گام‌های لرزان اوپک در مسیر پایبندی به توافق
به نظر می‌رسد که تداوم روند نزولی بهای نفت پس از تمدید توافق کاهش تولید در ماه مه، موجب دلسردی کشورهای عضو درباره تاثیر آن برای بهبود بازار و افزایش قیمت نفت شده است. این موضوع را می‌توان از تداوم افزایش تولید کشورهای عضو اوپک برای سومین ماه متوالی استناد کرد.
جهان اقتصاد نوشت: افزایش تولید کشورهای نیجریه و لیبی که از همراهی با توافق معاف شده اند را می‌توان از مهمترین دلایل روند صعودی تولید اوپک به حساب آورد. این دو کشور که در کنار ایران به سبب مشکلاتی که بر سر تولیدشان وجود داشت از همراهی با توافق مستثنی شدند، اکنون در حال احیای تولید خود هستند؛ امری که البته با نظر منفی کشورهای عضو سازمان کشورهای صادر کننده نفت مواجه نشده است.
در همین رابطه، دبیر کل اوپک اخیرا اعلام کرد که این سازمان خواهان ترمیم ضایطه مند تولید نفت ایران، لیبی و نیجریه است و بر این اساس، توافق کاهش تولید دارای هدف گذاری تولید انعطاف پذیری است تا خود را بیشتر با تولید نفت این سه کشور تطبیق دهد.
محمد بارکیندو اظهار کرد: تمایل داریم که شاهد ترمیم ضابطه مندی باشیم که اختلال چندانی در روند برقراری توازن مجدد بازار ایجاد نکند. این یک روند بسیار ظریف است که به دلیل تغییر در عوامل بنیادین، بیش از حد انتظار طولانی شده است.
وی افزود: اوپک با تعیین یک سقف تولید مشخص، مقرراتی را برای افزایش مورد انتظار تولید نفت کشورهای ایران، لیبی و نیجریه تعیین کرده است.
در حالی که بر اساس توافق کاهش تولید، ایران اجازه افزایش ۹۰ هزار بشکه ای تولید خود را دریافت کرده است، لیبی و نیجریه از همراهی با توافق برکنار مانده اند. مشکلات سیاسی و جنگ‌های داخلی در هر دو کشور موجب سقوط تولید نفت در این کشورها شده بود که با بهبود اوضاع، روند احیای تولید نفت هر دو کشور سرعت گرفته است.
اما در حالی که گمانه زنی‌هایی درباره تصمیم کشورهای عضو و غیرعضو اوپک برای کاهش بیشتر عرضه نفت به بازار انتشار یافته بود، اعضای اوپک صریحا این احتمال را تکذیب کردند و افزایش تولید آنها نیز نشان دهنده عدم پیگیری چنین برنامه ای توسط آنهاست.
با این حال، در شرایطی که افزایش غیرقابل پیش بینی تولید نفت شیل آمریکا به مهمترین مانع در برابر تحقق اهدف اوپک بدل شده است، کاهش دکل‌های حفاری آمریکا برای دومین هفته متوالی نشانه‌هایی مثبت از کاهش تولید نفت ایالات متحده را به جهان مخابره می‌کند که می‌تواند برای اعضای سازمان کشورهای صادر کننده نفت بسیار امیدوار کننده باشد؛ هر چند که پیش بینی تحلیلگران چندان هم مثبت نباشد.
به نقل از ایسنا، گروه صنعتی بیکرهیوز روز جمعه اعلام کرد شرکت‌های حفاری آمریکایی شمار دکل‌های حفاری نفت را در هفته منتهی به ۲۱ ژوییه یک حلقه کاهش داده و به ۷۶۴ حلقه رساندند.
این رقم در مقایسه با ۳۷۱ دکل حفاری نفت فعال در مدت مشابه سال گذشته همچنان رشد دو برابری را نشان می‌دهد. شرکت‌های حفاری آمریکایی از آغاز ژوئن سال ۲۰۱۶، در ۵۴ هفته از ۶۰ هفته گذشته به شمار دکل‌های حفاری اضافه کردند. با این‌همه روند افزایش دکل‌ها در چند ماه گذشته تحت تاثیر کاهش قیمت‌های نفت آهسته شده است.
متوسط رشد شمار دکل‌ها در چهار هفته گذشته دو حلقه بوده که پایین‌ترین میزان از ژوئن سال ۲۰۱۶ است با این‌همه تحلیلگران معتقدند کاهش هفتگی شمار دکل‌های حفاری، یک وقفه کوتاه در روند احیای حفاری است که انتظار می‌رود حداقل تا سال ۲۰۱۹ ادامه پیدا کند.
تحلیلگران در شرکت سیمونز اندکو، متخصصان انرژی در بانک سرمایه‌گذاری آمریکایی پایپر جافری پیش بینی کرده‌اند مجموع دکل‌های حفاری نفت و گاز آمریکا به ۸۸۳۸۹۲ حلقه در سال ۲۰۱۷، ۹۹۸ حلقه در سال ۲۰۱۸ و ۱۱۰۷ حلقه در سال ۲۰۱۹ خواهد رسید. در حالی که متوسط دکل‌های حفاری از ابتدای سال ۲۰۱۷ تاکنون ۸۳۳ دکل، ۵۰۹ دکل در سال ۲۰۱۶ و ۹۷۸ دکل در سال ۲۰۱۵ بوده است.
