتند و زمینه‌ساز تحولی بزرگ در صنایع شد. انقلاب صنعتی سوم در سال ۱۹۶۹ بوقوع پیوست که از الکترونیک و فناوری اطلاعات برای اتوماسین تولید استفاده شد.  و انقلاب صنعتی چهارم که هنوز رخ نداده و در مرز ورود به آن هستیم، از تکنولوژی‌های دیجیتالی استفاده می‌کند.

طبق نظر کارشناسان و محققان این انقلاب تغییرات عظیم‌تری را نسبت به سه انقلاب پیشین درپی خواهد داشت. بیش از قبل دستگاه‌ها و ماشین‌آلات از هوش مصنوعی استفاده خواهند کرد. با رخ دادن انقلاب صنعتی چهام در دنیا پیش‌بینی می‌شود که تحولات بسیاری را در صنایع مختلف خصوصا صنایع غذایی، ارتباطاتی، خودروسازی، آموزش و… شاهد خواهیم بود. برای ملموس شدن موضوع به مثال‌ها توجه کنید: در صنایع غذایی میوه‌ها و سبزیجات بدون نیاز به زمین کشاورزی تولید می‌شوند. در بخش آموزش کلاس‌های درسی بصورت مجازی و به صوررت ویدئو کنفرانس برگزار می‌شوند. یگر از کاغذ، مداد و تخریب درختان به منظور تهیه آن خبری نخواهد بود. در بخش خدمات ابزارهای جدیدی برای ارسال محوله‌ها و خرید‌های پستی بوجود می‌آید و ربات‌های کوچک پرنده جای پیک‌های شهری را خواهند گرفت. در صنعت خودروسازی خودروهای هوشمند جایگزین خودروهای فعلی می‌شوند و دیگر نیاز به سوخت فسیلی ندارند.

مثال‌های زیادی در این زمینه می‌توان زد. با این مثال‌ها درمی‌یابیم که تا چه میزان این انقلاب در زندگی هر فردی تاثیر گذار است. انقلاب صنعتی چهارم خواه ‌ناخواه در تمام دنیا اتقاق می‌افتد و جوامعی موفق هستند که از امروز خود را آماده کنند. اما سوال این است: آیا برای ورود به این انقلاب صنعتی آماده هستید؟ این آمادگی شامل چه عنوان‌هایی می‌تواند باشد؟چه بسترهایی لازم دارد؟ انقلاب صنعتی هم می‌تواند فرصت باشد و هم تهدید. فرصت برای جوامعی که نهایت استفاده را از فضای پیش‌رو ببرند و نرخ رشد اقتصادی خود را به بالاترین حد برسانند و تهدید برای جوامعی که هنوز در انقلاب‌ صنعتی پیشین گرفتار هستند. اما نکته مهم این است که هر جامعه‌ای از این انقلاب عقب بماند شاید دیگر برای رسیدن به جوامع پیشرفته فرصتی نداشته باشد. سازمان‌ها می‌توانند با برنامه‌ریزی و مدیریت کارآمد، برنامه‌های اقتصادی  خود را با انقلاب صنعتی چهارم هم راستا کنند و راه شکوفایی و توسعه را برای جوامع خود هموار نموده و به رشد اقتصادی بیش از پیش کمک کنند. این مهم محقق نمی‌شود مگر اینکه از اطلاعات خود را در این زمینه گسترش دهیم و با دید وسیع ، افق روشنی را برای سازمان و جامعه خود تصور کنیم.