وزارت انرژی آمریکا نیز هفته گذشته پیش بینی کرد تولید نفت شیل این کشور در اوت برای هشتمین ماه متوالی رشد می‌کند و با ۱۱۲ هزار بشکه در روز افزایش، به ۵.۶ میلیون بشکه می‌رسد.
البته در کنار کاهش تولید ایالات متحده، اتفاقات دیگری نیز می‌تواند اوضاع بازار نفت را به سود برخی از کشورهای عضو اوپک تغییر بدهد. برنامه تحریم‌های جدید مالی آمریکا علیه ونزوئلا یکی از آنهاست که با تحت تاثیر قراردادن دستیابی ونزوئلا به درآمدهای نفتی اش می‌تواند منجر به توقف روند صادرات نفت این کشور و بنابراین خروج یکی از اعضای اوپک از بازار نفت شود.
در همین حال، نشست وزیران سازمان کشورهای عضو و غیر اوپک روز ۲۴ جولای (دوشنبه) در شهر سن پترزبورگ روسیه برگزار می‌شود و در حالی که بسیاری از همراهان توافق، پیگیری برنامه کاهش تولید به همین منوال را موثر ارزیابی می‌کنند، وزیر انرژی روسیه روز جمعه از آمادگی این کشور برای بررسی هر نوع پیشنهادی از جمله بازنگری توافق در صورت لزوم خبر داد.
الکساندر نواک پیش از این اظهار کرده بود: کمیته نظارت که اجرای این توافق و وضعیت بازار را مورد ارزیابی قرار می‌دهد، از این اختیار برخوردار است تا هر گونه تصمیمات را به مشارکت‌کنندگان توصیه کند.
نشست کمیته فنی که از شش کشور عضو و غیرعضو اوپک تشکیل شده نیز قرار است پیش از گردهمایی وزیران کشورهای تولیدکننده برگزار شود.
در چنین شرایطی، پایبندی اعضای اوپک به توافق کاهش یافته است و گزارش‌ها حاکی از افزایش ۱۴۵ هزار بشکه در روز عرضه نفت این سازمان در ماه جولای است.
به گزارش جهان اقتصاد به نقل از اویل پرایس، دنیل گربر مدیر اجرایی پترو-لاجیستیکز به رویترز گفت: انتظار می‌رود که عرضه نفت توسط ۱۴ عضو سازمان کشورهای صادر کننده نفت از میزان توافق شده ۳۳ میلیون بشکه در روز فراتر برود و ۱۴۵ هزار بشکه در روز نسبت به ماه قبل از آن افزایش بیاید. عمده افزایش تولید به کشورهای عربستان سعودی، امارات متحده عربی و نیجریه بازمی‌گردد.
وی که عرضه اوپک را بر اساس عبور و مرور نفتکش‌ها تخمین زده است، ادامه می‌دهد: حجم عرضه نفت اوپک در ماه جولای نشان دهنده افزایش ۶۰۰ هزار بشکه در روز نسبت به میانگین عرضه در نیمه نخست سال جاری میلادی است.
افزایش مورد انتظار میزان تولید اوپک در ماه جولای به این معنی است که همراهی اعضا با برنامه کاهش تولید که در ابتدا با پایبندی تمام و کمال آنها اجرا شده بود، پس از تمدید برای ماه مارس سال آینده کاهش یافته است.
هفته گذشته اوپک اعلام کرد که مجموع تولید نفت خام این سازمان در ماه ژوئن ۳۲٫۶۱ میلیون بشکه در روز بوده است که ۳۹۳ هزار بشکه در روز نسبت به ماه مه رشد داشته است. کشورهای لیبی، نیجریه، آنگولا، عراق و عربستان سعودی تولید نفت خود را افزایش داده اند در حالی که ونزوئلا عرضه خود را کاهش داده است.
بر اساس آمار منابع ثانویه، تولید نفت عربستان سعودی با ۵۱ هزار و ۳۰۰ بشکه در روز افزایش به ۹ میلیون و ۹۵۰ هزار بشکه در ماه ژوئن رسیده است. در کنار پادشاهی سعودی، کشورهای لیبی و نیجریه که از همراهی با برنامه کاهش تولید معاف شده اند سهم قابل توجهی در افزایش تولید ماه گذشته سازمان اوپک داشته اند؛ این دو کشور در حال تداوم احیای تولید خود هستند. بر این اساس، تولید نفت لیبی با ۱۲۷ هزار بشکه در روز افزایش به ۸۵۲ هزار بشکه در روز رسید. تولید نیجریه نیز ۹۶ هزار و ۷۰۰ بشکه در روز افزایش یافت و به ۱ میلیون و ۷۳۳ هزار بشکه در روز رسید.
به استناد آژانس بین المللی انرژی (IEA)، پایبندی کشورهای عضو اوپک به برنامه کاهش تولید در ماه ژوئن به ثبت رقم ۷۸ درصد به پایین ترین سطح از زمان انعقاد توافق رسید. البته پایبندی کشورهای غیرعضو با ثبت رقم ۸۲ درصد همچنان بالا است. آژانس بین المللی انرژی اضافه کرده است که کاهش پایبندی اوپک نشان دهنده پایین آمدن سطح اطمینان کشورها به امکان توازن دوباره بازار است.
محمد مهدی میثمی
